Праз тры дні я выклікала таксоўку і разам з Адэляй, Малімонкай ды Баранчыкам паехала афармляць візы. Якой фарсухай выглядала Адэля!
Ратуючыся ад гарачыні, яна хадзіла пад парасонам, што я некалі ёй «падарыла». Мой капялюш і акуляры ад сонца таксама перайшлі ў яе гардэроб. Уявіце: вялікія акуляры, капялюш з шырачэзнымі палямі і парасон. А пры боку – пляжная торба. Яе Адэлі падарылі дзяўчаткі. У торбе – малачко ад сонца. Адэля некалькі разоў на дзень шмаравала ім нос, каб ён не пачаў лупіцца ці аблазіць. Побач з ёй Малімонка з адзінай стужачкай на розе і Баранчык выглядалі больш чым сціпла. Людзі з чаргі, што вілася змейкай на пляцы перад пабудовай, раз-пораз азіраліся на Адэлю і ўсміхаліся. Але лепш бы мы ўзялі прыклад з авечачкі. Сонца пякло неміласэрна! Чарга была такая доўгая! Прапанаваць маім падапечным папасвіцца не выпадала, бо наўкол быў чорны гарачы асфальт і ні лапінкі травы. Нават лавачка была толькі адна, а ахвотных пасядзець на ёй – процьма.
Нецярплівая Адэля пасунулася ў пачатак чаргі – «выведаць, што як». Праз хвілін дзесяць яна вярнулася і пачала пераказваць навіны:
— Чарга амаль не рухаецца. Баранчык! Бяжы па марозіва, бо раней абеду наўрад ці ўправімся. Малімонка, не стой на самым сонцы – галаву напячэ. Вы, спадарыня Наталля, трымайцеся! Людзі кажуць, што вельмі ж прыдзірлівыя дзяўчаты прымаюць дакументы. І не вароньце! Многа тут хітранькіх, якія без чаргі сунуцца!
Раздаўшы загады, Адэля зноў стала прахаджвацца ўзад-упярод. Яна прыслухоўвалася да размоў і пільна сачыла, каб ніхто не праскочыў не ў сваю чаргу.
Баранчык прынёс марозіва, мы з задавальненнем яго з’елі, і зноў занялі свае посты. А недзе праз гадзіну наперадзе пачаўся шум і валтузня. І вядома ж, адтуль чуўся Адэлін голас:
— Малады чалавек! Куды лезеце? Не, вы тут не стаялі. Па квас бегалі? Гэта мана! Ніхто вас тут не бачыў! Вы толькі што падыйшлі, а мы з пяці раніцы чакаем!
Адэля перабольшвала. Чакалі мы з дзявятай гадзіны, але ўсе спагадліва ўздыхнулі.
Усё паўтаралася наноў амаль кожныя паўгадзіны, але авечачка не здавалася. Урэшце яна падбегла да мяне, выхапіла асадку і заявіла:
— Потым аддам.
Прымчаўшыся ў пачатак чаргі, патрабавальна загадала:
— Падстаўляйце рукі! Будзем нумары пісаць!
Дзіўна, але амаль усе ахвотна падстаўлялі далоні, на якіх Адэля выводзіла лічбы-крывулькі. Я толькі падзівілася яе арганізатарскім здольнасцям.
Чарга пачала прасоўвацца хутчэй. Можа, нумары дапамаглі. Урэшце мы, спатнелыя і спакутаваныя, падышлі да акенцаў, каб падаць дакументы на праверку. Адэля сунулася першая:
— Добры дзень, — прыемна ўсміхнулася яна дзяўчыне, але тая моўчкі ўзяла паперы, нават не зірнуўшы на Адэльку. Баранчык і Малімонка зусім прыціхлі, перажываючы, а Адэля імкнулася зрабіць уражанне! Для яе замежжа пачыналася менавіта з гэтага акенца!
