Архив постов: Студзеня 2021

Сімптомы клімаксу могуць хавацца пад маскай розных захворванняў (напрыклад, дэпрэсіўныя расстройствы, нервовасць, бяссонніца, раздражняльнасць і пагаршэнне памяці). І вялікай памылкай з'яўляецца меркаванне, што гэты перыяд трэба проста перажыць. У нас няма культуры звароту жанчын з гэтай нагоды да медыцынскіх спецыялістаў, лічыць Людміла Жылевіч.

Ніхто не задумваецца пра тое, што праявы менапаўзальнага перыяду можна скарэктаваць і тым самым пазбегнуць паталагічнага клімаксу ды тых захворванняў, якія ім правакуюцца. А гэта – сардэчна-сасудзістыя паталогіі, захворванні касцёва-мышачнай, эндакрыннай сістэмаў і многія іншыя.

Што можна зрабіць самастойна

Прытрымлівацца здаровай дыеты. Падчас менапаўзы рацыён павінен утрымліваць разнастайныя садавіну, гародніну, зерневыя. Тлустую, вострую, салёную ежу лепей выключыць. Акрамя таго, варта паменшыць спажыванне мяса, каўбасаў, вэнджаніны.

Прымаць дадатковыя вітамінныя комплексы можна толькі пасля кансультацыі ўрача, ён дапаможа падабраць правільную дазіроўку. Адмоўцеся ад шкодных звычак. Выконвайце пітны рэжым: каля 1,5-2 літраў вады ў дзень. Вада папаўняе страту вадкасці пры празмернай патлівасці падчас прыліваў і спрыяе памяншэнню іх частаты.

Абавязкова займайцеся фізічнымі практыкаваннямі (хаця б 30 хвілін у дзень). Гэта станоўча ўплывае на самаадчуванне падчас менапаўзы і з'яўляецца прафілактыкай астэапарозу. Шпацыруйце, хадзіце па лесвіцы, нават калі ёсць ліфт. Галоўнае, каб вам гэта прыносіла задавальненне!

Вопратку лепей насіць з натуральных тканінаў (бавоўна, віскоза, лён). Сінтэтыка дрэнна вентылюецца, парушае цеплааддачу, што можа стаць прычынай перагрэву і справакаваць больш частыя прыступы прыліваў. Акрамя таго, адзенне з сінтэтыкі горш паглынае вільгаць і паскарае з'яўленне непрыемнага паху поту.

Змяніце свой звычайны графік жыцця, не спрабуйце паспець усё і адразу, чаргуйце працу з адпачынкам, турбуйцеся пра сваё здароўе. Вялікае значэнне мае добры начны сон, ён зніжае ўзровень стрэсу і яго негатыўнае ўздзеянне на арганізм. Навучыцеся правільна расслабляцца, напрыклад, можна асвоіць ёгу альбо тэхнікі медытацыі.

Загружайце свой мозг новымі перспектывамі і жаданнямі. Наш мозг – гультай, калі яго не трэніраваць, ён пастараецца паменшыць энергетычныя затраты і створыць устойлівыя шаблоны паводзінаў, з якіх будзе цяжка выбрацца. Больш вандруйце, чытайце, вывучайце невядомыя мясціны і знаёмцеся з новымі людзьмі, адмоўцеся ад звыклых маршрутаў альбо стэрэатыпаў. Абавязкова стасуйцеся, не замыкайцеся ў сабе, раіць Людміла Жылевіч.

Навучыцеся самакантролю стану здароўя. Адзначце асноўныя параметры індэкса масы цела, аб'ёму таліі, узровень халестэрыну, артэрыяльнага ціску, глюкозы крыві і іншыя важныя паказчыкі і параўнайце іх з нормай. У выпадку адхіленняў парайцеся з урачом. Важна ўважліва аглядаць сваю скуру, звяртаць увагу на стан малочнай залозы, крывяністыя выдзяленні і іншыя змены ў працы свайго арганізма.

Новы этап жыцця патрабуе ад вас і новых падыходаў, і больш часу для сябе!

⚡️ Чытайце таксама:

Клімакс стройнасці не перашкода

Менапаўза – рызыка сардэчна-сасудзiстых катастрофаў? Меркаванне эксперта

«Больш не патрэбны». Чатыры міфы пра сэкс у перыяд менапаўзы

Калі ў вас ёсць знаёмыя вучоныя, даследчыкі, дык павіншуйце іх з Днём беларускай навукі, які традыцыйна адзначаецца ў апошнюю нядзелю студзеня. Сёння ж можна праводзіць і адмысловыя абрады, каб абараніцца ад нячыстай сілы, – Апанас Ламанос! Калі вы аматар(-ка) шакаладу як напою, самы час яго прыгатаваць, адсвяткаваўшы Дзень гарачага шакаладу.

А каб быў час усім гэтым заняцца, варта адзначыць... Міжнародны дзень без інтэрнэту! Толькі дачытайце да заканчэння – і гайда на кухню ці на вуліцу! 🙂

А пачну я больш падрабязна разважаць пра згаданае не з пачатку, а якраз-такі з «хваста»!

Думаю, практычна кожны за невялікім выключэннем у свой час прайшоў праз інтэрнэт-залежнасць. Быў такі перыяд і ў мяне. Якраз калі набыла ўласны камп’ютар ды зарэгістравалася ў адной папулярнай сацыяльнай сетцы. Ой, даўно…

Стасункі з даўнімі сябрамі, знаёмымі ды аднакласнікамі, часта адшуканымі сапраўды на краі свету! Як тады дзівілася мая мамачка, што я стасуюся ў рэальным часе з яе колішнім вучнем, які зараз знаходзіцца ў Амерыцы! Гэта вам не па тэлефоне паразмаўляць за шалёныя грошы і не папяровымі лістамі абменьвацца, якія месяцамі ідуць. Раз! – пытанне. Два! – адказ. Бывае, практычна імгненна, калі чалавек знаходзіцца ў сеціве.

Цікавыя знаёмствы, флірт… Куды ж без гэтага?! Ды ўсё такое новае і незвычайнае… Раніцай устаеш з ложка – і адразу ж кідаешся да камп’ютара, каб паглядзець, што табе напісалі, якія віртуальныя падарункі даслалі…

А шматлікія стасункі, калі маеш вялікую хутасць набору?! Я магла адначасова перапісвацца з 7 чалавекамі, а кожны думаў, што толькі з ім, бо паўзаў практычна не мелася! 🙂

Эх, быў час… Па шчырасці, сумую. Даўно ўжо згубілася тая навізна. І калі зараз з дапамогай усюдыісных месэнджараў можна ў любы момант зрабіць бясплатны відэазванок «на край свету»…

Зрэшты, усвядоміўшы ў той час сваю інтэрнэт-залежнасць, справілася з ёю даволі хутка. Галоўнае – зразумець і прызнаць, што яна маецца, не падманваючы саміх сябе. А для чалавека, які ўмее думаць галавой, ніякіх перашкодаў няма, я лічу. 🙂 Так што дзень без сеціва? Ды лёгка! Можна нават не адзін. Калі б не праца ў тым самым сеціве…

Што тычыцца гарачага шакаладу, па шчырасці, хацелася б пакаштаваць яго дзесьці ў кавярні. Бо шмат чытала пра тое, які ён смачны, асабліва за межамі. А так… Даводзілася задавольвацца прыгатаваннем яго з пакеціка. Ну што тут сказаць... А не кожны гатунак падабаўся! Вось са стэвіяй – так, цудоўна заходзіла. А некаторыя нагадвалі мне па смаку какаву, якую я не пераношу з дзяцінства… Па важкай прычыне. 🙂

А вы любіце гарачы шакалад? Гатуеце яго сабе?

А ці чулі такое: «Хавай нос у Апанасаўскі мароз», «Прыйшоў Апанас Ламанос – хавай шчокі ды нос»?! Дык гэта якраз пра сёння. Звычайна раней у апошнія дні студзеня надараліся вялікія маразы, што і адзначылі ў народнай мудрасці нашыя продкі. У гэты дзень раілі праводзіць спецыяльныя абрады, каб абараніцца ад нячыстай сілы, а не раілі – рабіць хірургічныя аперацыі, узбуджаць судовыя іскі, пераязджаць, сварыцца.

