Site icon Слушна

Рэанімацыя: ці можна там бачыцца з роднымі, карыстацца тэлефонам і па-чалавечы схадзіць у прыбіральню

  • Анна Крючкова
    • Правілы наведвання і ўмовы знаходжання ў рэанімацыі

    Нядаўна ў Расіі ўпершыню быў пададзены іск да бальніцы, урачы якой не дазволілі родным наведаць пацыента ў рэанімацыі. Масгарсуд прызнаў прэтэнзію людзей абгрунтаванай і абавязаў адміністрацыю бальніцы выплаціць ім кампенсацыю.

    Ці можна наведваць беларускія рэанімацыі? Якія ўмовы знаходжання там выклікаюць у людзей пытанні? Чаму за мяжой рэанімацыйныя палаты, як правіла, разлічаны на аднаго, а ў нас на некалькі чалавек?

    Разабрацца ў тэме дапамаглі ўрачы Гарадской клінічнай бальніцы хуткай медыцынскай дапамогі Мінска (ГК БХМД) і беларускія анестэзіёлагі-рэаніматолагі, якія працуюць у замежных клініках.

    Рэанімацыя

    Калі пачытаць форумы і водгукі людзей, якія пабылі ў нашых аддзяленнях рэанімацыі, больш за ўсё пытанняў у пацыентаў выклікаюць абмежаванне стасункаў з роднымі, забарона тэлефонаў, палаты без перагародак, калі чалавек вымушаны спраўляць свае патрэбы на вачах ва ўсіх, адсутнасць кнопак выкліку персаналу, поўная залежнасць ад медсястры: «калі добрая – будзеш пад наглядам, калі не вельмі – можаш ляжаць у калавых масах».

    Правілы наведвання

    Наведванні пацыентаў у рэанімацыі законам не забароненыя. Таму сёння кожная бальніца рэгулюе гэтае пытанне самастойна ў правілах унутранага распарадку. Напрыклад, па правілах ГК БХМД сваякі могуць наведаць пацыентаў у палатах рэанімацыі з 12.00 да 13.00 і з 17.00 да 20.00.

    Ім выпісваюць пропуск, выдаюць санітарную вопратку. Мы якраз заспелі такі момант наведвання: хтосьці дапамагаў медсёстрам пасадзіць чалавека ў ложку, хтосьці карміў роднага, хтосьці проста стаяў і трымаў блізкага чалавека за руку, бо той яшчэ не прыйшоў у прытомнасць.

     
    Сяргей Комлікаў
    Загадчык нейрахірургічнай рэанімацыі ГК БХМД
    Спачатку мы баяліся пускаць сваякоў, думалі, што гэта будзе перашкаджаць нашай працы, але потым зразумелі, што ўрачы і сям'я пацыента павінны быць не апанентамі, а саюзнікамі, разам працаваць на паляпшэнне яго стану. Па-першае, чалавеку ў цяжкім стане вельмі важная падтрымка родных. Па-другое, пускаць сваякоў важна, каб яны бачылі рэальны стан пацыента і той аб'ём дапамогі, які яму аказваецца. Нашы медсёстры падчас наведванняў паказваюць сваякам, як даглядаць пацыента, і яны пачынаюць актыўна нам дапамагаць. Часам жонка, напрыклад, кажа: «Я буду сама абціраць і падмываць мужа». І мы не супраць, таму што пацыенту значна камфортней, калі яго даглядае родны чалавек. І, па-трэцяе, нам няма чаго хаваць. А калі людзей не пускаць у рэанімацыі, у іх можа скласціся меркаванне, што мы тут дрэнна працуем. Аднак трэба разумець, што рэанімацыя – асаблівае аддзяленне, і тут не павінна быць бардака. Таму час візітаў рэгламентаваны. Допуск родных можа быць абмежаваны, калі яны хварэюць на інфекцыйныя захворванні або прыйшлі ў п'яным выглядзе, калі праводзяцца розныя працэдуры з пацыентам. І таксама мае значэнне яго жаданне: бывае, людзі не хочуць бачыць нейкіх сваіх знаёмых ці родных.
     
