З усіх добра вывучаных зараз узбуджальнікаў інфекцыйных гепатытаў вірус гепатыту D (Дэльта) заслугоўвае асобнай увагі. Ён актывізуецца ў арганізме і аказвае паражальнае дзеянне на печань пры ўмове, што чалавек ужо інфіцыраваны вірусам гепатыту В. Спалучэнне дзвюх інфекцый шматкроць павялічвае рызыку развіцця пагражальных для жыцця ўскладненняў – цырозу і раку печані.
Пра асаблівасці гепатыту D (Дэльта) і пра тое, як яго пазбегнуць, распавёў наш пастаянны эксперт – прафесар кафедры інфекцыйных хвароб Беларускага дзяржаўнага медыцынскага ўніверсітэта, доктар медыцынскіх навук Сяргей Жаваранак.
Прычыны віруснага гепатыту D і крыніцы заражэння
Дадзеныя СААЗ паказваюць на тое, што ў свеце вірусам гепатыту D заражаныя не менш за 15 мільёнаў чалавек. Інфекцыя найбольш распаўсюджана на афрыканскім кантыненце, у краінах Блізкага Усходу, Азіі (В'етнам, Пакістан, Кітай, Японія, Тайвань), на поўдні (Італія) і ўсходзе (Турцыя) Еўропы, у Паўднёвай і Цэнтральнай Амерыцы.
Інфекцыя адносіцца да парэнтаральных, г.зн. перадаецца праз кроў і іншыя вадкасці арганізма. Шляхі і крыніцы заражэння гепатытам D такія ж, як і ў віруса гепатыту В.
Нярэдка інфіцыраванне двума небяспечнымі вірусамі адбываецца адначасова. Як правіла, гэта здараецца:
- пры выкарыстанні адной іголкі рознымі людзьмі. Менавіта таму сярод людзей з суперінфекцыяй пераважную большасць складаюць спажыўцы ін'екцыйных наркотыкаў;
- пры неабароненых палавых кантактах з інфіцыраваным партнёрам;
- пры нанясенні татуіровак або выкананні пірсінгу нестэрыльнымі інструментамі;
- пры бытавых кантактах, калі заражэнне адбываецца праз мікратрэшчыны скуры і слізістых. На тэрыторыях, дзе распаўсюджанасць гепатытаў В і D носіць эндэмічны характар, часта фіксуюцца сямейныя ачагі хранічных інфекцый.
Сімптомы гепатыту D
Праявы, якімі характарызуецца гепатыт D, таксама ідэнтычныя развіццю гепатыту В. Яму ўласцівыя:
- дыспепсічны сіндром (парушэнні і расстройствы з боку стрававальнай сістэмы);
- астэнічны сіндром (хуткая стамляльнасць, раздражняльнасць, апатыя);
- грыпападобны сіндром (насмарк, кашаль, павышэнне тэмпературы цела).
А затым з'яўляюцца:
- пацямненне мачы;
- абясколерванне калу;
- жаўтуха. Зрэшты, як і пры іншых інфекцыйных пашкоджаннях печані, гэты сімптом выяўляецца далёка не заўсёды.
Небяспека каінфекцыі і суперінфекцыі
Такім чынам, гепатыт Дэльта – «спадарожнік» гепатыту В, без якога ён існаваць не можа.
Цяжар працякання хваробы і прагноз шмат у чым вызначае момант інфіцыравання двума небяспечнымі вірусамі.
Каінфекцыя – гэта адначасовае заражэнне вірусамі гепатыту В і D, альбо заражэнне вірусам D у перыяд захворвання на востры гепатыт В. Часта прыводзіць да цяжкай або нават вокамгненнай форме гепатыту і можа скончыцца гібеллю чалавека.
Суперінфекцыя – інфіцыраванне вірусам гепатыту D пры хранічнай форме гепатыту В. У большасці выпадкаў прыводзіць да хранізацыі гепатыту Дэльта. Зараз суперінфекцыя лічыцца самай цяжкай формай хранічнага віруснага гепатыту.
Лячэнне гепатыту D
Лячэнне гепатыту D прадугледжвае працяглую комплексную тэрапію, часта ва ўмовах стацыянара. Пры гэтым эфектыўнасць яе далёкая ад жаданай. У прынцыпе, акрамя вялікіх доз і працяглых курсаў генна-інжынернага інтэрферону, пакуль няма лекавых прэпаратаў для лячэння гепатыту Дэльта. Гэта адна з самых актуальных праблем ва ўсім свеце, звязаная з лячэннем інфекцыйных паражэнняў печані.
Людзі, інфіцыраваныя вірусам гепатыту Дэльта, маюць патрэбу ў пастаянным назіранні ў спецыялістаў-гепатолагаў. У той час як пацыентам з хранічнай формай гепатыту В па-за абвастрэннем дастаткова рэгулярных візітаў да ўрача-інфекцыяніста ў паліклініку, для таго, каб не дапусціць ускладненняў.
Дыягностыка гепатыту Дэльта
Пры клінічных і лабараторных біяхімічных паражэннях печані прызначаецца тэст на HBsAg - маркер віруса гепатыту В. Пры яго выяўленні заўсёды прызначаюць тэст на антыцелы да віруса гепатыту Дэльта. Каб дакладна пацвердзіць або абвергнуць дыягназ, выкарыстоўваюць і больш складаныя аналізы выяўлення РНК віруса.
Прафілактыка гепатыту D (Дэльта)
Самы верны спосаб абараніць сябе ад заражэння вірусам гепатыту Дэльта – выключыць магчымасць інфіцыравання вірусам гепатыту В.
Вакцынацыя супраць віруса гепатыту В, якая ўваходзіць у Нацыянальны каляндар прышчэпак, служыць эфектыўнай абаронай ад вірусных паражэнняў печані і зводзіць верагоднасць захворвання гепатытам D да нуля.
Матэрыялы на сайце slushna.by носяць інфармацыйны характар і прызначаныя для адукацыйных мэтаў. Інфармацыя не павінна выкарыстоўвацца ў якасці медыцынскіх рэкамендацый. Ставіць дыягназ і прызначае лячэнне толькі ваш урач. Рэдакцыя сайта не нясе адказнасці за магчымыя негатыўныя наступствы, якія ўзніклі ў выніку выкарыстання інфармацыі, размешчанай на сайце slushna.by