Пералом рэбраў
Такая траўма нярэдка ўяўляе небяспеку з-за ўнутраных крывацёкаў і пашкоджанняў лёгкіх (пнеўматоракс). Пры гэтым назіраецца выяўленая дыхальная недастатковасць, задышка, кашаль. Прычым кашаль можа прывесці да зашчымлення нервовых канчаткаў і справакаваць міжрэберную неўралгію з характэрным рэзкім і інтэнсіўным болем у вобласці грудной клеткі.
Пералом рабра без ускладненняў зрастаецца на працягу 3-4 тыдняў. На працягу гэтага перыяду фізічная нагрузка пацярпеламу строга абмежаваная. Варта пазбягаць рэзкіх паваротаў, нахілаў (пры неабходнасці рабіць гэта са становішча паўпрыседу). У спакоі рэкамендаванае становішча напаўлежачы.Калі пацярпелы – курэц са стажам, спробу адмовіцца ад згубнай звычкі лепей адкласці да поўнага зрастання пералому рабра (з-за рэзкага ўзмацнення кашлявога рэфлексу ў першыя тыдні пасля адмовы ад цыгарэтаў).
Пералом носа
Частая траўма пры ўдары ў вобласць твару. Косці носа зрастаюцца вельмі хутка. Таму прынцыпова важна звярнуцца па медыцынскую дапамогу не пазней за трое сутак з моманту траўмы. У адваротным выпадку можа спатрэбіцца хірургічнае ўмяшанне для аднаўлення касцей носа.
Важна: класічная сімптаматыка пры пераломе носа (храбусценне, рэзкі боль, дэфармацыя) дапаўняецца парушэннем насавога дыхання.
Пры аказанні першай даўрачэбнай дапамогі неабходна прыкласці холад да месца ўдару, калі ёсць крывацёк – затампанаваць. Выклікаць брыгаду хуткай дапамогі альбо непасрэдна звярнуцца да атарыналарынголага.
Пералом сківіцы
Парушэнне жавання і маўлення, немагчымасць сціснуць зубы – дадатковыя сімптомы пры пераломе сківіцаў. Пры цяжкіх траўмах не выключанае западанне языка і парушэнне дыхання. Пры аказанні першай дапамогі неабходна пераканацца, што не адбылося западання языка. Інакш яго неабходна выцягнуць і зафіксаваць бінтам, кавалкам тканіны, насоўкай.
Затым астудзіць пашкоджаную вобласць даступнымі сродкамі і накласці прашчападобную павязку (падыдзе бінт, хусціна, прадметы адзення, якія дазваляюць падвязаць пашкоджаную сківіцу).
Медыцынскую дапамогу пры пераломах сківіцы аказваюць спецыялісты сківічна-тварнай хірургіі.
Пералом касцей чэрапа і асновы чэрапа
Адносяцца да вельмі сур'ёзных траўмаў і акрамя асноўных прыкметаў пералому касцей могуць быць абцяжараныя неўралагічнай сімптаматыкай:
- пастаянны інтэнсіўны галаўны боль;
- млоснасць, ваніты;
- галавакружэнне, «мушкі» ў вачах;
- шум у вушах;
- раптоўная слабасць, санлівасць;
- парушэнне каардынацыі рухаў;
- халодны пот;
- выдзяленне празрыстай вадкасці з носа і/або вушэй;
- страта свядомасці;
- дэзарыентацыя;
- страта памяці;
- страта прытомнасці.
Гематома ў выглядзе акуляраў нават без непасрэднага ўдару ў вобласць вачэй, якая з'яўляецца праз некалькі дзён пасля траўмы, з'яўляецца адметнай прыкметай пералому асновы чэрапа.
Пры траўматызацыі галаўнога мозгу абломкамі зламанай косці ўтвараецца ўнутрычарапная гематома (або некалькі), якая сціскае мозг і прыводзіць да страты прытомнасці.Эксперт падкрэслівае: пры пераломе касцей чэрапа альбо асновы чэрапа правілы аказання даўрачэбнай дапамогі вельмі абмежаваныя. З-за высокай рызыкі цяжкіх ускладненняў патрабуецца забяспечыць пацярпеламу поўны спакой і неадкладна выклікаць «хуткую».
Лячэнне падобных траўмаў павінна праходзіць пад пастаянным наглядам неўролагаў.
Пералом пазваночніка
Адзін з самых небяспечных відаў траўмаў, здольных прывесці да глыбокай інваліднасці і нават смяротнага зыходу. Шмат што залежыць ад вобласці пералому пазваночніка. Але ёсць шэраг трывожных прыкметаў (акрамя асноўных), якія паказваюць на зашчымленне або пашкоджанне спіннога мозгу. Да іх ліку адносяцца:
- неўралагічная сімптаматыка, апісаная вышэй;
- страта адчувальнасці ў вобласці ўдару, у пальцах рук і ног;
- немагчымасць сесці, устаць;
- адсутнасць рухальнасці ў нагах і руках (пераважна пры пераломе шыйных і паяснічных пазванкоў, радзей – пазванкоў груднога аддзела пазваночніка);
- страта свядомасці.
Першая дапамога пры пераломе пазваночніка
Па словах Віктара Комара, даўрачэбная дапамога пры пераломе пазваночніка, хутчэй, зводзіцца да таго, каб не нашкодзіць, не дапусціць зрушэння абломкаў пашкоджаных пазванкоў і траўмавання спіннога мозгу. Перш за ўсё, неабходна праверыць адчувальнасць рук і ног, рухомасць пальцаў, здольнасць рухаць канечнасцямі. Пры іх адсутнасці катэгарычна супрацьпаказана:
- тармасіць пацярпелага;
- спрабаваць падняць на ногі ці пасадзіць;
- паварочваць на бок альбо перамяшчаць (перацягваць) аднаму на іншае месца.
Усё, што можна зрабіць у падобнай сітуацыі:
- забяспечыць поўны спакой пацярпеламу;
- пры магчымасці вельмі асцярожна і ў адзін прыём з удзелам некалькіх чалавек, падтрымліваючы на адной вышыні, перакласці на цвёрды шчыт (фанеру, кавалак дошкі). Нельга ўкладваць чалавека на мяккія насілкі альбо сядзенні машыны (!);
- пры падазрэнні на пералом шыйнага аддзела пазваночніка пакласці пад вобласць лапатак шчыльны валік, скручаны з адзення, коўдры, ручнікоў, вобласць шыі абкласці мяккімі прадметамі;
- тэрмінова выклікаць брыгаду хуткай дапамогі.
Асноўныя агульныя сімптомы і правілы першай дапамогі пры пераломах чытайце ў гэтым матэрыяле >>>
https://bel.24health.by/pershaya-dapamoga-pry-peralomax-shto-treba-rabic-shto-nelga/