— Які прыгожы ў вас манікюр, — завяла Адэля.
Дзяўчына засяроджана гартала дакументы і заставалася безуважнай.
— Я вельмі хвалююся, — працягвала Адэля. – Упершыню паеду на Міжнародную выставу.
— Ваша група нікуды не паедзе! – раптам заявіла дзяўчына.
Адэля ажно знямела. Малімонка і Баранчык бездапаможна перазірнуліся. Я мусіла ўмяшацца, каб атрымаць тлумачэнні.
— Прабачце, але што не ў парадку ў нашых дакументах?
— А вы хто такая? – вылупіла вочы дзяўчына.
— Я прадстаўніца гаспадыні фермы, на якой працуюць гэтыя жывёлы. І маю пра гэта даведку.
Дзяўчына млява пагартала паперкі.
— Ну так, ваша паперка сапраўдная. Але жывёлы нікуды не паедуць.
— Чаму?
— Дзве асобы з групы маюць рогі. Куды ім за мяжу?! Яны могуць быць небяспечнымі!
— Што вы! Яны едуць на Міжнародную выставу каб дэманстраваць свае дасягненні і хараство, а не небяспечнасць!
— Не дурыце мне галавы! – скрывілася дзяўчына з акенца. – Якое хараство можа быць у гэтых рагатых стварэнняў.
І ціхенька дадала, хіхікнуўшы: — Ды яшчэ ў такіх уборах!
Адэлю заўвага вельмі зачапіла. Яна прыняла ваяўнічы выгляд і, адсунуўшы мяне ўбок, катэгарычна заявіла:
— Вы, даражэнькая, знаходзіцеся на працоўным месцы і не маеце права абражаць кліентаў. А пра хараство не вам меркаваць. Хоць у вас няма рагоў, а выглядаеце куды горш за любую жывёліну з нашай фермы!
Я схапілася за галаву. Дзяўчына пачырванела, як вараны рак. Ну, цяпер мы сапраўды не атрымаем візы!
— Паслухайце,— кінулася я ратаваць становішча,— у авечачкі сонечны ўдар. Мы з самага ранку чакаем пад пякучым сонцам!
— Сапраўды,— нясмела заступілася за Адэлю Малімонка. – Мая сяброўка не хацела вас пакрыўдзіць. Яна вельмі лагодная і рахманая. З ёй ніякіх клопатаў не будзе. З нашымі рагамі таксама, — запэўнівала козачка.
— А ну, сціхніце! – крыкнула дзяўчына такім голасам, што Малімонка — брык! – ад перапалоху прытомнасць страціла. Адэля адразу скеміла, што гэта разумнае выйсце і – брык побач!
— Бэээ-ээ! Вады! – загаласіў Баранчык і кінуўся да тоўстага дзядзькі, які толькі што адкаркаваў бутэльку з вадой. – Прабачце, — паспеў выгукнуць Баранчык, выхапіўшы бутэльку з яго рук. – Пацярпелым тэрмінова патрэбная дапамога!
Натоўп быў незадаволены нудотным чаканнем і затрымкай. Але людзі выявілі спачуванне, адразу далучыўшыся да ратавання пацярпелых. Нехта пырскаў вадой на самлелых Малімонку і Адэлю, нехта падсунуў ім пад нос нашатыр. «Да чаго давялі небарак!» – раз-пораз паўтарала нейкая цётка. Думаю, такой валтузні пад сваімі вокнамі гэта ўстанова ніколі не бачыла. Дзяўчына, збялелая ад перажыванняў, моўчкі назірала за намі, а тады схапіла паперкі, жвава падпісала і падала мне квіток:
— Праз два дні прыходзьце па дакументы – атрымаеце візу. А зараз забірайце свой вывадак! Працаваць у такіх умовах проста немажліва!
Пачуўшы гэта, Адэля хуценька ачуняла, паднялася і, міла ўсміхаючыся, тыцнула дзяўчыне пад нос сваё пасведчанне Грынпіс.