    Вольга Святліцкая
    Дацэнт кафедры анестэзіялогіі і рэаніматалогіі БелМАПА, рэаніматолаг ГК БХМД
    Я лічу, што наведванне сваякамі пацыентаў у рэанімацыі вельмі важна. Часам ад гэтага можа нават залежаць паспяховасць лячэння і дынаміка акрыяння пацыентаў. Да нас, напрыклад, часта трапляюць людзі з энцэфалапатыяй рознай ступені выяўленасці, старэчай прыдуркаватасцю (дэменцыяй). Апынаючыся ў рэанімацыі, у незнаёмай абстаноўцы, сярод незнаёмых людзей, такія пацыенты палохаюцца, іх стан можа пагоршыцца. Таму прынцыпова важна, каб да іх прыходзілі родныя – па нашых назіраннях, гэта дазваляе ім лепш і хутчэй адаптавацца. Ці, напрыклад, мы выявілі ў пацыента падчас аперацыі злаякаснае новаўтварэнне ці іншае цяжкае захворванне. Для пацыента гэта шок. Безумоўна, ён мае патрэбу ў аператыўнай падтрымцы блізкіх людзей. І ў цэлым родныя пацыентаў – гэта істотная дапамога аддзялення. Мы просім іх быць актыўнымі: не проста пастаяць ля ложка, а дапамагчы павярнуць чалавека, пасадзіць, памыць, пагаліць, прычасаць, пакарміць, абавязкова распавядаючы пры гэтым сямейныя навіны. Але самае важнае, напэўна, што гэтыя наведванні збліжаюць медыцынскі персанал са сваякамі. Людзі бачаць, якая гэта няпростая праца, і ўжо па-іншаму размаўляюць з медсёстрамі і дактарамі.
     
    Ларыса Залатухіна
    Загадчыца рэанімацыі для апёкавых хворых ГК БХМД
    Што тычыцца дзяцей, дык для іх лепшыя лекі – гэта мама, таму ў нашым аддзяленні мы не проста вітаем, мы настойліва просім бацькоў знаходзіцца з дзецьмі кругласутачна, – дадае. – Калі мама з дзіцем, ён актыўны, лепей есць, яму менш трэба седатыўных лекавых сродкаў. Бацька ці маці дзіцяці да 3 гадоў забяспечваецца харчаваннем за кошт бюджэту. Калі дзіця старэйшае, родныя ўжо харчуюцца ў бальніцы за свой кошт.

    Каб не ўзнікала сітуацый, калі ў адных рэанімацыях наведванні дазволеныя, а ў іншых людзям адмаўляюць без тлумачэння прычын, патрэбны адзіны дакумент, які б рэгламентаваў агульныя правілы для ўсіх клінік, лічаць медыкі.

    Перагародкі ў рэанімацыі

    Насуперак абывацельскаму ўяўленню, у рэанімацыях ляжаць не толькі пацыенты ў коме, там знаходзяцца і людзі ў свядомасці. Таму этычныя моманты для іх вельмі важныя.

    Нашы рэанімацыі – гэта палаты на 3-6 чалавек, у якіх разам знаходзяцца і жанчыны, і мужчыны. Спраўляць патрэбу ў судна пры суседзях – вельмі некамфортна. Гэтак жа непрыемна, калі ўсе бачаць, як цябе абціраюць або мяняюць падгузнік. Вырашыць гэтую праблему могуць перагародкі паміж ложкамі, прыбіральні для пацыентаў. У ГК БХМД такія перагародкі ёсць – гэта спецыяльныя лёгкія высоўныя штангі са шторак. Больш за тое, пасля рамонту ў палатах рэанімацыі з'явіліся прыбіральні для хадзячых пацыентаў.

    У старых рэанімацыях прыбіральняў няма, гэтак жа, як і штангаў з высоўнымі шторкамі.

     
    Вольга Святліцкая
    Дацэнт кафедры анестэзіялогіі і рэаніматалогіі БелМАПА, рэаніматолаг ГК БХМД
    Перагародкі паміж ложкамі ў нейкім выглядзе павінны быць прадугледжаны ўсюды. Практычна ўсе рэанімацыйныя аддзяленні ў краіне былі рэканструяваныя. У рэанімацыях, дзе па нейкіх прычынах высоўныя шторкі адсутнічаюць, выкарыстоўваюцца пераносныя шырмы. Тое, што не ва ўсіх палатах яны стаяць, можна растлумачыць двума прычынамі. Большасць пацыентаў рэанімацыі знаходзяцца ў цяжкім або вельмі цяжкім стане без прытомнасці або ў стане медыкаментознага сну, перагародкі для іх няважныя, а вось персаналу патрабуецца пастаянны вольны доступ да пацыента з усіх бакоў. Таму супрацоўнікі аддзялення проста прывыкаюць да гэтага, і калі з'яўляецца пацыент у свядомасці або чалавек выходзіць з комы, не заўсёды гэтую перагародку паставяць або высунуць. Пацыенту проста трэба папрасіць зрабіць гэта. Ніхто ніколі не адмовіць. Другая прычына ў тым, што ў выпадку экстранай сітуацыі пераносная перагародка будзе замінаць, сыдзе каштоўны час на тое, каб яе прыбраць. Таму ў перагружаных рэанімацыях іх пазбягаюць ставіць. У любой рэанімацыі таксама ёсць асобная рэанімацыйная зала. Калі мы бачым, што пацыент у свядомасці, а ў яго суседа па палаце наступіла клінічная смерць, то мы можам вывезці паміраючага чалавека ў гэтую спецыяльную залу, каб не траўмаваць людзей.

