Site icon Слушна

Быць аднаму — шчасце або пакаранне? Што такое адзінота?

Як не быць адзінокім?

Адзінота і адчуванне, што ты нікому не патрэбны, — самы жудасны выгляд галечы

маці Тэрэза

Напэўна, многія з нас хоць бы раз у жыцці адчувалі адзіноту. Для кагосьці — гэта магчымасць пабыць сам-насам, для іншых — хваравіты стан.

Дык што ж такое адзінота. Ізаляцыя ці адасобленасць? Хто больш схільны да адзіноты? Як не быць адзінокім?

Слушна спыталі ў псіхатэрапеўта Гарадскога цэнтра памежных станаў на базе Гарадскога клінічнага псіхіятрычнага дыспансера Мінска, Алены Шпілеўскай.

Што такое адзінота

Алена Шпілеўская:

— Адзінота — стан чалавека, калі ён адчувае дэфіцыт зносін. Гэта можа быць як фізічная ізаляцыя, калі чалавек з-за тых ці іншых прычын знаходзіцца адзін, так і эмацыйны стан. Калі ёсць сям'я, родныя і сябры, але адчуванне адзіноты не знікае.

  • Адзінота — эмацыйны стан

У гэтым выпадку, чалавек адчувае псіхалагічны дыскамфорт, недахоп людзей, з якімі можна пагутарыць, падзяліцца сваёю радасцю ці бядой, няшчасцямі і клопатамі, навінамі і сумненнямі. Вельмі часта такія людзі адчуваюць, што іх не слухаюць і не чуюць, а значыць не разумеюць. І тут будзе дарэчы параўнанне "размова са сцяной".

  • Адзінота, як сацыяльная з'ява

Наглядны прыклад — сталыя людзі. Дзеці сталі дарослымі і разбегліся, многія родныя і блізкія пайшлі з жыцця, а самога чалавека адправілі на пенсію. Акрамя гэтага, часта прагрэсіруюць захворванні, што перашкаджаюць паўнавартаснаму жыццю. Пагаршаюцца асобасныя рысы характару. Яны таксама шкодзяць наладжванню зносін.

Маладыя людзі пакутуюць ад адзіноты ў большасці з-за таго, што практычна "жывуць" у віртуальным свеце. Знаёміцца ў Інтэрнэце і сацыяльных сетках нашмат прасцей, чым у рэальнасці. Адсюль і няўменне выбудоўваць і падтрымліваць гарманічныя адносіны ўжывую.

Чаму мы адчуваем сябе адзінокімі

адзінота

Мужчыны і жанчыны аднолькава схільныя да адзіноты. Аднак перажываюць яе па-рознаму.

Жанчыны з-за прыроднай эмацыйнасці пераносяць адзіноту больш востра, але, калі можна так сказаць, не настолькі доўга.

Мужчыны ж, як правіла, не прызвычаіліся дэманстраваць свае пачуцці і трымаюць эмоцыі пры сабе. Таму адзінота пераносіцца імі больш цяжка і доўга па часе.

Алена Шпілеўская:

— Жанчыны і мужчыны ў аднолькавай ступені адчуваюць адзіноту. Але прадстаўнікі моцнай паловы чалавецтва радзей кажуць пра гэта. Самотныя мужчыны часцей пачынаюць злоўжываць алкаголем, гуляць у камп’ютарныя і азартныя гульні (маецца на ўвазе залежнасць), дрэнна харчавацца. У той жа час жанчыны, якія адчуваюць сябе адзінокімі, як правіла, не замыкаюцца ў сабе, не перастаюць клапаціцца пра знешні выгляд, не схільныя да шкодных звычак.

Адзінота, як у эмацыйным, так і ў сацыяльным плане можа спрыяць:

  • няўпэўненасці ў сабе;
  • сарамлівасці;
  • нізкай самаацэнцы;
  • эгаізму;
  • эгацэнтрычнасці;
  • запальчывасці;
  • нізкай культуры паводзінаў;
  • эмацыйнай нясталасці.

Акрамя асобасных асаблівасцей чалавека і рыс яго характару, адзіноту могуць справакаваць і так званыя знешнія фактары. Гэта і смерць блізкіх людзей, канфліктныя сітуацыі на працы, звальненне, і "чорная паласа" ў жыцці, калі за кароткі прамежак часу на чалавека раз за разам валяцца непрыемнасці і няўдачы.

Адзіноце можа папярэднічаць пагаршэнне здароўя. Часта не зусім здаровыя людзі адчуваюць сябе "абузай" для блізкіх. Не заўсёды гладка праходзіць і растанне. Часам яно — крушэнне надзей на шчаслівае сумеснае жыццё, што таксама можа справакаваць у чалавека адчуванне самоты.

Дарэчы, нават пераезд у іншую краіну можа пасяліць у душы адзіноту: незнаёмыя людзі вакол, чужая мова, традыцыі і асяроддзе, недахоп зносін, немагчымасць шчыра пагутарыць.

Ізаляцыя ці адзінота

Калі жывеш з людзьмі, не забывай таго, аб чым ты дазнаўся ў адзіноце. На самоце разважай пра тое, пра што даведаўся ў выніку размовы з людзьмі.

