Увесь час, што Лакі быў у гасцях у Сонца, дэльфінчык Гук пільна сачыў за кожным рухам сябра. Сачыў і хваляваўся за яго бяспеку. Але як толькі прачуў, што той не разлічвае затрымлівацца, узрадаваўся.
У небе засвістала, нібы тарпеда з падводнай лодкі набліжалася і вада захвалявалася, запенілася.
І толькі Лакі раскалоў сваёй дзюбкай паверхню вады, Гук не вытрымаў і нырнуў следам. Раскрычаўшыя зводдаль, чайкі прымусілі дэльфінчыкаў насцярожыцца і зірнуць на бераг. А там з расянай гары коўзаюцца чародкі дэльфінаў.
— Нарэшце і мы выбралі час пазабаўляцца! І ласкавае Сонейка акурат паспрыяла, — гаманілі пра сябе.
—Вось і мае гледачы крочаць! — выпусціўшы струю вады, прамовіў Гук.
—А раптам яны праігнаруюць?
—А я ім ніякага антракта не дам! Прадстаўленне пачну адразу ж, як пачнуць набліжацца!
— Хітрая тактыка! – падтрымаў сябра.
— Шкада, што няма тут майго галоўнага суддзі і сяброўкі — дзяўчынкі Мары, — замаркоціўся Лакі. — Гэта яна дала мне такое вольнае і шчаслівае жыццё.
— Не сумуй, дружа! Мы яе знойдзем і пра ўсё распавядзём! — падтрымаў сябра Гук.
—Такім часам Мара дзесьці ля свайго возера. Там маляўнічае наваколле! Я цябе пазнаёмлю з прыроднаю музыкай яе краявідаў.
Усведамленне рэальнай сітуацыіДэльфіны ідуць да мора. Ідуць калонай, не штурхаючыся і не выбягаючы наперад. Як толькі першы з іх сустракаецца з гарою – лажыцца на бруха і нясецца да вады.
— Ці бачыш, Лакі, якія яны смелыя! Вунь за другім – трэці найбольш адважны, следам - чацьвёрты і пакаціліся…
— Бачу, канешне! – адказвае Лакі. – Вунь ужо абтрасаюцца ад травы і лістоты. А першы тым часам выстрайвае ўсіх у ланцужок і, відаць, да нас кіруюцца.
—Вось і хай хто паспрачаецца з намі ў кемлівасці і розуме!
— Гэта так, — пагаджаецца Лакі. – Бачыш, ідуць моўчкі, ідуць у нагу, сур’ёзныя, як салдаты.
Раптам самы малы, замыкаючы калоны, не вытрымлівае, пытаецца:
— Ну, калі ўжо вада?
— Куды спяшаешся, Гой?
— Нейкае адчуванне ў мяне, нібыта сябрука свайго Лакі сустрэну.
— Дык гэта цудоўна!
— Вось і я пра тое ж кажу: трэба шпарчэй крочыць!
— Эй, хлапчына, не спяшайся жыць! — пачуўся ўпэўнены бас старога Важака. – Паспееш! Вунь ужо і бераг.
Ён першым падышоў да крутога абрыву, паглядзеў уніз і павярнуўся да чарады.
Гэта як яго заўсёднае на падыходзе звяртацца, каб супакоіць і падахвоціць моладзь: «зусім не высока, і не страшна», — чуеце?
— Так.
Але ніводзін не зрушыў з месца. І раптам пачулася чарговая хітрыка Важака:
— Няўжо ніхто з вас не жадае за патопленымі скарбамі паныраць? Трэба чалавеку дапамагчы: вунь колькі жыве ў галечы. А тут усё дно ўсеяна незлічонымі багаццямі. Навошта каб марнавалася. Шанец падняць іх вельмі вялікі, бо я дакладна ведаю тыя мясціны.
— Хочам! Хочам! Гэта ўжо новае ў нашу скарбонку прыгодаў! – пачуліся галасы.
— Я верыў, што самыя смелыя — сярод маіх суродзічаў!
Заднія штурхаюцца, напіраюць на пярэдніх, тыя адварочваюцца, спрачаюцца.
Нарэшце наперад з чарады выходзіць пухленькі з імем Смяльчак, растапырвае плаўнікі – і – уніз галавою.
Следам – другі выходзіць наперад, паглядзіць на Важака, удакладніць пра пошукі клада, звузіўшы хітрыя вочкі і, схіліўшы голаў у бок суродзічаў, робіць крок наперад. Трохі пастаіць, падумае, нібыта галоўны чалавечы прадпрымальніцкі стратэг, і голасна скажа:
— Калі 50 адсоткаў ад кошту знойдзенага кладу - нам, тады згодны! – прамовіў хтосьці.