Асабіста знаёмая я і з некаторымі даследчыкамі ды вучонымі. Падчас журналісцкай працы неаднойчы даводзілася пісаць як пра цікавых асобаў, так і пра сам Дзень беларускай навукі. Нам сапраўды ёсць чым ганарыцца…

Думаю, што ў дзяцінстве кожны з нас любіў штосьці прыдумляць, а можа, нават марыў пра навуковыя адкрыцці сусветнага маштабу. Вынайсці калі не вечны рухавік, дык хаця б… кола! J А хтосьці да гэтага часу майструе разнастайныя прылады, патрэбныя ў побыце, штораз вынаходзячы няхай сабе і не дужа маштабнае, але ўсё ж значнае, бо новае…

Ну і нарэшце – пра самае прыемнае! Так, Дзень малявання сонца на снезе. Усё люблю: і снег, і сонейка, і маляванне! А вы?! Дык няхай сёння снежныя прасторы ў межах горада, вёскі, поля і г.д. напоўняцца малюнкамі сонейка. Бо без яго мы, вядома ж, не змаглі б жыць. Без яго не мелі б здароўя. А як мы чакаем, калі яно вызірне менавіта ў пахмурныя дні, у дні зімовыя!

Магчыма, сваімі малюнкамі мы ўсё ж прымусім яго зрабіць гэта ў самы найбліжэйшы час? Няхай палюбуецца на свае шматлікія адлюстраванні на снезе. Малюем сонейка, сябры! 🙂

Пацыент: «Бачыў, як сокал, а цяпер толькі контуры»

Уладзімір Лешчанка большую частку кар'еры прапрацаваў на кіруючых пасадах – быў начальнікам вытворчасці на буйных прадпрыемствах Мінска. Але ў 55 гадоў яму нечакана давялося звольніцца і кардынальна памяняць род дзейнасці – сёння ён збірае разеткі.

Прычына жыццёвага павароту – прыроджаная дыстрафія сятчаткі. Ад гэтага захворвання аслепла яго мама. Сын неаднаразова вазіў яе па ўрачах. Але не ведаў, што хвароба перадаецца ў спадчыну. І зараз вельмі шкадуе, што сам своечасова не звярнуўся па дапамогу, каб спыніць рэзкае падзенне зроку.

Гэтае захворванне моцна змяняе жыццё. Чалавек можа быць у выдатнай фізічнай форме, але пры гэтым за непрацяглы час стаць інвалідам 1-й групы па зроку.

– Да 40-42 гадоў зрок у мяне быў – як у сокала, – распавядае Уладзімір Міхайлавіч. – А потым пачалося пагаршэнне. Спачатку былі адчуванні, што штосьці не тое з вачыма. Чытаю – быццам бы ўсё бачу, рэзкасць добрая, а ўдалячынь зірнеш – штосьці не так. Праз гады тры я нарэшце прайшоў абследаванне ў медцэнтры. Урачы сказалі, што ў мяне прыроджаная дыстрафія сятчаткі, якую я набыў яшчэ ва ўлонні маці. Я тады спытаўся: «Што ж рабіць? Можа, абмежаваць шкодныя звычкі?» У адказ пачуў: «Наўрад ці гэта ўжо дапаможа». Працягваў працаваць, пакуль мог. Але тры гады таму давялося звольніцца, бо ўжо дрэнна бачыў. Мне паставілі трэцюю групу інваліднасці, праз год другую, яшчэ праз год – першую. Як сышоў з працы, пастарэў, напэўна, на 15 гадоў. Было вельмі цяжка.

Што зрабілася са зрокам

– Я не бачу вашага твару, толькі контуры, – тлумачыць Уладзімір Міхайлавіч (хаця я сяджу за паўметра ад яго, насупраць. – Г.К.). – На руцэ адзін палец бачу, а суседні ўжо не. Калі гляджу на будынак, бачу толькі акно і ўсё, як у бінокль, – няма аб'ёмнага зроку. Кнігу чытаю – не бачу наступнага слова, здаецца, што сказ скончыўся. Калі выязджаем у вёску, радоў на градках не адрозніваю. Раней я не мог зразумець маму, якая не бачыла пратаптанай у снезе сцежкі – вось жа яна, акурат пад нагамі! А цяпер я яе добра разумею.

Ва Уладзіміра Лешчанкі дзве ўлюбёнасці: машыны і спорт. Але з-за захворвання ад іх давялося адмовіцца.

– Я гуляў у футбол, хакей, гандбол, не прапускаў ніводнага матча мінскага «Дынама». А зараз не магу ні гуляць, ні глядзець. Да прыкладу, ідзе футбол па тэлевізары. Я не магу прасачыць, куды мяч ляціць пасля пасу. Пакуль знойдзеш мяч на экране, увесь змучаешся. Хакей наогул не магу глядзець, бо там шайба лётае з яшчэ большай хуткасцю. Тэхніку, машыны, ваджэнне люблю з дзяцінства. Памятаю, са школы ўцякаў, каб у полі на трактары пакатацца (бацька быў трактарыстам). Але з-за хваробы машыну больш вадзіць не магу. За рулём не знаходзіўся ўжо 4 гады...

Калі Уладзіміру Лешчанку далі другую групу інваліднасці, ён адразу ж уладкаваўся на прадпрыемства «Святлопрыбор», дзе сёння збірае разеткі. Гэтая праца адрозніваецца ад папярэдніх. Але кантраст не бянтэжыць, бо праца адцягвае ўвагу:

– Умыўся, сабраўся, паехаў на працу, вярнуўся – ужо час патрачаны, і жыць весялей. Хочацца быць занятым.

Вядома, трэба ставіцца да такіх рэчаў па-філасофску, не страчваць прысутнасці духу. Але гэта складана, прызнаецца пацыент.

– Для мяне зусім аслепнуць – гэта самае страшнае. Гатовы быў бы, напэўна, ногі аддаць, каб толькі бачыць. У тых, хто нарадзіўся без зроку, хутчэй за ўсё, іншыя адчуванні. Я глядзеў перадачу, як цалкам сляпыя людзі нарадзілі дзіця, самастойна яго купаюць, спавіваюць, кормяць! Для мяне гэта дзіўна. Калі раней меў добры зрок і раптам слепнеш – гэта ў літаральным і пераносным сэнсе канец свету. Цяпер прашу Бога, каб засталося хаця б тое, што ёсць.

Уладзімір Лешчанка два разы на год ходзіць на ўколы, прымае медыкаменты. Гэта не паляпшае зрок, але, як кажуць медыкі, запавольвае паталагічны працэс.

Афтальмолаг: «Калі своечасова абследавацца, слепату можна адтэрмінаваць»

Ці можна прадухіліць развіццё прыроджанай дыстрафіі сятчаткі, калі своечасова абследавацца? Што памяняць у ладзе жыцця для прафілактыкі гэтай спадчыннай паталогіі?

Каментар Вікторыі Красільнікавай, прафесара кафедры афтальмалогіі БелМАПА, доктара мед.навук:

– Дыстрафiя сятчаткі – гэта агульны дыягназ для вялікай групы захворванняў, якія могуць быць прыроджанымі і набытымі. Класіфікацыя прыроджаных дыстрафій даволі шырокая – у залежнасці ад таго, якая структура ў сятчатцы пашкоджаная. Адна з распаўсюджаных формаў з найбольш цяжкімі наступствамі – пігментная дыстрафія сятчаткі. Каварнасць захворвання ў тым, што яно не праяўляецца з моманту нараджэння, а пачынае маніфеставаць у 7-10-гадовым узросце з малаважных пагаршэнняў (спачатку пакутуюць перыферычныя, затым цэнтральныя аддзелы). Станоўчы момант захворвання ў тым, што яно развіваецца на працягу дзясяткаў гадоў, адмоўны – практычна заўсёды заканчваецца стратай зрокавых функцый, ажно да поўнай слепаты. Яшчэ адзін распаўсюджаны тып – дыстрафія Штаргардта з лакалізацыяй у макулярнай зоне сятчаткі, у выніку якой таксама адбываецца моцнае зніжэнне вастрыні зроку. Яркія клінічныя праявы гэтай дыстрафіі могуць пачынацца ў 7-14-гадовым узросце.

