6 мая на факультэце журналістыкі БДУ прайшоў круглы стол «Як беларуская літаратура размаўляе з новым пакаленнем?» з удзелам сучасных беларускіх пісьменнікаў. Сярод іх галоўны рэдактар часопіса «Полымя» Віктар Шніп, галоўны рэдактар часопіса «Маладосць» Вольга Рацэвіч, а таксама літаратурны крытык Людміла Рублеўская.
На мерапрыемстве прысутнічалі школьнікі і студэнты – пераможцы рэспубліканскага літаратурнага конкурсу «БрамаМар 2025». Яны змаглі задаць хвалюючыя пытанні і атрымаць падрабязныя адказы.
Асаблівасці беларускай літаратуры ў новым часе
– У літаратуру прыходзяць маладыя, – так падкрэсліў падчас мерапрыемства Віктар Шніп. — Насамрэч, зараз на старонках часопісаў і кніг сустракаюцца прозвішчы малавядомых юных пісьменнікаў, якія ўносяць свой уклад у станаўленне літаратуры.
Людміла Рублеўская, наадварот, лічыць што ўзрост – паняцце адноснае:
– Хтосьці прыходзіць у літаратуру падлеткам, а хтосьці – ужо мудрацом. І так можа замацавацца на доўгія гады. Бывае, калі мудрэц становіцца падлеткам, а падлетак – мудрацом.
– Моладзь зараз жыве не ў гісторыі, а ў культуры. Менавіта гэта і адбіваецца на яе творчасці, – падзялілася меркаваннем Вольга Рацэвіч. Пад гэтым разумеецца тое, што маладое пакаленне не пражывае карэнных змен у грамадстве і на яго ў большай ступені ўплываюць культурныя падзеі.
Якія жанры і сродкі выразнасці ў літаратуры набылі папулярнасць апошнім часам?
Віктар Шніп і Вольга Рацэвіч сышліся на меркаванні, што гэта верлібры, фантастычныя апавяданні, эсэ. Цікава, што класічныя жанры літаратуры нікуды не сышлі – з цягам часу яны мадэрнізуюцца. Гэта тычыцца у асноўным інтэрпрэтацый паводле твораў Уладзіміра Караткевіча, Янкі Купалы, Якуба Коласа. Аднак важна памятаць і пра іх першапачатковае значэнне.
– Папулярнасць у беларускай літаратуры могуць набыць фанфікі і коміксы, – адзначыла падчас рпзмовы Людміла Рублеўская.
Якім мусіць быць сучасны пісьменнік?
Віктар Шніп упэўнены, што чалавек, які піша, павінен мець свой голас, менаіта такую асаблівасць, якая вылучыць яго з вялікай колькасці іншых твораў:
– Сапраўдны аўтар павінен напісаць пра любоў да Радзімы без слова «люблю» так, каб чытач зразумеў, што да яго хочуць данесці.
Вольга Рацэвіч лічыць, што навучыцца пісаць верш нельга і што радкі павінны проста «нараджацца» з душы:
– Бывае такое: калі чытаеш верш, то дзівішся, наколькі цікавыя думкі і незбітыя выявы ўзнікаюць у аўтара, але форма абрана няўдалая – тады даводзіцца дапамагаць і ўносіць свае карэктывы.
А Людміла Іванаўна нагадала, што ў літаратуры неабходна заставацца сабой, нягледзячы ні на якія каноны і літаратурныя законы.
– Памятайце: крытыка лепш, чым пахвала. Дзякуючы ёй, вы зможаце лепш аналізаваць свае творы. Пакуль сам не пастукаеш у дзверы, ніхто не адчыніць, – сказаў Віктар Шніп, звяртаючыся да публікі.
Сваімі ўражаннямі ад сустрэчы дзеліцца пераможца конкурсу ў намінацыі «Паэзія школьная» Надзея Поклад:
– Хачу падзякаваць арганізатарам «БрамаМар» за магчымасць паразмаўляць з вядомымі людзьмі, даведацца пра іх меркаванне, а таксама абмяняцца сваім творчым вопытам і цёплымі абдымкамі з іншымі ўдзельнікамі. Пасля гутаркі я зразумела, што цяпер мне нястрашна памыляцца і спрабаваць пісаць зноў і зноў!
Адказы на пытанні сучаснасці ў беларускай літаратуры. Топ-10 кніг на ўсе часы
