Асартымент салодкай прадукцыі, у складзе якой ёсць хаця б мінімальная колькасць какава-прадуктаў, настолькі вялікі, што самы час наносіць на ўпакоўку папераджальны надпіс: не ўсё тое шакалад, што ім называюць!
Як адрозніць арыгінал ад падробкі і не трапіць на вуду маркетолагаў? Давайце разбірацца.
Прыкметы сапраўднага шакаладу
Адрозненне № 1
Асноўныя і самыя важныя прыкметы, што паказваюць, шакалад перад вамі ці спроба выдаць жаданае за сапраўднае, пазначаныя прама на ўпакоўцы. Для гэтага ўважліва чытаем склад прадукту.
Аснова прысмакаў – інгрэдыент, першым пазначаны ў спісе.
Працэнт яго ўтрымання ў прадукце самы высокі. Напрыклад, калі спіс інгрэдыентаў адкрывае цукар, значыць яго тут больш, чым іншых складнікаў. Далей, шукаем у складзе прыкметы прысутнасці какава-прадуктаў: калі сярод іншых інгрэдыентаў сустракаюцца какава цёртае і какава-масла – ужо добра. Чым бліжэй яны да пачатку спісу, тым шакаладней шакалад.
Калі спіс інгрэдыентаў адкрывае какава цёртая або какава-масла, хутчэй за ўсё, перад вамі горкі альбо цёмны шакалад – смачняшку можна браць смела, яна правільная.
Адрозненне № 2
Права называцца шакаладам строга рэгламентуецца прынятымі стандартамі вытворчасці: на тэрыторыі Беларусі – гэта СТБ. А таксама ДАСТамі (сістэма стандартаў, атрыманая ў спадчыну яшчэ з часоў савецкай эпохі). У іх выразна прапісана, што і ў якім аб'ёме павінна прысутнічаць у шакаладзе, і чаго там быць не можа.
Парушаць стандарты вытворчасці нельга, інакш прадукт перастае адпавядаць заяўленай якасці.
Па СТБ (або ДАСТу) шакалад павінен утрымліваць:
- Белы – не менш за 20% какава-масла і не менш за 14% малака. Какавы цёртай у белым шакаладзе быць не можа, па той простай прычыне, што яна «фарбуе» – надае ласунку характэрны шакаладны колер!
- Малочны – не менш за 25% какава-прадуктаў і не менш за 12% малака і/альбо малочных прадуктаў.
- Цёмны – не менш за 40% какава-прадуктаў і не менш за 20% какава-масла.
- Горкі – не менш за 55% какава-прадуктаў і не менш за 33% какава-масла.
Чым вышэйшыя лічбы, тым больш якасны шакалад.
Нярэдка на абгортцы салодкай прадукцыі замест ДАСТу і СТБ сустракаецца абрэвіятура ТУ. Яна абазначае тэхнічныя ўмовы – таксама свайго роду стандарт, але распрацаваны пад канкрэтны вытворчы працэс унутры прадпрыемства. Згодна з ТУ вытворца можа на сваё меркаванне мяняць рэцэптуру прадукту, выкарыстоўваць адны інгрэдыенты замест іншых, вар'іраваць іх суадносіны. ТУ не лепш і не горш за СТБ. Гэта паказчык таго, што прадукт выраблены без выканання прынятых у краіне стандартаў вытворчасці шакаладу, але з захаваннем тэхнічных умоў, вызначаных для дадзенага тэхналагічнага працэсу.
Добрасумленны вытворца заўсёды паказвае на ўпакоўцы тавару, выраблены прадукт у адпаведнасці са стандартамі альбо на падставе выканання тэхнічных умоў.
Адрозненне № 3
Гэты шакалад па вызначэнні не можа каштаваць капейкі. Таму што для яго вытворчасці выкарыстоўваецца какава цёртая і какава-масла – сыравіна сама па сабе не танная. Чым вышэйшае ўтрыманне какава-прадуктаў у шакаладцы, тым вышэйшы цэннік. Прывабнага кошту прадукту вытворцы дамагаюцца адным спосабам: робяць вытворчасць больш таннай.
У рэальнасці гэта выглядае так: какава-масла замяняецца алеямі расліннага паходжання (як правіла, пальмавымі, але можа выкарыстоўвацца таксама сланечнікавы, соевы, рапсавы або баваўняны). Замест натуральнага малака ці вяршкоў у ход ідзе танная малочная сыроватка. Какава цёртая саступае месца какава-парашку. Гэта макуха, якая застаецца пасля адціскання алею з какава-бабоў, што агулам нядрэнна. Але, па сутнасці, какава-парашок – гэта ўсё, што застаецца ад какава-бабоў, калі з іх узялі самае лепшае і каштоўнае.
