Небяспечны дым. Пасіўнае курэнне

Ольга Стружинская

5 гадоў ago

Пасіўнае курэнне. Дрэнна дзецям і дарослым

Кожныя 6 секунд курэнне становіцца прычынай смерці аднаго чалавека. Штогод у свеце з-за наступстваў тытунекурэння паміраюць каля 6 мільёнаў чалавек. Прычым прычынай смерці больш за 600 тысяч з іх з'яўляецца пасіўнае курэнне (уздзеянне так званага другаснага тытунёвага дыму).

Пасіўным курэннем называецца ненаўмыснае ўдыханне паветра, якое змяшчае тытунёвы дым. Пры гэтым у арганізм чалавека, які знаходзіцца ў пракураным памяшканні, пры ўдыху трапляе каля 60% небяспечных таксінаў, якія змяшчаюцца ў цыгарэтным дыме. Менавіта таму вы ставіце пад небяспеку сваё здароўе, знаходзячыся ў памяшканні з чалавекам, які паліць, нават калі вы пры гэтым не курыце.

Пра тое, чаму так небяспечна пасіўнае курэнне, «Слушна» распавёў вядучы навуковы супрацоўнік аддзела наркалогіі РНПЦ псіхічнага здароўя, кандыдат медыцынскіх навук, дацэнт Уладзімір Максімчук.

Што такое пасіўнае курэнне?

Пры пасіўным курэнні адбываецца ўдыханне прадуктаў згарання тытуню. Такім чынам, атрымаць дозу таксічных рэчываў можна, нават не дакранаючыся да цыгарэты, а ўсяго толькі пастаяўшы побач з тым, хто паліць. Акрамя гэтага, тытунёвы дым хутка ўбіраецца ў валасы, адзенне, мяккую мэблю.

У чалавека, які знаходзіцца ў пракураным памяшканні, ужо праз непрацяглы час з'яўляецца галаўны боль, млоснасць, арганізм адчувае кіслароднае галаданне. Прычына гэтага – уздзеянне ўгарнага газу, які змяшчаецца ў паветры. Трапляючы ў кроў, ён звязвае гемаглабін, спрыяючы ўтварэнню оксігемаглабіну, з-за чаго ён перастае выконваць сваю функцыю.

Акрамя ўгарнага газу, тытунёвы дым змяшчае:

аксід азоту – звужае бронхі, з-за чаго абцяжарваецца працэс дыхання;
альдэгіды – моцна раздражняюць горла і бронхі, прыгнятаюць працу нервовай сістэмы. Канцэнтрацыя альдэгідаў вышэй у прасторы вакол курца, чым у дыме, які ён удыхнуў;
цыяністы вадарод – згубна ўздзейнічае на раснічкі бранхіяльнага дрэва, з-за чаго ў лёгкіх пачынаюць назапашвацца таксічныя агенты, якія павышаюць рызыку развіцця хваробаў лёгкіх;
акралеін – прадукт няпоўнага згарання тытуню, раздражняе абалонкі дыхальных шляхоў і бронхі;
нітразаміны – моцны канцэраген, негатыўна ўздзейнічае на галаўны мозг.

Шкоднасць пасіўнага курэння

У склад тытунёвага дыму ўваходзіць больш за 50 канцэрагенаў, якія з'яўляюцца прычынай развіцця злаякасных новаўтварэнняў, каля 4 тысяч хімічных злучэнняў і элементаў, многія з якіх смяротна небяспечныя для чалавека. Дарэчы, пры згаранні тытуню 50% усіх шкодных рэчываў сыходзіць у паветра.

Уладзімір Максімчук

Вядучы навуковы супрацоўнік аддзела наркалогіі РНПЦ псіхічнага здароўя, кандыдат медыцынскіх навук, дацэнт

Уздзеянне тытунёвага дыму ўмоўна можна падзяліць на кароткачасовае і працяглае. Пры ўдыханні прадуктаў згарання тытуню нядоўгі час негатыўны ўплыў на здароўе практычна адсутнічае. Імунная сістэма даволі хутка абясшкоджвае шкодныя кампаненты. Разам з тым, пры працяглай прысутнасці ў пракураным памяшканні здароўе таго, хто не паліць, падвяргаецца значнай небяспецы.

Першай пад уздзеянне тытунёвага дыму трапляе дыхальная сістэма: адбываецца высушванне слізістай абалонкі верхніх дыхальных шляхоў, што спрыяе з'яўленню кашлю і непрыемнага пяршэння ў гартані. З часам пастаянным спадарожнікам пасіўнага курца можа стаць алергічны рыніт, які затым можа перайсці ў вазаматорны. Як вынік – пастаянныя выдзяленні з носа і ацёкі, якія, у сваю чаргу, могуць прывесці да кіслароднага галадання клетак галаўнога мозгу, начному апноэ (кароткачасоваму спыненню дыхання ў сне) ды іншым ускладненням.

