Па афіцыйных дадзеных, на ўліку ў псіхіятраў-нарколагаў зараз знаходзяцца 12 тысяч 815 чалавек, якія пакутуюць ад наркатычнай залежнасці. З іх толькі ў Мінску амаль 5,2 тысячы.
Аднак спецыялісты сцвярджаюць: гэтыя лічбы не адлюстроўваюць сапраўдных маштабаў праблемы. Па ацэнкавых дадзеных, колькасць людзей, якія ўжываюць наркотыкі пастаянна або эпізадычна, прыкладна ў 8 разоў большая за афіцыйную статыстыку.
Каб нейтралізаваць пагрозу распаўсюджвання наркагандлю, супрацоўнікі органаў унутраных спраў прыкладаюць максімум намаганняў. Вага псіхаактыўных рэчываў, якія забіраюць, штогод вылічваецца дзясяткамі кілаграмаў, сотнямі – колькасць крымінальных спраў, звязаных з іх незаконным абарачэннем.
У папраўчых і выхаваўчых калоніях па «наркатычных артыкулах» знаходзяцца каля 5,7 тысячы чалавек. За кожнай лічбай – адлюстраванне сваёй несамавітай гісторыі і зламанага лёсу.
Але пад асаблівай увагай – гісторыі і лёсы тых афіцыйна ўлічаных і латэнтных спажыўцоў наркотыкаў, у якіх ёсць шанц вярнуцца да нармальнага жыцця.
Аб праграмах рэабілітацыі нарказалежных, якія дзейнічаюць у краіне, журналіст Слушна даведалася ад Жанны Істомінай, намесніка галоўнага ўрача па амбулаторным падзеле працы Гарадскога клінічнага наркалагічнага дыспансера г.Мінска.
Лячэнне – першы крок да выздараўлення
Рэабілітацыя як вяртанне нарказалежных да нармальнага цвярозага жыцця мае на ўвазе некалькі этапаў. Першы з іх – лячэнне ці так званая актыўная медыцынская рэабілітацыя.
Сістэма аказання наркалагічнай дапамогі ў краіне выбудаваная па адзінай схеме і ўключае:
- Амбулаторнае лячэнне. Псіхіятр-нарколаг праводзіць кансультацыю на амбулаторным прыёме, устанаўлівае дакладны дыягназ, прызначае лячэнне, якое пацыент прымае дома. Таксама ён можа скарыстацца паслугамі псіхолага.
- Стацыянарнае лячэнне. Калі амбулаторная тэрапія не дае эфекту, пацыенту прапануецца стацыянарнае лячэнне. Яно ўключае праграму дэтаксу (купіраванне стану адмены, «ломкі»), дэзінтаксікацыйную тэрапію, псіхалагічную дапамогу, фізіятэрапеўтычныя метады, а таксама спадарожныя абследаванні і кансультаванне «вузкімі» спецыялістамі (неўролагам, тэрапеўтам, псіхатэрапеўтам).
Далей, пры паспяховым праходжанні медыцынскага этапу лячэння ад наркатычнай залежнасці, пацыенту прапануюць прайсці праграму кароткатэрміновай рэабілітацыі, каб замацаваць дасягнуты тэрапеўтычны эфект.
Дапамога ёсць, было б жаданне
Праграмы рэабілітацыі таксама праводзяцца на бязвыплатнай і платнай (ананімна) аснове.
На ўмовах платнасці і ананімнасці ёсць магчымасць прайсці 28-дзённы курс рэабілітацыі ў цэнтрах для нарказалежных. Падобныя структуры ёсць практычна ў кожнай вобласці. Адной з самых першых і паспяховых айчынных практык у рэабілітацыі пацыентаў з наркатычнай залежнасцю з'яўляецца дзяржаўная праграма «Вясёлка».
Аднайменны рэабілітацыйны цэнтр быў створаны на базе Мінскага гарадскога клінічнага наркалагічнага дыспансера ў 2007 годзе. За 12 гадоў працы тут прайшлі лячэнне больш за тысячу чалавек з рознымі залежнасцямі. Большасць з іх, дзякуючы «Вясёлцы», змаглі вярнуцца да нармальнага жыцця. Пераймаць вопыт беларускіх рэабілітолагаў прыязджаюць калегі з розных краінаў свету.
