...Чым больш дадаецца гадоў, тым часцей прыгадваеш уласнае дзяцінства. А ў ім жа абавязкова знаходзілася месца розным смешным і не вельмі выпадкам, у тым ліку і на святы. Добра памятаецца, як у сямідзясятых-васьмідзясятых гадах мінулага ўжо стагоддзя асабліва ідэйным, у лік якіх траплялі і настаўнікі (мае бацькі таксама), забаранялася нават узгадваць пра царкоўныя святы, не тое каб выпякаць кулічы і фарбаваць яйкі на Вялікдзень.
Але, вядома ж, усе гэта рабілі – паціху. Папярэджваючы дзяцей, каб асабліва не распаўсюджваліся ў школе. А ім-то якраз і падабалася такая таямніца!
Памятаю, як прыехала да нас жыць, дапамагаць дачцэ ды зяцю гадаваць дзяцей маміна маці, наша з братам бабуля. Са Смаленшчыны, з колішняй беларускай яе часткі. Дзе існавалі ў сем’ях такія моцныя традыцыі... Шмат з іх мая мама «забрала» ва ўласную сям’ю.
Бабуля Ксенія ўмела выпякаць велікодныя булкі, але толькі ў печы, не ў духоўцы. Зрэшты, печка ў нас у вёсцы Клінок, дзе мы тады жылі, мелася таксама. Але перад Вялікаднем штосьці пайшло не так. Ці то цеста ў высокай каструльцы (таксама яна так памятаецца, зялёнага колеру) проста добра не прапяклося менавіта з-за вышыні, ці то што... Але вынікам сталася напалову сырая булка. Затое якая прыгожая, духмяная! З вялізнымі «ноздрамі»!
Бацькі, сыходзячы на працу ў школу, паабяцалі па вяртанні дапячы смакату. Прыходзяць дахаты... А паловы булкі-то і няма! Мы з братам яе з’елі! І хто сказаў, што недапечанае нясмачнае?! Я і дагэтуль памятаю той смак. Толькі чамусьці пасля кліноцкай часткі жыцця больш нідзе яго не сустракала... А колькі цеста ў сырым выглядзе было пераедзена ў маленстве пры прыгатаванні тых жа крэндзеляў!
Даўно ўжо няма бабулі Ксеніі, светлая ёй памяць. А тая найцудоўнейшая (прынамсі, для мяне) велікодная смаката і зараз перад вачыма...
Ужо даўно мы з мамай выпякаем велікодныя булкі па іншаму рэцэпту. А яйкі я фарбую пад мармур. Ведаеце, у чым сакрэт?! Трэба белыя яйкі абкласці цыбульным шалупіннем уручную (пасля таго, як яно добра запарыцца, вядома ж), загарнуць у анучкі альбо кавалкі марлі, завязаць ніткай і ў тым настоі шалупіння зварыць. Вынік вас абавязкова парадуе! І ніякай шкоды для здароўя, заўважце. Гэта ж не сінтэтычныя фарбавальнікі з рознымі «ешкамі». І няхай хараство велікодных яек і булак натхніць вас... напрыклад, на фотасесію! Як мяне аднойчы... Вынікі – тут, перад вамі.
Але, вядома ж, Вялікдзень для нас – гэта не толькі прыгатаванне традыцыйных страў. Але і збіранне ўсёй сям’і за адным сталом, і прыгадванне продкаў, і адчуванне повязі роду. Хтосьці ходзіць на велікодную службу ў царкву і асвячае стравы, хтосьці глядзіць трансляцыю ў сеціве. Іншыя проста вераць у душы.
Галоўнае – правесці гэты дзень спакойна, натхнёна, прыемна. Дома, у царкве, у гасцях... Чаго, уласна кажучы, мы вам шчыра жадаем. Хрыстос уваскрос! Сапраўды ўваскрос! Дабра, дабрыні, дабрабыту!
