Доўлы: рэальная дапамога ў родах або модны трэнд?

Для тых, хто ўпершыню чуе гэтае слова, расшыфруем.

Доўла – гэта жанчына, якая дапамагае іншай жанчыне (эмацыйна, інфармацыйна, псіхалагічна) падчас цяжарнасці, родаў, а таксама ў пасляродавым перыядзе. Дапамога такой жанчыны можа абысціся сям'і ў капеечку.

Доўла – гэта не прафесія. Хутчэй пакліканне. Афіцыйна такой прафесіі ў нашай краіне няма, адпаведна, і пацвярджэнне кваліфікацыі доўле не абавязковае.

Паколькі ў ідэале доўла – гэта абсалютна неперадузяты чалавек, які павінен толькі інфармаваць, але не навязваць сваё меркаванне, паспрабуем і мы без эмоцый разабрацца ў плюсах і мінусах гэтых «маці для матуль».

У чым заключаецца дапамога доўл?

У чым заключаецца дапамога доўл.

• Эмацыйную падтрымку, у якой часта маюць патрэбу парадзіхі, асабліва юныя.
• Выканаць масаж або заняцца з парадзіхай дыхальнай гімнастыкай, што спрыяе натуральнаму абязбольванню.
• Можа дапамагчы ў атрыманні юрыдычнай інфармацыі аб правах парадзіхі.
• Спрыяе наладжванню кантакту парадзіхі і членаў яе сям'і з медыцынскім персаналам.
• У выпадку партнёрскіх родаў забяспечвае інфармаванне бацькі пра тое, што адбываецца (трэці ў гэтым выпадку не лішні).
• Стварае камфортныя ўмовы для парадзіхі (можа прынесці вады, дапамагчы схадзіць у ванну).
• Перакладае незразумелыя словы ўрачоў на даступную для ўспрымання парадзіхай мову, дапамагае сфармуляваць пажаданні і чаканні.
• Па вашым жаданні можа зрабіць фота і відэа.
• Падтрымлівае спрыяльную атмасферу з дапамогай ароматэрапіі, музыкі, цемры і святла, шмат іншага.

Мяркуючы па гэтым вялікім спісе, доўла павінна праходзіць усебаковую прафесійную падрыхтоўку, якая ўключала б у сябе і веданне юрыдычных аспектаў, і псіхалогіі, і фізіялогіі, і медыцынскай тэрміналогіі. На справе ж стаць доўлай можа любая жанчына з абсалютна любой адукацыяй (і нават без яе).

Чаго не павінна рабіць доўла падчас родаў?

• Умешвацца ў працэс родаў і медыцынскія маніпуляцыі.
• Правяраць раскрыццё, праслухоўваць сэрцабіцце дзіцяці, мераць ціск і тэмпературу.
• Прымаць рашэнні за парадзіху.
• Прапагандаваць нейкі пэўны спосаб родаў або догляду за дзецьмі.

У кожнай доўлы свой набор дапамогі, што яна прапануе, які агаворваецца з парадзіхай загадзя. Хтосьці можа і брудныя пялюшкі памяняць, нехта кампетэнтны ў пытаннях груднога гадавання. Усё індывідуальна.

Што трэба зрабіць для таго, каб стаць доўлай?

Доўла – гэта не афіцыйная прафесія. Адпаведна, спецыяльнай адукацыі ў нашай краіне яна не патрабуе. Хоць у Канадзе, ЗША, Нідэрландах, Францыі, Германіі, Ізраілі і многіх іншых краінах доўла цалкам сабе афіцыйная прафесія.

З-за таго, што доўла аказвае падтрымку ў родах, не ўмешваючыся ў медыцынскія маніпуляцыі і прызначэнні ўрачоў, ліцэнзавання на гэты від дзейнасці не патрабуецца. Як правіла, гэта жанчыны, якія маюць вопыт у родах і якія неаднаразова адчулі на сабе радасць мацярынства.

Тым не менш, існуе практыка навучання і атрымання сертыфіката аб яго праходжанні

Сертыфікаты бываюць двух відаў:

1. па факце навучання на доўлу;
2. для ўваходжання ў буйныя прафесійныя супольнасці доўл.

Навучанне доўлы могуць прайсці дыстанцыйна. 4 месяцы - і сертыфікат у вас на руках. Але не кожная доўла ідзе на гэта, тым больш, што наяўнасць сертыфіката не з'яўляецца абавязковай умовай.

Сяброўства ў прафесійных супольнасцях – задавальненне, якое патрабуе, акрамя выплаты штогадовых членскіх унёскаў, пастаяннага павышэння кваліфікацыі, супервізіі. Самыя вядомыя падобныя супольнасці – DONA International (аб'ядноўвае 12 000 доўл з 50 краін свету), CAPPA (Childbirth and Postpartum Professional Association - Прафесійная асацыяцыя па падрыхтоўцы да родаў і дапамогі пасля родаў), EDN (European Doula Network – Еўрапейская доўльская сетка). Вядомы Мішэль Адэн з Ліліянай Ламерс праводзяць навучанне ў Лондане. У 2015 годзе ў Расіі з'явілася Асацыяцыя Прафесійных Доўл (АПД) для рускамоўных памочнікаў у родах, навучанне ў якой адбываецца згодна з Этычным кодэксам доўл.

