Нажаль, каранавірусная інфекцыя не абмяжоўваецца толькі паразай дыхальнага апарата. Адной з мішэняў становіцца сардэчна-сасудзістая сістэма, у тым ліку ў дзяцей.
Найбольш часта сэрца пакутуе пры развіцці так званага педыятрычнага мультысістэмнага запаленчага сіндрому. Можна сказаць, што гэта аналаг цітакінавага шторму ў дарослых. І калі першая хваля COVID-19 не закранула дзяцей, то наступныя «накрылі» іх з галавой – дзеці сталі больш хварэць, паражанні сэрца таксама сталі выяўляцца часцей.
Сардэчныя праблемы ў дзяцей пры COVID-19 і пасля яго
Каранавірусная інфекцыя ў дзяцей можа працякаць як праявы рэспіраторнай віруснай інфекцыі ці нават бессімптомна, але пасля папраўкі магчымая празмерная паталагічная актывацыя імунных рэакцый.
Сэрца становіцца мішэнню ўласнай імуннай сістэмы, у аснове гэтага працэсу ляжыць імуннае запаленне. Але часам паражэнні сэрца і сасудаў узнікаюць ужо ў вострым перыядзе COVID-19 - тут прычынай з'яўляецца запаленне, выкліканае самім вірусам.
Паражэнне сардэчна-сасудзістай сістэмы падчас COVID-19 могуць быць прадстаўлены разнастайнымі парушэннямі рытму сэрца і праводнасці – ад банальных пачашчэнняў або запаволенняў пульсу да грозных арытмій, якія хутка пагаршаюць стан дзіцяці і патрабуюць неадкладнай дапамогі. Нажаль, апошнія могуць прывесці нават да раптоўнай смерці.
Высокі ціск у падлеткаў. Прыкмета артэрыяльнай гіпертэнзіі альбо «прымета» пераходнага ўзросту?
Варта памятаць, што парушэнні рытму і праводнасці сэрца могуць справакаваць некаторыя лекавыя сродкі, таму ні ў якім разе не варта займацца самалячэннем.
Гэтыя паталагічныя змены дазваляе выяўляць электракардыяграфія (ЭКГ).
Падчас COVID-19 даволі часта сустракаецца парушэнне скарачальнай функцыі розных аддзелаў сэрца, аж да развіцця цяжкай сардэчнай недастатковасці. Магчыма назапашванне вадкасці ў сардэчнай сумцы, што таксама неспрыяльна адбіваецца на працы сэрца.
Часам развіваюцца паражэнні клапаннага апарата – створкі клапанаў могуць патаўшчацца, разрыхляюцца, разрывацца і, як следства, дрэнна закрывацца ці, наадварот, звужацца, што стварае аснову для няправільнага току крыві (перашкаджае яму ці правакуе зваротны закід крыві ў поласцях сэрца).
Правядзенне УГД сэрца дзіцяці дазваляе выяўляць усе гэтыя парушэнні.
Нажаль, пры COVID-19 парушаюцца реалагічныя ўласцівасці крыві, якія ўносяць свой згубны ўклад у развіццё паталагічных змен з боку сардэчна-сасудзістай сістэмы. Як правіла, актывізуецца згортванне крыві, з прычыны чаго ўзнікаюць тромбы ў сасудах рознага калібру.
У дзяцей такія з'явы сустракаюцца радзей, чым у дарослых, але, тым не менш, могуць прыводзіць да паражэння каранарных артэрый сэрца з праявамі, падобнымі да інфаркту міякарда.
Могуць паражацца буйныя сасуды, у такім выпадку ўтвараюцца тромбы ў розных абласцях – у канечнасцях, галаўным мозгу і г.д.
Таксама могуць паражацца і дробныя сасуды, што ляжыць у аснове парушэння функцыі адначасова шматлікіх органаў.
Як папярэдзіць паражэнне сардэчна-сасудзістай сістэмы ў дзяцей пры COVID-19
- Захварэўшае дзіця павінна быць агледжана педыятрам, які ў залежнасці ад сітуацыі прызначыць неабходны пералік абследаванняў або накіруе ў бальніцу, дзе маленькі пацыент будзе пад надзейным наглядам.
- Для шпіталізаванага дзіцяці распрацаваны свой алгарытм абследавання, які ўключае: правядзенне электракардыяграфіі (ад простага ЭКГ да яго працяглага маніторынгу); УГД сэрца; вызначэнне некаторых паказчыкаў крыві, якія адказваюць за актыўнасць запалення і за згусальнасць; правядзенне спецыяльных аналізаў, якія паказваюць наяўнасць пашкоджання тканін сэрца.
- Дзіця, якое перахварэла COVID-19 у любой форме, таксама не павінна заставацца без увагі доктара. У залежнасці ад ступені цяжкасці перанесенага захворвання рэкамендуецца правядзенне абследавання — ад агульнага аналізу крыві, ЭКГ, УГД сэрца да складаных даследаванняў, якія дазваляюць кантраляваць стан сэрца і сасудаў.
- Пасля перанесенай каранавіруснай інфекцыі не рэкамендуецца хутка і ў поўным аб'ёме аднаўляць фізічныя нагрузкі — гэта таксама трэба рабіць пад кантролем педыятра ці нават дзіцячага кардыёлага. Дадзеная парада асабліва важная для тых дзяцей і падлеткаў, якія займаюцца спортам.
Сімптомы захворванняў сэрца ў дзяцей
Што павінна насцярожыць бацькоў
Будзьце ўважлівымі ў адносінах да свайго дзіця пасля перанесенага COVID-19.
Ёсць усе падставы для наведвання педыятра, калі дзіця:
- хутка стамляецца ці стаў дрэнна пераносіць раней даступныя фізічныя нагрузкі,
- скардзіцца на галавакружэнне,
- у яго ўзніклі пераднепрытомныя станы і асабліва непрытомнасці,
- з'явіліся непрыемныя адчуванні ў вобласці сэрца (болі, сэрцабіцце, заміранні, перабоі ў працы сэрца),
- скардзіцца на недахоп паветра або дыхавіцу,
- у яго з'явілася бледнасць скуры (усяго скурнага покрыва або ў зоне насагубнага трыкутніка)
- ці раптам дзіця да года стала хутка стамляцца падчас кармлення, дрэнна набірае вагу, у яго з'явілася ці ўзмацняецца патлівасць.
Урач назначыць абследаванні і пры неабходнасці накіруе на кансультацыю да дзіцячага кардыёлага.
Няхай вашыя дзеці будуць здаровыя!
