Пра метады і прынцыпы выкарыстання медыкаментознага абязбольвання родаў у рамках Марафона жаночага здароўя распавяла намеснік галоўнага ўрача па родадапамозе 1-й гарадской клінічнай бальніцы г.Мінска Элеанора Фядотава.
Прынцыпы медыкаментознага абязбольвання
Лекавыя прэпараты, якія прымяняюць у родадапаможнай практыцы для зняцця болевых адчуванняў, павінны адпавядаць шэрагу строгіх патрабаванняў:
- перш за ўсё яны закліканыя хутка і эфектыўна здымаць боль;
- аказваць седатыўнае, заспакаяльнае дзеянне, пазбаўляючы тым самым жанчыну ад пачуцця страху і негатыўных эмоцый. У той жа час свядомасць парадзіхі павінна заставацца яснай;
- ніякім чынам не аказваць адмоўнага ўздзеяння на арганізм маці і плода;
- не парушаць актыўнасць родавай дзейнасці і не пазбаўляць жанчыну здольнасці ўдзельнічаць у родах;
- не выклікаць прывыкання, калі ўзнікне неабходнасць прыёму абязбольвальнага прэпарата курсам.
Выбар прэпаратаў для абязбольвання. Паказанні і супрацьпаказанні
Па словах Элеаноры Фядотавай, для абязбольвання родаў прымяняюць наступныя групы медыцынскіх прэпаратаў:
- Спазмаанальгетыкі. Прэпараты гэтай групы валодаюць двума выяўленымі дзеяннямі: спазмалітычным (зніжаюць тонус і скарачальную актыўнасць гладкіх мышцаў і крывяносных сасудаў) і болесуцішальным. Сярод спазмалітыкаў найбольш вядомыя прэпараты дротаверын і папаверын, сярод ненаркатычных анальгетыкаў – анальгін.
Прызначэнне гэтых лекавых сродкаў, як правіла, паказанае парадзіхам, недастаткова падрыхтаваным да родаў у псіхаэмацыянальным плане. Спазмаанальгетыкі выкарыстоўваюць альбо ў якасці прафілактыкі родавага болю, альбо як самастойнае болесуцішальнае, альбо ў спалучэнні з іншымі прэпаратамі.
Паколькі спазмаанальгетыкі маюць уласцівасць аслабляць скарачэнні маткі і тым самым «тармазіць» родавы працэс, іх прымяненне апраўданае пры рэгулярных схватках, якія ўжо ўстанавіліся. У гэтым выпадку камбінаванае выкарыстанне спазмалітыкаў і анальгетыкаў спрыяе родавай актыўнасці, паскарае раскрыццё шыйкі маткі і, адпаведна, скарачае працягласць першага перыяду родаў.
Аднак, пабочным эфектам прымянення спазмаанальгетыкаў можа быць зніжэнне артэрыяльнага ціску, галавакружэнне, млоснасць, слабасць.
- Седатыўныя прэпараты. Лекавыя сродкі гэтай групы аказваюць заспакаяльнае дзеянне, ліквідуюць раздражняльнасць, нервовасць, страх. Іх выкарыстоўваюць у тым выпадку, тлумачыць эксперт, калі жанчына занадта эмацыянальна ўзбуджаная, а таксама для зняцця пачуцця млоснасці, змяншэння ванітаў. Найбольш распаўсюджаным седатыўным прэпаратам, які выкарыстоўваюць пры родах, з'яўляецца дыязепам.
Самі па сабе седатыўныя прэпараты не валодаюць выяўленым абязбольвальным дзеяннем, таму іх, як правіла, прызначаюць у камбінацыі з анальгетыкамі. Са станоўчых эфектаў (акрамя заспакаяльнага) – седатыўныя прэпараты здольныя паскараць працэс раскрыцця шыйкі маткі. З мінусаў – магчыма пабочнае дзеянне ў выглядзе прыгнёту дыхання, падзення артэрыяльнага ціску, у тым ліку і ў плода.
- Наркатычныя анальгетыкі. Нягледзячы на «суровы» назоў, лекавыя сродкі гэтай групы лічацца бяспечнымі для маці і дзіцяці. Разам з тым, наркатычныя анальгетыкі (напрыклад, прамедол, фентаніл і інш.) паказваюць высокую эфектыўнасць у абязбольванні родаў.
Іх прызначэнне апраўданае, калі роды зацягнуліся і жанчыне неабходны адпачынак для аднаўлення сіл. 2-5 гадзін паўнавартаснага сну падчас актыўнай родавай дзейнасці – рэальнасць, менавіта дзякуючы лекавым прэпаратам гэтай групы.
Прызначэнне наркатычных анальгетыкаў для абязбольвання родаў патрабуе строгіх паказанняў і дакладных дозаў у тым ліку і таму, што высокія дозы прэпаратаў могуць выклікаць стан аглушанасці, правакаваць узмацненне млоснасці, ваніты, запоры, дэпрэсію, гіпатанію.
- Мясцовая інфільтрацыйныя анестэзія. Выкарыстоўваецца для памяншэння болю пры правядзенні якіх-небудзь аператыўных умяшанняў у другім перыядзе родаў (у прыватнасці, пры правядзенні эпізіятаміі).
- Рэгіянальная анальгезія. Гэта сучасны метад абязбольвання родаў з магчымасцю дазаванага ўвядзення прэпарата, зусім бяспечны для плода.
Існуе некалькі відаў рэгіянальнай анальгезіі:
- Эпідуральная. Працяглае і эфектыўнае абязбольванне пры ускладненым цячэнні родаў. Адрозніваецца тым, што анестэтык можна ўводзіць на дастаткова працяглы прамежак часу.
- Спінальная. Эфект абязбольвання абмежаваны 90-120 хвілінамі. Выкарыстоўваецца, калі неабходна непрацяглае па часе абязбольванне.
- Камбінаваная спінальна-эпідуральная анальгезія. Спалучае перавагі абодвух метадаў.
Рэгіянальная анальгезія бяспечная для маці і дзіцяці. Тым не менш, не пазбаўленая пабочных эфектаў, сярод якіх: зніжэнне артэрыяльнага ціску, боль у спіне, галаўны боль, слабасць, скурны сверб. Існуюць і пэўныя паказанні для правядзення рэгіянальнай анальгезіі, напрыклад, парушэнне згусальнасці крыві, дэфармацыя пазваночніка ў паяснічным аддзеле, інфекцыйныя захворванні скуры, алергічная рэакцыя на прэпарат і інш.
Гель для родаў
Апошнім часам у будучых мамаў узнікае велізарная колькасць пытанняў з нагоды выкарыстання гелю ў родах. Ці эфектыўны ён у якасці прэпарата, які палягчае родавую дзейнасць, і наколькі актыўна прымяняецца ў радзільных дамах?