Штогод тытунёвая эпідэмія ў свеце забірае жыццё больш як 7 млн чалавек. З іх 900 тысяч не з'яўляюцца курыльшчыкамі, а паміраюць у выніку пасіўнага курэння.
Па ініцыятыве Сусветнай арганізацыі аховы здароўя (СААЗ) кожны год 31 мая праходзіць Сусветны дзень без тытуню. Сёлета яго дэвіз «Тытунь і хваробы сэрца».
Асноўная мэта інфармацыйнай кампаніі – прыцягненне ўвагі і павышэнне дасведчанасці насельніцтва пра сувязь паміж спажываннем тытуню і хваробамі сістэмы кровазвароту, а таксама інфармаванне пра магчымыя меры збоку ўрадаў і грамадскасці, якія спрыяюць зніжэнню рызыкі для здароўя, звязанага з курэннем.
Гэта і стала падставай для сустрэчы журналістаў і прадстаўнікоў СААЗ, Рэспубліканскага навукова-практычнага цэнтра «Кардыялогія» і Рэспубліканскага цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя, якая прайшла ў Нацыянальным прэс-цэнтры. У ёй прынялі ўдзел:
- прадстаўнік СААЗ у Беларусі Батыр Бердыклычаў;
- намеснік дырэктара па арганізацыйна-метадычнай працы РНПЦ «Кардыялогія» Аляксандр Пацееў;
- загадчыца аддзела грамадскага здароўя Рэспубліканскага цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя Вольга Бартман.
Ужыванне тытуню – адзін з сур'ёзных фактараў рызыкі развіцця ішэмічнай хваробы сэрца, інсультаў і захворванняў перыферычных сасудаў. У тых, хто паліць, у 2-4 разы часцей узнікаюць ішэмічная хвароба сэрца і цэрэбраваскулярныя інсульт, чым у тых, хто не паліць. Пры гэтым нават у тых, хто не падтрымлівае гэтую шкодную звычку, з-за пасіўнага курэння рызыка развіцця гэтых хвароб павялічваецца на 25-30%.
Праведзенае ў Беларусі маштабнае Steps-даследаванне паказала, што амаль 30% насельніцтва кураць, прычым 27% штодня. Сярод мужчын спажыванне тытуню складае 48%, сярод жанчын - 12,7%. За 10 гадоў курыльшчыкаў стала ў 3 разы больш. Амаль кожны пяты рэспандэнт адзначыў, што падвяргаецца ўздзеянню тытунёвага дыму на працоўным месцы альбо дома.
Як распавёў прадстаўнік СААЗ у Беларусі, беларус, які паліць, выкурвае прыкладна 15 цыгарэт у дзень. Кошт аднаго пачка у сярэднім 2,2 бел. рублі (сярэднемесячныя выдаткі на тытунёвыя вырабы складаюць каля 60 бел. рублёў). Гэта значыць, што курыльшчык у нашай краіне крыху менш за адзін месяц за год «працуе» на тытунёвую індустрыю, падкрэсліў Батыр Бердыклычаў.
Паводле яго слоў, існуе шэраг мер, рэкамендаваных СААЗ, а таксама прапісаная ў Рамачнай канвенцыі СААЗ па барацьбе супраць тытуню, якія накіраваны на прафілактыку і барацьбу з курэннем: павышэнне акцыза на тытунёвую прадукцыю, выкарыстанне буйных папераджальных малюнкаў на пачках цыгарэт, забарона на рэкламе і спонсарства, ліквідацыя ўздзеяння другаснага тытунёвага дыму на працы і ў грамадскіх месцах.7,5 года. Прытым што, згодна з заканадаўствам, купляць тытунёвыя вырабы дазволена з 18 гадоў.
Прадстаўнік СААЗ у Беларусі дадаў таксама, што існуюць рэкамендацыі Сусветнага банка, якія тычацца павелічэння акцыз і долі акцыз у кошце тытунёвых вырабаў, якія павінны складаць 75% (у нашай краіне яны адпавядаюць прыкладна 42%).
Вольга Бартман адзначыла, што з 2001 года ў рэспубліцы знізілася спажыванне тытуню (17 год таму яго распаўсюджанасць знаходзілася на ўзроўні 41,6%, тады як цяпер – 29,6%). Шмат у чым гэтага ўдалося дасягнуць дзякуючы тым мерам, якія рэалізуюцца ў рэспубліцы з мэтай зніжэння колькасці курыльшчыкаў. Як распавяла эксперт, у нашай краіне забаранілі рэкламу тытунёвых вырабаў, прадастаўляецца спецыялізаваная дапамога пры адмове ад курэння, на пачках цыгарэт размешчаныя папераджальныя пра шкоду тытуню малюнкі, рэгулярна павышаюцца цэны на тытунёвыя вырабы, дзейнічае забарона на адкрытую выкладку цыгарэт у месцах гандлю. Вядзецца мэтанакіраваная праца па стварэнні тэрыторый, свабодных ад курэння.
Плануецца, што змены закрануць продаж і выкарыстанне электронных сістэм курэння. Патрабаванні мяркуюць зрабіць аналагічнымі рэгуляванню рэалізацыі тытунёвых вырабаў, дадала Вольга Бартман.
Як паведаміў Аляксандр Пацееў, існуюць чатыры групы неінфекцыйных захворванняў: хваробы сістэмы кровазвароту, анкалагічныя, цукровы дыябет і хранічныя захворванні лёгкіх. Усе яны маюць агульныя фактары рызыкі: паводзінскія, біялагічныя і фактары навакольнага асяроддзя. Уплыў іх на смяротнасць насельніцтва прыкладна роўны. На паводзінскія фактары прыпадае прыкладна 45%, на біялагічныя – каля 48%, 7-8% – на фактары навакольнага асяроддзя. Разам з тым сярод усіх прычын развіцця неінфекцыйных захворванняў на курэнне прыходзіцца 10%. Гэта 14–15 тысяч смерцяў у год, звязаных з ужываннем тытуню.
.
Аляксандр Пацееў нагадаў, што ёсць кароткатэрміновы і доўгатэрміновы эфект адмовы ад курэння, але ён у любым выпадку станоўчы:
- праз 20 хвілін нармалізуюцца артэрыяльны ціск і частата сардэчных скарачэнняў;
- праз 12 гадзін прыходзіць у норму ўтрыманне монааксіду азоту, які ўплывае на хуткасць развіцця атэрасклерозу;
- праз 3-4 тыдні паляпшаецца праца сардэчнай сістэмы;
- праз 9 месяцаў паляпшаецца праца лёгкіх, памяншаюцца аддышка і кашаль;
- праз 1 год у 2 разы памяншаецца рызыка ішэмічнай хваробы сэрца;
- праз 5 гадоў зніжаецца рызыка інсульту (да ўзроўню як у чалавека, які не паліць);
- праз 10 гадоў верагоднасць рака лёгкіх зніжаецца на 50-70% у параўнанні з рызыкай развіцця гэтай хваробы ў курыльшчыка.
Матэрыялы на сайце slushna.by носяць інфармацыйны характар і прызначаныя для адукацыйных мэтаў. Інфармацыя не павінна выкарыстоўвацца ў якасці медыцынскіх рэкамендацый. Ставіць дыягназ і прызначае лячэнне толькі ваш урач. Рэдакцыя сайта не нясе адказнасці за магчымыя негатыўныя наступствы, якія ўзніклі ў выніку выкарыстання інфармацыі, размешчанай на сайце slushna.by
