Боль у спіне — тое, з чым рана ці позна сутыкаецца кожны чалавек на планеце. Для адных справа абмяжоўваецца кароткатэрміновым і адзіным эпізодам непрыемных адчуванняў.
Для іншых боль становіцца пастаянным спадарожнікам. Дарэчы, сярод людзей, якія жывуць з хранічным болем, пацыентаў з болямі ў спіне — большасць (звыш 60%).
Нядаўна група навукоўцаў з Аўстраліі і Канады правяла маштабнае даследаванне, якое паказала, што эфектыўным метадам комплекснай тэрапіі хранічнай болі ў спіне з'яўляецца псіхатэрапія. Добрая навіна для тых, хто верыць у сілу думкі і гаючыя ўласцівасці пазітыўнага мыслення.
Слова лечыць
Даследаванне праводзілася на аснове сістэматычнага агляду і метааналізу навуковых пошукаў з удзелам больш за 13 тысяч пацыентаў. Аналізу было падвергнута 97 рандамізіраваных кантраляваных выпрабаванняў, якія засноўваліся на 17 розных падыходах да лячэння неспецыфічнай хранічнай болі ў спіне і паясніцы, уключаючы медыкаментознае, хірургічнае, фізіятэрапеўтычнае лячэнне, а таксама выкарыстанне псіхатэрапеўтычных методык.
Пад хранічным болем у спіне маюцца на ўвазе як дыскамфорт, так і выяўленыя болевыя адчуванні, якія захоўваюцца на працягу 12 і больш тыдняў. Пастаяннае жыццё з болем часта мае розныя псіхалагічныя наступствы, уключаючы трывожнае засмучэнне і дэпрэсію. У сваю чаргу яны могуць прыводзіць да далейшага пагаршэння фізічнага здароўя чалавека.
Даследчыкі высветлілі, што выкарыстанне ў комплексным лячэнні псіхалагічных методык (у асноўным, паводніцкай тэрапіі і тэхнік кантролю над болем) прыводзіць да найбольш выяўленых і ўстойлівых лячэбных эфектаў. Іншымі словамі, тыя пацыенты, якія атрымлівалі не толькі стандартнае лячэнне, але і псіхатэрапеўтычную падтрымку, адзначалі прыкметнае зніжэнне інтэнсіўнасці болі ў спіне і паляпшэнне агульнага фізічнага самаадчування.
Адзін з аўтараў даследавання фізіятэрапеўт Эма Хо з Сіднэйскага ўніверсітэта (Аўстралія) адзначае, што клінічныя рэкамендацыі па лячэнні хранічнага болю ў спіне мяркуюць спалучэнне фізічных практыкаванняў і псіхасацыяльнай тэрапіі. Аднак насамрэч пра розныя тыпы даступных псіхалагічных метадаў лячэння і іх эфектыўнасці вядома мала. У выніку лекары і самі пацыенты часта не ўпэўненыя ў тым, як лепш за ўсё працягнуць лячэнне. Таму новае даследаванне было накіравана ў тым ліку на тое, каб унесці некаторую яснасць у дачыненні да даступных псіхалагічных метадаў лячэння хранічнага болю, вызначыць, якія з іх працуюць найболей эфектыўна.
Былі абазначаны шэсць асноўных тыпаў псіхалагічных умяшанняў: паводніцкія методыкі, кагнітыўна-паводніцкая тэрапія, усвядомленасць, псіхалагічнае кансультаванне і адукацыйныя праграмы па пераадоленні болю. Шосты тып — спалучэнне двух або больш псіхалагічных падыходаў.
Блакады, мануальная тэрапія, аперацыя: што дапаможа ад болю ў спіне?
У першую чаргу даследчыкаў цікавіў ўплыў псіхатэрапіі на агульнае фізічнае самаадчуванне пацыента, а таксама здольнасць уплываць на інтэнсіўнасць болю. Але важнымі фактарамі для даследавання былі таксама якасць жыцця, абумоўленае станам здароўя, бяспека, захаванне рэжыму лячэння, а таксама наяўнасць страху болю і як следства абмежаванне рухальнай актыўнасці.
У ходзе даследавання было ўстаноўлена, што тэрапія з прымяненнем псіхатэрапеўтычных методык дае больш пазітыўныя вынікі па ўсіх крытэрыях. Пры гэтым найлепшыя тэрапеўтычныя вынікі дасягаліся пры выкарыстанні ў комплексным лячэнні фізіятэрапіі (у першую чаргу комплексу практыкаванняў) у спалучэнні з паводніцкай, кагнітыўна-паводніцкай тэрапіяй і методыкамі навучання па пераадоленні болю. Сумяшчэнне фізія-і псіхатэрапеўтычных падыходаў аказвала больш спрыяльны ўплыў на стан пацыента, чым толькі заняткі лячэбнай фізкультурай.
Характэрна і тое, што эфект ужывання тэхнік кантролю болевых адчуванняў і паводніцкай тэрапіі захоўваўся на працягу 6-12 месяцаў пасля лячэння. На думку даследчыкаў, гэта важная выснова, паколькі ён можа дапамагчы клініцыстам у прыняцці рашэнняў аб далейшым лячэнні. А для пацыентаў стане важкім аргументам у карысць таго, што і слова лечыць.
Боль у спіне. Ці трэба рабіць МРТ, каб даведацца аб прычыне?
Цалкам вынікі даследавання апублікаваны ў шматпрофільным сеткавым часопісе для медыцынскіх работнікаў BMJ.