Site icon Слушна

Эксперты распавялі пра поспехі і дасягненні ў лячэнні туберкулёзу

  • Ольга Стружинская

    • 060810 (Gary Coronado/Palm Beach Post)--Loxahatchee-- Brenda Galie (cq), a registered nurse of the Palm Beach County Health Department, demonstraits for the photographer how a small amount of harmless tuberculin protein is drawn into a syringe while waiting for another student to be tested for tuberculosis at Seminole Ridge High in Loxahatchee Tuesday. The turberculin is injected into the surface layers of the skin usually on the forearm. The test site is examined 48 to 72 hours after the test is given.

    Кожную гадзіну ў Еўрапейскім рэгіёне СААЗ дыягнастуецца 30 новых выпадкаў туберкулёзу. Разам з тым, дзякуючы своечасовай дыягностыцы і адэкватнаму лячэнню, з 2000 па 2017 год было папярэджана 54 млн.смерцяў ад гэтага захворвання, распавёў на прэс-канферэнцыі ў Мінску каардынатар праграм па інфекцыйных захворваннях Краінавага офіса СААЗ Рэспублікі Беларусь Вячаслаў Гранькоў.

    Паводле яго слоў, захворванне на туберкулёз у свеце ў сярэднім зніжаецца на 2% у год. Прычым у Еўрапейскім рэгіёне СААЗ гэты паказчык лепшы – колькасць хворых памяншаецца прыкладна на 5% у год. Беларусь – не выключэнне. За апошнія пяць гадоў у нашай краіне сярэдняе зніжэнне захворвання на туберкулёз складае 11,9%.

    Штогод 24 сакавіка па рашэнні СААЗ адзначаецца Сусветны дзень барацьбы з туберкулёзам (сухотамі), які быў зацверджаны ў 1982 годзе. Гэтая дата прымеркаваная да 100-гадовага юбілею адкрыцця ўзбуджальніка туберкулёзу – палачкі Коха. Менавіта 24 сакавіка ў 1882 годзе нямецкі мікрабіёлаг Роберт Кох паведаміў пра сваё адкрыццё. У 1905 годзе вучоны атрымаў Нобелеўскую прэмію ў галіне медыцыны.

    Пра эфектыўныя стратэгіі і прафілактыку туберкулёзу ішла гаворка ў Нацыянальным прэс-цэнтры. Спікерамі выступілі:

    • Вячаслаў Гранькоў – каардынатар праграм па інфекцыйных захворваннях Краінавага офіса СААЗ Рэспублікі Беларусь;
    • Генадзь Гурэвіч – галоўны пазаштатны фтызіятр Міністэрства аховы здароўя Беларусі, дырэктар РНПЦ пульманалогіі і фтызіятрыі.

    Важныя дасягненні ў барацьбе супраць туберкулёзу

    Вячаслаў Гранькоў – каардынатар праграм па інфекцыйных захворваннях Краінавага офіса СААЗ Рэспублікі Беларусь; Генадзь Гурэвіч – галоўны пазаштатны фтызіятр Міністэрства аховы здароўя Беларусі, дырэктар РНПЦ пульманалогіі і фтызіятрыі.

    З моманту, калі СААЗ аб'явіла туберкулёз глабальнай эпідэміяй, а гэта здарылася ў 1993 годзе, адбылося шмат важных падзей. У прыватнасці, былі прынятыя некалькі стратэгій СААЗ. Адна з іх («Стратэгія па кантраляваным лячэнні туберкулёзу») была накіравана на тое, каб пацыент прымаў прэпараты ў прысутнасці медыцынскага работніка, што дало значныя станоўчыя вынікі.

     
    Вячаслаў Гранькоў
    Каардынатар праграм па інфекцыйных захворваннях Краінавага офіса СААЗ Рэспублікі Беларусь
    За гэты час у нашым распараджэнні з'явіліся новыя малекулярна-генетычныя метады дыягностыкі, якія дазваляюць хутка, на працягу дзвюх гадзін, дакладна ўстанавіць, ёсць у пацыента сухоты ці не, ці рэзістэнтны ён. Прыемна адзначыць, што ў Беларусі гэтыя хуткія малекулярна-генетычныя метады ўкаранёныя паўсюдна.