    Тэлефоны ў рэанімацыі

    Тэлефоны ў рэанімацыйных палатах медыкі не дазваляюць і тлумачаць гэта тым, што пацыенты бываюць розныя і лішні прадмет у руках можа ўяўляць небяспеку. Акрамя таго, пацыенты не заўсёды крытычна ацэньваюць свой стан і могуць напалохаць родных сваім тэлефанаваннем.

     
    Вольга Святліцкая
    Дацэнт кафедры анестэзіялогіі і рэаніматалогіі БелМАПА, рэаніматолаг ГК БХМД
    Усё ж хачу нагадаць, што пацыенты аддзяленняў рэанімацыі і інтэнсіўнай тэрапіі – гэта, перш за ўсё, людзі ў крытычным стане з парушэннем вітальных (жыццёвых) функцый. У іх розная ступень парушэння свядомасці, як правіла, ёсць праблемы з дыханнем, часта патрабуецца падтрымка сардэчнай дзейнасці і г.д. Усё гэта мала спалучаецца з мабільным тэлефонам у іх руках. Для тых, каму сапраўды дрэнна, мабільны тэлефон не актуальны. Так, ёсць пацыенты ў свядомасці, як правіла, тэрапеўтычнага профілю або ў раннім пасляаперацыйным перыядзе. І, зноў-такі, яны не адны ў палаце і іншым пацыентам і персаналу могуць перашкаджаць званкі і размовы. У той жа час, калі ўзнікае неабходнасць патэлефанаваць, урачы ніколі не адмовяць і зробяць такі званок сваякам. Таксама ў аддзяленнях рэанімацыі ёсць звычайны стацыянарны тэлефон, па якім родныя могуць даведвацца пра стан пацыента, гутарыць з урачом, які яго лечыць.

    Кнопкі выкліку ў рэанімацыі

    У рэанімацыях людзі аслабленыя і часам не могуць паклікаць медсястру, калі патрэбна дапамога. Звычайна для гэтага ў ложкаў хворых прадугледжаны кнопкі выкліку персаналу. Але яны ёсць не ва ўсіх нашых рэанімацыях, бо іх наяўнасць не з'яўляецца абавязковай. Маецца на ўвазе, што медсястра не мае права пакідаць свой пост і пацыент знаходзіцца пад пастаянным наглядам персаналу.

    Догляд

    Пацыент у рэанімацыі падключаны да апаратуры, ляжыць пад кропельніцай, часта з мачавым катэтарам, бо сам не можа хадзіць у прыбіральню. Таму ён цалкам залежыць ад медсясцёр і санітарачак. І калі іх раптам няма, або яны няўважлівыя і грубыя, гэта вельмі моцна адбіваецца на яго эмацыйным стане. На думку медыкаў, справа тут больш не ў халатнасці або адсутнасці сардэчнасці, а ў моцнай стомленасці медсясцёр і санітарак, якія дзяжураць у рэанімацыі, як правіла, цэлыя суткі – ад раніцы да раніцы, і выконваюць шмат функцый.

    У свеце праблему якаснага догляду вырашаюць за кошт пашырэння штату рэанімацыі. А як у нас?

     
    Вольга Святліцкая
    Дацэнт кафедры анестэзіялогіі і рэаніматалогіі БелМАПА, рэаніматолаг ГК БХМД
    Па штатным раскладзе ў большасці рэанімацый на 6 пацыентаў прыпадае адзін урач і адна медсястра на 3 пацыенты. Рэаніматолаг пастаянна знаходзіцца ў аддзяленні, у крокавай даступнасці. Таксама ёсць адказны рэаніматолаг, які ў выпадку неабходнасці ажыццяўляе кансультацыі пацыентаў у профільных аддзяленнях бальніцы або ў прыёмным пакоі. Пост медсясцёр знаходзіцца максімальна блізка да пацыентаў – альбо ў палаце, альбо за шкляной перагародкай палаты. Гэта значыць, у аддзяленні рэанімацыі пацыент заўсёды пад наглядам.

