Хрустальны сасуд? Ці трэба абмяжоўваць фізічную актыўнасць і як пазбавіцца ад дыскамфорту ў крытычныя дні?

Валянціна Мохар

6 гадоў ago

У класах сярэдняй і старэйшай школы, мабыць, ні адзін урок фізкультуры не абыходзіцца без пасіўных удзельнікаў. «Лаву запасных» рэгулярна запаўняюць дзяўчынкі, у якіх «баліць жывот».

Прынята лічыць, што ў дні менструацый заняткі фізкультурай проціпаказаныя: жывот сапраўды можа балець, і ў цэлым адчуванні далёкія ад камфортных. Але, здараецца, меркаванне настаўніка не супадае з меркаваннем падапечных. І тады канфлікту не пазбегнуць.

На чыім баку праўда, ці трэба абмяжоўваць актыўнасць і як пазбавіцца ад фізічнага дыскамфорту ў крытычныя дні, мы запыталіся ў эксперта «Слушна» галоўнага пазаштатнага дзіцячага гінеколага Міністэрства аховы здароўя, асістэнта кафедры акушэрства і гінекалогіі БелМАПА Аксаны Іванішкінай-Кудзінай.

Фізічная актыўнасць ў крытычныя дні

О спорт, ты жыццё?

Аксана Іванішкіна-Кудзіна

Галоўны пазаштатны дзіцячы гінеколаг Міністэрства аховы здароўя, асістэнт кафедры акушэрства і гінекалогіі БелМАПА

Ніколі за ўсю гісторыю медыцыны з часоў Асклепія, Гіпакрата і Авіцэны менструацыя, цяжарнасць, пасляродавы перыяд не называліся хваробай. Гэта не паталогія. Кожны з гэтых станаў з'яўляецца натуральным, фізіялагічным для дзяўчыны і жанчыны ў пэўны перыяд часу і не павінен успрымацца як нешта надзвычайнае. Так, ёсць пэўныя абмежаванні, але пачынаць фанатычна аберагаць сябе зусім неапраўдана.

Галоўнае правіла – варта пазбягаць павышаных фізічных нагрузак у першыя 2 дні актыўных менструацый.

Павышаныя фізічныя нагрузкі менавіта ў гэты перыяд прызнаныя адным з фактараў рызыкі развіцця эндаметрыёзу. Гэта адно з распаўсюджаных жаночых захворванняў, якое нярэдка становіцца прычынай бясплоднасці і іншых гінекалагічных паталогій у дзяўчат і жанчын.

Прычыны і сімптомы эндаметрыёзу

Варта папярэдзіць падлетка на гэты час устрымацца ад нагрузак, якія патрабуюць асаблівай канцэнтрацыі, трываласці і напругі (асабліва ў вобласці брушной поласці і таза):

здача нарматываў;
кросы;
веласіпедныя гонкі;
акрабатычныя, гімнастычныя нагрузкі;
наведванне басейна;
заняткі ў трэнажорнай зале.

Калі гутарка пра ўдзел у спаборніцтвах (хіба што ў шахматным турніры), ад іх таксама лепш адмовіцца. Медаль чэмпіёна-лёгкаатлета – не самая каштоўная ўзнагарода ў жыцці, дзеля якой варта рызыкаваць здароўем падлетка.

Пры гэтым веласіпедны шпацыр, лёгкая прабежка ці катанне на каньках ніякай шкоды не прынясуць. Можна практычна ўсё, але ў так званым рэжыме «лайт». Так што заняткі фізкультурай абсалютна не проціпаказаныя!

8 «гарачых» міфаў пра тампоны

Пытанне асабістага дыскамфорту вырашаецца падборам правільных сродкаў гігіены: пракладак аптымальнай усмоктвальнасці або гігіенічных тампонаў (галоўнае, не забываць іх мяняць своечасова).

Што рабіць, калі жывот сапраўды баліць?

Данясіце да дзіцяці, што не сорамна растлумачыць сітуацыю настаўніку, калі боль прыхапіла непасрэдна перад урокам фізкультуры. І нагадайце, што на крайні выпадак ёсць школьная медсястра, да якой можна звярнуцца па дапамогу.

