Хваробы поласці рота можна аднесці да самых распаўсюджаных неінфекцыйных захворванняў. Бо многія хранічныя і стаматалагічныя паталогіі маюць агульныя фактары рызыкі.
Паводле ацэнак спецыялістаў, прыкладна 40% захворванняў агульнага характару ў чалавека звязаныя з хваробамі зубоў. Менавіта таму Сусветная арганізацыя аховы здароўя разглядае пытанне пра тое, каб уключыць стаматалогію ў разрад медыцынскіх спецыяльнасцяў, якія займаюцца прафілактыкай неінфекцыйных паталогій.
9-га лютага ва ўсім свеце адзначаецца Міжнародны дзень стаматолага. Напярэдадні гэтай даты пра стаматалагічнае здароўе беларусаў, новыя методыкі і тэхналогіі, магчымасці айчынных спецыялістаў у Нацыянальным прэс-цэнтры распавялі:
- галоўны ўрач Рэспубліканскай клінічнай стаматалагічнай паліклінікі Андрэй Мацвееў;
- загадчыца кафедры стаматалогіі дзіцячага ўзросту Беларускага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта Тамара Церахава;
- прафесар кафедры стаматалогіі дзіцячага ўзросту Беларускага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта Наталля Шакавец;
- загадчыца 2-ой кафедры тэрапеўтычнай стаматалогіі БДМУ Таццяна Манак;
- дацэнт кафедры артапедычнай стаматалогіі БДМУ Сяргей Навумовіч;
- дырэктар кампаніі «Med Travel Belarus» Уладзіслаў Андросаў.
Новыя алгарытмы дыягностыкі і прафілактыкі карыесу ў дзяцей
Па словах Тамары Церахавай, у Беларусі распрацаваныя новыя алгарытмы дыягностыкі і прафілактыкі карыесу ў дзяцей. Мэта падобных новаўвядзенняў – паляпшэнне агульнага стану зубоў у дзіцячым узросце і зніжэнне інтэнсіўнасці развіцця карыесу ў дзяцей і падлеткаў.
Выкарыстоўваючы простыя тэсты, апытанне пацыентаў, вывучаючы іх біялагічныя фактары (прыналежнасць да групы здароўя, частату перакусаў, агульнае здароўе, ахоўныя фактары, выкарыстанне або невыкарыстанне зубной пасты, што ўтрымлівае фтор, а таксама іншых сродкаў і метадаў прафілактыкі, наяўнасць у поласці рота карыёзных зубоў, значэнне індэкса гігіены і якасць сліны ў поласці рота) быў распрацаваны алгарытм вызначэння верагоднасці развіцця карыесу ў той ці іншай сітуацыі. У выніку былі вылучаныя тры групы верагоднасці развіцця карыесу – нізкая, сярэдняя і высокая. У залежнасці ад прыналежнасці да групы рызыкі і прымяняюцца алгарытмы прафілактыкі і лячэння.
Акрамя гэтага, прапанаваныя і апрабаваныя алгарытмы лячэння нясталых зубоў у дзяцей. Калі проста займацца лячэннем зуба і не праводзіць перад гэтым прафілактыку, як правіла, на нясталых зубах хутка развіваецца рэцыдыўны карыес, часта выпадаюць пломбы і патрабуецца пералечванне.
У сваю чаргу Наталля Шакавец адзначыла, што Беларусь далучылася да даследавання СААЗ і Міжнароднай асацыяцыі дзіцячых стаматолагаў, якое прысвечанае вывучэнню фактараў рызыкі развіцця карыесу зубоў у дзяцей ранняга ўзросту і новым пратаколам яго ацэнкі.
Зрэшты, панаракала эксперт, узровень прыхільнасці бацькоў да лячэння і выканання рэкамендацый урача, напрыклад, у пытаннях харчавання складае каля 20%. Гэта значыць, патлумачыла Наталля Шакавец, што толькі 20% мамаў і татаў выконваюць тыя рэкамендацыі, якія даў ім урач. Яна нагадала, што першы раз дзеці павінны прайсці агляд у стаматолага ў 12 месяцаў, а затым – штогод наведваць гэтага спецыяліста.