— Напэўна, так. Але ў мяне толькі ўнукаў сямёра, а дзяцей… Я ўжо й сам лік згубіў. І ўсім нешта патрэбна. Можа б крыху дабавіць! – нясмела азваўся Геркулес.
Чарада пачала пераглядацца.
— Давай, Вінцер, пагаджайся з Геркулесам! І айда – у ваду! – пачуліся дружныя галасы.
Чарада зноўку пераглянулася, нібы чытала думкі адзін аднаго, разважала, але ніводзін не прамовіў кепскага слова на адрас Геркулеса. Не прамовіў, бо кожны ведаў, што заўсёды патрапіўшаму ў складаную жыццёвую сітуацыю талакою дапамагаюць.
Важак засвістаў, а пасля ўжо і закрычаў: «Карр… Карр…», што азначала: «Трэба скакаць!»
Прагматычны Вінцер абвясціў калектыўны лозунг: «Я згодны з вамі, сябры, і таксама ўсведамляю рэальную сітуацыю». І ўжо звяртаючыся да Геркулеса сказаў: «Не хвалюйся! Разрулім і тваю сітуацыю! Але ж і сам больш руплівым будзь».
І ўсе амаль навыперадкі пачалі падыходзіць да кручы і па чарзе скакаць.
Ад мары да рэальнасці
Смяльчак – той, што першым кінуўся ў ваду, ужо вынырнуў на паверхню, крыкнуў:
— А я кальмара спаймаў! За мной!, набраў паветра і – зноўку пад ваду.
Тым часам Гук, як і абяцаў, разбягаўся па гладзі вады і, што ёсць моцы, падскокваў у паветра. І са сваім, адметным толькі яму, свістам узнімаўся да аблокаў. А тыя аблокі, як чародкі маладых гусей рассоўваліся, уступаючы шлях дзіўнай і гарэзлівай марской істоце.
— Я – на в-о-облаках! Я – на во-облаках! – даносілася з высі.
І ўсе дэльфіны кіраваліся на яго голас.
— Што гэта за артыст такі!? – пыталіся ў Важака.
— Не ведаю, — адказваў стары дэльфін. – Спытайце ў майго памочніка!
— Гэта маладыя дэльфіны з чарады загінулай Маці-Афаліны, патлумачыў Вінцер. – А зараз усе – на прадстаўленне. Які ўвішны дэльфінчык! Вось вам і не спешчаны матчынай ласкаю!
Дэльфіны скіраваліся да Смяльчака і ўсе разам згуртаваліся колам вакол ценю падвешанага на аблоках Гука. Яны свісталі і шчоўкалі дзюбкамі, куляліся, ныралі і коўзаліся адзін на адным – забаўляліся, але вызначанае самімі ж кола не парушалі.
— Вось дык нумар! Ажно дух захоплівае! – чулася з чарады. – Цікава, я як ён сам успрымае вышыню?
— Як, як! Звычайна! Як і мы з вамі тут, на вадзе! – тлумачыў Важак. – Я ў маленстве яшчэ не тое вытвараў.
— Няўжо? А мы думалі, што вы заўсёды былі такім маўчуном? – дзівіліся малыя.
Гук з нябеснай высі таксама назіраў за сваімі гледачамі і шчыра стараўся ўнесці яшчэ хаця б нейкі адметны элемент у сваё прадстаўленне.
«Што ж яшчэ такое прыдумаць, што прымусіла б гледачоў напоўніцу захапляцца?» І прыдумаў!
Ён пераскокваў з аднаго воблака на другое, а пасля пачаў складваць сваю ад- метную мазаіку, якая паўтарала форму кола сваіх суродзічаў на вадзе.
А як пачуў радасныя галасы знізу, ссучыў са светлых пярэстых, нібы конскія грывы аблокаў вяроўкі і, замацаваўшы іх на вялікіх, толькі ўжо цёмных навальнічных аблоках, пачаў гушкацца. Гук свістаў, шчоўкаў дзюбкаю, калі і кідаў, злепленыя ў снежкі аблокі.
— Зірніце! Зірніце! Ён на арэлях гушкаецца! А яшчэ і марозіва скідвае!
— Лавіце марозіва!
Тады дэльфіны збіваліся з абранага рытму, здзіўляліся:
— Як гэта можна, каб бязважкія аблокі былі падобнымі да марозіва?
— Я ж казаў, што гэты хлопчык яшчэ не на тое здатны!
А з высі зноў пачуўся голас артыста:
— А хочаце я падскочу да самага Сонца?
Лакі ў гэты момант заўсміхаўся, радуючыся за сябрука. Але праз хвіліну і засмуціўся: «А раптам не здолее ці абгарыць, тады што?»
— А паспрабуй! – ужо падахвочвалі адныя.
