Людзі, хворыя на шызафрэнію, вымушаны практычна ўсё жыццё прымаць спецыяльныя лекі. Разам з тым пры захаванні рэкамендацый урача, адэкватнай тэрапіі і дапамозе псіхіятра, падтрымцы родных і блізкіх шызафрэнію можна трымаць у цуглях. Для хворага гэта шанец пражыць паўнавартаснае без асаблівых абмежаванняў жыццё.
На жаль, не ўсё так проста. Часам шызафрэнія не пакідае ніякіх шанцаў, хутка прагрэсуе, прыводзіць да інваліднасці, пазбаўляе чалавека паўнавартаснага жыцця. Спрагназаваць развіццё шызафрэніі немагчыма. У кожнага пацыента свая гісторыя працякання хваробы. Менавіта таму ў кожным канкрэтным выпадку захворвання важны строга індывідуальны падыход, упэўнена эксперт "Слушна" загадчыца 27-ага псіхіятрычнага аддзялення РНПЦ псіхічнага здароўя, доктар медыцынскіх навук Марына Скугарэўская.
Лячэнне шызафрэніі
Умоўна тэрапію людзей, хворых на шызафрэнію, можна падзяліць на:
- актыўную. Заклікана купіраваць сімптомы хваробы ў перыяд яе праявы (маніфестацыі), абвастрэння і прыступу;
- якая падтрымлівае. Галоўная задача – захаваць стабільны стан і дасягнутае паляпшэнне;
- прафілактычную. Выкарыстоўваецца для папярэджання паўтарэння хваробы і падаўжэння рэмісій.
Асноўны падыход у лячэнні шызафрэніі – біяпсіхасацыяльны.
Найбольш распаўсюджаны метад тэрапіі – псіхафармакатэрапія. У прыватнасці, для лячэння выкарыстоўваюцца антыпсіхатычныя лекавыя сродкі (ранейшая назва – нейралептыкі).
Асноўны механізм дзеяння антыпсіхатычных прэпаратаў - блакада дафамінавых рэцэптараў (нейрамедыятар – рэчыва, якое ўдзельнічае ў перадачы нервовых імпульсаў), якія з'яўляюцца аднымі з галоўных вінаватых развіцця захворвання.
Акрамя нейралептыкаў хворым на шызафрэнію могуць прызначаць іншыя лекавыя сродкі. Напрыклад, калі чалавек пакутуе яшчэ і ад дэпрэсіі, то яго аптэчка папоўніцца антыдэпрэсантамі, калі бессанню – снатворным. У кожным канкрэтным выпадку лячэнне комплекснае і накіравана на зняцце асноўных сімптомаў шызафрэніі і спадарожных станаў.
Немалаважным аспектам у лячэнні з'яўляюцца псіхасацыяльныя фактары, жыццёвая сітуацыя і асяроддзе хворага. Менавіта таму лячэнне хворых на шызафрэнію не абмяжоўваецца толькі прыёмам лекаў, выкарыстоўваюцца таксама псіхатэрапеўтычныя ўмяшанні – кагнітыўна-паводзінская тэрапія.
Можа праводзіцца своеасаблівая «вучоба» для хворых на шызафрэнію і іх сваякоў накшталт «школы дыябету» ў эндакрыналогіі. На такіх спецыялізаваных курсах ім тлумачаць механізм развіцця захворвання, распавядаюць пра першыя прыкметы абвастрэння і што ў такіх сітуацыях трэба рабіць, куды звяртацца.
Падобныя псіхаадукацыйныя праграмы, як правіла, арганізуюцца на базе ўстаноў аховы здароўя псіхіятрычнага профілю. У прыватнасці, існуюць на базе РНПЦ псіхічнага здароўя.
Акрамя гэтага пры падтрымцы Беларускай асацыяцыі сацыяльных работнікаў арганізаваны Клубны дом «Адкрытая душа» – на базе Беларускага таварыства Чырвонага Крыжа створаны «Адкрыты дом». Тут хворыя на шызафрэнію таксама могуць атрымаць неабходную дапамогу і падтрымку.
А калі не эфектыўна?
У цяжкіх выпадках або калі тэрапія не дае належнага выніку ўжываюцца такія спосабы лячэння, як электрасутаргавая тэрапія, транскраніяльная магнітная стымуляцыя. У пэўныя моманты такая тэрапія бывае жыццёва неабходная.
Добраахвотна-прымусова
Калі з-за свайго псіхічнага стану пацыент небяспечны для іншых, могуць лячыць без яго згоды, прымусова. Гэта магчыма толькі ў адпаведнасці з рашэннем суда і згодна з Законам РБ «Аб аказанні псіхіятрычнай дапамогі».
Некаторыя пацыенты не страчваюць працаздольнасці на працягу ўсяго жыцця. І нават калі быў перыяд абвастрэння захворвання, у далейшым яны аднаўляюцца і ўключацца ў працоўны працэс. У іншых выпадках людзі практычна адразу пасля пачатку захворвання страчваюць магчымасць працаваць. Пра тое, якія прафесіі лепей выбіраць хворым на шызафрэнію, у нашым наступным матэрыяле.
https://bel.24health.by/parallelnaya-realnost-shizofreniya-simptomy-i-prichiny/