Site icon Слушна

Ад баршчу давядзецца адмовіцца. Урач – пра гастраэзафагеяльную рэфлюксную хваробу

  • Анна Крючкова
    • Гастраэзафагеяльная рэфлюксная хвароба (ГЭРХ)

    Пякотка, камяк у горле, белы налёт на языку – гэтыя сімптомы могуць гаварыць пра гастраэзафагеяльную рэфлюксную хваробу (ГЭРХ). Калі яе не лячыць, можна зарабіць язву і непраходнасць стрававода. Як пазбегнуць захворвання? Чаму лепей адмовіцца ад мясных булёнаў і вячэры на канапе?

    Разбіраемся з дацэнтам кафедры гастраэнтэралогіі і нутрыцыялогіі БелМАПА, к.м.н. Аленай Адаменка.

    Гастраэзафагеяльная рэфлюксная хвароба

    ГЭРХ – гэта закід агрэсіўнага змесціва страўніка ў стрававод. Паміж гэтымі органамі знаходзіцца «клапан» – ніжні страваводны сфінктар.

    Гастраэзафагеяльная рэфлюксная хвароба

     

     

     
    Алена Адаменка
    Дацэнт кафедры гастраэнтэралогіі і нутрыцыялогіі БелМАПА, к.м.н.
    Калі па якіх-небудзь прычынах сфінктар расслабляецца, гэта прыводзіць да выхаду змесціва страўніка ў стрававод, які да яго не прыстасаваны. Калі закіды частыя, дык натуральная абарона арганізма не спраўляецца. І тады мы можам адчуваць пякотку, кіслы прысмак у роце, паленне на кончыку языка, камяк у горле, дыскамфорт пры глытанні, боль у грудзях, падобны да стэнакардычнага. Часам закід трапляе ў трахею і бронхі, і тады магчымыя сіпатасць, прыступы ўдушша і кашлю. Пад уздзеяннем кіслотнага змесціва страўніка можа разбурацца эмаль зубоў, у выніку чаго яны робяцца больш адчувальнымі. Для ўстаноўкі дыягназу і прычын ГЭРХ урачы прызначаюць эндаскапію стрававода з біяпсіяй (пры неабходнасці) і pH-метрыю (вымярэнне кіслотнасці ў страваводзе).

    Лячэнне гастраэзафагеяльнай рэфлюкснай хваробы (ГЭРХ)

    Што памяняць у ладзе жыцця

    Чаму ж сфінктар расслабляецца і губляе ахоўную функцыю?

     
    Алена Адаменка
    Дацэнт кафедры гастраэнтэралогіі і нутрыцыялогіі БелМАПА, к.м.н.
    На гэта ўплывае, па-першае, залішняя маса цела. Лішняя вага цісне на жывот, з-за чаго павышаецца ўнутрыбрушны ціск і адбываецца выкід страўнікавага змесціва. Па-другое, ніжні страваводны сфінктар расслабляюць і правакуюць закід пэўныя прадукты: тлустая ежа, шакалад, кава, арэхі, алкаголь, нікацін. Таму прафілактыка і лячэнне ГЭРХ звязаны, у першую чаргу, са зменай ладу жыцця і харчавання. Сёння мы мала рухаемся, шчыльна ямо і адразу – на канапу. Перапоўнены страўнік, ды яшчэ ў гарызантальным становішчы, – якраз добрыя ўмовы для выхаду змесціва страўніка ў стрававод. Таму асноўныя рэкамендацыі пры ГЭРХ такія. Не пераядаць: трэба харчавацца часта, але невялікімі порцыямі, каб не выклікаць перарасцяжэння страўніка і залішняй сакрэцыі салянай кіслаты; апошні прыём ежы павінен быць за тры гадзіны да сну, каб яна паспела ператравіцца; не класціся, не нагінацца пасля ежы; спаць з прыўзнятым канцом ложка; не насіць аблягальнае адзенне, расшпільваць тугія папругі, гузікі і маланкі пасля прыёму ежы, памяншаючы такім чынам ціск на вобласць страўніка; адмовіцца ад курэння.

    Цяпер многія ядуць у становішчы напаўлежачы перад тэлевізарам ці з тэлефонам. Ці можа гэта выклікаць закіды? І што рабіць з кампрэсійнай бялізнай і паяснічнымі бандажамі, якія прызначаюць людзям ад розных захворванняў?

     
    Алена Адаменка
    Дацэнт кафедры гастраэнтэралогіі і нутрыцыялогіі БелМАПА, к.м.н.
    Безумоўна, становішча напаўлежачы падчас прыёму ежы правакуе выхад страўнікавага змесціва ў стрававод. Таму харчавацца трэба, седзячы за сталом. Што тычыцца кампрэсійнай бялізны, дык яна сціскае ніжнія канечнасці, а не прэс, таму не ўплывае на стрававальны тракт. Паяснічны бандаж пры залішняй масе цела можа прыводзіць да ціску на страўнік. Калі ж вага ў норме і няма абдамінальнага атлусцення (жывата, які вытыркаецца), бандаж не будзе замінаць, галоўнае – аслабляць або здымаць яго падчас прыёму ежы.

    Якія лекі дапамагаюць пры ГЭРХ?

    Ці прымальныя народныя парады аб прымяненні траў, капуснага і бульбянога соку для памяншэння кіслотнасці і «заспакаення» страўніка?