    Яшчэ адной важнай падзеяй апошніх гадоў, адзначыў эксперт, стала з'яўленне новых прэпаратаў для лячэння туберкулёзу. Справа ў тым, што на працягу 40 гадоў не было распрацавана ніводнага новага супрацьтуберкулёзнага лекавага сродку.

     
    Вячаслаў Гранькоў
    Каардынатар праграм па інфекцыйных захворваннях Краінавага офіса СААЗ Рэспублікі Беларусь
    Безумоўна, тое, што ў нашым арсенале з'явіліся новыя лекавыя сродкі, а таксама некаторыя перапрафіляваныя прэпараты, дае надзею пераламаць эпідэмію сухотаў як на глабальным узроўні, так і ў нашай рэспубліцы.

    Разам з тым, нягледзячы на поспехі фтызіятрычнай службы, дагэтуль актуальнай з'яўляецца праблема мультырэзістэнтнага туберкулёзу.

     
    Вячаслаў Гранькоў
    Каардынатар праграм па інфекцыйных захворваннях Краінавага офіса СААЗ Рэспублікі Беларусь
    Рэзістэнтны туберкулёз патрабуе больш намаганняў. Гэта больш дарагое і цяжкае лячэнне, больш таксічныя прэпараты, і вынікі лячэння могуць быць горшымі. У 2018 годзе СААЗ прыняла новыя рэкамендацыі па лячэнні сухотаў з лекавай устойлівасцю, і цяпер усім пацыентам з мультырэзістэнтнымі сухотамі павінны прызначацца новыя прэпараты. Такое лячэнне больш эфектыўнае, менш таксічнае, і пацыенты лягчэй яго пераносяць.

    Спецыяліст дадаў, што зараз сумесна з нацыянальнай супрацьтуберкулёзнай службай і Міністэрствам аховы здароўя рэспублікі пралічваецца кошт лячэння, бо ўсе пацыенты ў рэспубліцы з гэтымі формамі захворвання павінны быць забяспечаны такімі прэпаратамі.

     
    Вячаслаў Гранькоў
    Каардынатар праграм па інфекцыйных захворваннях Краінавага офіса СААЗ Рэспублікі Беларусь
    Глабальны фонд для барацьбы са СНІДам, туберкулёзам і малярыяй разгледзеў пытанне аб выдзяленні Беларусі дадатковых фінансавых сродкаў для таго, каб дапамагчы краіне перайсці на прынятыя рэкамендацыі СААЗ. З дапамогай гэтых сродкаў мы плануем на 100% забяспечыць лекамі ўсіх пацыентаў з множна ўстойлівым туберкулёзам у сувязі з пераходам на новыя віды тэрапіі. Канчатковае рашэнне будзе прынята ў бліжэйшы час.

    Сітуацыя ў Беларусі

    У сваю чаргу Генадзь Гурэвіч адзначыў, што ў нашай краіне працягваецца ўстойлівае зніжэнне захваральнасці і смяротнасці ад туберкулёзу (за 2018 год – на 17-19%).

     
    Генадзь Гурэвіч
    Галоўны пазаштатны фтызіятр Міністэрства аховы здароўя Беларусі, дырэктар РНПЦ пульманалогіі і фтызіятрыі
    У нас рэкордна нізкая колькасць дзяцей, хворых на сухоты (у мінулым годзе было выяўлена іх 23). Яшчэ 10 гадоў таму штогод дыягназ «туберкулёз» ставілі прыкладна ў 150 выпадках. Практычна зведзена да нуля захворванне медыцынскіх работнікаў супрацьтуберкулёзных арганізацый. Нароўні з паляпшэннем эпідэміялагічнай сітуацыі палепшыліся вынікі ў лячэнні сухотаў, у тым ліку мультырэзістэнтных (да 70%), туберкулёзу з лекавай устойлівасцю – практычна на 86%.