Леў Талстой

Няўжо адзінота — гэта заўсёды дрэнна і некамфортна? Зусім не. Ёсць і іншы бок медаля. Гэта адасабленне. Час для сябе. Магчымасць пабыць сам-насам, пераасэнсаваць уласнае жыццё, навесці парадак у думках, адпачыць ад акружэння.

Адасабленне — гэта час для творчага пошуку, усведамлення сябе як асобы, час для разважанняў і самаўдасканалення. Яно дорыць чалавеку адчуванне шчасця, радасці, напаўняе сілай і энергіяй. У той жа час, адзінота ў негатыўнай праяве не прыносіць задавальнення, літаральна "з'ядае" нашы сілы і энергію, перашкаджае радавацца жыццю. Дні самотных людзей напоўненыя толькі шэрымі і маркотнымі фарбамі.

Лягчэй за ўсё трываюць адзіноту інтраверты. Ім ніколі не бывае сумна сам насам. А вось экстраверты заставацца на самоце зусім не любяць. Яны ўвесь час маюць патрэбу ў зносінах, узаемадзеянні, а таксама ў тым, каб іх акружалі людзі.

Не можаце змяніць сітуацыю — змяніце сваё стаўленне да яе

Алена Шпілеўская:

— Адзінота, у яе негатыўнай праяве (мы не кажам пра "добраахвотную" адзіноту ці адасабленне), можа спрыяць развіццю розных трывожных расстройстваў. Разам з тым, адзінота і ёсць адзін з сімптомаў дэпрэсіі.

Правесці тую мяжу, якая падзяляе паталагічны стан і жаданне пабыць аднаму, практычна немагчыма. Ды і прыняцце якіх-небудзь кардынальных мер патрабуецца толькі ў тых выпадках, калі стан адзіноты зацягнуўся і чалавек усё больш аддаляецца ад іншых, зачыняецца ў сваёй "шкарлупіне". Такім людзям пажадана наведаць псіхолага альбо псіхатэрапеўта.

Вельмі часта самотныя людзі проста не ўмеюць радавацца жыццю, атрымліваць асалоду ад кожнага дня, хай і ў адзіноце. Ім цяжка першым падаць руку дапамогі ці пачаць размову. Яны пакутуюць і ў той жа час ўпэўненыя, што за іх першыя крокі насустрач павінны зрабіць іншыя. «Чаму я павінен быць першым?» — адзін з самых галоўных прынцыпаў самотнага чалавека.

Не хочаце быць адзінокім? Вось некалькі парад

  • Зрабіце першы крок самі

Не варта баяцца, што не атрымацца. Магчыма, насупраць сядзіць такі ж самотны чалавек, які таксама саромеецца завязаць размову.

  • Навучыцеся ўсміхацца.

Так, калі вам сумна і самотна, проста усміхніцеся. Дзесьці ў кутках рота схаваная маленькая цягліца з выдатнай назвай — musculus risorius (цягліца смеху). Менавіта яна вінаватая ў з’яўленні чароўных ямачак пры ўсмешцы. Трэніруйце яе рэгулярна. Чым больш добрасумленна і часта вы ўсміхаецеся, тым больш імпульсаў паступае ў адпаведную вобласць галаўнога мозгу, робячы яе актыўнай. З часам там сфарміруецца ачаг, што дазволіць вам часцей бачыць пазітыўнае і смешнае ў тым, што адбываецца.

  • Навучыцеся ўсміхацца вачыма

Гэта не толькі дадасць вам чароўнасці, але і зробіць вас вельмі прывабным. Усе цягнуцца да добрага.

Зрабіце выпадковаму спадарожніку ў транспарце, пакупніку ў краме камплімент, які ні да чаго не абавязвае: прыгожы парасон, выдатны шалік, якая зручная торба ... Падарыце дробязь калегу па працы ... Будзьце шчырыя і непасрэдныя, не чакайце і не патрабуйце нічога наўзамен, атрымайце асалоду ад сябе і сітуацыі . Памятаеце, што на руцэ, якая дарыла ружы, заўсёды застаецца іх водар.

  • Не хвалюйцеся, калі не атрымалася гэтым разам, атрымаецца пасля

Для беларускага менталітэту характэрна насцярожанае стаўленне да незнаёмых людзей, але любое сэрца хутка «адтае», калі адчувае шчырасць і дабрыню.

І, галоўнае, палюбіце сябе, такім, які вы ёсць, з усімі сваімі вартасцямі і недахопамі. Бо кожны чалавек — гэта ўнікальны свет, розны і непаўторны.

Алена Шпілеўская:

—Адзінота — не хвароба. Не можаце змяніць сітуацыю — змяніце сваё стаўленне да яе. Займіцеся самаадукацыяй, запішыцеся на псіхалагічныя трэнінгі, знайдзіце новае хобі ці вярніцеся да старога, часцей кантактуйце са сваякамі, знайдзіце сабе сяброў (трэнінгі — добры спосаб завесці новыя знаёмствы). Пачніце займацца спортам, больш шпацыруйце, не саромейцеся звяртацца па дапамогу. Ўспрымайце адзіноту, як шлях да пазнання самога сябе, магчымасць змяніць свой свет да лепшага.

Exit mobile version