Як распазнаць паталогію? Чым небяспечны апаясвальны лішай? Аб прычынах яго з'яўлення, сімптомах, дыягностыцы і лячэнні журналісту інфармацыйнага партала Здаровыя людзі распавяла касметолаг, дэрматавенеролаг медыцынскага цэнтра санаторыя «Юнацтва» Юлія Баранава.
Прычыны развіцця апаясвальнага лішая
Апаясвальны лішай выклікае вірус герпесу Varicella zoster. Ён жа з'яўляецца прычынай ветраной воспы. Шлях перадачы – паветрана-кропельны і кантактны.
Пры першым кантакце з вірусам у нас узнікае ветраная воспа, пры абуджэнні віруса ўнутры арганізма – апаясвальны лішай. Прасцей кажучы, пасля лячэння вятранкі вірус не знікае з арганізма, а пераходзіць у «спячы» стан. Затым, пры з'яўленні спрыяльных для яго фактараў, ён зноў робіцца актыўным і выклікае апаясвальны лішай.
Што можа справакаваць з'яўленне апаясвальнага лішая? Як правіла, хвароба развіваецца на фоне аслаблення ахоўных сіл арганізма. Напрыклад:
- у сілу узроставых змяненняў, якія адбываюцца ў арганізме сталага чалавека (менавіта таму апаясвальны лішай часцей сустракаецца сярод людзей, старэйшых за 50 гадоў);
- з-за парушэння працы імуннай сістэмы, якая была выкліканая аўтаімуннымі і анкалагічнымі захворваннямі, (у групе рызыкі тыя, хто прайшоў прамянёвую альбо хіміятэрапію), эндакрыннымі парушэннямі (цукровы дыябет), пасля цяжкіх траўмаў;
- зніжаюць імунітэт і хранічныя захворванні, у тым ліку сардэчная і нырачная недастатковасць, цыроз, гепатыты, сухоты;
- не лепшым чынам на стане здароўя адбіваюцца рэгулярныя стрэсы, фізічнае ператамленне, пераахаладжэнне;
- прыём імунасупрэсіўных прэпаратаў.
Асноўныя сімптомы хваробы
За некалькі дзён (як правіла, за 2-3) да развіцця вострай формы захворвання могуць выяўляцца прадрамальныя з'явы: млявасць, дрыжыкі, павышэнне тэмпературы, неўралгіі, парэстэзіі. Тыповым скурным сімптомам апаясвальнага лішая з'яўляюцца дробныя везікулёзныя высыпанні. Яны з'яўляюцца на азызлай гіперэмаванай скуры.
Першапачаткова іх змесціва празрыстае, серознае, але затым яно мутнее, і з высыпанняў даволі хутка фарміруюцца гнайнічкі, якія затым лопаюцца, утвараюцца скарыначкі. У цяжкіх выпадках везікулы маюць цёмнае, амаль чорнае адценне, а вадкасць у пузырках – прымешку крыві. Магчымае таксама ўтварэнне язваў, пасля гаення якіх часам застаюцца рубцы.
Акрамя таго, калі ў запаленчы працэс будуць уцягнутыя нервовыя канчаткі сонечнага спляцення, гэта можа стацца прычынай парушэння функцыі страўнікава-кішэчнага тракта. У гэтым выпадку хворы адчувае боль у жываце, скардзіцца на дыярэю і запор, а таксама затрымку мочаспускання.
Калі пашкоджваюцца галінкі трайніковага нерва, высыпанні размяшчаюцца на лбе, шчоках, ніжняй сківіцы. Яны суправаджаюцца галаўным болем (часцей з аднаго боку). У дадзеным выпадку могуць быць закранутыя і вочы (павекі і вочныя яблыкі).
У месцах, дзе з'явіліся высыпанні, чалавек адчувае сверб, смыленне і востры боль. Прычым боль (тупы і пякучы) нярэдка ўзнікае рэзка і раптоўна. Неўралгіі могуць заставацца і пасля разрашэння скурных высыпанняў, асабліва пры несвоечасовай тэрапіі.
Прыблізна ў 5% хворых апаясвальны лішай можа пачынацца з галаўнога болю, млоснасці, сімптомаў раздражнення мазгавых абалонак. Чым старэйшы ўзрост хворага, тым цяжэй працякае захворванне.
Наколькі небяспечнае захворванне
Пры з'яўленні болю ў грудной клетцы, паясніцы, галаве і наступным высыпанні пузыркоў варта абавязкова звярнуцца па кансультацыю да доктара (тэрапеўта, неўрапатолага, дэрматолага, інфекцыяніста).
Апаясвальны лішай можа прывесці да ўскладненняў, асабліва ў людзей са слабым імунітэтам. Сярод іх:
- параліч рук, ног і нерва твару, калі захворванне выклікала парушэнні працы спіннога альбо галаўнога мозгу;
- неўрыт зрокавага нерва;
- менінгаэнцэфаліт;
- паталогіі мочапалавой сістэмы, лёгкіх, дванаццаціперснай кішкі, брушных мышцаў і інш.
Дыягностыка паталогіі
Як правіла, для дыягностыкі захворвання досыць агляду дэрматолага ці інфекцыяніста. Калі клінічная карціна выклікае пытанні ці змазаная, спецыяліст можа прызначыць аналіз крыві на антыцелы, ПЦР-дыягностыку.
Лячэнне апаясвальнага лішая
Тэрапія, як правіла, складаецца ў наступным:
- прыём супрацьгерпетычных прэпаратаў у выглядзе таблетак альбо ін'екцый;
- ін'екцыі вітамінаў групы В, якія неабходныя для таго, каб зняць запаленні і боль у нервовых канчатках;
- нестэроідныя супрацьзапаленчыя прэпараты, анальгетыкі. Іх таксама прымяняюць для абязбольвання і зняцця запалення.