Некаторыя пацыенты могуць заўважыць змены нашмат пазней, напрыклад, у 40 гадоў. Але, хутчэй за ўсё, паталагічны працэс пачаўся нашмат раней, проста толькі ў 40 гадоў чалавек паспеў пайсці да афтальмолага і прайсці паглыбленае абследаванне, бо, мабыць, перастаў з чымсьці спраўляцца. На жаль, практыка паказвае, што пакуль чалавек больш-менш спраўляецца з працай і самаабслугоўваннем, ён адцягвае візіт да ўрача. А пры гэтай групе захворванняў час звароту прынцыповы.

Таксама важна ведаць сямейны анамнэз. Калі, да прыкладу, у прабабулі быў дрэнны зрок, верагоднасць з'яўлення гэтай жа праблемы праз пакаленне вялікая. Такая інфармацыя палегчыць працу і спецыялістам. Калі афтальмолаг ведае, што ў дарослых у сям'і ўжо ёсць спадчынныя вочныя захворванні сятчаткі, ён павінен паставіць дзіця пад дыспансерны нагляд і часцей яго абследаваць.

Гэта дазволіць выявіць захворванне на ранніх стадыях, своечасова пачаць курс дэдыстрафічнай тэрапіі, што можа значна адцягнуць цяжкія наступствы. Сёння таксама існуюць генетычныя даследаванні, якія дазваляюць даведацца пра перспектывы развіцця дыстрафіі сятчаткі ў канкрэтнага дзіцяці, выявіць захворванне ў раннім перыядзе.

Бо пры першасных наведваннях педыятра з паўгадовым/аднагадовым дзіцем бацькі павінны сказаць ўрачу пра тое, што ў іх альбо бліжэйшых сваякоў была альбо маецца генетычная дыстрафія сятчаткі.

Другі важны крок – растлумачыць дзіцяці з групы рызыкі, што яно павінна сачыць за зрокам і распавядаць дарослым, калі штосьці не так. Гэта значыць, дзіця само павінна быць насцярожаным і ведаць пра першыя прыкметы зніжэння зрокавых функцый.

Для дэгенерацыі сятчаткі характэрнае паступовае развіццё, таму складана заўважыць пачатак хваробы. Калі працэс ідзе павольна, чалавек прывыкае і ўспрымае свет у пашкоджаным фармаце як норму. І часта бацькі гэта позна заўважаюць, калі, да прыкладу, на сумеснай прагулцы дзіця просіць іх прачытаць назву фільма на афішы, бо само не бачыць.

У кожнага віду дыстрафіі сятчаткі свае сімптомы: ад пагаршэння начнога зроку і зніжэння рэзкасці да з'яўлення ністагму (міжвольныя вагальныя рухі вачэй высокай частаты) альбо касавокасці. Некаторыя віды дыстрафіі ніяк сябе не выяўляюць і знаходзяцца толькі пры паглыбленым аглядзе вочнага дна.

Сёння, на жаль, няма актыўных і эфектыўных хірургічных і кансерватыўных метадаў лячэння прыроджаных дыстрафій сятчаткі, бо не да канца вывучаны і зразумелы патагенэз захворвання.

Таму на дадзены момант прафілактыка і лячэнне гэтай групы захворванняў грунтуецца на трох кітах:

1. Дыспансернае назіранне з рэгулярным і штогадовым паглыбленым афтальмалагічным аглядам з усімі магчымасцямі дыягностыкі.
2. Дэдыстрафічная тэрапія (вітамінныя комплексы, нейрапратэктары), якія дазваляюць адтэрмінаваць негатыўныя праявы хваробы.
3. Здаровы лад жыцця. Без гэтага ніяк. Адзін урач не дапаможа. Лячэнне хранічных захворванняў – гэта заўсёды сумесная праца доктара і сям'і.

Элементы ЗЛЖ:

• Не дапускаць гіпадынаміі. Пры пагаршэнні зроку ёсць спакуса паменшыць фізічныя нагрузкі. Але гіпадынамія аказвае горшае ўздзеянне на орган зроку, чым умераная фізнагрузка. Не трэба падымаць штангі, займацца экстрэмальным спортам, але і не трэба пераходзіць у стан статыкі. Прагулкі на свежым паветры, скандынаўская хада, ровар, плаванне – усё гэта дапаможа зроку.
• Не курыць. Цыгарэты, кальян, пасіўнае курэнне супрацьпаказаныя, бо выклікаюць спазм сасудаў, парушэнне мікрацыркуляцыі, што прыводзіць да пагаршэння праблемы.
• Не злоўжываць алкаголем.
• Чаргаваць працу за камп'ютарам з абавязковым адпачынкам для вачэй кожную гадзіну: трэба змяніць актыўную зрокавую нагрузку на фізічную зарадку, гімнастыку для вачэй.

Калі выконваць гэтыя рэкамендацыі, прагрэс развіцця захворвання можна стрымаць і расцягнуць у часе.

У тэму

Эфектыўны і хуткі масаж для вачэй (карыснае відэа)

Пра набытыя захворванні сятчаткі, у прыватнасці, узроставую макуладыстрафію, чытайце тут і тут.

Відэа – Андрэй Васкрасенскі.

Мая мілая мамачка любіла гарбузы. Гатавала кашу з гарбузом і рознымі крупамі, запяканку, суп-пюрэ…

А калі ў мяне не атрымлівалася па часе, дык і аладкі па маім рэцэпце… Аладак ёй тады ўжо было нельга. Але калі гатавала я, яна абавязкова брала 1-2 штукі пакаштаваць і заўсёды мяне хваліла…

І вось абяцаны рэцэпт!

Аладкі з гарбуза

Інгрэдыенты:

• Гарбуз (чыстая вага) – 400 г
• Яйкі – 2 шт.
• Мука – 1 шклянка
• Кефір – 0,5 шклянкі
• Соль і цукар – па смаку

Прыгатаванне:

1. Гарбуз, нарэзаны на кавалачкі, адварыць да гатоўнасці, здрабніць у блэндары альбо таўкачыкам.
2. Высыпаць у міску муку, дадаць яйкі, соль і цукар, уліць кефір, перамяшаць.
3. Дадаць гарбуз і перамяшаць яшчэ раз.
4. Уважліва паглядзець на атрыманае. Калі не задавальняе кансістэнцыя, альбо дадаем яшчэ трохі кефіру (калі густа), альбо мукі (калі рэдка).
5. Выпякаем аладкі ўлюбёным спосабам на патэльні.

Смачна есці!

Фота – Святлана Адамовіч.

Чым адрозніваюцца таблеткі, чаму прынцыпова важна прымаць іх спосабам, названым у інструкцыі, і што будзе, калі яго ігнараваць? Спыталіся ва ўрача-клінічнага фармаколага Бальніцы хуткай медыцынскай дапамогі г.Мінска Алега Кендзенкова.

Выратавальная таблетка

Напэўна, кожны хаця б краем вуха чуў пра вялікае адкрыццё Аляксандра Флемінга, якое да гэтага часу ратуе мільёны жыццяў, – пеніцылін. Але першапачаткова праблема пеніцыліну была ў тым, што яго можна было ўводзіць толькі парэнтэральным спосабам. Пры пераральным выкарыстанні (праз рот) рэчыва разбуралася салянай кіслатой і рабілася бескарысным.

Такім чынам, каб выкарыстоўваць пеніцылін, патрэбны быў спецыяльна навучаны чалавек, які мог увесці прэпарат унутрывенна. Гэта накладала каласальныя абмежаванні на распаўсюджванне лекаў і іх прымяненне ў побыце. У свой час кампанія-вытворца лекавых прэпаратаў Sandoz здзейсніла каласальны прарыў у лекавых формах, прыдумаўшы пеніцылін менавіта ў таблетках, дзякуючы чаму ўжо не патрэбны быў медыцынскі работнік для лячэння кожнага інфекцыйнага хворага.

