Адкуль бяруцца звычкі і ці можна сфарміраваць патрэбную?

Аксана Жураўлёва

6 гадоў ago

Усё наша жыццё складаецца з учынкаў, якія паўтараюцца і з цягам часу, даведзеныя да аўтаматызму, становяцца нашымі звычкамі. Яны фарміруюць наш характар і нашу індывідуальнасць. Калі мы дзейнічаем па інэрцыі, не заўсёды робім так, як хочам, у той ці іншы момант.

Разбярэмся, як зрабіць так, каб звычкі прыносілі нам карысць і рабілі наша жыццё больш якасным і прыемным.

Адкуль бяруцца звычкі?

Працэс набыцця звычкі вельмі просты. Першапачаткова дастаткова некалькі разоў свядома паўтарыць адно і тое ж дзеянне або рух, а далей вы ўжо перастаяце заўважаць, як робіце гэта бескантрольна і без якіх-небудзь высілкаў.

Напрыклад, вы вучыцеся гатаваць. Першапачаткова мозг кантралюе кожнае ваша дзеянне, але, калі вы гатуеце адну і тую ж страву часта, то неўзабаве зможаце паралельна займацца яшчэ якімі-небудзь справамі (мець зносіны па тэлефоне, слухаць музыку і г. д.).

Якія звычкі лічацца добрымі, а якія дрэннымі?

Усе нашы звычкі толькі ўмоўна можна падзяліць на добрыя і дрэнныя.

Таццяна Грынкевіч

Сямейны псіхолаг

Ёсць вельмі добрая фраза «Пасееш звычку – пажнеш характар. Пасееш характар – пажнеш лёс». Дзякуючы добрым звычкам, напрыклад, правільнаму харчаванню, асабістай гігіене, фізічнай актыўнасці, мы паляпшаем сваё жыццё і можам уплываць на стан свайго арганізма ў цэлым. Шкодныя звычкі могуць разбурыць наша жыццё. Напрыклад, звычка спраўляцца са стрэсам з дапамогай ежы або алкаголю наўрад ці дапаможа ў вырашэнні ўзніклай праблемы. Затое хутка прывядзе да развіцця атлусцення або алкагольнай залежнасці з усімі вынікаючымі наступствамі.

Як выпрацаваць толькі добрыя звычкі?

Карысныя звычкі для побыту, працы, адносін могуць дапамагчы нам у самаразвіцці і дасягненні высокіх вынікаў. Для гэтага патрабуецца частае паўтарэнне таго дзеяння, якое вы хочаце зрабіць часткай вашага ладу жыцця. Тут галоўнае жаданне і разуменне таго, што з дапамогай новай звычкі вы паляпшаеце сваё жыццё.

За які час можа сфарміравацца патрэбная звычка?

Навукоўцы эксперыментальна высветлілі: для фарміравання звычкі патрэбны 21 дзень. Аднак для таго, каб новая звычка назаўжды вынішчыла старую, спатрэбіцца, вядома, куды больш часу.

Таццяна Грынкевіч

Сямейны псіхолаг

Існуе методыка «21-40-90». Працэс фарміравання звычкі заканчваецца за 21 дзень. На працягу гэтага перыяду ў галаўным мозгу фарміруюцца новыя нейронныя сувязі, якія і забяспечваюць у далейшым патрэбу ў дадзенай звычцы. Але гэта толькі пачатковы этап. Справа ў тым, што старая звычка і, адпаведна, старыя нейронныя сувязі таксама пакуль яшчэ нікуды не зніклі. Таму, для таго каб прыняць новую звычку наўзамен старой, пройдзе прыкладна столькі ж часу. Праходжанне гэтых двух этапаў можа заняць дзесьці 40 дзён. За гэты час старая звычка пачынае забывацца - і вы ўжо паволі зжываецеся з новай. Аднак яна ўсё роўна яшчэ не даведзена да аўтаматызму. Патрабуецца нейкае намаганне, каб прытрымлівацца яе. Перыяд замацавання звычкі доўжыцца 90 дзён. Калі пераадолець гэтую мяжу, то набытая звычка надоўга ўвойдзе ў ваша жыццё. Працэс жа пазбаўлення ад дрэнных і залежных звычак куды больш складаны.

Пераймаючы звычкі членаў сям'і або свайго атачэння, мы не заўсёды задумваемся, ці патрэбныя нам яны. Аднак калі вы перагледзіце набытыя звычкі і выявіце, што якая-небудзь з іх пачала перашкаджаць жыць, то запусціць працэс «перазагрузкі» самога сябе ніколі не позна. Важна разумець, што сфарміраваць добрую звычку часам прасцей, чым пазбавіцца ад дрэннай.