Чым вы звычайна кіруецеся, калі набываеце цацку свайму дзіцяці або ў падарунак чужому? Узростам малога? Імем вытворцы? Папулярнасцю цацкі? Яе функцыянальнасцю? Памерам? Коштам?..
Усё гэта, безумоўна, мае значэнне. Але пачынаць выбар варта з просьбы да прадаўцы паказаць дакументы, якія пацвярджаюць якасць і бяспеку тавару. Калі іх няма, устрымайцеся ад набыцця цацкі, якой бы прывабнай яна ні здавалася б.
Чым пагражае адсутнасць дакументаў на бяспеку тавару? Якую цацку нельга купляць ні пры якіх абставінах? Пра гэта журналіст Слушна гутарыла з загадчыцай лабараторыі гігіены дзяцей і падлеткаў НПЦ гігіены Наталляй Грэкавай.
Патрабаванні да бяспекі цацак
«Пашпарт» на цацку
Калі мілая лялька або крутая машынка на радыёкіраванні замест радасці прынесла вашаму малому алергічныя высыпанні, галаўны боль, раптоўны кашаль або, таго горш, прыступы ўдушша, час задумацца: ці не занадта неабдумана вы паступілі, купляючы цацку з рук, і не пераканаўшыся ў яе бяспецы?
Хімічныя рэчывы, якія выкарыстоўваюцца ў прамысловасці, у тым ліку для вытворчасці тавараў з «свету дзяцінства», здольныя правакаваць хваробы і прыводзіць да абвастрэння наяўных хранічных захворванняў (калі канцэнтрацыя гэтых рэчываў перавышае дапушчальныя нормы).
Таму каб пераканацца ў бяспецы цацкі для здароўя дзіцяці, не грэбуйце сваім правам патрабаваць у прадаўца «пашпарт» на тавар.
Пры вывучэнні дакументаў будзьце вельмі ўважлівыя. У іх абавязкова павінна быць пазначана:
1) у сертыфікаце адпаведнасці Мытнага саюза:
- найменне органа па сертыфікацыі, які выдаў дакумент;
- найменне фірмы-вытворцы. У дакуменце і на цэтліку цацкі яны павінны супадаць;
- найменне прадукцыі. Дарэчы, гэты дакумент, як правіла, выдаецца на групу тавараў. Напрыклад, калі гаворка ідзе пра плюшавага мядзведзя, у сертыфікаце павінна быць пазначана: «цацка мягканабіўная». Калі у сертыфікаце значыцца «цацка з паперы і кардону» або «з палімерных матэрыялаў», такі дакумент да вашага мядзведзя дачынення не мае. Патрабуйце адпаведны;
- тэрмін дзеяння сертыфіката;
2) у санітарна-гігіенічным заключэнні:
- найменне органа, які выдаў дакумент (орган дзяржаўнага санітарнага нагляду); падрабязныя характарыстыкі тавару: назва канкрэтнай цацкі (напрыклад, «Мядзведзь Рома»), яе артыкул;
- фірма-вытворца;
- тэрмін дзеяння дакумента.
Навошта чытаць этыкеткі?
Затым, што пасля дакументаў, якія пацвярджаюць бяспеку цацкі, на этыкетцы змяшчаецца другая па значнасці інфармацыя, якую абавязкова варта вывучыць, перш чым набыць тавар.
Ці ведаеце вы, што не лічыцца цацкай тое, што прызначана для дзяцей, старэйшых за 14 гадоў? Напрыклад, верталёты на радыёкіраванні, дроны часта з'яўляюцца таварамі для дзяцей, старэйшых за 14 гадоў. Яны не з'яўляюцца цацкай як такой, адпаведна, не праходзяць выпрабаванні, што праводзяцца на адпаведнасць тэхнічным рэгламентам! Тое ж самае тычыцца сувенірнай прадукцыі, хоць выглядаць яна можа як цацка.