Сёння існуе мноства лекавых формаў, ужыванне якіх патрабуе строгага захавання метаду іх выкарыстання. Адрозненні ў спосабе прымянення абумоўленыя адрозненнем спосабаў дастаўкі дзеючага рэчыва ў арганізм, найбольш эфектыўных у дадзеным канкрэтным выпадку. Пры парэнтэральным спосабе лекі адразу трапляюць у кроў, і эфект выяўляецца ў разы хутчэй. Але дзеючае рэчыва можа таксама ўсмоктвацца ў кішэчніку, страўніку, праз слізістую ў роце і г.д.

Уся справа ў абалонцы

Алег Кендзенкоў, урач-клінічны фармаколаг Бальніцы хуткай медыцынскай дапамогі г.Мінска:

– Зараз фармкампаніі спрабуюць палепшыць эфектыўнасць і павысіць бяспеку прэпаратаў, што вырабляюцца, прыдумляючы розныя абалонкі для таблетак і капсул. Ёсць, напрыклад, звычайныя абалонкі, якія раствараюцца пры судотыку з любой вадкасцю. Калі таблетку доўга патрымаць у роце, можна адчуць яе непрыемны смак. Большасць таблетак пакрытыя менавіта такімі абалонкамі. Яны простыя ў вытворчасці і служаць толькі для палягчэння праглынання і маскіроўкі непрыемнага смаку лекавага сродку. Таблеткі пачынаюць растварацца ўжо на шляху да страўніка, у страўніку канчаткова вызваляюцца ад абалонкі і па меры свайго прасоўвання ўсмоктваюцца.

Ёсць іншая разнавіднасць абалонак – кішэчнарастваральная. Яны раствараюцца толькі пры трапленні ў кішэчнік, пачынаючы з 12-перснай кішкі. Выкарыстанне такой абалонкі можа быць абумоўленае тым, што дзеючае рэчыва прэпарата не ўсмоктваецца ў страўніку, затое добра ўсмоктваецца з кішэчніка. Альбо ёсць мэта абараніць страўнік ад шкоднага ўздзеяння лекавага сродку.

Напрыклад, мноства людзей ва ўсім свеце п'е аспірын для прафілактыкі тромбаўтварэння. Як і любы прэпарат з групы нестэроідных супрацьзапаленчых сродкаў, аспірын валодае некалькімі механізмамі, якія пашкоджваюць страўнік, і адзін з іх – непасрэдны кантакт дзеючага рэчыва са слізістай страўніка. Каб ліквідаваць гэты механізм, некаторыя вытворцы пакрываюць аспірын кішэчнарастваральнай абалонкай, і лекі пачынаюць вызваляцца толькі пасля таго, як таблетка пакіне страўнік.

Існуюць таксама «хайтэкавыя» таблеткі з мадыфікаваным/пралангаваным вызваленнем, распавядае эксперт. Гэты эфект можа быць звязаны як з будовай абалонкі, так і з «носьбітам» дзеючага рэчыва ўнутры таблеткі.

Напрыклад, адным з паказанняў прэпарата ніфедыпін значыцца артэрыяльная гіпертэнзія. Плюсам лекаў з'яўляецца тое, што іх можна выкарыстоўваць для купіравання гіпертанічнага крызу, бо ўсмоктваецца ён даволі хутка і эфект надыходзіць таксама хутка. Аднак менавіта з-за гэтага яго не выкарыстоўваюць як асноўны прэпарат для лячэння артэрыяльнай гіпертэнзіі: дзейнічае хутка, выклікае шэраг пабочных эфектаў, звязаных з рэзкім зніжэннем ціску, эфект працягваецца нядоўга.

Некаторыя фармкампаніі вырашылі гэтыя праблемы, стварыўшы ніфедыпін з мадыфікаваным вызваленнем. Колькасць дзеючага рэчыва ў таблетцы перавышае ўтрыманне ў старых формах, але яно паступова вызваляецца на працягу сутак і не мае такога негатыўнага эфекту. Таму сучасны прэпарат зараз шырока выкарыстоўваецца менавіта для лячэння артэрыяльнай гіпертэнзіі. Але ёсць выпадкі, калі для палягчэння праглынання пацыенты раскусвалі таблеткі з мадыфікаваным вызваленнем. Гэта прыводзіла да таго, што ў кроў адразу трапляла вялікая колькасць дзеючага рэчыва і чалавек з-за рэзкага падзення ціску губляў прытомнасць альбо падаў, напрыклад, пры спробе ўстаць з ложка.

З мадыфікаваным вызваленнем ёсць і антыбіётыкі. У прыватнасці, да такіх адносіцца кларытраміцын. Хто прымаў яго хаця б раз, памятае пра гэта ўсё жыццё, бо праз 15-20 хвілін пасля прыёму таблеткі ў роце з'яўляецца адчуванне горычы, можа разбалецца жывот, узнікае праблема з пачашчаным стулам. Прымаць антыбіётык трэба мінімум 5 дзён, двойчы на дзень. Калі ж прымаць кларытраміцын з пралангаваным эфектам, дык піць трэба ўсяго адну таблетку ў дзень. Пры гэтым пабочныя эфекты ў выглядзе горычы і праблемаў са стулам практычна адсутнічаюць. Аднак, калі парушыць цэласнасць абалонкі (напрыклад, разламаць таблетку, каб прасцей было яе праглынуць), гэта прывядзе да таго, што пабочныя эфекты ўзмоцняцца, а лекавы, наадварот, аслабне.

Таблеткі для рассмоктвання

Алег Кендзенкоў, урач-клінічны фармаколаг Бальніцы хуткай медыцынскай дапамогі г.Мінска:

– Ёсць лекавыя формы, якія лепей за ўсё дзейнічаюць пры рассмоктванні. Па-першае, гэта могуць быць прэпараты з мясцовым эфектам, напрыклад, пасцілкі «ад болю ў горле», у састаў якіх уваходзіць мясцовы анестэтык, які зніжае боль, і антысептык, які забівае хваробатворныя бактэрыі. Калі такую ​​пасцілку проста праглынуць, не рассмактаўшы, дык эфект будзе нулявы. Таксама ў ротавай поласці, у прыватнасці, пад языком, праходзіць вельмі шмат сасудаў, якія патрэбныя для харчавання слінных залозаў. І адпаведна ўсё тое, што можа ўсмактацца ў кроў праз слізістую, лепей за ўсё ўсмоктваецца менавіта ў тых месцах, дзе слізістая забяспечваецца крывёй больш актыўна. Менавіта таму прэпаратам №1 для неадкладнай дапамогі пры падазрэнні на востры інфаркт міякарда з'яўляецца нітрагліцэрын. Праз слізістую рота ён усмоктваецца вельмі хутка, і эфект пачынаецца практычна з моманту траплення таблеткі пад язык. Тое ж самае тычыцца, напрыклад, і каптапрылу, які выкарыстоўваюць пры гіпертанічным крызе, калі трэба хутка знізіць ціск у хатніх умовах. Калі гэтыя таблеткі праглынуць, дык, у адрозненне ад прэпаратаў з мясцовым эфектам, лекавы эфект усё ж надыдзе, але не так хутка, як гэта неабходна.

Разам з тым, няправільна думаць, што, рассмактаўшы любую таблетку, можна паскорыць тэрапеўтычны эфект. Наадварот, ёсць прэпараты, якія непажадана ці нават катэгарычна нельга рассмоктваць. Да такіх, напрыклад, адносяцца лекавыя сродкі для купіравання алергічнай рэакцыі, напрыклад, крапіўніцы. Супрацьалергічныя прэпараты першага пакалення валодаюць мясцова-анестэзуючым эфектам, таму іх не рассмоктваюць, а праглынаюць, запіваючы вялікай колькасцю вады. У адваротным выпадку, можна забяспечыць сабе на некалькі гадзін эфект «замарозкі» (пачуццё здранцвення ў роце). У інструкцыях да некаторых антыгістамінных прэпаратаў канкрэтна напісана – не разжоўваць.

