Колькасць пажылых людзей павялічваецца, і, як следства, расце аб'ём аказання медыцынскай і сацыяльнай дапамогі. Разам з тым, сітуацыя такая, што попыт на гэтыя паслугі часцяком перавышае прапанову. Рашэннем праблемы можа стаць арганізацыя інтэграванай дапамогі дома.
Пра гэта і ішла размова на рэспубліканскай канферэнцыі з міжнародным удзелам «Актуальныя пытанні арганізацыі інтэграванай дапамогі дома», арганізаванай у Мінску Беларускім Таварыствам Чырвонага Крыжа сумесна з міністэрствамі аховы здароўя, працы і сацыяльнай абароны, пры падтрымцы Швейцарскага Чырвонага Крыжа.
Сваім вопытам арганізацыі сістэмы інтэграванай дапамогі для пажылых людзей падзялілася з удзельнікамі форуму Мер'я Тэпонен – галоўны спецыяліст па пытаннях развіцця Аддзела сацыяльнай дапамогі і аховы здароўя Паўднёвай Карэліі (Фінляндыя).
Стварэнне новай мадэлі медыцынскага і сацыяльнага абслугоўвання
У Паўночнай сацыяльнай і медыцынскай акрузе Паўднёвай Карэліі (Эксатэ) існуе адна з універсальных сістэм інтэграванага догляду дома, у якой ахова здароўя і сацыяльныя службы цесна ўзаемадзейнічаюць адно з адным. Эксатэ, якая была заснаваная ў 2009 годзе, дзейнічае на тэрыторыі 9 муніцыпалітэтаў. Ідэя стварэння такой мадэлі заключалася ў тым, каб інтэграваць службы неадкладнай медыцынскай дапамогі, першаснай медыка-санітарнай дапамогі і сацыяльнага забеспячэння, догляду пажылых людзей, а таксама дазволіла б палепшыць стратэгію каардынацыі, фінансавання і прыцягнення інвестыцый. Мэтай арганізацыі з'яўляецца забеспячэнне роўнага доступу да сацыяльных і медыцынскіх паслуг для ўсіх грамадзян рэгіёну.
Плюсы рэгіянальнай мадэлі ў Эксатэ:
- інтэграцыя службаў неадкладнай медыцынскай дапамогі, першаснай медыка-санітарнай дапамогі і сацыяльнага забеспячэння;
- больш устойлівы баланс паміж першаснай і стацыянарнай медыцынскай дапамогай;
- палепшаная стратэгія каардынацыі, фінансавання і прыцягнення інвестыцый;
- сумеснае выкарыстанне і набор персаналу;
- стварэнне пазабальнічных службаў і магчымасцяў для аўтаномнай працы.
Стратэгія, якая была рэалізаваная ў гэтым раёне ў 2014-2018 гадах, дазволіла скараціць колькасць шпіталізацый і аказваць неабходную дапамогу дома.
Цэнтр сацыяльнага абслугоўвання ўключае:
- працу шматпрофільнай каманды спецыялістаў;
- падаленыя кансультацыі ўрачоў па запісе;
- супрацоўніцтва з рознымі арганізацыямі і кампаніямі медыцынскай і сацыяльнай накіраванасці;
- тэматычныя заняткі, групы прафілактычнай работы;
- хатнюю рэабілітацыю, магчымасць праводзіць больш часу ў сябе дома;
- дапамогу і догляд у дамах-інтэрнатах;
- мабільную клініку.
Пры ацэнцы патрэбы ў доглядзе ўлічваюцца такія аспекты, як магчымасць аказання дапамогі родзічамі, прадастаўленне паслуг прыватных арганізацый, геаграфічная адлегласць, працягласць перыяду абслугоўвання, частата наведванняў дома, умовы пражывання і г.д.
Хто атрымлівае медыка-сацыяльную дапамогу па доглядзе дома:
- людзі, якія для самастойнага і бяспечнага пражывання дома маюць патрэбу ў падтрымцы і дапамозе, напрыклад, з-за абмежаваных фізічных магчымасцяў, псіхічных расстройстваў або асаблівасцяў сацыяльных паводзінаў, а таксама хранічных захворванняў або/і расстройстваў памяці;
- узрост чалавека не з'яўляецца фактарам, які абмяжоўвае права на атрыманне медыка-сацыяльнай дапамогі па доглядзе дома.
Акцэнт на хатні догляд і рэабілітацыю
Сутнасць такога падыходу заключаецца ў тым, каб догляд у спецыялізаваных стацыянарных установах у большасці выпадкаў замяняўся рознымі відамі паслуг дома. Разам з тым, быў павялічаны аб'ём амбулаторна-паліклінічных паслуг, якія падтрымліваюць функцыянальныя магчымасці людзей, а таксама паслуг, якiя аказваюцца ў хатніх умовах.
Асноўным момантам з'яўляецца хатняя рэабілітацыя. Як адзначыла Мер'я Тэпонен, пасля пераходу да новай мадэлі скарацілася колькасць бальнічных ложкаў, а паслугі фізіятэрапіі былі перанесеныя на дом. Зараз у акрузе дзейнічае прыкладна 40 фізіятэрапеўтычных аддзяленняў па аказанні паслуг дома.
Рэабілітацыя ў хатніх умовах дазваляе хутчэй адаптавацца да паўсядзённага жыцця, павышае функцыянальную здольнасць людзей, за кошт гэтага аднаўленне праходзіць хутчэй. Сям'я і блізкія пацыента таксама атрымліваюць неабходную падтрымку і кансультацыі спецыялістаў.
Мабільная клініка і неадкладная дапамога ў гасцёўні
Брыгада ўрачоў мабільнай медыка-сацыяльнай дапамогі або мабільнай клінікі сфарміраваная з медыцынскіх спецыялістаў рознай спецыялізацыі. У каманду ўваходзяць у тым ліку і стаматолагі. Урачы мабільнай клінікі наведваюць сваіх пацыентаў у аддаленых раёнах, могуць адсочваць медыцынскія дадзеныя і сацыяльныя паказчыкі пацыентаў (гісторыю хваробы і якія паслугі раней былі аказаныя чалавеку) – у рэжыме рэальнага часу.
Праект «Неадкладная дапамога ў вашай гасцёўні» – медыцынскае аддзяленне па аказанні тэрміновай дапамогі, але гэта не хуткая дапамога ў традыцыйным разуменні: неабходныя медыцынскія маніпуляцыі праводзяцца дома. У 43% выпадках медыцынскага ўмяшання даследаванне, аналіз стану пацыента і аказанне дапамогі ажыццяўляюцца на месцы, у сувязі з чым неабходнасць транспарціроўкі ў бальніцу адсутнічае, адзначыла Мер'я Тэпонен.
Канцэпцыя неадкладнай дапамогі мяркуе выкарыстанне новага ў галіне неадкладнай медыцыны і адпаведныя прылады там, дзе яны неабходныя. Супрацоўнікі брыгад неадкладнай дапамогі, апроч усяго, пры наведванні пацыентаў на месцы выконваюць лабараторныя аналізы.
Усе фотаздымкі маюць выключна ілюстрацыйны характар.