Даволі часта бацькі грэбуюць узроставай адрасаванасцю, купляючы малому цацку, на якой стаіць папераджальны надпіс або знак «для дзяцей, старэйшых за 3-ы гады». А між тым указанне на ўзрост кажа пра тое, што цацка можа ўтрымліваць дробныя дэталі, мець павышаны ўзровень гуку альбо проста не адпавядаць узроставым псіхалагічным і разумовым здольнасцям дзіцяці.
Асаблівае значэнне гэтая інфармацыя мае ў адносінах да тавараў, ад якіх наўпрост залежыць жыццё і бяспека малога. Да такіх адносяцца надзіманыя матрацы, плавальныя колы, нарукаўнікі ... Добрасумленны вытворца пакажа не толькі ўзрост, але і максімальна дапушчальную масу цела дзіцяці.
На этыкетцы цацкі абавязкова павінна быць пазначана:
- найменне цацкі;
- найменне і рэквізіты вытворцы;
- спасылка на імпарцёра тавару ў Рэспубліку Беларусь з усімі рэквізітамі;
- найменне гандлёвай маркі (пры наяўнасці);
- узроставая адрасаванасць (размешчаны характэрны знак або прапісаны словамі папераджальны надпіс);
- дата вырабу (месяц, год);
- тэрмін службы або прыдатнасці (пры іх устанаўленні);
- спосабы догляду цацкі і правілы эксплуатацыі тавару (напрыклад, ці варта выкарыстоўваць яго толькі пад наглядам дарослых і г. д.). На этыкетцы цацкі абавязкова павінна быць пазначана:
У залежнасці ад выгляду цацкі ў змест маркіроўкі таксама ўключаюць камплектнасць (для набораў), спосабы гігіенічнай апрацоўкі, меры бяспекі пры абыходжанні з цацкай, папераджальныя надпісы, інструкцыю па зборцы.
Цацкі нон-грата
Наш эксперт раіць катэгарычна адмовіцца ад набыцця цацкі:
- у месцах неарганізаванага гандлю (у падземных пераходах, на стыхійных кірмашах ля прыпынкаў грамадскага транспарту, «з зямлі»);
- калі прадавец не можа ці адмаўляецца прадаставіць дакументы, якія пацвярджаюць якасць і бяспеку;
- з рэзкім пахам, калі ёсць магчымасць панюхаць тавар (асабліва калі пах прабіваецца нават праз упакоўку);
- з неахайным знешнім выглядам: сцёртыя дэкаратыўна-ахоўныя пакрыцці (ёсць цацкі, афарбаваныя ў масе, а ёсць пакрытыя фарбай зверху – на такіх фарба часта аблазіць і папросту можа апынуцца ў роце дзіцяці), тэкстыльныя кампаненты цацкі брудныя, ёсць відавочныя сколы, зломы, іншыя дэфекты;
- адсутнічае этыкетка або інфармацыя на ёй няпоўная.
А вось «атрутны» колер, дарэчы, зусім не абазначае, што цацка таксама «атрутная». Зрэшты, як і ўказанне на тое, што тавар выраблены ў Кітаі. Даўно прайшлі тыя часы, калі «кітайскім» называлі якасць ніжэй за сярэднюю. Многія вытворцы з сусветным імем маюць філіялы сваіх прадпрыемстваў у Паднябеснай. Адпаведна, цацкі там вырабляюцца па ліцэнзіі і пад кантролем галаўнога прадпрыемства, а значыць, маюць якасць высокага ўзроўню.
Асаблівую насцярожанасць варта праявіць пры выбары наступных тавараў:
- Наборы для творчасці, вырабу дзіцячай касметыкі, вырошчвання крышталяў, правядзення хатніх доследаў, якія пазапаўнялі крамы дзіцячых цацак. Асабліва тыя, што ўключаюць у сябе хімічныя рэчывы, парашкі, фарбавальнікі. Папрасіць дакумент, які пацвярджае іх бяспеку, – справа прынцыпу адказных бацькоў.
