Site icon Слушна

Пальмавы алей у дзіцячым харчаванні. Караць альбо памілаваць?

Пальмавы алей у дзіцячым харчаванні

Якой малочнай сумесі для свайго дзіцяці вы аддалі б перавагу: з пальмавым алеем ці без? Па ўсёй верагоднасці, без. Уключэнне «пальмы» ў склад прадукту аўтаматычна робіць яго ў вачах спажыўца (хочам мы таго ці не) менш прывабным і танным з пазіцыі ацэнкі якасці.

Між тым, адаптаваныя малочныя сумесі для дзяцей ранняга ўзросту – адзіны ў свеце прадукт, у якім заканадаўча дазволена поўная замена малочных тлушчаў расліннымі, да ліку якіх адносіцца і пальмавы алей.

Два бакі адной «пальмы»

Нагадаем: вучоныя ўсё яшчэ ў пошуках адназначнага адказу пра ўплыў пальмавага алею на здароўе чалавека. Яго выкарыстанне ў харчовай прамысловасці не забаронена ні ў адной краіне свету. А ўключэнне «пальмы» ў якасці заменніка малочных тлушчаў у дзіцячыя сумесі мае нават разумнае тлумачэнне.

Справа ў тым, што пальмавы алей і яго фракцыі напалову складаюцца з насычаных замяняльных тлустых кіслот, у прыватнасці, з пальміцынавай кіслаты. Гэта асноўная тлустая кіслата, якая сустракаецца ў прадуктах жывёльнага паходжання. Яна ж з'яўляецца галоўным кампанентам тлушчаў жаночага груднога малака. А калі так, дык выкарыстанне пальмавага алею пры вытворчасці адаптаваных дзіцячых сумесяў як крыніцы пальміцынавай кіслаты цалкам апраўдана.

Першыя сумесі, у якіх аналагам тлушчаў жаночага груднога малака выступіла «пальма», былі запатэнтаваныя яшчэ ў 1953 годзе ў ЗША. У Беларусі вытворчасць дзіцячага харчавання з выкарыстаннем трапічнага расліннага алею пачалася менш за 10 гадоў таму.

Але ёсць і іншы бок, правадніком якога выступаюць вучоныя з Навукова-практычнага цэнтра па харчаванні НАН Беларусі.

 
Алена Маргунова
Намеснік генеральнага дырэктара па стандартызацыі і якасці прадуктаў харчавання НПЦ па харчаванні НАН Беларусі, к.т.н., дацэнт
Зараз фракцыі пальмавага алею ў выглядзе пальмавага алеіну – распаўсюджаная аснова тлушчавага складу дзіцячых сумесяў. І гэта ж асноўнае пытанне для дыскусій у навуковых колах. Сапраўды, уключэнне фракцый пальмавага алею ў дзіцячую сумесь дазваляе забяспечыць колькасны тлуста-кіслотны склад, найбольш блізкі да груднога малака. Але ў частцы якаснага складу яны вельмі моцна адрозніваюцца.

Колькасць не замяняе якасць?

Пальмавы алей і яго ўплыў на здароўе дзяцей

Па словах Алены Маргуновай, уся справа ў розным размяшчэнні тлустых кіслот у малекулах трыгліцэрыдаў у грудным малацэ і ў адаптаваных малочных сумесях.

  • У грудным малацэ вялікая частка пальміцынавай кіслаты (да 70%) знаходзіцца ў цэнтральным бэта-становішчы.
  • У пальмавым алеі і яго фракцыях пальміцынавая кіслата знаходзіцца пераважна ў бакавым альфа-становішчы. Менавіта гэтае адрозненне адбіваецца на ўсмоктванні тлушчаў і кальцыю.

Пры гідролізе пальміцынавая кіслата з жаночага малака лёгка ўсмоктваецца ў нязменным выглядзе. У замяняльніках жа яна вызваляецца, утвараючы з кальцыем нерастваральныя комплексы пальмітата кальцыю (нерастваральнае кальцыевае мыла), якія не адсарбіруюцца.

Гэта значыць, кальцый і тлустыя кіслоты не засвойваюцца або засвойваюцца ў меншай ступені. А гэта цягне за сабой адставанне мінералізацыі шкілета, што расце, зніжэнне спажывання тлушчаў, ушчыльненне стула і схільнасць да запораў, павелічэнне частаты колікаў і зрыгванняў у немаўлятаў.

 
Алена Маргунова
Намеснік генеральнага дырэктара па стандартызацыі і якасці прадуктаў харчавання НПЦ па харчаванні НАН Беларусі, к.т.н., дацэнт
Дадзеныя эфекты пальмавага алею як тлушчавага кампанента ў дзіцячых малочных сумесях сёння добра вывучаны, і высновы адназначныя: уключэнне пальмавага алеіну ў дзіцячыя малочныя сумесі дазваляе забяспечыць колькасць, але не якасць тлуста-кіслотнага складу сумесі, набліжанай да жаночага малака.