    Дырэктар РНПЦ падкрэсліў высокую эфектыўнасць дыягностыкі захворвання. Практычна ў 90% выпадкаў ва ўсіх хворых на сухоты ўдаецца атрымаць узбуджальнік інфекцыі і ўдакладніць лекавую ўстойлівасць.

    Так, у РНПЦ распрацавана тэхналогія верыфікацыі дыягназу з выкарыстаннем відэаасістыраванай таракаскапіі (ВАТС) (у міжрэбернай прасторы робяць невялікія разрэзы і бяруць на даследаванне кавалачкі тканкі лёгкага, плеўры і г.д.). Затым з дапамогай малекулярна-генетычных і бактэрыялагічных метадаў вызначаецца ўзбуджальнік туберкулёзу, і літаральна на працягу некалькіх дзён устанаўліваецца дакладны дыягназ і тактыка лячэння.

     
    Генадзь Гурэвіч
    Галоўны пазаштатны фтызіятр Міністэрства аховы здароўя Беларусі, дырэктар РНПЦ пульманалогіі і фтызіятрыі
    Адной са складаемых нашых поспехаў з'яўляецца ўкараненне пацыент-арыентаванай мадэлі аказання супрацьтуберкулёзнай дапамогі. Гэта значыць, што дапамога арыентавана, у першую чаргу, на патрэбы пацыента. Мы стараемся лячыць чалавека амбулаторна, што больш зручна для самога пацыента, меней рызыка перакрыжаванага заражэння.

    У 2018 годзе ў Брэсцкай вобласці быў рэалізаваны пілотны праект па ўкараненні новых метадаў фінансавання супрацьтуберкулёзнай службы. Ён накіраваны на скарачэнне часу знаходжання ў стацыянары хворых на туберкулёз. Пасля таго, як пацыент перастае ўяўляць небяспеку для навакольных (не з'яўляецца бактэрыявылучальнікам), яго выпісваюць на амбулаторны этап, дзе працягваецца лячэнне пад кантролем медыцынскіх работнікаў. Сёлета, падкрэсліў Генадзь Гурэвіч, падобная мадэль будзе ўзятая на ўзбраенне ва ўсіх абласцях рэспублікі.

    Туберкулёз – не грып, і разавы кантакт з хворым чалавекам не прывядзе да захворвання. Для таго, каб заразіцца, патрэбны цэлы шэраг умоў, напрыклад, замкнёнае памяшканне без вентыляцыі і працяглы кантакт, аслаблены імунітэт. На вуліцы, на адкрытым паветры кантакт з хворым на сухоты практычна не ўяўляе небяспекі.

     
    Генадзь Гурэвіч
    Галоўны пазаштатны фтызіятр Міністэрства аховы здароўя Беларусі, дырэктар РНПЦ пульманалогіі і фтызіятрыі
    На сёння захворванне на туберкулёз у нашай краіне складае 25,2 на 100 тыс. насельніцтва, смяротнасць – 2,6 на 100 тыс. Для параўнання: 10 гадоў таму смяротнасць у выніку сухотаў у нашай краіне складала 12 на 100 тыс. насельніцтва. Мы ў 6 разоў знізілі гэты паказчык, і перш за ўсё – за кошт эфектыўнай дыягностыкі і лячэння, павышэння прыхільнасці пацыентаў да лячэння.
     
    Вячаслаў Гранькоў
    Каардынатар праграм па інфекцыйных захворваннях Краінавага офіса СААЗ Рэспублікі Беларусь
    Даследаванні, якія праводзіліся, паказалі, што калі мы прызначаем эфектыўнае лячэнне, нават калі пацыент нейкі час застаецца бактэрыявылучальнікам, мікабактэрыі туберкулёзу ўжо не здольныя выклікаць захворванне ў іншага чалавека. Таму самае галоўнае – своечасова дыягнаставаць захворванне, правільна ўдакладніць спектр устойлівасці і прызначыць адэкватнае лячэнне. І ўжо праз некалькі тыдняў чалавек становіцца бяспечным.
    Exit mobile version