     
    Алена Адаменка
    Дацэнт кафедры гастраэнтэралогіі і нутрыцыялогіі БелМАПА, к.м.н.
    У першую чаргу, прызначаюцца прэпараты, якія зніжаюць кіслотнасць страўніка. Калі ж закід шчолачны або абумоўлены парушэннем маторыкі кішэчніка, што выклікае млоснасць, пачуццё перапаўнення, тады яшчэ прызначаюцца пракінетыкі, якія нармалізуюць маторыку і змыкаюць ніжні страваводны сфінктар.

    Дадаткова можна выкарыстоўваць настоі рамонку, насення лёну. А вось капусны і бульбяны сок, наадварот, павышаюць утварэнне кіслаты, і пры гэтай паталогіі іх не варта ўжываць у ежу.

    Якія ўскладненні магчымыя?

    Калі ігнараваць захворванне і не звяртацца да ўрача, ГЭРХ можа прывесці да сур'ёзных ускладненняў.

     

     
    Алена Адаменка
    Дацэнт кафедры гастраэнтэралогіі і нутрыцыялогіі БелМАПА, к.м.н.
    Пад уздзеяннем паталагічнага закіду ў страваводзе ўтвараюцца эрозіі, больш глыбокі дэфект – язва, якая можа ўскладніцца прабадзеннем або крывацёкам. Дэфекты ў органе вядуць да рубцавання і, такім чынам, да звужэння стрававода, што абцяжарвае праходжанне ежы, і тады давядзецца пашыраць яго хірургічным шляхам. Адно з сур'ёзных ускладненняў ГЭРХ – стрававод Барэта, калі ў выніку працяглага ўздзеяння закіду ў страваводзе змяняецца эпітэлій – з плоскага на цыліндрычны. Дадзеная паталогія ў 200 разоў павышае рызыку развіцця адэнакарцыномы (злаякаснай пухліны).

    Ідэальнае меню

    Пры ГЭРХ трэба прытрымлівацца пэўнай дыеты.

    Лячэбнае харчаванне павінна выконваць дзве функцыі: паменшыць кіслотнасць і прадухіліць закіды страўнікавага змесціва ў стрававод.

    Таму асноўныя рэкамендацыі гастраэнтэролагаў такія: ежа павінна быць прыгатаваная на пары, у звараным і тушаным выглядзе, дробна парэзаная або механічна перапрацаваная, не быць халоднай і гарачай, бо халодная ежа доўга затрымліваецца ў страўніку, а гарачая можа траўмаваць слізістую стрававода.

    Аптымальная тэмпература страў – 40-50 градусаў. Акрамя таго, давядзецца адмовіцца ад традыцыйных мясных супоў.

    Боршч, капуста – не рэкамендуюцца!

     
    Алена Адаменка
    Дацэнт кафедры гастраэнтэралогіі і нутрыцыялогіі БелМАПА, к.м.н.
    Супы трэба гатаваць з агародніны, крупаў або з загадзя зваранага мяса, каб пазбегнуць у булёне раздражняльнага экстракту. Па гэтай жа прычыне нельга ўжываць вострыя прыправы, бо яны павялічваюць выпрацоўку салянай кіслаты. У перыяд абвастрэння наогул павінна быць поснае меню. Варта пазбягаць клятчаткі, бо яна правакуе парушэнне маторыкі стрававальнага тракта. Добра змыкае ніжні страваводны сфінктар бялковая ежа. Перамолваць ежу ў блэндэры (калі няма язвы і іншых ускладненняў) – неабавязкова, лепей старанна яе перажоўваць, каб яна змешвалася са сліной.

    Асноўныя рэкамендацыі па харчаванні пры гастраэзафагеяльнай рэфлюкснай хваробе

    Рэкамендуецца

    		 Не рэкамендуецца
    Падсушаны пшанічны хлеб, нясдобныя булачкі і печыва. Аржаны і свежы хлеб, бліны, пірагі, здоба.
    Нятлустыя гатункі мяса: ялавічына, цяляціна, трус, курыца, індычка, язык, печань, доктарская каўбаса, нятлустая вяндліна. Тлустыя жылістыя гатункі мяса і птушкі, кансервы.
    Нятлустыя віды рыбы. Тлустыя віды рыбы, вэнджаная, салёная рыба.
    Яйкі ўсмятку, укрутую, паравы амлет. Смажаныя амлет, яечня.
    Малако неразведзенае ў гарбату і кашы, свежая някіслая смятана, тварог у запяканку, нявостры сыр, масла сметанковае несалёнае, сланечнікавы і аліўкавы алей. Вострыя сыры, малочныя прадукты з высокай кіслотнасцю, сала.
    Манная, рысавая, грачаная, геркулесавая кашы, звараныя на малацэ ці вадзе, адварныя макароны. Пшанічная, пярловая, ячная крупы, бабовыя.
    Адварныя буракі, бульба, морква, квяцістая капуста, зялёны гарошак, кабачкі, гарбуз. Белакачанная капуста, баклажаны, цыбуля, часнок, кансервы з агародніны, грыбы.
    Пюрэ, кісялі, жэле з салодкай саспелай садавіны, печаныя яблыкі. Сырыя кіслыя няспелыя садавіна і ягады.
    Нямоцныя чай, какава з малаком, салодкія сокі, адвар шыпшыны. Квас, піва, мацаванае віно, моцны алкаголь, кава, газаваныя напоі, кіслыя сокі.
    Узбітыя вяршкі, зефір, мёд, джэмы, варэнне з салодкіх ягад і садавіны. Шакалад, халва, арэхі, суцэльныя сухафрукты.

     

    Exit mobile version