Калі здараюцца выкідышы альбо замірае цяжарнасць, часта ўсё спісваюць на слабае здароўе жанчыны. Але гэта не так. Эмбрыён можа не прыжыцца з-за генетычных дэфектаў сперматазоідаў. Па гэтай жа прычыне магчымае і мужчынскае бясплоддзе. Добрая навіна ў тым, што сёння такую «паломку» можна своечасова выявіць і спрыяльна паўплываць на сітуацыю.
Для гэтага ўрачы рэкамендуюць здаць аналіз на фрагментацыю ДНК сперматазоідаў. Каму варта прайсці гэтае даследаванне і як змяніць сваё жыццё, каб нарэшце стаць бацькамі, разбіраемся са Святланай Жукоўскай, асістэнтам кафедры акушэрства і гінекалогіі Белдзяржмедуніверсітэта, супрацоўнікам «Цэнтра рэпрадуктыўнай медыцыны».
Што паказвае аналіз на фрагментацыю ДНК сперматазоідаў?
— Стандартная спермаграма не паказвае генетычную паўнавартаснасць сперматазоідаў, таму яе можа быць недастаткова, каб разабрацца ў глыбінных прычынах праблемы. Аналіз паказвае, колькі працэнтаў сперматазоідаў маюць дэфектную ДНК. Лічыцца, што калі працэнт фрагментаванай ДНК меншы за 25, сперма фертыльная, значыць, усё добра. Калі паказчык перавышае 25%, ужо могуць быць праблемы з зачаццем і выношваннем. Чым паказчык фрагментацыі ніжэйшы, тым лепей. Але важна разумець, што не існуе мужчын з нулявой фрагментацыяй. Не трэба раней часу панікаваць, убачыўшы ў аналізе генетычныя «паломкі», вынікі павінен трактаваць урач.
Каму паказаны аналіз?
Нагодай для даследавання могуць стаць:
- Мужчынскае бясплоддзе з нявызначанай прычынай (ідыяпатычнае бясплоддзе). Паводле статыстычных дадзеных, ад 15 да 40% мужчын з такой формай бясплоддзя маюць ДНК-фрагментацыю.
- Шматразовыя выкідышы.
- Няўдалыя спробы інсемінацыі і ЭКА.
- Варыкацэле (варыкознае пашырэнне венаў насеннага канаціка, што прыводзіць да парушэння вянознага адтоку і перагрэву сперматазоідаў).
Таксама нельга не ўлічваць уплыў фактараў рызыкі, удакладняе эксперт.
Што гэта за фактары рызыкі?
— Гэты метад лячэння бясплоддзя дазваляе «злавіць» сперматазоід і змясціць яго прама ў цытаплазму яйцаклеткі. Таксама можна зрабіць тэстыкулярную біяпсію – забор сперматазоідаў непасрэдна з тканак яечка. У гэтым няма нічога страшнага, аперацыя робіцца пад наркозам і дазваляе атрымаць сперматазоіды лепшай якасці. Гэта прыносіць добрыя вынікі. Нядаўна ў нашым Цэнтры быў пацыент са зніжанай канцэнтрацыяй спермы і выяўленай ДНК-фрагментацыяй. Мы зрабілі яму тэстыкулярную біяпсію, атрымалі некалькі добрых якасных сперматазоідаў (хаця ў норме іх канцэнтрацыя павінна вымярацца ў мільёнах), выкарысталі іх для працэдуры ІКСІ і атрымалі доўгачаканы вынік. Хачу падкрэсліць для мужчын, што ДНК-фрагментацыя – гэта не прыроджаная паталогія. Гэта значыць, сперматазоіды выпрацоўваюцца якасныя, проста ў працэсе выспявання і транспарціроўкі яны могуць «ламацца». Але гэта папраўна!
Як адбываецца забор спермы для аналізу?
Матэрыял здаецца дакладна гэтак жа, як пры стандартнай спермаграме – шляхам мастурбацыі ў стэрыльную ёмістасць. Гэта робіцца непасрэдна ў клініцы, бо важна захаванне тэмпературнага рэжыму і стэрыльнасці. У Цэнтры рэпрадуктыўнай медыцыны, да прыкладу, пакой для здачы аналізу напрамую злучаны акенцам з лабараторыяй.
Перад здачай аналізу мужчына павінен быць здаровым, не прымаць антыбактэрыяльныя і супрацьвірусныя прэпараты, на працягу тыдня не ўжываць спіртное, 1-2 дні захоўваць палавы спакой.
Аналіз на фрагментацыю ДНК сперматазоідаў робіцца некалькі працоўных дзён. Калі ёсць неабходнасць атрымаць вынікі максімальна хутка, гэта магчыма за некалькі гадзін. Усё залежыць ад мэты здачы.
Кошт аналізу ў Цэнтры рэпрадуктыўнай медыцыны – 110 рублёў.
