Сэкс – адзін з ключавых складнікаў узаемаадносінаў мужчыны і жанчыны, крыніца задавальнення і залог працягу жыцця на зямлі. Але ёсць у яго і цёмны бок. Інтымная блізкасць, асабліва неабароненая і з частай зменай партнёраў, нярэдка робіцца прычынай інфекцый, якія перадаюцца палавым шляхам (ІППШ). Не кожную з гэтых інфекцый можна выявіць адразу. Не ўсе з іх з'яўляюцца безумоўна патагеннымі. Але часам аддаленыя наступствы інфіцыравання могуць у корані перавярнуць жыццё чалавека. Пра прычыны, сімптомы, групы рызыкі і прафілактыку ІППШ – у нашым матэрыяле.
Асаблівасці інфекцый, якія перадаюцца палавым шляхам
ІППШ – гэта інфекцыі, якія перадаюцца пераважна палавым шляхам. Зараз вядома больш за 30 розных вірусных і бактэрыяльных (мікробных) ІППШ. Характэрна, што ледзь ці не штогод іх колькасць павялічваецца.
Сярод ІППШ, якія найбольш часта сустракаюцца зараз, – усе венерычныя захворванні, а таксама хламідыёз, мікаплазмоз, кандыдоз, папілома-вірусная інфекцыя (востраканцовыя кандыломы), генітальны герпес, гепатыт В, ВІЧ/СНІД і інш.
Па дадзеных СААЗ:
- інфекцыямі, якія перадаюцца палавым шляхам (ІППШ), штодня заражаюцца больш за адзін мільён чалавек ва ўсім свеце;
- колькасць людзей з найбольш распаўсюджанымі ІППШ – хламідыёзам, пранцамі, ганарэяй, трыхаманіязам – вылічваецца сотнямі мільёнаў у год;
- больш за паўмільярда чалавек на зямлі маюць інфекцыю генітальнага віруса папіломы герпесу і жывуць з ёй;
- агульная колькасць жанчын, інфіцыраваных вірусам папіломы чалавека (ВПЧ), складае без невялікага 300 мільёнаў – амаль столькі ж, колькі ўсё насельніцтва ЗША!
Глыбіня праблемы больш відавочная, калі ўлічыць, што ІППШ аказваюць вельмі негатыўны ўплыў на сэксуальнае і рэпрадуктыўнае здароўе чалавека. Асаблівасць ІППШ заключаецца ў тым, што пры адсутнасці своечасовай дыягностыкі і адэкватнага лячэння многія з іх прымаюць хранічны характар цячэння альбо пераходзяць у схаваную форму. Могуць выклікаць незваротную страту здароўя, напрыклад, прывесці да звыклай невыношвальнасці, бясплоддзя, эрэктыльнай дысфункцыі. Акрамя таго, некаторыя ІППШ маюць уласцівасць падчас цяжарнасці інфіцыраванай жанчыны перадавацца плоду ўнутрычэраўна альбо інфіцыраваць немаўля падчас родаў.
Сімптомы ІППШ
Інкубацыйны перыяд большасці ІППШ (хламідыі, урэаплазмы, мікаплазмы і г.д.) складае 21 дзень (ад моманту заражэння да моманту праявы клінічных прыкметаў).
Як правіла, да сімптомаў ІППШ, якія найбольш часта сустракаюцца, адносяцца:
- непрыемныя адчуванні (дыскамфорт, смыленне, рэзь) і боль пры мочаспусканні;
- часты позыў да мочаспускання;
- змяненне характару выдзяленняў з мочаспускальнага канала ў мужчын і з похвы ў жанчын. Выдзяленні могуць быць як празрыстымі, так і гнойнымі, набываць непрыемны пах;
- болечкі, бародаўкі ці іншыя высыпанні на палавых органах, скуры пахвіны альбо на іншых участках;
- павелічэнне лімфавузлоў;
- жанчыны могуць адчуваць балючасць падчас палавога акту, а таксама нематываваны боль у ніжняй частцы жывата.
У некаторых выпадках інфекцыя можа працякаць са схаванай альбо сцёртай сімптаматыкай, не выклікаючы моцных турботаў, а значыць, і насцярожанасці ў носьбіта. З цягам часу рызыка хранізацыі інфекцыйнага працэсу павялічваецца. Пры гэтым заражаны чалавек застаецца крыніцай небяспекі інфіцыравання для іншых.
Групы рызыкі
Тэарэтычна ад інфекцый, якія перадаюцца палавым шляхам, не застрахаваны ніводны чалавек, які мае вопыт палавых адносінаў. Нават адзіны палавы кантакт (прычым любы: вагінальны, анальны, аральны) з заражаным партнёрам можа прывесці да інфіцыравання. Пол, узрост, этнічная і рэлігійная прыналежнасць, узровень матэрыяльнага дастатку і іншыя «знешнія опцыі» для рызыкі заражэння значэння не маюць. Калі чалавек вядзе палавое жыццё – значыць, ён апрыёры ў групе рызыкі.
Тым не менш, больш за іншых рызыкуюць... жанчыны і падлеткі.
Анатамічныя асаблівасці будовы палавых органаў жанчыны першапачаткова павышаюць рызыку інфіцыравання. Акрамя таго, сімптаматыка ІППШ у жанчын часцяком менш выяўленая, чым у мужчын, і яе лягчэй «не заўважыць» самастойна.
А вось рызыка інфіцыравання ІППШ сярод падлеткаў абумоўленая перш за ўсё:
- раннім пачаткам палавога жыцця;
- адсутнасцю з-за ўзросту прыхільнасці да манагамных адносінаў;
- недастатковым веданнем пра меры прафілактыкі ІППШ;
- адсутнасцю грошай для набыцця сродкаў кантрацэпцыі альбо нежаданнем іх выкарыстоўваць.
Прафілактыка ІППШ
Па сутнасці, прафілактыка інфекцый, якія перадаюцца палавым шляхам, зводзіцца да двух базісных правілаў: да захавання асабістай гігіены і захавання гігіены інтымнага жыцця.
Каб абараніць сябе ад рызыкі інфіцыравання альбо звесці такую верагоднасць да мінімуму, неабходна:
- па магчымасці захоўваць прыхільнасць да манагамных адносінаў;
- выкарыстоўваць сродкі бар'ернай кантрацэпцыі пры сэксуальных кантактах, асабліва пры выпадковым сэксе альбо частай змене партнёраў;
- абавязковыя гігіенічныя працэдуры да і пасля палавога акта (па-за залежнасці ад таго, выкарыстоўваўся кантрацэптыў ці не). Гэтая мера не гарантуе, але нашмат памяншае рызыку заражэння;
- наведванне гінеколага не радзей за 1 раз у 6 месяцаў, уролага – 1 раз у год;
- пры актыўным палавым жыцці і частай змене сэксуальных партнёраў (больш за 2 за 12 месяцаў) пажадана 1 раз у год здаваць аналізы на наяўнасць ІППШ;
- здаровы лад жыцця, адмова ад шкодных звычак. Курэнне і алкаголь, гіпадынамія зніжаюць ахоўныя сілы арганізма і павялічваюць успрымальнасць да інфекцыйных агентаў.
Падпісвайцеся на наш канал у Telegram, групы ў Facebook, «УКантакце», у «Аднакласніках» – і будзьце ў курсе свежых навінаў! Толькі цікавыя відэа на нашым канале YouTube, далучайцеся!