    Як рэанімацыі працуюць за мяжой

     
    Уладзімір Свіркоў
    Урач-анестэзіёлаг-рэаніматолаг, 5 гадоў працуе ў Аўстрыі
    У нашай клініцы наведванне рэанімацыі дазволена з 14.00 да 18.00 і з 19.00 да 22.00. Да абеду проста шмат тэрапеўтычных і сястрынскіх працэдур і сваякі перашкаджалі б працаваць. Мабільныя тэлефоны дазволеныя без абмежаванняў. У старым аддзяленні былі боксы на дваіх/траіх пацыентаў, у якіх паміж ложкамі стаялі шырмы. Цяпер кожны пацыент у сваім боксе, паміж якімі сцяна, поўная ізаляцыя ад суседзяў. Для сясцёр гэта не заўсёды зручна – менш кантролю. Але пацыенту псіхалагічна значна камфортней. У палатах ёсць кнопка выкліку медсястры, тэлевізар. Пацыент сапраўды цалкам залежыць ад асабістай і прафесійнай кваліфікацыі персаналу, яго часу і загружанасці. Таму, каб дапамога была якаснай, неабходна дастатковая колькасць сясцёр. Максімум два ложкі на сястру. Цяпер у нас на адну сястру (хаця палова – гэта браты) максімум два пацыенты. Але звычайна – адзін. У Аўстрыі на сясцёр ускладзена вельмі шмат функцый. Яны займаюцца маніторынгам, дакументацыяй, запраўкай інфузаматаў, разлікам доз, запраўкай апаратаў гемафільтрацыі і кантролем за імі, таксама мыюць, голяць і апрацоўваюць пацыентаў, кормяць, сочаць за стулам. Таму сёстры дзяжураць па 12 гадзін.

    На думку Уладзіміра Свіркова, каб палепшыць беларускую службу рэанімацыі, неабходна павялічваць штат сясцёр, забяспечваць яго маніторынгавым абсталяваннем, а таксама закупляць сродкі, якія палягчаюць догляд: зручныя судны, сурвэткі, мыйныя сродкі, падгузнікі. І памяншаць колькасць папяровай працы.

    У цэлым нашым бальніцам трэба перастаць баяцца сваякоў пацыентаў – чым больш яны бачаць, тым менш у іх пытанняў і незадаволенасці, лічыць доктар.

    Амерыканская мадэль

     
    Сяргей Касцючэнка
    Урач-анестэзіёлаг-рэаніматолаг філіяла амерыканскай Кліўленд Клінік у Абу-Дабі
    У нашай клініцы ўсё палаты рэанімацыі разлічаны толькі на 1 ложак, – распавядае. – У кожнай палаце ёсць канапа для сваякоў, тэлевізар, прыбіральня і душ. Родныя могуць знаходзіцца тут кругласутачна. Ёсць кнопка выкліку медсястры, а таксама кнопка трывогі – CODE BLUE, якую ўключаюць у выпадку крытычнай сітуацыі. Акрамя медсястры і рэаніматолага маецца яшчэ шмат дадатковага персаналу, які ажыццяўляе догляд пацыента – масажысты, фізіятэрапеўты, рэспіраторныя тэхнікі, псіхолагі, рэабілітолагі, дыетолагі і нават фармаколагі. А вось санітарак няма – прыбіраннем займаецца асобная клінінгавая служба. У Беларусі служба рэанімацыі часта перагружаная, на персанал навешана шмат функцый, якія немагчыма выканаць за час дзяжурства, штатныя нарматывы даўно адстаюць ад рэальных патрабаванняў. У сучаснай медыцыне ў аддзяленні рэанімацыі адна медсястра сочыць за 2 пацыентамі, а калі пацыент на апараце штучнай вентыляцыі лёгкіх – то за адным. У спецыялізаваных аддзяленнях (трансплантацыя, нейрахірургія, кардыяхірургія) – адна медсястра на двух пацыентаў. Але гэтыя нарматывы мала дзе выконваюцца ў Беларусі. У ідэале ў палаце павінен быць адзін ложак, але большасць аддзяленняў рэанімацыі ў Беларусі – старой планіроўкі, таму гэта немагчыма. Па гэтай жа прычыне ў большасці бальніц не вытрымліваецца нарматыў па колькасці метражу на аднаго пацыента, не ўсюды ёсць магчымасці аддзяліць хворых з ўнутрыбальнічнымі інфекцыямі ад іншых. Рэформы службы могуць запатрабаваць значных выдаткаў. Але некаторыя новаўвядзенні не так складана ўвесці ўжо сёння – напрыклад, пацыенты ні ў якім разе не павінны ляжаць голыя, як прынята ў нашых рэанімацыях.
    Exit mobile version