Чаму «дэменцыі» больш не існуе? Сакрэты доўгажыхароў Сардзініі

— Аднак, хаця паталогія і складае прыкладна 65% ад агульнай колькасці выпадкаў дэменцыі, пры гэтым існуюць яшчэ і сасудзістая дэменцыя, дэменцыя лобных зонаў ды інш. Яны ўзнікаюць значна радзей, але, згодна з дакладам СААЗ, працэнт іх сустракаемасці ў апошнія некалькі гадоў будзе павышацца. У сувязі з гэтым вельмі важна правільна вызначыцца з дыягназам. Ён павінен быць дыферэнцыяльным. Гэта дазволіць не абагульняць, а падабраць стратэгію лячэння для кожнага канкрэтнага пацыента. У нас, як правіла, працуе цэлая група.

Пры з'яўленні першапачатковых сімптомаў (напрыклад, непамятлівасці) сам пацыент ці яго сям'я могуць звярнуцца да ўчастковага ўрача, а ён ужо далучае псіхолагаў, каб зрабіць нейракагнітыўную ацэнку. Для гэтага ў нашым арсенале ёсць шэраг спецыяльных тэстаў.

Дапамога павінна быць аказана ў самым пачатку праявы сімптомаў, калі кагнітыўныя парушэнні яшчэ лёгкія. Напрыклад, праблемы з памяццю, якія не ўплываюць на паўсядзённае жыццё. Вельмі важна правільна інтэрпрэтаваць сімптомы і не зблытаць іх са звычайным біялагічным старэннем. Пры з'яўленні першых прыкметаў мы прызначаем спецыяльныя трэнінгі, якія даюць магчымасць стрымаць, запаволіць праяву хваробы.

Дэменцыю скасавалі

Для ўстаноўкі дыферэнцыяльнага аналізу ў Італіі выкарыстоўваюць кіраўніцтва DSM-5 (Дыягнастычнае і статыстычнае кіраўніцтва па псіхічных расстройствах 5-га выдання). Яно публікуецца Амерыканскай псіхіятрычнай асацыяцыяй. У катэгорыі «дэменцыя» адбыліся вялікія перамены: само слова вырашана больш не ўжываць.

Жыццё падаўжае захапленне. І дараванне

Сярод фактараў, якія выклікаюць кагнітыўныя парушэнні, ёсць такія, на якія паўплываць немагчыма. Напрыклад, генетыка. Але ёсць і такія, якія кожны з нас можа рэгуляваць. І тым самым захаваць кагнітыўныя функцыі як мага даўжэй. Спіс карысных правілаў невялікі і знаёмы кожнаму. Аднак у сталым узросце кожны пункт набывае асаблівы сэнс. А вялікія дасягненні, як правіла, складаюцца з маленькіх простых крокаў.

7 крокаў для захавання кагнітыўных функцый у старасці:

• Правільнае харчаванне. Гэта не азначае, што есці трэба толькі салату.

Гаворка ідзе пра збалансаваны рацыён, дзе будуць прысутнічаць у дастатковай колькасці і бялкі, і тлушчы, і вугляводы, і вітаміны. Такое харчаванне павінна стаць стылем жыцця: не проста закінуць у сябе бутэрброд ці з'есці сасіску. Пастаяннае збалансаванае харчаванне можа стаць асновай таго, што вы максімальна доўга захаваеце здаровы розум, памяць, увагу, здольнасць ставіць мэты і дасягаць іх.

• Трэніраваць актыўнасць мозгу. Падтрымлівайце ваш мозг у тонусе штодня хаця б элементарнымі практыкаваннямі: паразгадвайце крыжаванку, запомніце некалькі нумароў тэлефонаў.
• Адмоўцеся ад курэння.
• Абмяжуйце ўжыванне алкаголю, не каштуйце наркотыкі.
• Падтрымлівайце фізічную актыўнасць. Для захавання цела ў тонусе досыць штодня здзяйсняць 30-хвілінны шпацыр на свежым паветры.
• Будзьце сацыяльна актыўнымі.

Працуеце вы або ўжо на пенсіі, паспрабуйце не замыкацца дома, лепей мець стасункі з людзьмі, пастаянныя сацыяльныя сувязі. Калі спецыялісты ўніверсітэта Кальяры спрабуюць даведацца ў 100-гадовых італьянцаў сакрэт доўгага жыцця, штораз сустракаюцца з зусім рознымі жыццёвымі гісторыямі. Аб'ядноўвае іх некалькі фактараў. Многія з гэтых людзей жывуць у вёсках, дзе прынята мець актыўныя стасункі з суседзямі і сябраваць. Трывалыя сацыяльныя сувязі даюць сілы трымацца. Плюс у любой сітуацыі ратуе ўзаемадапамога. Адно з апошніх даследаванняў паказала таксама, што менш за ўсё на самаадчуванне скардзяцца тыя людзі, якія ўмеюць... дараваць.

• Знайдзіце захапленне. Занятак па душы – не проста капрыз. Асабліва ў сталым узросце. Гэта тая сфера, якая дасць вам сілу і энергію, запал, падоўжыць актыўнасць, дапаможа падтрымліваць ментальнае і душэўнае здароўе.

Так, Лука Гавіяна прывёў прыклад 97-гадовай жанчыны, якая знаходзілася ў вельмі цяжкім дэпрэсіўным стане. Яна не хацела размаўляць ні з кім і баялася ўпускаць у дом старонніх людзей. Першая сустрэча са спецыялістамі доўжылася ўсяго 15 хвілін. І ўвесь гэты час жанчына проста скардзілася на сваё здароўе. На наступны раз атрымалася намацаць тое, што яшчэ выклікала ў бабулькі цікавасць, – літаратура і кіно. Адзінае, што яна з гатоўнасцю абмяркоўвала, – сваю любімую кнігу «Знесеныя ветрам».

Паступова жанчыне захацелася падзяліцца і сваёй гісторыяй, яна пагадзілася выканаць тэсты для ацэнкі кагнітыўнага стану. І яны паказалі выдатны вынік! 97-гадовая пацыентка так натхнілася, што да наступнай сустрэчы пастрыглася і зрабіла манікюр, а пазней прапанавала выконваць практыкаванні не дома, а ў кавярні за кубачкам кавы.