Рэабілітацыя ў «Вясёлцы» даступная любому чалавеку, які пакутуе ад наркатычнай залежнасці.
Падрабязную інфармацыю можна атрымаць па тэлефонах у Мінску: +375 (017) 369-50-62 і 8 (017) 209-09-09. Адрас: вул. Чыгладзе, 22 — аддзяленне медыка-псіхалагічнай рэабілітацыі.
Акрамя таго, з верасня 2019 года на базе РНПЦ псіхічнага здароўя расчыніў свае дзверы эксперыментальны рэабілітацыйны цэнтр для нарказалежных.
Яго асаблівасць – у доўгатэрміновай рэабілітацыі, якая складаецца з двух этапаў:
- медыцынскай, на працягу 28-30 дзён на базе стацыянарнага наркалагічнага аддзялення РНПЦ псіхічнага здароўя;
- сацыяльнай, якая мае на ўвазе актыўнае доўгае сацыяльнае і псіхалагічнае суправаджэнне пацыента пасля выпіскі са стацыянара.
Гэта ўнікальны праект, які ўпершыню на постсавецкай прасторы і ў Еўрапейскім рэгіёне забяспечыць комплекснае і шчыльнае ўзаемадзеянне розных зацікаўленых структур (ад дзяржаўных устаноў да грамадскіх некамерцыйных арганізацый) па доўгатэрміновай медыка-сацыяльнай і сацыяльнай рэабілітацыі нарказалежных. Безумоўны плюс праграмы і ў тым, што ўвесь комплекс падтрымкі на ўсіх этапах будзе аказвацца на бязвыплатнай аснове.
Замяшчальная тэрапія
Па словах эксперта, за час рэалізацыі «метадонавай» праграмы большасць пацыентаў змаглі паспяхова рэсацыялізавацца ў грамадства: прайшлі навучанне, уладкаваліся на працу, стварылі або аднавілі сем'і, нарадзілі дзяцей…
Нягледзячы на тое, што стаўленне да праграмы замяшчальнай тэрапіі да гэтага часу неадназначнае, шматгадовы вопыт даказаў яе эфектыўнасць у прадастаўленні магчымасці нарказалежнаму пацыенту заставацца сацыяльна актыўным, пры гэтым не пакутаваць ад абстынентнага сіндрому і не адчуваць наркатычнай эйфарыі. Ёсць станоўчая дынаміка ў зніжэнні колькасці злачынстваў, звязаных з незаконным абаротам і ўжываннем наркотыкаў. А таксама ў памяншэнні рызыкі распаўсюджвання сацыяльна-небяспечных інфекцый, такіх, як ВІЧ/СНІД.
Замяшчальная тэрапія метадонам праводзіцца бясплатна, але стаць удзельнікам праграмы можа не кожны нарказалежны.
Павінны быць выкананыя пэўныя ўмовы:
- дыягнаставаная наркатычная залежнасць на працягу 2 і больш гадоў;
- залежнасць ад наркотыкаў апіятнай групы;
- наяўнасць дакументаў, якія пацвярджаюць неэфектыўнасць іншых метадаў лячэння залежнасці;
- поўная адмова ад любых іншых апіёідаў, акрамя медыцынскай дозы метадону;
- пры наяўнасці ВІЧ-інфекцыі абавязковы прыём антырэтравіруснай тэрапіі.
Пры незахаванні або парушэнні дзвюх апошніх умоў нарказалежны аўтаматычна выключаецца з ліку ўдзельнікаў праграмы замяшчальнай тэрапіі.
Любая праграма рэабілітацыі нарказалежных – адкрытая або ананімная, бясплатная або платная, дзяржаўная ці грамадская – гэта вялікая комплексная праца, якая патрабуе адэкватных намаганняў ад кожнага яе ўдзельніка. Але вынік, як правіла, заўсёды залежыць толькі ад аднаго фактару – імкнення самога чалавека пачаць жыццё з чыстага ліста.
Усе фотаздымкі ўзятыя з адкрытых інтэрнэт-крыніц і носяць ілюстрацыйны характар.
https://bel.24health.by/sovremennye-metody-lecheniya-i-profilaktiki-narkoticheskoj-zavisimosti/