Без яркіх і цёплых сонечных промняў ніколі б не скончылася зіма, расліны засохлі б, а мы, верагодна, правялі б адмераныя нам дні ў стане дэпрэсіі і анабіёзу. Сонца – крыніца жыцця на Зямлі, і гэта зусім не перабольшанне.
Аднак празмернае ўздзеянне ультрафіялету не менш небяспечнае за яго поўную адсутнасць. Дык што ж для нас сонца – сябар ці вораг? Ісціна, як заўсёды, дзесьці пасярэдзіне.
Светлы бок сонца
- Паляпшае настрой
Сонечнае святло актывізуе сінтэз сератаніну ў арганізме чалавека. Гэта гармон, які паляпшае настрой, дае прыліў сіл і бадзёрасці, дапамагае нам заставацца актыўнымі і эмацыянальна ўраўнаважанымі. Калі ўзровень сератаніну нізкі, высокая верагоднасць развіцця дэпрэсіі, у тым ліку так званага сезоннага афектыўнага расстройства, прычынай якога можа стаць якраз-такі дэфіцыт сонца.
- Робіць косці мацнейшымі
Уздзеянне сонечных промняў стымулюе скуру чалавека выпрацоўваць вітамін D, які адыгрывае вялікую ролю ў здароўі касцей.
Усе мы ведаем, што крохкія косці, павышаная рызыка пераломаў, развіццё такіх паталогій, як рахіт і астэапароз, шмат у чым абумоўленыя недахопам кальцыю. Між тым, кальцый эфектыўна засвойваецца арганізмам толькі ў прысутнасці вітаміну D.
Ёсць меркаванне, што для адэкватнага сінтэзу вітаміну D неабходна хаця б двойчы на тыдзень прымаць «сонечныя ванны» працягласцю каля паўгадзіны. Аднак пры высокай рызыцы развіцця раку скуры і дэфіцыце вітаміну D натуральнае сонца, верагодна, давядзецца замяніць вітаміннымі дадаткамі.
- Прадухіляе некаторыя віды раку
Нягледзячы на тое, што лішак сонечнага святла можа спрыяць развіццю раку скуры, умераная колькасць сонечнага святла мае прафілактычныя ўласцівасці пры іншых відах анкалагічных новаўтварэнняў. Так, ёсць навуковыя дадзеныя, што ў жыхароў сонечных рэгіёнаў меншая верагоднасць развіцця лімфомы Ходжкіна, раку прастаты, анкалогіі тоўстай кішкі, яечнікаў, падстраўнікавай залозы.
- Лечыць скурныя захворванні
Па дадзеных Сусветнай арганізацыі аховы здароўя, сонца можа аказваць спрыяльны ўплыў на праявы некаторых скурных захворванняў. Напрыклад, уздзеянне ультрафіялетавым выпраменьваннем уключаюць у схему комплекснай тэрапіі псарыязу, экзэмы, жаўтухі, вугравога сыпу. Таксама большасць пацыентаў з атапічным дэрматытам адзначаюць значнае паляпшэнне стану ў летні перыяд, калі няма недахопу сонечнага святла. Дарэчы, да даказаных метадаў лячэння атапічнага дэрматыту адносяць метад фоталячэння, калі імунныя механізмы скуры падвяргаюцца ўздзеянню ультрафіялету з пэўнай даўжынёй хвалі.
Цёмны бок сонца
- Паскарае старэнне скуры
Залішняе ўздзеянне ўльтрафіялету аказвае непажаданы эфект на нашу скуру. Так, злоўжыванне загарам, як на адкрытым паветры, так і ў салярыях, зніжае эластычнасць дэрмы, прыводзіць да абязводжвання, сухасці, з'яўлення пігментных плямаў.
Адной з праяў фотастарэння скуры можа быць развіццё так званага актынічнага (сонечнага) кератозу. Гэтыя шурпатыя плямы з чырвоным адценнем і грубай тэкстурай найбольш часта з'яўляюцца на ўчастках цела, схільных да ўздзеяння сонца: галаве, твары, руках, перадплеччах, шыі. Калі вы заўважыце ў сябе штосьці падобнае, пагаварыце з урачом. Нягледзячы на адносную бяскрыўднасць, актынічны кератоз з часам можа трансфармавацца ў рак скуры.
- Пагаршае зрок
Па дадзеных СААЗ, прыкладна 18 мільёнаў людзей ва ўсім свеце губляюць зрок з-за катаракты. У той жа час у 5% выпадкаў развіццё катаракты выкліканае ўздзеяннем ультрафіялету. Павышаная інсаляцыя пашкоджвае сятчатку вока і прыводзіць да парушэнняў зроку, пры якіх можа спатрэбіцца хірургічнае лячэнне. Акрамя таго, ультрафіялет павялічвае рызыку новаўтварэнняў на тонкай і адчувальнай скуры вакол вачэй.
Каб захаваць здароўе вачэй, важна абараняць іх ад уздзеяння ультрафіялету і насіць сонцаахоўныя акуляры. Гэтае правіла справядлівае для людзей усіх узростаў, уключаючы маленькіх дзяцей.
- Падаўляе імунную сістэму
Звычайна мы прывыклі чуць адваротнае: сонца карыснае для здароўя і імунітэту. Аднак лішак ультрафіялету насамрэч перашкаджае імунным рэакцыям у арганізме, і значыць, зніжае шанцы адбіць атаку патагенных захопнікаў.
Сонечныя апёкі наносяць шкоду лейкацытам – галоўным «салдатам» імуннай сістэмы, якія блакуюць патагенныя мікраарганізмы і не даюць ім размножвацца. Пашкоджанні ад ультрафіялету паралізуюць работу лейкацытаў прыкладна на суткі. Адпаведна, працяглыя і некантралюемыя перыяды ўльтрафіялетавага ўздзеяння ніяк не могуць аказваць аздараўленчы эфект, а наадварот, цягнуць за сабой працяглае пашкоджанне імуннай сістэмы.
- Правакуе рак скуры
Гэта самы вядомы і самы негатыўны вынік, да якога можа прывесці лішак сонца. Рак скуры з'яўляецца найбольш распаўсюджаным выглядам раку. З радыеактыўным ультрафіялетавым выпраменьваннем сонца ці штучным асвятленнем у салярыях асацыявана да 90% выпадкаў злаякасных новаўтварэнняў скуры.
Неабароненая скура атрымлівае пашкоджанні ўсяго за 15 хвілін, а загар і сонечныя апёкі азначаюць, што ДНК вашай скуры была змененая. З часам гэтыя мутацыі могуць прывесці да злаякасных новаўтварэнняў.
Таму, якім бы прыхільнікам сонца вы ні былі, выпраўляючыся на сустрэчу з ім, заўсёды выкарыстоўвайце спецыяльны крэм з адэкватнай ступенню абароны ад ультрафіялетавага выпраменьвання.
Па спасылках вы знойдзеце больш карыснай інфармацыі, якая дапаможа вам у поўнай меры атрымліваць асалоду ад доўгачаканага сонца і цяпла без усялякай шкоды для здароўя:
Хуткая дапамога дзіцяці: сонечны і цеплавы ўдар
Сонца на радасць. Чатыры правілы бяспечнага загару
Сонцаахоўны крэм для дзяцей: правілы выкарыстання
https://bel.24health.by/yakiya-prablemy-sa-skuraj-moguc-zyavicca-letam/