Часам лепей жаваць...

Што тычыцца жавальных таблетак, дык яны, як правіла, прызначаныя для людзей, у якіх ёсць праблемы з глытаннем, і толькі ў больш рэдкіх выпадках дзеючае рэчыва пры разжоўванні лепей усмоктваецца. Але тут таксама трэба быць асцярожным, уважліва чытаць інструкцыю, слухаць урача і пры неабходнасці задаваць пытанні.

Алег Кендзенкоў, урач-клінічны фармаколаг Бальніцы хуткай медыцынскай дапамогі г.Мінска:

– Напрыклад, антыбактэрыяльныя прэпараты ў аднолькавай дазіроўцы і нават ад аднаго вытворцы могуць быць у выглядзе звычайных таблетак, якія людзям цяжка глытаць, але ламаць іх непажадана. А могуць быць у выглядзе растваральных таблетак. Іх можна растварыць у вадзе, разламаць ці нават разжаваць і запіць. То бок, у жавальных таблетак ёсць бясспрэчная перавага: нават калі на ўпакоўцы напісана «жавальныя таблеткі», гэта не значыць, што іх абавязкова трэба жаваць. Іх можна піць як звычайныя лекі. Таму калі ў вас праблемы з глытаннем, пры прызначэнні лекаў папярэдзьце ўрача пра гэта. Магчыма, тое, што здавалася праблемай, і не праблема зусім.

Чым і як запіваць таблеткі

Пераважную большасць лекаў трэба запіваць вадой, калі іншае не прапісана ў інструкцыі альбо пра асаблівасці прыёму ўрач не папярэдзіў загадзя. Вада – нейтральны кампанент у адносінах да рэчываў, якія ўваходзяць у састаў лекавых прэпаратаў.

Сокі, мінеральная вада, чай, кава і алкаголь могуць так ці інакш узаемадзейнічаць з лекавым сродкам, аслабляючы альбо ўзмацняючы яго эфект (падрабязней пра ўзаемадзеянне лекаў і алкаголю можна прачытаць у гэтым артыкуле).

Алег Кендзенкоў, урач-клінічны фармаколаг Бальніцы хуткай медыцынскай дапамогі г.Мінска:

– Нават адны і тыя ж, на першы погляд, лекі могуць па-рознаму ўзаемадзейнічаць з вадкасцю, якой мы запіваем іх. Напрыклад, прэпараты двухвалентнага жалеза, якія прызначаюць для лячэння жалезадэфіцытнай анеміі, лепей засвойваюцца пры запіванні чымсьці кісленькім, і горш засвойваюцца, калі запіваць іх чаем ці мінералкай. Калі ж жалеза трохвалентнае ў полімальтозным комплексе, дык няма ніякай розніцы, чым менавіта яго запіваць. Але пацыент не абавязаны ведаць усе тонкасці пра валентнасць жалеза, нерастваральныя солі ды іншае. Таму прасцей і бяспечней запіць таблетку вадой.

Прыгадаў доктар і выпадак, які быў у яго практыцы некалькі гадоў таму. На прыём прыйшла пацыентка, якая хварэла на цыстыт і для палягчэння пакутаў піла хатні журавінавы морс. У той жа час у жанчыны быў устаноўлены штучны клапан сэрца, і яна ўвесь час прымала варфарын.

На фоне адначасовага прыёму лекаў і ўжывання журавінавага морсу ў жанчыны развіўся ўнутраны крывацёк. На шчасце, пацыентку ўдалося выратаваць, яна паправілася. Гэтая гісторыя паказальная тым, што ў інструкцыі да варфарыну прапісана: журавінавы сок узмацняе дзеянне прэпарата і павялічвае рызыку крывацёкаў, таму варта строга абмежаваць яго ўжыванне альбо адмовіцца зусім.

Асаблівая перасцярога з нагоды запівання лекаў сокамі. Напэўна, шмат хто ведае пра тое, што лекавыя прэпараты катэгарычна нельга запіваць грейпфрутавым сокам. А ведаеце, чаму? Па-першае, грэйпфрутавы сок шматкроць паскарае ўсмоктванне лекаў, тлумачыць Алег Кендзенкоў. Калі ў выпадку з антыбіётыкам гэта і не адыграе асаблівай ролі, дык для чалавека, які прымае транквілізатары, такое спалучэнне можа стаць літаральна «страшэнным»: ад рэзкага зніжэння ціску магчымая нават страта прытомнасці.

Па-другое, грэйпфрутавы сок цесна звязаны з ферментатыўнай сістэмай печані і можа зводзіць на нішто дзеянне такіх жыццёва важных прэпаратаў, як сардэчныя гліказіды, якія дапамагаюць аслабленаму сэрцу біцца.

А вось запіваць лекі чаем, кавай і газіроўкай нельга таму, што танін, які ў іх змяшчаецца, мае ўласцівасць «звязваць» дзеючыя рэчывы, перашкаджаючы іх усмоктванню. Па той жа прычыне не варта запіваць таблеткі малаком.

Насамрэч няма неабходнасці запамінаць, якія лекі чым запіваць не варта. Прасцей прытрымлівацца базавых правілаў па прыёме лекаў. Іх усяго два:

• Уважліва чытайце інструкцыю да лекавага прэпарата, яна ляжыць там менавіта для вас. Для спецыялістаў аховы здароўя інструкцыі знаходзяцца асобна. Калі не напісана, што лекі запіваць трэба чымсьці асаблівым, запівайце іх звычайнай вадой.
• Запіваючы таблетку, трэба рабіць мінімум 5 глыткоў, каб пазбегнуць прыліпання таблеткі ў страваводзе. Калі ў інструкцыі пазначана запіваць «вялікай колькасцю вады», маецца на ўвазе аб'ём 250 мл.

Гіпадынамія

Напрыклад, маларухомы лад жыцця цесна звязаны з павышанай рызыкай шпіталізацыі з нагоды сардэчнай недастатковасці ў жанчын у постменапаўзе.

Менапаўза – гэта перыяд значных змяненняў у некалькіх фактарах кардыяметабалічнай рызыкі (узровень ліпідаў, здароўе сасудаў, метабалічны сіндром, вісцаральнае атлусценне), адзначыў Яўген Аверын. І немалаважнае значэнне мае прафілактыка гэтых станаў (змяненне ладу жыцця, зніжэнне масы цела і фізічная актыўнасць) для жанчын на гэтым этапе іх жыцця для памяншэння верагоднасці ўзнікнення сардэчна-сасудзiстых захворванняў у будучым.

Дарэчы, як паказвае практыка, 90,3% асобаў з метабалічным сіндромам не выконваюць рэкамендацыі ўрачоў. Разам з тым, часам усе намаганні могуць быць неэфектыўнымі. І адна з прычынаў гэтага – нізкая ўпэўненасць жанчын, што ўсё атрымаецца. Таму, параіў доктар, варта часцей гаварыць прыгожай палове чалавецтва, што яе прадстаўніц любяць. І ўсё атрымаецца!

Вы запытаецеся: а чаго гэта я ўзімку пра мангольд прыгадала? Ну, па-першае, час назапашваць да вясны насенне, а то разбяруць! А па-другое… Только во апошнюю порцыю мангольда, якая ляжала ў лядоўні, прыгатавала як першую страву. Смачна! І карысна… Вось і вырашыла распавесці. Тым больш… А раптам і зараз дзесьці ён прадаецца? Гэта ж фактычна салата… А можа, яго варта вырошчаць на падваконні?! Але аб усім (як я люблю) – па парадку.

У мінулы дачны сезон, калі мы з-за страшэннага патопу засталіся без ураджаю, мімаволі прыглядалася, праходзячы міма ўчасткаў іншых: а ў каго што расце?! І вось на ўчастку ўрачоў (!) згледзела гэтую незвычайную расліну, якая сядзела непадалёк ад дарогі.