Ласунак, замяшаны на замяняльніках какава-прадуктаў ці яго танных складніках, даводзіцца да кандыцыі высокім утрыманнем цукру, харчовых і смакавых дадаткаў.
Да слова пра смакавыя дадаткі. Напэўна, вам даводзілася бачыць у складзе прадукту словазлучэнні «натуральны араматызатар» і «араматызатар ідэнтычны натуральнаму».
Розніца ў тым, што ідэнтычны натуральнаму араматызатар атрымліваюць шляхам хімічнага сінтэзу, ён можа нават утрымліваць натуральныя кампаненты, але пры гэтым не з'яўляецца 100-адсоткава натуральным прадуктам. Яго вытворчасць танная і эканамічная, а расход у дзесяткі разоў менш, чым гэта неабходна пры выкарыстанні прыроднага араматызатара.
Вытворца сам вырашае, што яму выкарыстоўваць у вытворчасці – палачку ванілі або атрыманыя ў лабараторных умовах хімічныя злучэнні. Гэта не забаронена. Але і ў пакупніка ёсць выбар: у прадукта з ідэнтычным натуральнаму араматызатарам і смак такі ж, ідэнтычны натуральнаму.
Сапраўдны шакалад не трывае падмены!
Адрозненне № 4
Гэты шакалад храбусціць, блішчыць і «сівее».
Гэта класічныя прыкметы арыгінальнага прадукту.
- Сапраўдны шакалад ламаецца з характэрным хрумсценнем і пры гэтым практычна не крышыцца.
- Якасны прадукт мае гладкую бліскучую паверхню, на зломе наадварот – мяккую матавасць.
- Пры доўгім захоўванні ў халадзільніку сапраўдны шакалад «сівее» – пакрываецца бялявым налётам. Шакалад ад гэтага не становіцца менш смачным. Затое аматар салодкага можа быць упэўнены: у складзе прысмаку высокая доля какава-масла, якое пры нізкіх тэмпературах крышталізуецца і пакрывае плітку сівым налётам.
- У адрозненне ад танных падробак, сапраўдны шакалад імгненна растае ў роце, мае насычаны шакаладны смак з прыемнай, ледзь улоўнай гарчынкай. Нягледзячы на тое, што сапраўдны шакалад вырабляецца з какава-прадуктаў, самі па сабе яны, скажам так, прадукты на вельмі вялікага аматара: есці іх без цукру альбо падсаладжальнікаў тое яшчэ задавальненне. Ілжэ-шакалад, выраблены з замяняльнікаў какава-масла, наадварот, прыкра салодкі, мае салісты смак і «гумовую» кансістэнцыю.
Па пазначаных прыкметах адрозніць сапраўдны шакалад ад падробкі можна дакладна. Але для гэтага ласунак давядзецца ўсё ж набыць.
Адрозненне № 5
Вытворчасць правільнага шакаладу пачынаецца з пачатку.
Буйныя вытворцы з сусветным імем, якія спецыялізуюцца на вытворчасці шакаладу, як правіла, маюць на вытворчасці уласны ўчастак перапрацоўкі какава-бабоў. Мець такое падраздзяленне ў складзе прадпрыемства - дорага і адказна: працэс перапрацоўкі сыравіны тэхналагічна складаны, патрабуе адпаведнага тэхнічнага абсталявання і кваліфікаваных кадраў.
Але ў адрозненне ад вытворцаў, якім даводзіцца працаваць з прывазнымі паўфабрыкатамі — какава цёртай, какава-маслам і какава-парашком - прадпрыемствы з участкам перапрацоўкі какава-бабоў набываюць наўпрост толькі сыравіну. Адпаведна, кантроль якасці вырабленага на кожным участку тэхналагічнага працэсу - ад паступлення какава-бабоў на фабрыку да ўпакоўкі гатовага шакаладу - па вызначэнні знаходзіцца на больш высокім узроўні.
Такой інфармацыі на шакаладнай абгортцы вы дакладна не знойдзеце. І яна не з'яўляецца прамым пацвярджэннем «правільнасці» шакаладу. Але, як кажуць, гэта плюсік у карму тым вытворцам, якія цэняць свайго пакупніка і прапануюць яму гарантавана якасны прадукт і сапраўднае задавальненне. Без падману.