— Не трэба гэтага рабіць! Небяспечна! – папярэджвалі іншыя. – Падсмажыш лапы!
Але ўпарты Гук нічога з таго не чуў: ужо быў побач з Сонцам.
Ён застыў у паветры. Над вадзяной залай павісла цішыня. Гледачы пазіралі на смелага артыста. Спрабавалі адгадаць, якое ж дзейства будзе наступным.
— Бачыце! Я зрабіў гэта! – на ляту крычаў радасны артыст. – І плюхнуўся акурат пасярод кола сваіх гледачоў.
І тады Лакі засмяяўся напоўніцу.
Гледачы падхапілі вясёлы настрой сябра свістам і апладысментамі. Вада ўсхадзілася.
— Няўжо ніколечкі не пужаўся ні той высі, ні раскаленага Сонца?
— Напачатку сумняваўся, што здолею. Але потым пераадолеў бар’ер боязні, - адказваў Гук.
— Я таксама хваляваўся за цябе, але як убачыў твае складаныя піруэты, зразумеў, што гэта мне пара браць у цябе ўрокі майстэрства, - казаў Лакі. – Мне падалося, што твае новыя піруэты ўладарна электрызуюць тваю фантазію.
— Дзякую, дружа!
— Веру, што новыя, яшчэ больш захапляльныя трукі ў цябе наперадзе. Так што – з удалым пачаткам!
— Дзяку-ю-ю-ю!
Калі небяспека побач
Нечакана дэльфіны пачалі збягацца ў шчыльны гурт. У колькіх кроках ад іх з вады знянацку паказалася агромністае пятністая жывёла і ўзнікшая з ніадкуль ружовая пашча з радам вострых іклаў.
— Увага! Да нас — нязваны госць! – абвясціў выйшаўшы наперад Важак.
Навокал усталявалася такая цішыня, што, здаецца, і чайкі пазаміралі ў палёце.
Небяспечны драпежнік выцягнуў доўгую шыю, зірнуў на чараду дэльфінаў і ад злосці, што паляванне не ўдалося пачаў бушаваць. Ён рыкаў, біў дужымі лапамі па вадзе так, што здавалася і мора стогне ад болю.
Перапыняўся, а пасля зноў пачынаў пішчаць, нібы паранены, злосна крычаў. Яго вочы наліваліся крывёй, ноздры раздуваліся.
Рвануўся было наперад, відаць, меркаваў агрэсіўны выпад да жывога кола маланят, спадзяючыся, што раптам каторы з цікаўных зазяваецца і яго ўдасца схапіць.
Важак, як вартаўнік спакою і згоды ў сваёй чарадзе ведаў, што яму давяраюць, на яго спадзяюцца. І ён абавязаны абараняць іх. Наструніўся, але не стрымаўся, свіснуў так, што звер нечакана здрыгануўся, а потым сцішыўся. Тады стары дэльфін ўстаў ва ўвесь рост і поклічна фыркнуў, падкрэсліваючы гэтым - “Я тут гаспадар! Цябе не баюся. І малых я табе ў крыўду не дам!”
Той прысаромлены маўчаў, злосна зірнуў на суперніка, павольна апусціўся на пустое бруха і, фыркнуўшы на развітанне, схаваўся пад вадой.
— Ну што, маланяты, пазнаёміліся з марскім Лепардам? — з бацькоўскі клопатам у вачах, задаволена паціраючы шырокія, нібы вёслы плаўнікі, спытаў Важак.
— О, лепш бы яго не бачылі! – радасныя ўсмешкі зноў святкавалі на іх тварах.
— Чаму так? Яго трэба ведаць, бо на сваім жыцці яшчэ не раз сустрэць давядзецца, - зусім па-сур’ёзнаму адказаў стары Дэльфін. — Няхай сабе ён нас не чапае, але павадкі яго і хітры нораў трэба ведаць.
— Гэта для Пінгвінаў марскі Леапард – смяртэльная пагроза! – пачуўся голас Вінцера. – Нас ён звычайна не чапае.
— Гэта так, але папярэджаны, значыць узброены, - падагуліў Важак.
Сабраліся на агульны сход і пачалі рахавацца з чаго пачынаць.
— Давайце вызначымся з роляю кожнага, - прапанаваў Важак. – Старэйшыя прытрымліваюцца мяне, астатнім пад кіраўніцтвам Вінцера арганізаваць ахову ад нечаканых гасцей, - сказаў, як адрэзаў стары дэльфін.
— А знаёмцаў паклічам? – пачуўся чыйсьці голас.
— Яны прысуседзяцца ў самай крытычнай сітуацыі.
— А Лакі?
Лакі і Гук па аднадушным рашэнні чарады выканалі групавы скачок да Сонца і аднагалосна былі залічаны ў склад экспедыцыі.