У гутарцы з уладальнікамі ўчастка тата высветліў, што бурак той – ліставы, з яго можна рабіць салату. А затым яму і ўручылі цэлы ахапак – пакаштаваць.

Адразу прызнаюся: нават такі прыгожы, але ж – бурак! – крышыць у салату не рызыкнула. Вырашыла выкарыстаць замест звычайнага бацвіння. І паколькі спраў было шмат, а вольнага часу не назіралася… Праз некалькі дзён я той ахапак прамыла пад струменем праточнай вады (па адной сцябліне), прасушыла і… парэзала на дробныя кавалачкі. А затым расклала на невялікія порцыі ды змясціла ў лядоўню.

Натуральна, што прыгатаваць вырашыла ўзімку. Дадала да капусты белакачаннай, зварыла першую страву з фрыкадэлькамі. Першую лыжку каштавала асцярожна. М-м-м-м-м, якая ж смаката! І не зусім бацвінне па смаку. Не магу ні з чым параўнаць. Проста арыгінальна і смачна. І нават крыху шкада, што запасы ўжо закончыліся…

А які прыемны мангольд навобмацак, калі яго дастаеш з лядоўні! Лёгкі, сухі, шамаціць… Рэлакс! 🙂 Раю ўсім… Між іншым, ён можа быць не толькі з чырвоным сцяблом, але і з белым, і нават… ледзь не ва ўсе колеры вясёлкі афарбаваным! Будзем даследаваць… 🙂

А што тычыцца карысці мангольда…

У ім ёсць вітаміны А, С, К, жалеза, кальцый, лёгказасваяльны бялок, фоліевая кіслата, клятчатка, антыаксіданты… А паколькі маецца яшчэ і біятын, значыць, рэгулярнае спажыванне мангольда паляпшае структуру валасоў, надае ім бляск. І на скуру таксама ўздзейнічае самым найлепшым чынам.

Але, як кажуць, мангольд спажывай – ды меру ведай!

Бо вялікая колькасць спажытага на карысць не пойдзе, хутчэй наадварот. А вось пахудзець з яго дапамогай можна, бо ён, апроч іншага, спрыяе добраму абмену рэчываў. Таксама цуда-гародніна паляпшае працаздольнасць мозгу і дапамагае падтрымліваць у норме зрок.

Ну і, вядома ж, з дапамогай мангольда можна падтрымаць імунітэт.

Як людзі дасведчаныя раяць яго спажываць у гэтым выпадку?

Дадаць да 250 грамаў расліны 2 зубкі часнаку і 1 ст.л. алею (мангольд і часнок здрабніць).

Кажуць, што ў прахалоднае надвор’е такая своеасаблівая салата – самае тое…

А сок мангольда выкарыстоўваюць як для ачышчэння крыві, так і… для яе спынення. Практычна як трыпутнік! Толькі варта змачыць у соку марлю і прыкласці да раны.

Што тычыцца супрацьпаказанняў для ўжывання ўнутр, дык гэта найперш гастрыт, жоўцекамянёвая хвароба, а таксама не раяць есці пры павышанай згусальнасці крыві, камянях у нырках, індывідуальнай непераноснасці.

Да сваёй радасці, прачытала, што ўзімку на падваконні мангольд таксама можна вырошчваць! І ў агародзе расліна да ўмоў непатрабавальная. Нават устойлівая да нізкай тэмпературы. Так што будзем з мангольдам! 🙂

Цікавую інфармацыю таксама пабачыла. Толькі не ведаю, гэта жартам ці ўсур’ёз?! Маўляў, Таццянаў у Таццянін дзень асыпаюць не толькі падарункамі, але і… снегам! Сцеражыцеся, Таццяны! Снег за каўнер – гэта ух! 🙂

Сёння таксама варта павітаць знаёмых студэнтаў альбо прыгадаць сваё студэнцкае мінулае… Бо хто сказаў, што Дзень студэнтаў павінен адзначацца, як дзень народзінаў, – раз на год?! Для студэнтаў – чым больш, тым лепш! 🙂 Смешашкі смешачкамі, але штосьці ў гэтым ёсць… Зярнятка дабрыні, увага да іншага – дык абавязкова…

Пра гісторыю ўзнікнення Таццянінага дня ў розных яе варыяцыях, думаю, няма сэнсу ўзгадваць?! Давайце лепей звернемся бліжэй да народнага складніка. І найперш – да назіранняў за надвор’ем.

Нашыя продкі прыкмячалі: «Калі ў гэты дзень сонечна – рана прыляцяць птушкі ўвесну». Та-а-а-к, што нам на сёння абяцае прагноз надвор’я? Нуль-плюс 2, суцэльную воблачнасць ды туман. І зверху – аранжавы ўзровень! З-за туману. Але раптам сонца і выблісне?! А тады і засвеціць?! Назіраем!

Наступная прыкмета з даўніны: «Снегапад на Таццяну – дажджлівае лета». Што бачым мы ў прагнозе?! Доо-о-о-о-оождж!!! Ну, пацерпім. Не трэба нам дажджлівага лета. Але і засушліваму не ўзрадуемся. І калі ўжо прырода знойдзе сабе залатую сярэдзіну?!

«На Таццяну марозна ды ясна – да ўраджаю». Ну не выясніцца ў нас. Дык што ж – не вырошчаць нічога?! А мы прыкмету паа-а-а-адманем! 🙂 І ўраджай – вырасцім! Праўда?! Нам без ураджаю – ніяк. Мы прывыклі спажываць карыснае для здароўя, экалагічна чыстае, без усялякай хіміі…

А яшчэ па сённяшнім дні меркавалі, якое надвор’е будзе ў снежні. У сэнсе, якое 25 студзеня – такое і ў снежні. Не-не-не, мы так не дамаўляліся! Чаму такой прыкметай было не скарыстацца, калі мы мелі «мароз і сонца – дзень цудоўны»?! А зрэшты, вядома ж, пажывем – пабачым. Снежань – ён жа яшчэ не хутка…

Думаю, многія дзяўчаты і жанчыны былі б не супраць мець такі свой дзень, каб пра яго ведалі літаральна ўсе. Але ж… Хаця ёсць, ёсць у народных святкаваннях і іншыя жаночыя дні… Аксіння, Агата, Алена, Арына… Ды і мужчыны таксама не забытыя… Юр’я, Язэп, Мікола, Зміцер… Сочым за календаром і нашымі публікацыямі!

А вы былі студэнтам (студэнткай)?! Вучыліся на стацыянары, на вячэрнім ці завочным аддзяленнях?! На стацыянары яно, вядома ж, весялей… Але і іншыя формы навучання нічым не горшыя. Усё роўна ж – студэнты. Той, хто свядома паступаў, каб атрымаць веды, можа і самастойна іх здабываць.

Для кагосьці пара студэнцтва засталася ў мінулым. Хтосьці і зараз вучыцца. А хтосьці – толькі рыхтуецца стаць студэнтам… Справа патрэбная. Веды ж за плячыма не насіць…

А ў вас шмат знаёмых Таццянаў?! Я паспрабавала палічыць тых, хто ў рэале, тады дадала з трох сацыяльных сетак і месэнджара… На трэцім дзясятку збілася з ліку! 🙂 Спадзяюся, што нікога сёння не згублю, усіх павіншую.

Што тычыцца нашага калектыву… Напачатку Таццянаў было чатыры. Затым засталося дзве. Зараз стала тры… Я нікога не забылася?!

Галоўны рэдактар газеты «Медыцынскі веснік» Таццяна Сівец, спецыяліст па пошукавым прасоўванні сайта Таццяна Марозава, фотакарэспандэнт Таццяна Сталярова… З імянінамі вас, шаноўныя! З Таццяніным днём! Няхай шчасціць!