Еўразійскі праект па раннім распазнанні прыкметаў раку ў поласці рота
Беларусь – актыўны ўдзельнік Еўразійскага праекта па раннім распазнанні прыкметаў злаякаснага паражэння органаў і тканак поласці рота. Акрамя нашай краіны, у рэалізацыі гэтага праекта бяруць удзел Нарвегія, Малдова і Арменія.
Праект накіраваны на паляпшэнне выяўлення перадракавых і ракавых захворванняў поласці рота, павышэнне дасведчанасці ўрачоў у гэтай галіне. Ён быў распачаты ў 2016-ым годзе па ініцыятыве нарвежскага боку – Медыцынскага ўніверсітэта горада Берген – і аб'ядноўвае патамарфолагаў і стаматолагаў. Першапачаткова праект быў разлічаны на два гады, але ўвосень 2019-га было прынятае рашэнне працягнуць яго яшчэ на такі ж тэрмін.
У рамках праекта, працягнула спецыяліст, прынятае рашэнне змяніць праграму падрыхтоўкі студэнтаў, якія вучацца на стаматолагаў. Плануецца, што на 5-ым курсе будзе павялічаная колькасць гадзін па правілах забору біяпсіі і матэрыялу з вобласці, якая пашкоджаная злаякаснай пухлінай. Акрамя гэтага, на другім курсе таксама арганізаваныя лекцыі пра распаўсюджанасць, лакалізацыю ракавых і перадракавых захворванняў, магчымых этыялагічных фактараў з'яўлення такой паталогіі.
На жаль, адной з актуальных праблемаў застаецца тое, што большасць выпадкаў злаякасных новаўтварэнняў (амаль 80%) поласці рота выяўляецца на 3-4 стадыі. Шмат у чым эксперты звязваюць гэта з несвоечасовым зваротам пацыентаў да стаматолагаў. Зубнога ўрача неабходна наведваць два разы на год, але многія вырашаюцца на такія візіты добра калі раз на пяць, а то і сем гадоў, панаракалі спецыялісты.
Галоўны ўрач Рэспубліканскай клінічнай стаматалагічнай паліклінікі Андрэй Мацвееў распавёў, што БДМУ сумесна з Інстытутам фізікі НАН распрацоўвае прыбор – аналаг замежным, які дазваляе з дапамогай пэўнай даўжыні хвалі вызначыць, ці ёсць у пацыента паталагічна змененыя тканкі.
Медыцынскі турызм
Адным з асноўных напрамкаў медыцынскага турызму, які карыстаецца вялікай папулярнасцю, з'яўляецца стаматалогія. Па словах Андрэя Мацвеева, у 2019-ым годзе ў дзяржаўных стаматалагічных клініках была аказаная дапамога звыш 13 тысяч пацыентаў з-за мяжы. Сумарны аб'ём выручкі склаў больш за 3 млн рублёў, або амаль 1,5 млн долараў.
Стаматалагічны турызм на глабальным рынку аховы здароўя даўно выдзелены ў асобную галіну і займае 1-е месца па колькасці пацыентаў, распавёў Уладзіслаў Андросаў.
У нашу краіну, распавёў эксперт, прыязджаюць грамадзяне Расіі, у тым ліку з Далёкага Усходу, Сібіры і Сахаліна, а таксама Прыбалтыкі, Аўстраліі і ЗША. Многія з іх адзначаюць: дзякуючы таму, што вырашылі прайсці лячэнне ў Беларусі, змаглі зэканоміць ад 4 да 7 тысяч еўра.
Разам з тым, кошт паслуг – не галоўная прычына, з-за якой замежныя грамадзяне едуць лячыць зубы ў Беларусь. Самы важкі аргумент на карысць выбару беларускай стаматалогіі – якасць аказання паслуг. Найбольшым попытам карыстаюцца высокатэхналагічныя стаматалагічныя паслугі, напрыклад, дэнтальная імплантацыя і комплексныя рашэнні ў гэтай галіне, калі пацыент можа прыехаць і за сем дзён цалкам аднавіць сабе сківіцу, рэзюмаваў Уладзіслаў Андросаў.
Фота з Нацыянальнага прэс-цэнтра – Вольга Стружынская.