— Ваша шчасце, што я не помслівая. Бо вы маглі б адказаць за здзек з жывёлаў перад усёй грамадскасцю.
Мы прывялі ў прытомнасць Малімонку і пад спачувальныя погляды суседзяў па чарзе скіраваліся да стаянкі таксовак.
— Каб не наша з Малімонкай кемлівасць, наўрад ці мелі б мы тыя візы, — падсумавала Адэля.
Візы ўсе атрымалі ў час. Як жа цешылася Адэля! Яна ажно падскоквала, расказваючы мне, што ў бліжэйшыя дні ў яе не будзе ніводнай вольнай хвілінкі – трэба збірацца на выставу.
— Вы нават уявіць не можаце, якія мы цяпер занятыя! Я кручу воўначку на бігудзі, Баранчык паліруе рожкі і капыткі, Малімонка безупынку расчэсваецца і п’е рыбін тлушч… Паміж намі, спадарыня Наталля, наўрад гэта ёй дапаможа. Як была кудлатай, такой і застанецца.
— Затое яе малачко вельмі карыснае! – не стрымалася я.
— Ну, вядома, вы не жывы, каб не заступіцца за козачку. Падумаеш, прынцэсу гэткую пакрыўдзілі, — умомант завялася Адэля, але, пабачыўшы маю незадаволенасць, хуценька змяніла тэму: — Ведаеце, мне прыйшла ў галаву цудоўная ідэя! Вы павінны паехаць з намі на выставу.
—Навошта? Я не маю ніякага дачынення да жывёлагадоўлі!
— Ну дык і што?! Суправаджалі б нас, занатоўвалі нашыя ўражанні, бралі у нас інтэрв’ю, апісвалі прыгоды. Адным словам, маглі б і рэкламную кампанію арганізаваць, і матэрыялу для кнігі назбіраць.
У мяне ўжо былі свае планы на бліжэйшыя два тыдні. Я збіралася адпачыць на моры. І квіток на цягнік ляжаў у кішэні. Таму я адмовілася:
— Не, Адэля. Я з вамі не паеду. На кожнай выставе стае журналістаў. Яны ахвотна бяруць інтэрв’ю ў цікавых асоб. А свае ўражанні можаш запісваць на дыктафон, — я падала Адэлі маленькую скрыначку. – Карыстацца ім вельмі легка. Там ёсць інструкцыя.
— Спадарыня Наталля! Ваш дыктафон… — расчулілася Адэля, — а як жа вы без яго?
— Супакойся, Адэля, я еду ў адпачынак. І таму лёгка абыдуся некалькі тыдняў без дыктафона. Тым больш, што і на тэлефоне ў мяне дыктафон ёсць.
— Во! Я заўсёды ведала, што вы — эгаістка! Я, бедная авечачка, працаваць павінна, а вы недзе на курорце раскашаваць будзеце!..
— Хачу нагадаць «беднай авечачцы», што ў бліжэйшыя дні яе чакае замежнае падарожжа на сусветную выставу. А яшчэ гэта няўрымслівая асоба мае вялікі шанец атрымаць прэстыжныя ўзнагароды і прызнанне! – я была пэўная ў тым, што казала.
Мае словы былі бальзамам на Адэліну душу. Яна адразу падскочыла да люстэрка, прыгладзіла завітую па-новаму воўначку, прыемна ўсміхнулася свайму адлюстраванню і задаволена ўздыхнула:
— Праўду кажаце, спадарыня Наталля. Мяне чакаюць такія хвалюючыя падзеі! А вы не сумуйце! Пастарайцеся добра адпачыць, каб потым з новымі сіламі ўзяцца за кнігу.
Карацей, мы з Адэляй развіталіся як найлепшыя прыяцелькі, пажадаўшы адна адной найпрыемнейшых уражанняў.