«Пакінь мяне, старая, я сумую», – казаў цар Іаан Грозны ў фільме «Іван Васільевіч мяняе прафесію». А што яшчэ яму было казаць, пасядзеўшы на канапе ў кватэры сучаснай маскоўскай высоткі ды паслухаўшы песню Высоцкага з магнітафона?! Што з ім рабілася тады? У нас бы зараз многія выставілі дыягназ, нават не задумваючыся: «Дэпрэсія ў цара!» А можа, усё ж такі дрэнны настрой?! А чаму такі сур’ёзны роздум сёння? Бо нагода ёсць, міма якой не пройдзеш: Міжнародны дзень барацьбы з дэпрэсіяй. Змагаемся разам!
І зноўку вельмі дарэчы аказалася кніга Андрэя Ільніцкага і Кірыла Прашчаева «Працяг будзе. Кніга пра ўзрост». Бо там адпаведны раздзел ёсць пад сугучнай назвай: «Дэпрэсія – гэта не проста дрэнны настрой». А колькі разоў мы, як той Іван Васільевіч, прасілі, каб нас пакінулі ў спакоі?! Маўляў, дэпрэсія… Як кажуць, цьфу-цьфу-цьфу, не дай Бог! Бо ад гэтага стану, як ад дрэннага настрою, не адмахнешся так лёгка. Не вылезеш. Асабіста я нават і слова гэта не ўжываю ў дачыненні да сябе… І вам не раю… 🙂
Бо, па-першае, думкі, як вядома, матэрыяльныя. І гэта зусім не прымхі, а даказаны факт. А па-другое, пазнаёміўшыся з дапамогай Таццяны Валодзінай з вераваннямі нашых продкаў у галіне народнай медыцыны… Мімаволі задумаешся калі не аб прымхах, дык аб нечым такім… Што не паддаецца ніякай логіцы і тым не менш – існуе.
… Сустракаю знаёмага ўрача, які зазначае, што даўно мяне не бачыў. У свой час ён вельмі шмат дапамагаў маім сямейнікам. І парадай, і добрымі адносінамі… Цяпер, калі мамачкі не стала, ужо і патрэба турбаваць яго знікла.
Распытваецца, што і як. Апісваю свой стан.
– Што, дэпрэсняк?! – спачувальна пытаецца ён.
– Ды што вы! Вядома ж, не… Проста мне блага па вядомай прычыне. Але я спраўлюся… Мне сапраўды патрэбны час.
Разбіраемся, хто з нас мае рацыю ў гэтай сітуацыі. Чытаем у кнізе беларуска-расійскіх герантолагаў пра дэпрэсію: «Гэтая паталогія сустракаецца даволі часта. Многія ўспрымаюць яе проста як дрэнны настрой. Але ў любым узросце – і ў маладым, і ў сталым, і ў старым – дэпрэсія не проста дрэнны настрой. Гэта цэлы комплекс сур’ёзных зменаў у арганізме…
У любым узросце пускавым фактарам для разівцця дэпрэсіі з’яўляецца разрыў паміж чаканнямі чалавека і тым, што ён атрымлівае ад жыцця ў рэальнасці. Неразуменне сябе, няправільная ацэнка свайго месца ў свеце – адна з асноўных прычынаў дэпрэсіі».
Ну як? Падобная ваша ўласная «дэпрэсія» на гэтае апісанне? Калі вы пасумавалі-пасумавалі, а тады чамусьці нязмушана ўзрадаваліся. І вось ужо нават і не прыгадаеце ў размове з лепшай сяброўкай, што ў вас была – «дэпрэсія». Калі толькі сяброўка тая не спытаецца… І якой жа будзе вашая рэакцыя? Так, адмахнецеся. Маўляў, ай, несур’ёзна. Проста дрэнны настрой…
А вось калі сапраўды чагосьці дужа хочацца… Прынца на белым кані (хацела напісаць – «Мерсэдэсе», але ж гэтая марка машыны даўно ўжо не мяжа жаданняў)… Заняць высокі пост у бацькоўскай кампаніі, але там ужо засеў брат (сястра). Чамусьці гэтая тэма надзвычай папулярная апошнім часам у розных серыялах, якія пастаянна трапляюцца на вочы ў сеціве… Ды ці ж мала сёння хочацца?! Такая прастора для мараў і фантазій!
Вось толькі хочацца часцяком усё і адразу, без усялякіх намаганняў (пераважна моладзі – майму пакаленню ўжо не…). А калі ніхто на сподачку не падасць... Вось тут-то і яна, дэпрэсія. І, магчыма, самая сапраўдная…
Абсалютна сугучныя думкі сустракаю і ў «Кнізе пра ўзрост»: «З узростам чалавек атрымлівае вопыт, які яму падказвае, на што ён здольны, а чаго не можа. Таму, калі параўноўваюць, хто больш шчаслівы – 30-гадовыя ці 70-гадовыя, менавіта сталыя людзі, дзякуючы вопыту, аказваюцца больш шчаслівымі.
Маладому чалавеку, напрыклад, хочацца любой цаной заняць пасаду топ-менэджара, а ў яго для гэтага няма дадзеных. Ён засмучаецца. У сталым узросце такія пакуты-сумненні ўжо ў мінулым: чалавек дакладна ведае, што такі род дзейнасці – не яго».
Вельмі добра, калі гэта раскладзе па палічках хтосьці разумны і блізкі. Альбо, наадварот, таксама разумны, толькі далёкі – псіхолаг, псіхатэрапеўт, напрыклад… Збоку яно-то заўсёды лепей бачна. Толькі каб хапіла розуму і мужнасці прызнаць і прыняць… Прычым усё ж у сярэднім узросце чалавек ужо здольны гэта ўсвядоміць сам. І не даводзіць свой стан да дыягназу.
Бо калі такое здарыцца… «Важна ведаць, што дэпрэсія не праходзіць за некалькі дзён, як прастуда, – зазначаюць Андрэй Ільніцкі і Кірыл Прашчаеў. – Яна доўжыцца працяглы час, бывае, не меней за паўгода».
Паўгода шэрасці вакол з-за ўласных замарочак?! Не-не, я да гэтага не гатовая. І вам не раю.
Іншая справа, калі сапраўдная дэпрэсія ўзнікае ў крызісным стане: з-за страты працы і немагчымасці знайсці новую, страты кагосьці з блізкіх ды іншага. Тады, вядома ж, можа спатрэбіцца дапамога спецыяліста. А яшчэ – падтрымка, клопат і любоў блізкіх, родзічаў, сяброў, калег…
І якімі ж уважлівымі нам варта быць адно да аднаго! Каб сапраўды ўбачыць, што з чалавекам штосьці не тое, а не проста дрэнны настрой. Каб ён не атрымаў з-за развіцця дэпрэсіі шэраг спадарожных хваробаў. І вось Міжнародны дзень барацьбы з дэпрэсіяй сярод іншага ставіць на мэце звярнуць нашу ўвагу і на гэта таксама.
Дык будзьма ж міласэрнымі да тых, хто побач. Давайце не абцяжарваць жыццё надуманымі праблемамі. Па магчымасці радавацца любой дробязі і радаваць іншых. Здароўя ўсім і душэўнага спакою!