З прыгожым святам усіх нашых чытачак, якіх завуць Таццяна! Асобна хачу павіншаваць адну са сваіх самых адданых – Таццяну Шчарбакову з Мінска. Танюш, дзякуй табе за заўсёдную цікавасць да «Думак услых», за адмысловыя каментары! Вельмі прыемна іх чытаць. Гэта так сагравае…

Здароўя ўсім нашым Таццянам, шчасця, кахання, дабрабыту! А яшчэ – пабольш падарункаў і кветак. І не толькі ў Таццянін дзень…

Стомленасць, дрымотнасць, павелічэнне масы цела, выпадзенне валасоў, ломкасць пазногцяў заўсёды сведчаць пра тое, што шчытападобная залоза «захварэла».

І так, і не. Справа ў тым, што сімптомы захворванняў шчытападобнай залозы, звязаныя з парушэннем яе функцыі, даволі неспецыфічныя. Часам на некаторыя паталогіі могуць паказваць каля 30 скаргаў. Таму лічыцца, што калі ёсць тры і больш скаргаў з усяго комплексу сімптомаў, верагоднасць паталогіі шчытападобнай залозы вялікая, і гэта падстава яе абследаваць. Разам з тым, спісваць стомленасць альбо бяссонніцу толькі на збой у працы шчытападобнай залозы будзе няправільным. Напрыклад, пачуццё стомленасці і адсутнасці сіл можа паказваць на цукровы дыябет, наяўнасць сардэчнай недастатковасці, арытміі, хваробы печані і анемію.

Пры падазрэнні на захворванні шчытападобнай залозы неабходна здаць аналізы на ўсе гармоны.

Насамрэч не. Для таго, каб высветліць, ці ёсць парушэнні ў працы шчытавідкі, досыць здаць аналізы на тырэатропны гармон (ТТГ), які з'яўляецца самым дакладным паказчыкам функцыі шчытападобнай залозы. Калі вынікі аналізу ў норме, гэта сведчыць пра тое, што шчытападобная залоза працуе ідэальна.

Калі ёсць вузлы на шчытападобнай залозе, іх неабходна абавязкова выдаліць, інакш яны могуць перарасці ў злаякасную пухліну.

Вузлавыя ўтварэнні маюць 75% насельніцтва пасля 40 гадоў. Прычым у жанчын пасля 50 гадоў гэта даволі распаўсюджаная сітуацыя. У некаторых папуляцыях вузлавыя ўтварэнні шчытападобнай залозы маюць да 80% насельніцтва, і толькі 5% выпадкаў з іх з'яўляюцца злаякаснымі.

Калі вузлы не выклікаюць падазрэнні ў доктара, як правіла, за імі назіраюць (раз на год неабходна наведваць урача і рабіць УГД шчытавідкі). Пры неабходнасці ўрач прызначыць біяпсію.

Для здароўя шчытападобнай залозы трэба дадаткова прымаць прэпараты, якія ўтрымліваюць ёд.

Гэта падманнае меркаванне. Такія прэпараты варта прымаць толькі ў тым выпадку, калі іх прызначыў урач. Як правіла, захворванні шчытападобнай залозы часцей дыягнастуюцца ў жанчын пасля 40 гадоў. А ў гэтым узросце ўзрастае рызыка развіцця аўтаімунных захворванняў шчытападобнай залозы. Прыём прэпаратаў, якія ўтрымліваюць ёд, можа справакаваць гэты працэс. Таму самастойна прызначаць сабе ці сваім блізкім прэпараты ёду не варта.

Наша краіна адносіцца да краінаў з адэкватным спажываннем ёду, гэта значыць, што мы атрымліваем дастатковую колькасць гэтага мікраэлемента з прадуктамі харчавання. Бо ў пераважнай большасці выпадкаў яны ўтрымліваюць ёдаваную соль.

Дарэчы, для нармальнай працы шчытападобнай залозы неабходныя таксама такія мікраэлементы, як медзь, селен, кобальт (яны ўдзельнічаюць у працэсах сінтэзу гармонаў) і бялок.

Камяк у горле – прыкмета захворвання шчытападобнай залозы.

Нярэдкія сітуацыі, калі пры глытанні чалавек адчувае камяк у горле. Многія адразу ж пачынаюць падазраваць у сябе сур'ёзныя паталогіі з боку эндакрыннай сістэмы. Аднак гэта далёка не заўсёды так. Часцяком праблема хаваецца ў банальным хваляванні, з-за якога мышцы схопліваюцца спазмам. Прычынай могуць быць і іншыя захворванні.

Разам з тым, пазбягаць наведвання доктара (урача агульнай практыкі альбо эндакрынолага) не варта. І абавязкова трэба звярнуцца па кансультацыю, калі акрамя адчування камяка ў горле ў вобласці шчытавідкі вызначаецца хваравітасць, візуальна можна разгледзець якія-небудзь змены (напрыклад, прыпухласць альбо павелічэнне шчытападобнай залозы ў памерах).

Па шчырасці, тых, так бы мовіць, святаў сёння столькі, што ўсе і не абхопіш. Таму прапаную сканцэнтравацца на трох.

І нумар першы (па лёгкасці) – Дзень адказаў на пытанні вашай коткі! 🙂 У вас ёсць котка? Тады вы патрапілі! Давядзецца нарэшце адказаць на ўсе-ўсе яе пытанні, асабліва калі да гэтага іх ігнаравалі.... На кацінай мове, вядома ж! А як вы думалі? Не, коцік не падыдзе. Чамусьці толькі котка сёння мае права голасу.

Коткі няма?! Тады давядзецца адказаць на пытанні дваровай. Прылашчыўшы ды падкарміўшы напачатку, вядома ж. А то, баюся, неразгаворлівая будзе…

Спадзяюся, што сёння і нашыя вылезуць нарэшце з падвала, куды зашыліся падчас моцнага марозу. А там ёсць як мінімум дзве аматаркі пазадаваць пытанні! Адна – чорная з белым, а другая – шэранькая. Ужо не першы год пры нашым пад’ездзе жывуць. Бо ёсць тут каму іх карміць, рэгулярна і смачна. Згадвала раней ужо пра добрую жанчыну, суседку па пад’ездзе…

А ўвогуле, пашанцавала, вядома ж, таму, у каго дома ёсць свой хвастаты антыстрэс. І проста прыемна, і для здароўя карысна. У нас калісьці дзве коткі жылі, маці і дачка, Маша і… Маша. Прыгадваю іх час ад часу і зараз. Таксама любілі пазадаваць пытанні, асабліва Маша-старэйшая…

Так што нават калі кацінай моваю вы і не валодаеце, а котку маеце, давядзецца сёння ўнікаць! Такі ж дзень цікавы…

А ці любіце вы бібліятэкі так, як люблю іх я?! 🙂 Не-не, вы ўсё правільна памятаеце: Дзень бібліятэк у нас у верасні. І ўсё ж сёння таксама ёсць добрая нагода туды завітаць. Нават калі не збіраліся памяняць кнігі. Бо сёння (відаць, услед за Днём музейнага сэлфі) прыйшоў Дзень сэлфі ў бібліятэцы!

Можна – з кнігамі, можна – з бібліятэкарамі… Толькі пра маскі памятаем, так?! Асабліва, калі блізка да іншых… Усё ж каранавірус не спіць…

А бібліятэкі я люблю з самага маленства. Відаць, з таго часу, як палюбіла і кнігі. Нягледзячы на тое, што дома была вялікая ўласная бібліятэка, якую рупліва і мэтанакіравана збіралі бацькі, прачытала я шмат дзіцячых кніг даволі хутка. Некаторыя і зараз беражліва захоўваю з таго часу. Напрыклад, «Сярэбраны капыток» аўтарства Паўла Бажова.

Маёй самай першай бібліятэкай натуральна сталася Кліноцкая – у вёсцы Клінок Чэрвеньскага раёна, дзе я нарадзілася і жыла з бацькамі і братам да сваіх 9 гадоў. Затым, пасля пераезду ў Чэрвень, былі Чэрвеньскія – дзіцячая і дарослая. Школьныя бібліятэкі, натуральна ж, іншых навучальных устаноў і проста гарадскія ў Магілёве і Мінску… Вернасць жа Чэрвеньскай захоўваю з 1990-га года.

