Полацк — унікальны горад не толькі сваёй гісторыяй і культурай, але і прыродным багаццем. На Полаччыне вы знойдзеце мноства куткоў унікальнай прыроды, куды вам захочацца вяртацца зноў і зноў!
Наўрадці хтосьці можа з дакладнасцю сказаць, колькі менавіта азёр размешчана на тэрыторыі Полацкага раёна. Іх тут налічваюцца сотні. Аднак некаторыя з гэтых вадаёмаў заслугоўваюць асобнай увагі. У Дзень горада Полацка (27 мая) мы раскажам цікавыя факты пра гэтыя месцы.
да зместуВозера Глыбокае
Яно лічыцца самым чыстым у Беларусі: летам празрыстасць яго вады можа дасягаць 9,5 м (гэты паказчык вымяраюць, апускаючы ў ваду спецыяльны белы дыск, які павінен быць бачны на пэўнай глыбіні).
Менавіта дзякуючы чысціні сваёй вады возера Глыбокае карыстаецца папулярнасцю сярод беларускіх дайвераў.
Аднак ёсць і адваротны бок: нізкае ўтрыманне арганічных прымесяў прывяло да таго, што ў гэтым вадаёме мала рыбы.
Яшчэ адна цікавая асаблівасць возера — зараснікі вадзянога моху і палушніка азёрнага, які пранікае на глыбіню да 1,5 м. Для захавання гэтых рэдкіх відаў, а таксама самага вадаёма, у 1979 годзе быў створаны заказнік «Глыбокае-Чарбамысла».
да зместуВозера Белае
У 14 км на поўдзень ад Полацка размешчана возера Белае, плошча якога складае ўсяго 0,13 км2. Гэты вадаём акружаны балоцістай поймай, якую літаральна праймае сетка меліярацыйных каналаў. Ён адносіцца да басейна ракі Дзіва.
Возера Белае, якое знаходзіцца ў 4 км на поўнач ад Полацка, злучана ракой Дахнарка, якая працякае праз яго, з суседнімі вадаёмамі: возерам Чорнае і возерам Дахнарскае. Дзякуючы гэтаму з'яўляецца магчымасць арганізоўваць шматдзённыя водныя паходы.
Для возера Белае, як і для многіх іншых вадаёмаў у Полацкім раёне, характэрна моцна парэзаная берагавая лінія.
Калі вы захочаце наведаць яго, то прыйдзецца прыкласці немалыя намаганні: незаселеная мясцовасць, якая атачае гэты вадаём, пакрыта лесам, як і яго нізкія берагі. У наваколлях возера Белае не раз назіралі беркута — рэдкі від драпежных птушак, які ўключаны ў Чырвоную кнігу Беларусі.
да зместуВозера Вялікае Белае
Возера Вялікае Белае цалкам апраўдвае сваю назву: плошча воднага люстэрка складае 1,45 км2, што прыкметна больш, чым у «канкурэнтаў». Гэты вадаём атачае цяжкадаступная мясцовасць, якая моцна забалочаная і пакрытая густым лесам. Яго характэрнай асаблівасцю служыць высокая празрыстасць вады, якая можа дасягаць 4 м. Тут таксама сустракаецца рэдкая расліна, занесеная ў Чырвоную кнігу Беларусі, палушнік азёрны, які ўтварае нешта накшталт падводных лугоў.
Размешчанае непадалёк возера Малое Белае служыць вытокам ракі Свіна. Маляўнічы вонкавы выгляд, характэрны для гэтага вадаёма, забяспечваюць высокія берагі, пакрытыя лесам. Вада ў ім яшчэ чысцей (улетку яе празрыстасць складае 5 м і нават больш), што стварае выдатныя ўмовы для дайвінга і падводнага палявання. У гэтым вадаёме водзіцца судак, шчупак, плотка і іншыя віды рыб.
да зместуВозера Янава
Рака Туржэц, якая праходзіць непадалёк, упадае ў возера Янава. Гэты вадаём на першы погляд нічым не адметны. Кідаецца ў вочы хіба што парэзаная берагавая лінія агульнай працягласцю каля 25 км. Яна ўтварае мноства заліваў і мысаў, што робіць лясістыя берагі Янава вельмі маляўнічымі.
Аднак вядомасць яму прынесла зусім не прыгажосць.
Паблізу размешчана ўнікальнае збудаванне, датаванае эпохай каменнага веку. Яно ўяўляе сабой валуны, якія размешчаны ў пэўным парадку. Ёсць сур'ёзныя падставы меркаваць, што дадзенае месца выкарыстоўвалася ў старажытнасці як абсерваторыя, менавіта з гэтым звязана і яго неафіцыйная назва — Беларускі Стоўнхэндж.
У 26 км на паўночны захад ад Полацка, непадалёк ад вёскі Новыя Замшаны, размешчана возера Воўчае Вуха. Вадаём з нізкімі багністымі берагамі, чыя плошча складае ўсяго 0,07 км2, наўрадці прыцягнуў бы ўвагу, калі б не яго назва. Навукоўцы тлумачаць яго ўзнікненне незвычайнай формай возера.
Аднак мясцовыя жыхары расказваюць легенду пра паляўнічага, які займаўся адстрэлам ваўкоў, атрымліваючы за гэта ўзнагароду. У якасці пацверджання неабходна было прад'явіць адрэзанае правае вуха. Аднойчы стараста ўсумніўся ў яго сумленнасці, і тады раззлаваны паляўнічы выкінуў вуха ў возера, якое ў выніку змяніла сваю форму.
да зместуВозера Гомель
Апроч характэрнай назвы возера Гомель таксама вядома тым, што ў свой час стала важным цэнтрам супраціву фашысцкай акупацыі. На ягоным беразе знаходзіўся штаб партызанскай брыгады імя К. Варашылава, а таксама Ветрынскі абкам. Аб тых часах нагадваюць адразу два ваенных мемарыяла (іх таксама відаць з трасы).
да зместуВозера Шчаты
Любы, хто хоць раз праязджаў па трасе Мінск-Полацк, напэўна звяртаў увагу на дзіўны дарожны паказальнік з надпісам «Гомель». Гаворка ідзе, вядома ж, не пра абласны цэнтр, а пра аднайменны вадаём, які злучаны пратокай з возерам Шчаты.
да зместуВозера Мартынава
Гэты вадаём знаходзіцца ў 23 км на поўдзень ад Полацка і адносіцца да басейна ракі Дзіва, якая ў ніжнім цячэнні вядомая як Тураўлянка. Для Мартынава характэрна складаная берагавая лінія, маюцца два добра выяўленыя залівы – у заходняй і паўднёвай частках. Вадаём інтэнсіўна зарастае.
Чытайце таксама:
Музей пад адкрытым небам. Якія месцы ў Полацку вы дакладна не забудзеце?