Цяпер вы нароўні з усімі маеце права удзельнічаць у пошукавай экспедыцыі старажытнага клада, — аб’явіў Важак.
— Ура-а! – падтрымаў харызматычны Гой. – Нас многа, а звера якога ў адзін міг грамадою адужаем…
Ружовае ўяўленне ці ява?
Важак плыў першым. Яго магутнае цела ўпэнена разразала непаслухмяныя хвалі. Раз-пораз ён паварочваў голаў улева-управа, услухоўваючыся сваёй эхалакацыяй у кожны рух пад вадою.
Раптам штосьці ўстрывожыла яго. Ён, шчоўкнуўшы тры разы сківіцамі,знік у вадзяной плыні.
Чым ніжэй ён спускаўся, тым цямнейшым станавіўся шлях, але за высокімі зялёна-карычневымі водараслямі і шылаватымі караламі адкрывалася шырокая нізовіна, адкуль сачылася незвычайных колераў святло. А ўяўленне Важака ўжо малявала затанулы карабель з поўнымі трумамі каштоўнасцяў.
Падаў каманду падначаленым, зноўку шчоўкнуўшы сківіцамі, але ўжо тры разы запар, што азначала – быць напагатове. Сам паволі спусціўся ў цямніцу, ад якой захапіла дух. Прыпыніўся, зноў прыслухаўся. Загадкавая цішыня прымушала мацней біцца сэрца.
Пацікавіўся глыбей дна марскога, а там, глыбока ў глеі — паўсюль скрынкі з золатам і срэбрам, каштоўнымі камянямі і фарфорам...
— Самі не адужаем, — разважаў.
— Не шкодзіла б і чарадзе Лакі прысуседзіцца? – прапанаваў чуйны Вінцер.
— Такі клопат! – сказаў Важак і знаёмцам таксама даў дазвол далучыцца ў помач. – Усё пойдзе на дапамогу жывучым у нястачы і маламаёмным.
Праца доўжылася да таго часу, пакуль апошняя скрыня са скарбамі не была выцягнута на паверхню.
Як толькі дынамічная праца скончылася, Вінцер узняў трывогу: свіснуў – вораг! -вораг! – засвісталі старэйшыя.
— Няўжо яшчэ адна экспедыцыя цікаўных да падводнай археалогіі? – прамовіў Важак.
— Хаця каб экспедыцыя! Вунь яны з мячамі ды шаблямі! – удакладніў Вінцер.
— Тады мы абавязаны ўсё знойдзенае зберагчы! – упэўнена прамовіў Важак.
І ўсе кінуліся ў атаку. Тут і маланяты пасмялелі, дапамагаць пачалі. На той пошум прыплыла яшчэ адна чарада дэльфінаў.
Перад імі, як здані выплылі з марскога туману дзве вялікія Белыя Акулы. Прыўзняўшы галовы і ашчэрыўшы свае страшэнныя пашчы, яны на нейкае імгненне знямелі і стаялі нерухома. Потым рашуча кінуліся ў чараду дэльфінаў.
Счапіліся пашчамі, здаецца, затрашчалі пярэднія зубы, уздыбілася памутнелая вада, паплылі разварочаныя водарасці – хто каго перасіліць. Але ніводзін бок не здаваўся. Вось яны ўсталі ва ўвесь рост, як маладыя хлопцы-забіякі. Потым расчапіліся, расплыліся на колькі крокаў і зноў кінуліся адзін на аднаго.
Барацьба ішла не на жыццё, а на смерць.
Але Важак Дэльфінаў, які не мог нават уявіць, што здабытае высілкамі і кемлівасцю яго каманды можа апынуцца ў лапах крыважэрлых драпежнікаў, з усяе моцы ўдарыў суперніка ў міжжабернае акно. І той пахіснуўся, абмяк.
Але калі Лакі падплыў, каб упэўніцца ў перамозе над захопнікамі, той як шкумутнуў яго зубамі, што акрываўлены ён ледзь выслабаніўся з яго абдымкаў. Тады на дапамогу яму падплыў Гой і ўдвух мацней націснулі, прымусіўшы ворага здацца. Гэтага было дастаткова. Другі зламыснік перапужаўся адважных вартаўнікоў і падаўся прэч.
…Як толькі лёгкія прыцемкі ахуталі возера, ажылі ўзбярэжныя нетры. Над буйной густой зелянінай травы і кустоўя выраслі слупкі мошак. Безліч насякомых узнялося ў паветра, каб пачаць вечаровыя песні і танцы.
Дзяўчынка Мара сядзела на беразе возера як зачараваная і не зусім уцяміла, дзе яе пластыкавы Лакі? Няўжо ён быў у гасцях у Сонца? І што перад ёю было – сон ці ява?
Першую частку можна прачытаць і паслухаць тут .
