Востры і рэзкі боль у грудзях, цяжка дыхаць, слабасць і сэрца быццам гатова выскачыць... Інфаркт? Што рабіць? Як дапамагчы? Давайце прадухілім інфаркт міякарда. У гэтым Здаровым людзям дапамагаў Валерый Стальмашок.
Востры інфаркт міякарда. Што гэта такое?
Само паняцце «інфаркт» азначае некроз (адміранне тканак і клетак) розных органаў. У нашым артыкуле гаворка пойдзе пра востры інфаркт міякарда. Ён узнікае, калі перарываецца дастаўка крыві да якога-небудзь аддзелу сардэчнай мышцы. Калі кровазабеспячэнне парушана, дык такі «галадаючы» ўчастак сэрца гіне. І прычыны гэтаму могуць быць розныя.
Дык па якой прычыне ўзнікае інфаркт міякарда? У сасудах, якія сілкуюць сардэчную мышцу, адбываецца разрыў нестабільнай атэрасклератычнай бляшкі (адклад халестэрыну ў тоўшчы сценкі артэрыі, можа расці як з аднаго боку, так і з усіх адначасова). З прычыны гэтага працэсу на паверхні бляшкі, якая разарвалася, фарміруецца тромб, які ў сваю чаргу закаркоўвае буйную артэрыю, што сілкуе сэрца. Адпаведна крывацёк да дадзенага сасуда цалкам спыняецца. Як вынік – клеткі, якія «сілкаваліся» за кошт гэтай артэрыі, гінуць. Інфаркт міякарда можа здарыцца ў лічаныя хвіліны. Разам з тым, інфаркт мае розныя механізмы развіцця.
Інфаркт з зубцом Q.
Ён абумоўлены поўным закаркаваннем вялікай магістральнай каранарнай артэрыі. Гэта адбываецца з-за дэстабілізацыі існуючай у ёй атэрасклератычнай бляшкі і, як следства, фарміравання тромба, які і «закрывае» артэрыю.
Штогод у Беларусі рэгіструецца да 15 тысяч выпадкаў вострага інфаркту міякарда з зубцом Q.
Інфаркт без зубца Q.
Напрыклад, у буйной каранарнай артэрыі з-за дэстабілізацыі атэрасклератычнай бляшкі і фарміравання прысценкавага тромба адбываецца частковае звужэнне прасвету, але няма поўнай закаркаванасці каранарнай артэрыі. Крывацёк захаваны, але ён слабы. З прычыны гэтага дрэнна сілкуюцца толькі аддаленыя ўчасткі артэрыі, і менавіта ў гэтай зоне гіне малая колькасць клетак сардэчнай мышцы.
Інфаркт міякарда без зубца Q можа развіцца і па іншай прычыне. На месцы прыстенкавага тромба, які фарміруецца, адбываецца адрыў яго частак, яны «ляцяць» з крывацёкам у найбольш аддаленыя ўчасткі артэрыі, закаркоўваючы дробныя сасуды, што таксама прыводзіць да гібелі невялікай групы клетак.
Як распазнаць інфаркт міякарда?
Як правіла, інфаркт пачынаецца з вострага і моцнага болю за грудзінай у вобласці сэрца. Пераблытаць яго практычна ні з чым немагчыма. Боль можа аддаваць у левую руку, плячо або сківіцу.
Бываюць і нетыповыя выпадкі. Напрыклад, боль адчуваецца ў галіне эпігастрыя (у верхняй частцы жывата, прама ў трохкутніку пад рэбрамі), аддае ў правую руку. Акрамя таго, болевы сіндром можа быць не такім ярка выяўленым. Такі варыянт развіцця падзей аказвае «мядзведжую» паслугу пацыенту. Ён звяртаецца да розных спецыялістаў, каб зразумець, у чым прычына болю, і час часцяком сыходзіць.
У некаторых выпадках інфаркт міякарда можа падаваць своеасаблівыя сігналы аб сваім пачатку. Моцны боль з'яўляецца не адразу, але паступова узмацняецца, з цягам часам дасягаючы свайго апагею. Любы болевы прыступ, які чалавек адчувае ў вобласці сэрца, павінен быць прааналізаваны ўрачом і вынесены адпаведны «вердыкт».