Для таго каб палепшыць усмоктванне кальцыю і тлушчу з дзіцячых сумесяў з пальміцынавай кіслатой, у другой палове 20-га стагоддзя штучна пачалі ствараць так званыя структураваныя тлушчы, у якіх пальміцынавая кіслата размяшчаецца ў спрыяльным цэнтральным становішчы. Такі алей называецца бэта-пальмітатам. Ён выкарыстоўваецца цяпер у Еўропе пры вытворчасці шэрагу дзіцячых сумесяў. Пры выкормліванні груднічкоў такімі сумесямі пабочныя эфекты не зафіксаваныя. Трэба заўважыць, што адаптаванае дзіцячае харчаванне з бэта-пальмітатам каштуе на некалькі парадкаў даражэй за звычайныя малочныя сумесі.

Па выніках праведзеных даследаванняў пра ўплыў пальмавага алею на здароўе чалавека супрацоўнікі НПЦ па харчаванні НАН Беларусі пры падтрымцы Дзяржстандарту РБ ініцыявалі ўнясенне змяненняў у Тэхнічны рэгламент Мытнага саюза 021/2011 «Аб бяспецы харчовай прадукцыі».

У прыватнасці, прапаноўвалася забараніць выкарыстанне пальмавага алею пры вытворчасці дзіцячага харчавання, а таксама прадуктаў харчавання для дзяцей дашкольнага і школьнага ўзростаў.

Ініцыятыву разгледзелі на пасяджэнні кансультатыўнага камітэта ЕЭК (Еўразійскай эканамічнай камісіі) і... не падтрымалі. Па-першае, для ўнясення кардынальных зменаў па выкарыстанні трапічнага алею і яго фракцый неабходна згода ўсіх 5 краін-удзельніц ЕўрАзЭс, дзе ў кожнай з іх свая думка на гэты конт. Па-другое, на сёння няма аб'ектыўных навуковых дадзеных, уключаючы медыцынскі складнік, якія б адназначна казалі не на карысць «пальмы».

Але галоўнае нават не гэта.

Лепшая «сумесь» – матчына малако

У нашай краіне існуе жорсткі кантроль за якасцю і бяспекай харчовых прадуктаў. У дачыненні да прадуктаў, прызначаных для дзяцей груднога ўзросту, дашкольнікаў і школьнікаў, ён яшчэ больш жорсткі. Рэцэптуры распрацоўваюцца з прыцягненнем вялікай колькасці спецыялістаў, уключаючы тэхнолагаў харчовай вытворчасці і неанатолагаў.

Любы інгрэдыент, які ўваходзіць, у прыватнасці, у склад заменнікаў груднога малака, праходзіць дбайную ачыстку і апрацоўку, яго канцэнтрацыя выразна выверана і абгрунтавана. Сам прадукт падвяргаецца шматступеннаму кантролю якасці і бяспекі на ўсіх этапах вытворчасці. Гэта прынцыповая пазіцыя ў дачыненні да прадуктаў, прызначаных для дзіцячага харчавання, у любой краіне свету. І ў Беларусі ў тым ліку.

Пальмавы алей (дакладней, нават не алей, а яго фракцыя – пальмавы алеін) не з'яўляецца асноўным кампанентам малочных сумесяў. Гэта ўсяго толькі крыніца пальміцынавай кіслаты, якая забяспечвае яе ўтрыманне, максімальна набліжанае да жаночага груднога малака.

Акрамя пальміцынавай, жаночае малако змяшчае больш за дзесяць тлустых кіслот. Таму сучасныя адаптаваныя малочныя сумесі ўключаюць кампазіцыю раслінных алеяў (сланечнікавага, кукурузнага, рапсавага, соевага, какосавага і г.д.), дзе ў кожнага свая роля. Але раздражненне, як ні дзіўна, выклікае толькі «пальма». І ў большай ступені таму, што ў навуковых колах праціўнікі і прыхільнікі пальмавага алею да гэтага часу не дамовіліся, на чыім баку коўдра.

Але адно добра зразумела ўжо даўно: для немаўляці лепшае харчаванне – матчына грудное малако.

З карысцю груднога выкормлівання не параўнаецца ніводная адаптаваная малочная сумесь, па-за залежнасці ад таго, ёсць у ёй пальмавы алей ці не.

Па медыцынскіх дадзеных, агалактыя (поўная адсутнасць выпрацоўкі груднога малака ў пасляродавым перыядзе) сустракаецца ў вельмі нязначнай колькасці жанчын і абумоўлена цяжкімі генетычнымі і/або гарманальнымі парушэннямі. Гэта значыць, пытанне штучнага выкормлівання ў пераважнай большасці новаспечаных матуль не павінна ўзнікаць у прынцыпе. Праўда ў тым, што для гэтага часам давядзецца прыкласці намаганні. Значна больш намаганняў, чым проста пайсці ў краму, купіць адаптаваную сумесь, а потым шукаць нагоду, каб лаяць вытворцу за недастатковы клопат пра здароўе іх малыша.

Exit mobile version