Даказана, што ў пасіўных курцоў, у параўнанні з людзьмі, якія не падвяргаюцца негатыўнаму ўплыву тытунёвага дыму, вышэй рызыка развіцця астмы (у 5 разоў і больш), лейкозу, абструктыўнай хранічнай хваробы лёгкіх, раку лёгкага.

Уладзімір Максімчук

Вядучы навуковы супрацоўнік аддзела наркалогіі РНПЦ псіхічнага здароўя, кандыдат медыцынскіх навук, дацэнт

Сур'ёзнай небяспецы падвяргаецца і сардэчна-сасудзістая сістэма. Таксіны, якія змяшчаюцца ў тытунёвым дыме, зніжаюць эластычнасць крывяносных сасудаў. Як вынік – узрастае рызыка развіцця стэнакардыі і атэрасклерозу.

Доўгае кіслароднае галаданне тканак галаўнога мозгу, якое ўзнікае ў выніку рэгулярнага ўдыхання таксінаў тытунёвага дыму, можа стаць прычынай інсульту, паражэння нервовай сістэмы або развіцця хранічнага стрэсу. Нікацін, які змяшчаецца ў тытуню, прыгнятае нервовую сістэму. З-за гэтага з'яўляюцца праблемы са сном, пераўзбуджэнне, галаўны боль, млоснасць, галавакружэнні, алергіі.

Вядомыя таксама факты, калі жонкі мужчын, якія кураць дома, з часам адчуваюць праблемы з зачаццем. Менструальны цыкл робіцца карацейшым, раней з'яўляецца абясплоджванне яечнікаў.

Уплыў тытунёвага дыму на дзяцей

Без перабольшвання, шкода, якая наносіцца тытунёвым дымам дзіцячаму арганізму, катастрафічная. Таксіны, што трапляюць у арганізм дзіцяці пры ўдыханні цыгарэтнага дыму, аказваюць згубны ўплыў на яго імунную сістэму. Небяспека развіцця захворванняў дыхальных шляхоў, прастуды, алергічных рэакцый, астмы ў іх павялічваецца на 95% у тых выпадках, калі ў перыяд кармлення жанчына актыўна паліць або падчас курэння трымае на руках малога.

Уладзімір Максімчук

Вядучы навуковы супрацоўнік аддзела наркалогіі РНПЦ псіхічнага здароўя, кандыдат медыцынскіх навук, дацэнт

Бранхіт, астма, пнеўманія, атыт, рыніт, захворванні страўнікава-кішэчнага тракту, алергіі, анкалагічныя і рэспіраторныя захворванні могуць узнікнуць у малыша пры пасіўным курэнні. Акрамя гэтага, значна ўзрастае рызыка з'яўлення неўралагічных расстройстваў, а таксама адставання ў разумовым і фізічным развіцці.

Дзеці, якія пастаянна знаходзяцца пад уздзеяннем таксінаў тытуню, робяцца апатычнымі, млявымі, хваравітымі або, наадварот, агрэсіўнымі, няўважлівымі, празмерна актыўнымі. Ім бывае цяжка сканцэнтравацца. Асабліва небяспечна пасіўнае курэнне для здароўя і жыцця дзіцяці, якое яшчэ не нарадзілася. У перыяд цяжарнасці таксіны і шкодныя рэчывы, што ўдыхаюцца, пранікаюць не толькі ў кроў маці, але і дзіцяці. Уздзеянне тытунёвага дыму можа прывесці да гіпаксіі плода з-за парушэння або змены плацэнтарнага кроватоку. У выніку ў немаўляці могуць узнікнуць адхіленні ў развіцці і інтэлекце.

Тытунёвы дым і яго ўздзеянне на хатніх жывёл

Ад тытунёвага дыму пакутуюць і хатнія гадаванцы. Напрыклад, у іх можа развіцца атлусценне, а ў некаторых выпадках нават рак.

Уладзімір Максімчук

Вядучы навуковы супрацоўнік аддзела наркалогіі РНПЦ псіхічнага здароўя, кандыдат медыцынскіх навук, дацэнт

Самымі ўразлівымі ў плане ўздзеяння тытунёвага дыму хатнімі жывёламі з'яўляюцца коткі. Пры рэгулярным дбайным умыванні ў іх арганізм трапляюць канцэрагены і шкодныя часцінкі, якія літаральна ўядаюцца ў поўсць у накураным памяшканні. Акрамя гэтага, з-за сваіх невялікіх памераў яны ў большай меры ўдыхаюць канцэрагены, якія ўваходзяць у склад хатняга пылу на дыванах і падлогах, мэблі. Прычым, нават калі котка можа свабодна выходзіць гуляць на вуліцу, верагоднасць наступлення захворвання захоўваецца на тым жа ўзроўні.