Падчас працы журналістам неаднаразова наведвала бібліятэкі свайго раёна, а таксама Узды, Старых Дарог і тамтэйшых раёнаў. І ўсюды сустракала людзей цікавых і цікаўных, неабыякавых, адданых сваёй справе. З некаторымі супрацоўнікамі бібліятэк мы падтрымліваем стасункі і зараз.

А паколькі звычайна думкі нанізваюцца адна на адну, як пацеркі, я зноўку з вялікім сумам прыгадваю старажытны будынак у Чэрвені, дзе месціліся бібліятэка і музей, і якога нас пазбавілі…

А перад вачыма і зараз тая чытальная зала і найцікавейшыя мерапрыемствы, сустрэчы з выбітнымі людзьмі… І супрацоўнікі, якіх ужо няма сярод нас. Светлая ім памяць.

Вось дзе атрымліваліся б шыкоўныя сэлфі! А зараз… Зараз дарослая і дзіцячая бібліятэкі месцяцца разам у невялікім драўляным будынку… Мімаволі параўноваючы з тымі вялізнымі светлымі памяшканнямі, якія мае Уздзенская бібліятэка ў шыкоўным Палацы культуры… Эх…

Ну, і цікавае свята, а дакладней – дзеянне, якое прапануюць зрабіць сёння, мне як журналісту таксама даспадобы.  Бо сёння – Дзень праветрывання блакнотных запісаў!

Да эпохі камп’ютараў ды ноўтбукаў чым карыстаўся звычайна журналіст?! Правільна, блакнотам! Асабіста ў мяне іх – больш за 10, пачынаючы ад самага першага, з 2001-га года. Не, толькі што прыгадала, што не зусім дакладна – ад 2000-га года, калі я пачала актыўна супрацоўнічаць з раённай газетай, яшчэ не працуючы там. Бо тагачасны рэдактар хаця і добра ведаў мяне як няштатніка, лічыў, што права працаваць у яго калектыве трэба заслужыць. Вось я і старалася. Нават асобны блакнот завяла.

А ў ім адны з першых запісаў – гэта пытанні да… слыннага беларускага паэта Рыгора Барадуліна, які збіраўся наведаць Чэрвень разам з бардам Алесем Камоцкім! І мне даручылі правесці з ім інтэрв’ю. Шырокага распаўсюджвання сеціва тады яшчэ не было, да набыцця прыватнага камп’ютара заставалася цэлых 6 гадоў. Таму куды па інфу было пайсці ў 2000-м? Правільна, у Чэрвеньскую цэнтральную раённую бібліятэку.

Больш за 20 гадоў прайшло, а я і зараз памятаю нашую сустрэчу, цудоўны канцэрт, падчас якога выступалі Рыгор Барадулін і Алесь Камоцкі… І нават не інтэрв’ю – шчырыя сяброўскія гутаркі! І тое, як проста Рыгор Іванавіч са мной трымаўся… Як пацалаваў руку пры знаёмстве, якое забяспечыў яго зямляк, а цяпер ужо даўно чэрвенец, сябра пісьменніцкага Саюза Генадзь Аўласенка.

У тым блакноце быў і аўтограф шаноўнага паэта, і адрас, напісаны яго рукой, на які я затым адаслала экзэмпляры газеты з інтэрв’ю. Толькі лісточкі тыя даўно вырваныя з блакнота і беражліва захоўваюцца асобна.

А колькі яшчэ ў тых блакнотах карыснай інфармацыі, прозвішчаў-адрасоў-тэлефонаў! Колькі лёсаў людскіх занатавана! Трэба прагледзець-прагартаць. Заадно запісы і праветрацца…

Вось колькі спраў на сёння! А ў вас? Выбралі штосьці для сябе? Абудзілі ўласныя думкі ўслых і ўспаміны? А сэлфі ў бібліятэцы рабіць будзеце?! Дзяліцеся! 🙂

А ўвогуле, 20 студзеня – Прывадохрышча (Лянівы дзень, Прысеча, Іван Хрысціцель). У некаторых мясцовасцях таксама яшчэ не працавалі, а святкавалі.

У традыцыях нашых продкаў было да сняданку папіць вады, асвечанай на Вадохрышча, каб здароўе цэлы год не падводзіла. А калі хтосьці хварэў, дык ёю ўмываўся. Хатнім жывёлам на Івана Прысечу давалі хлеб і соль альбо бліны. Верылі, што гэта дапаможа мець у далейшым добры прыплод.

Назіралі 20 студзеня і за надвор’ем. Так, калі ішоў снег, дык лічылася, што ісці яму ажно да Масленіцы. А калі надвор’е было ясным, лета чакалася гарачае і сухое.

А яшчэ сёння ўважліва назірайце, ці не прабяжыць міма якая жывёліна, ці не праляціць птушка. Бо лічылася, што пабачыць у гэты дзень мышку – да хуткага папаўнення ў сямействе, а згледзець лебедзя ці дзікага гуся – да выканання жадання.

Гэта што тычыцца даўнейшых народных прыкметаў. А вяртаючыся ў сучаснасць… Хтосьці калісьці прызначыў дзень 20 студзеня… Зімовым днём сагравання свету! Вось так!

Так што грэем сёння старанна ўсё і ўсіх вакол сябе! Цеплынёй душы і сэрца, прамяністымі агеньчыкамі з вачэй, добрым словам, добрай справай, дабрачыннасцю… Дабром і дабрынёй!

Магчыма, нам пашчасціць сёння пагрэцца ў промнях сонца. Бо яго ў прагнозах надвор’я – абяцалі. Калі і не на вуліцы пагрэцца, дзе мароз павінен паменшыцца напалову, дык хаця б за шклом. І калі гэта вокны ПВХ, а ваш працоўны кабінет альбо любімы пакой знаходзяцца з сонечнага боку, дык прыемныя адчуванні гарантаваныя! А там можна і астатніх ужо сагрэць...

Як вядома, на полымя можна глядзець бясконца, і ніколі не надакучыць. І гэта сапраўды так. Асабіста я вельмі люблю жывы агонь, у печцы альбо каміне… Вогнішча таксама падыходзіць… Ад яго сапраўды саграваешся не толькі целам, але і душой.

Саграваць жа іншых – нашмат складаней. Не ў кожнага гэта атрымаецца. Не кожны на гэта здольны. І нават калі хтосьці корміць бадзяжных катоў альбо сабак, гэта не значыць, ён такі ж міласэрны да людзей. Чаму? Бо жывёлаў шкадаваць лягчэй. Вы згодныя?!

… Ужо колькі месяцаў бачу на прыступках аднаго з выхадаў станцыі метро «Магілёўская» чалавека без пэўнага месца жыхарства. У яго таблічка з просьбай аб дапамозе… Старэнькі радыёпрыемнік, яшчэ такія-сякія рэчы. Побач найчасцей кладуць ежу, грошай даюць меней.

Апошні раз бачыла яго там якраз перад вялікімі марозамі. Часцяком ён проста ляжыць на стылых прыступках. І я нават не магу сабе ўявіць, што магло здарыцца з чалавекам, каб ён апынуўся ў такім становішчы...

І няўжо якая-небудзь дабрачынная арганізацыя не ў сілах яму дапамагчы?! Бо што могуць асобныя людзі? Толькі разава падтрымаць. А ці дастаткова гэтага? Не, вядома ж… Сумна…

А мне ў сувязі з гэтым прыгадваюцца словы слыннага драматурга Аляксея Дударава: «Зямля халодная, і неба халоднае, космас яшчэ халаднейшы... Даў нам Бог жыццё, каб мы ўсё гэта сагрэлі... Душамі сваімі сагрэлі! І зямлю, і неба, і адзін аднаго...»

Вядома ж, вакол заўсёды хапае тых, каму патрэбныя нашыя ўвага, спагада, дабрыня і цеплыня. Не ў прыгожых словах, а ў канкрэтных справах. І сёння – самы час задумацца пра тое, каго мы можам сагрэць. Бо дзень такі… незвычайны… Зімовы дзень сагравання свету… Грэеемся і грэем!