Нягледзячы на тое, што асноўнай прыкметай інфаркту міякарда з'яўляецца боль у вобласці грудзіны, часам напачатку прыступу магчыма з'яўленне дыхавіцы, выразнае пачашчэнне сэрцабіцця, потлівасць без прычыны, слабасць. Усе гэтыя станы не павінны заставацца па-за ўвагай пацыента і ўрача.
У самых цяжкіх выпадках востры інфаркт міякарда можа справакаваць развіццё кардыягеннага шоку. Чалавек губляе прытомнасць, у яго рэзка зніжаецца ціск. У дадзенай сітуацыі рэанімацыйныя мерапрыемствы павінны праводзіцца неадкладна.
З чым можна пераблытаць сімптомы інфаркту міякарда
Існуе шмат станаў, якія суправаджаюцца болямі ў вобласці грудной клеткі. Гэта так званая кардыялгія – боль у левай палове грудной клеткі, не звязаная з паражэннем уласных артэрый сэрца. Напрыклад, болевыя адчуванні могуць быць справакаваныя астэахандрозам груднога аддзела пазваночніка. У дадзеным выпадку адбываецца ўшчамленне нервовых карэньчыкаў. Боль пры гэтым працяглы і ныючы, а не востры і рэзкі. Можа змяняць сваю інтэнсіўнасць пры змене становішча цела.
Акрамя гэтага, калі ў чалавека ёсць такое захворванне, як гастраэзафагеяльная рефлюксная хвароба, калі адбываецца выкід змесціва страўніка ў стрававод, непрыемныя адчуванні будуць аддаваць у ніжнюю траціну грудзіны. Астэапароз (разбурэнне касцяной тканкі) у галіне рэбраў таксама спрыяе болям у галіне груднога аддзела.
Першая дапамога
Такім чынам, боль у вобласці сэрца пачаўся рэзка, востра і не праходзіць на працягу максімум пяці хвілін. У такім выпадку трэба выпіць таблетку нітрагліцырыну або выкарыстоўваць спрэй. Калі боль не заціх на працягу пяці хвілін, можна выпіць нітрагліцырын яшчэ раз, праз наступныя пяць хвілін – яшчэ адну таблетку. Разам з тым, да такой дапамогі звяртацца больш за тры разы не варта. Прымаць гэты лекавы прэпарат трэба лежачы, каб пазбегнуць рэзкага паніжэння ціску. І самае галоўнае правіла:
Марудзіць у падобных выпадках катэгарычна нельга. Абавязкова трэба выклікаць хуткую медыцынскую дапамогу, калі пасля прыёму першай таблеткі нітрагліцырыну (ці спрэю) боль не прайшоў!
Калі чалавек ніколі не прымаў нітрагліцэрын ці ў яго няма, дык у такім выпадку неабходна без прамаруджвання выклікаць хуткую. Ні ў якім разе нельга піць алкаголь, паліць, прымаць абязбольвальныя прэпараты, гарачую ванну або душ.
Калі пацыенту была аказана дапамога своечасова, востры інфаркт міякарда можа і не развіцца. У такім выпадку чалавеку атрымліваецца выратаваць максімальную колькасць клетак сардэчнай мышцы.
Фактар часу пры інфаркце міякарда адыгрывае ключавую ролю ў аказанні дапамогі чалавеку!
Прафілактыка
Выпадкі вострага інфаркту міякарда фіксуюцца часцей у мужчын, чым у жанчын ва ўзросце да 50 гадоў. Пасля наступлення менапаўзы ў жанчын, рызыка развіцця такога захворвання ў абодвух палоў выраўноўваецца.
Разам з тым, прафілактыка такой сур'ёзнай хваробы простая і не патрабуе асаблівых высілкаў. Гэта:
- адмова ад шкодных звычак;
- умераная фізічная актыўнасць, прыкладна 60 хвілін у дзень;
- рацыянальнае харчаванне;
- кантроль узроўню артэрыяльнага ціску;
- кантроль узроўню халестэрыну ў крыві.
І галоўная ўмова – рэгулярна і ўвесь час, з маладога ўзросту і да старэчых гадоў.
Матэрыялы на сайце slushna.by носяць інфармацыйны характар і прызначаныя для адукацыйных мэтаў. Інфармацыя не павінна выкарыстоўвацца ў якасці медыцынскіх рэкамендацый. Ставіць дыягназ і прызначае лячэнне толькі ваш урач. Рэдакцыя сайта не нясе адказнасці за магчымыя негатыўныя наступствы, якія ўзніклі ў выніку выкарыстання інфармацыі, размешчанай на сайце slushna.by