Эксудатыўны атыт: як не прапусціць «ціхую» праблему?

Як не прапусціць «ціхую» праблему? Пра гэта карэспандэнту сайта Слушна распавёў отарыналарынголаг вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі, намеснік галоўнага ўрача па медыцынскай частцы 3-й дзіцячай клінічнай бальніцы Мінска Алег Мазанік.

Адкуль у вушах вадкасць?

Часцей за ўсё на эксудатыўны атыт хварэюць дзеці ад 3 да 8 гадоў. Развіваецца захворванне з-за недастатковай (або адсутнай) вентыляцыі сярэдняга вуха і шмат у чым тлумачыцца анатамічнымі асаблівасцямі дзіцячых вушэй.

Пры нараджэнні сярэдняе вуха ў дзяцей (барабанная поласць - маленечкая прастора за барабаннай перапонкай) запоўнена жэлепадобнай міксоіднай тканкай, якая паступова рассмоктваецца і замяшчаецца паветрам. Калі дзіця дасягае 2-3-гадовага ўзросту, паветра запаўняе ўсю барабанную перапонку сярэдняга вуха. Пры гэтым для нармальнага функцыянавання органа слыху неабходная пастаянная вентыляцыя, якую забяспечвае еўстахіева (слыхавая) труба, што злучае сярэдняе вуха і насаглотку.

Паветра, што знаходзіцца ў барабаннай перапонцы, паступова рассмоктваецца, у сярэднім вуху пачынае падаць ціск (адсюль адчуванне закладзенасці). Пры гэтым ствараюцца ўмовы для эксудацыі (прадуцыравання слізі і вадкай часткі крыві) у прасвет сярэдняга вуха. Гэты працэс, які суправаджаецца назапашваннем вадкасці ў сярэднім вуху, называецца эксудатыўным атытам.

У большасці выпадкаў пускавым механізмам захворвання з'яўляецца хранічны адэнаідыт. Але часам эксудатыўны атыт становіцца вынікам вострага запалення сярэдняга вуха (калі яно лечыцца без парацэнтэза).

Паўтарай і правярай. Сімптомы эксудатыўнага атыту

Прыкладна да 5-гадовага ўзросту дзіця не ў стане адэкватна ацаніць і, адпаведна, апісаць свой стан. З часам ён і зусім можа прывыкнуць да адчування закладзенасці вуха і не звяртаць на яго ўвагі, нібы так і павінна быць.

Таму асаблівую пільнасць варта праявіць у першую чаргу бацькам малога. Абавязкова варта наведаць отарыналарынголага, калі вы бачыце, што дзіця:

• пастаянна перапытвае тое, што вы яму кажаце;просіць размаўляць з ім гучна;
• пры праглядзе мультфільмаў просіць павялічыць гучнасць;
• «ігнаруе» звернутыя да яго словы, вымаўленыя звычайным тонам, і рэагуе, толькі калі вы пачынаеце казаць гучней.

Занадта легкадумна спісваць гэтыя сімптомы на няўважлівасць, разгубленасць, захопленасць дзіцяці нейкім заняткам, калі вы да яго звяртаецеся. У той час, пакуль вы супакойваеце сябе асаблівасцямі тэмпераменту дзіцяці, цалкам верагодна, у яго захоўваецца закаркаванне слыхавой трубы і працягваецца працэс эксудацыі.

Абавязкова варта наведаць урача, калі дзіця скардзіцца на боль у вушах (спачатку дзеці менавіта так успрымаюць адчуванне закладзенасці). Зусім іншае, што ў пачатковай стадыі эксудатыўнага атыту вуха мае здаровы выгляд: ні запалення, ні пачырванення барабаннай перапонкі. Так што бацькоўская назіральнасць – лепшы саюзнік урача, каб выявіць захворванне на самым раннім этапе.

Сапраўды паставіць або абвергнуць дыягназ эксудатыўнага атыту ўрач зможа, правёўшы імпедансаметрыю (або тымпанаметрыю).

Лячэнне эксудатыўнага атыту

У сучаснай отарыналарынгалогіі выкарыстоўваецца некалькі метадаў лячэння эксудатыўнага атыту.

Перш за ўсё гэта кансерватыўныя метады:

• прадзьмуванне слыхавых труб (па метадзе Політцара, працэдуру праводзіць толькі лор-урач);
• масаж барабаннай перапонкі;
• прызначэнне лекавых прэпаратаў, якія робяць эксудат больш вадкім і палягчаюць яго адыходжанне;
• фізіяпрацэдуры.

Існуе таксама хірургічны метад лячэння. Калі прычынай эксудатыўнага атыту з'яўляюцца адэноіды, своечасовае іх выдаленне хутка вырашае праблему: вадкасць выцякае праз слыхавую трубу – і слых аднаўляецца.

Мікрашунціраванне – аперацыя, пры якой дзіцёнку пад агульнай анестэзіяй праводзіцца надрэз барабаннай перапонкі, выдаляецца эксудат, пасля чаго ў адтуліну ўстаўляюць маленечкую трубачку (шунт). Гэта неабходна для таго, каб прадухіліць назапашванне вадкасці ў сярэднім вуху і забяспечыць яе адток. Калі працэс стабілізуецца, шунт выдаляецца. Звычайна гэта адбываецца на працягу 6-12 месяцаў. Адтуліна альбо зарастае самастойна, альбо экрануе (урач прыкрывае яе спецыяльным матэрыялам, пасля чаго разрэз хутка гоіцца). Аперацыя даволі бяскрыўдная і практычна не дае ўскладненняў у выглядзе рубцавання і нагнаенняў.