Яшчэ адна акалічнасць, разам з наяўнасцю сертыфіката, што сведчыць на карысць падрыхтоўкі доўл, гэта пастаянная прапрацоўка яе псіхалагічных праблем з псіхолагам. Бо не кожныя роды праходзяць гладка і ў прысутнасці доўл. Бываюць і перынатальны страты, і кесарава сячэнне. Ім абавязкова трэба спраўляцца з эмацыйным выгараннем і стрэсам. Бо як яны могуць дапамагчы некаму, калі з сабой справіцца не могуць?

Колькі каштуюць паслугі доўл?

Як сведчаць лічбы, што агучваюцць на жаночых форумах, паслугі такіх памочніц у Беларусі могуць даходзіць да 700 долараў. У гэтай сувязі становіцца зразумелым, чаму ў спалучэнні з фразай «партнёрскія роды ў беларускіх радзільных дамах каштуюць 100-200 долараў» амаль заўсёды згадваецца слова «усяго». Бо гэта кошт толькі суправаджэння родаў, а да і пасляродавыя кансультацыі аплачваюцца асобна…

Доўл, як аказалася, не так шмат у нашай краіне. Чалавек 10 у Мінску і па 1-2 у рэгіёнах.

Кошт паслуг доўл у розных краінах свету (долараў ЗША)

Што такое закрыццё родаў?

Гэтая працэдура заслугоўвае асаблівай увагі. Як лічаць некаторыя людзі, падчас родаў адкрываюцца энергетычныя каналы, якія пасля родаў трэба закрыць. Хтосьці бачыць у гэтым эзатэрычную падаплёку, хтосьці схільны адносіць гэта да псіхалогіі. Але сутнасць працэдуры заключаецца ў тым, што жанчына павінна сем разоў расказаць пра свае роды, каб перажыць іх і закрыць гештальт. І ў гэтым выпадку толькі доўла можа застацца неперадузятай да таго, што адбылося?

Хтосьці робіць з гэтага цэлы рытуал з распіццём гарбаты, лазняй і шчырымі размовамі, хтосьці дадае яшчэ і пасляродавае спавіванне. Але вось пытанне: калі жанчына атрымала псіхалагічную траўму падчас родаў, ці зможа некваліфікаваны чалавек дапамагчы ёй справіцца з гэтым? Быць можа, падтрымка псіхолага ў гэтым выпадку будзе больш актуальнай?

Як ідуць справы з доўламі ў іншых краінах?

У 2015 годзе ў Польшчы доўлы былі ўнесены ў афіцыйны пералік прафесій, зацверджаны Міністэрствам працы гэтай краіны, пад кодам 5 – работнікі сферы абслугоўвання і прадаўцы, падкод 5329 – работнікі індывідуальнай апекі ў сферы аховы здароўя і падобныя да іх у іншых сферах некласіфікаваныя. Але пры гэтым на роды можна ўзяць толькі аднаго чалавека – альбо доўлу, альбо мужа, альбо маму, сястру і г.д. Такія ж правілы дзейнічаюць і ў Іспаніі.

А вось у Нідэрландах дазволяць на роды ўзяць некалькіх людзей, у ліку якіх можа быць і доўла.

У Вялікабрытаніі доўла ўключана ў спіс паслуг, якія прадастаўляюцца цяжарным жанчынам. Некаторыя шпіталі наймаюць іх у якасці валанцёраў для дапамогі маладым мамам.

У Францыі, дзе дазволеныя роды дома, доўла можа прысутнічаць, але толькі разам з акушэркай.

А вось у Турцыі жанчыне з сабой узяць не дазволяць наогул нікога.

У некаторых радзільнях Латвіі вітаецца прысутнасць доўл пры родах, але аб кошце паслуг, як правіла, парадзіха дамаўляецца з ёй асабіста.

У Літве і Чэхіі ёсць спецыяльныя асацыяцыі доўл.

Гэта важна!

Звяртаючыся да паслуг доўл важна разумець, што яны не нясуць ніякай адказнасці за працэс і вынік родаў. Увесь цяжар адказнасці ляжыць на ўрачах, якія прымаюць роды.

Калі доўла не паспела прыехаць да вас на роды або прысутнічала на іншых родах, а перадаплату ўзяла, грошы яна можа і не вярнуць. Таму не залянуецеся заключыць дамову з доўлай, у якой выразна будуць прапісаны ўсе форс-мажорныя абставіны. Бо, якой бы мілай не была ваша памочніца, калі справа даходзіць да грошай, можна сутыкнуцца з рознай рэакцыяй.

Вельмі часта ў артыкулах пра доўл пішуць, што паслугі такой памочніцы ў псіхалагічнай падтрымцы парадзіхі і перадродавым перыядзе куды як таннейшыя за кансультацыю ў дыпламаванага псіхатэрапеўта. Але, дазвольце, ці можа непрафесіянал без адпаведнай адукацыі аказаць псіхалагічную дапамогу на тым жа ўзроўні, што і прафесійны спецыяліст, ды яшчэ і параўноўваць сябе па кошце з ім? Чаму ў гэтым выпадку не падымаецца пытанне якасці аказання паслугі? Бо некампетэнтная прапрацоўка псіхалагічных праблем можна нашкодзіць жанчыне.

Яшчэ больш дзіўна выглядае параўнанне коштаў на паслугі доўл і акушэркі! У гэтых людзей розная адукацыя і розныя мэты і задачы.

І самае галоўнае – выразна вызначыцеся з тым, ці хочаце вы падрыхтоўку да родаў і самі роды пражыць сярод тых, хто любіць вас, сям'і пры падтрымцы прафесійных псіхолагаў, інструктараў, або побач з жанчынай, уся падрыхтоўка якой заключаецца ў вопыце ўласных родаў і, у лепшым выпадку, навучанні на курсах.