Аксана Іванішкіна-Кудзіна

Калі менструацыя рэгулярна суправаджаецца ярка выяўленым болевым сіндромам, самае правільнае – наведаць дзіцячага гінеколага. Важна знайсці прычыну альгадысменарэі (паталагічнага стану, які выяўляецца ў надзвычайна балючай менструацыі і саматычных расстройствах). Яна можа быць абумоўлена як фізіялагічным фактарам (загін маткі назад, што ўласціва шматлікім дзяўчынкам-падлеткам, але з узростам прыходзіць у норму), так і захворваннямі і анамаліямі рэпрадуктыўнай сістэмы (эндаметрыёзам, запаленчымі працэсамі палавых органаў і інш.). Сучасная медыцына валодае цэлым арсеналам сродкаў і метадаў, каб справіцца з любымі болевымі праявамі падчас менструацыі: ад фізіятэрапеўтычных працэдур і фітапрэпаратаў да гарманальнай тэрапіі. Якое лячэнне прызначыць – кампетэнцыя дзіцячага гінеколага, які зможа ацаніць стан дзіцяці, яго індывідуальныя асаблівасці, лад жыцця, усё, што так ці інакш можа аказваць уплыў на характар і працяканне менструацый.

Як пазбавіцца ад дыскамфорту ў крытычныя дні

Наш эксперт раіць не грэбаваць універсальнымі спосабамі, каб мінімізаваць або прыбраць непрыемныя адчуванні падчас месячных.

1. За 2-3 дні да верагоднага пачатку менструацыі выключыце (або значна паменшыце колькасць) з рацыёну дзяўчынкі прадукты, якія ўтрымліваюць сератанін: кава, моцны чай, вэнджаніна, вострыя прыправы, шакалад. «Гармон шчасця», які мае ўзбуджальны эфект, у першыя дні менструальных вылучэнняў можа пагоршыць прыемныя адчуванні. У той жа час зніжэнне ўзроўню сератаніна ў арганізме прыводзіць да памяншэння колькасці прастагландынаў, што аказвае дзеянне, падобнае да ўжывання несцяроідных супрацьзапаленчых сродкаў. Гэта навукова даказаны факт;

2. Пазбегнуць болевых адчуванняў дапамагае адвар лісця маліны (1 ч. л. лісця на шклянку кіпеню, даць настаяцца 5 хвілін). Можна пачынаць піць адвар за 3-5 дзён да пачатку месячных. Ён мае выяўленае спазмалітычнае дзеянне і зніжае моцныя вылучэнні;

3. Палягчае болевыя адчуванні становішча лежачы на жываце (падклаўшы падушку), а таксама «поза эмбрыёна» (на баку, падціснуўшы сагнутыя ў каленях ногі да грудзей). На працягу 1-1,5 гадзіны боль павінны суцішыцца;

4. Калі болі выкліканыя фізіялагічным загінам маткі назад, можна на 5-10 хвілін пакласці на ніз жывата грэлку. Практыка паказвае, што гэты спосаб працуе цалкам эфектыўна.

Калі ні адзін з гэтых метадаў не даў жаданага выніку і боль па-ранейшаму атакуе, можна прыняць спазмалітычны прэпарат.

Аксана Іванішкіна-Кудзіна

Самая распаўсюджаная памылка, якую робяць бацькі ў большасці сем'яў, – прапануюць дзіцяці абязбольвальнае. І лічаць, што чым мацнейшыя лекі, тым лепш. Гэта велізарная памылка. Кетарол, Кетаноў, Найз – абязбольвальныя прэпараты цэнтральнага генезу. Яны проста «выключаюць» у галаўным мозгу ўспрыманне болевага сіндрому. Ужыванне такіх лекавых сродкаў наогул непажадана ў падлеткавым узросце.

Боль падчас менструацыі – норма ці паталогія?

Пры менструацыі, тлумачыць эксперт, болевы сіндром адбываецца за кошт розніцы ціску паміж маткай і шыйкай маткі (матка скарачаецца, менструальные вылучэнні выштурхваюцца, а цэрвікальны канал і шыйка маткі яшчэ спазміраваныя, зачыненыя). Таму пры менструальных болях паказаны спазмалітычныя прэпараты.

Як толькі адбываецца раскрыццё шыйкі і праходзіць спазм цэрвікальнага канала, болі спыняюцца. Звычайна на 2-3-ці дзень месячных пра боль унізе жывата ўжо ніхто не ўспамінае.

У наступны раз мы пагаворым пра тое, як харчаванне і лад жыцця ўплываюць на палавое развіццё і рэпрадуктыўнае здароўе дзяўчынкі, а таксама «на пальцах» патлумачым, чаму захапленне дыетамі ў пубертантны перыяд ставіць пад удар будучыню мацярынства.