17.05.2022
17.05.2022

Смоўжык іграе на скрыпачцы (казка) + аўдыё

logo
Адукацыя і выхаванне
0 70
Памер шрыфта:
  • A
  • A
  • A


 

Мяне завуць Эля. У мяне чорныя валасы, кірпаты нос і вялікія сінія вочы. Відаць, для таго, каб я прыкмячала ўсё, што робіцца навокал.  Бо разглядаць і пераказваць убачанае – мой любімы занятак. Нават калі вы не паверыце маёй гісторыі, ведайце: я ўсё на свае вочы бачыла. Сёлета. Вось слухайце.

Бягу па сцяжынцы з гары да возера. Бачу, а на ўзбочыне сцяжынкі – смоўжык. Прысела, углядаюся… Вось дзіва! Адным рожкам травінку прыгнуў, а другім, даўжэйшым, раз-пораз яе торгае. Цікава, што ён робіць? Вось бы запытацца!

Эля гуляе

Але ж я такая вялікая, а смоўжык такі маленькі. Трэба хуценька нешта прыдумаць!

І тут я згадала адзін мудрагелісты спосаб: загадаць жаданне і хутка-хутка крутануцца на адной ножцы. Трэба праверыць!

«Хачу стаць зусім маленькай!» – зажмурыўшыся, пажадала я.

Круць!

Аёй! Атрымалася! Атрымалася… Стаю мале-е-енечкая сярод высачэзных сцяблоў травы як на ўскрайку травянога лесу. І смоўжык нібы падрос.

Нішто сабе прыгода!

Смоўжык 3

Я ледзь дыхаю. У галаве ўсё яшчэ круціцца. А смоўжык на мяне – нуль увагі. Ён сваім заняты: торгае сабе травінку. Раптам я чую пяшчотны гук.

Ды ён жа іграе!

– Здароў!

Не чуе!

– Дзень добры!

Смоўжык нават вухам не вядзе. Нібы я тут адвеку стаю і слухаю.

Хвіліны дзве я маўчу, як вады ў рот набраўшы. Гэта вельмі доўга, калі адбываецца такое! Пасля зноў падаю голас:

– А што ты робіш?

– Хіба не бачыш? На скрыпачцы граю. Да канцэрта рыхтуюся, – кінуў смоўжык.

– А чаму пасярод дарогі?

– Натхненне ў мяне, – летуценна патлумачыў ён. – І скрыпачка цудоўная трапілася. Не кожная травінка падыходзіць на скрыпачку. Чуеш, які чысты гук?

Казачная прыгажосць

Смоўжык зноў павёў рожкам па травінцы і ад асалоды прымружыў вочы.

Праўда, прыгожа. Я цярпліва слухаю, хоць мне вельмі карціць яшчэ штосьці запытацца. Музыка скончыў іграць, але вочы не адплюшчыў, ловячы апошні гук, што трымціць на травінцы.

– А чаму ты не іграеш на сапраўднай скрыпачцы? – цікаўлюся я.

Смоўжык урэшце расплюшчыў вочы, выпусціў травінку і пільна глянуў на мяне.

– Дык я пакінуў скрыпачку за сцэнай. У футаралчыку, каб ні дождж не змачыў, ні раса. Муха-касірка абяцала за інструментам прыгледзець. Учора рэпетыцыя ў канцэртнай зале зацягнулася. Так стаміўся, ледзьве смык трымаў. А канцэртны фрак конікі толькі сёння скончылі шыць. Давялося бегчы забіраць. Нават не прымерыў яшчэ.

Скрыпачка

«А мой ты cмоўжык, – падумалася мне, – каб толькі на канцэрт не спазніўся, бегаючы».

*Смаўжоў лічаць марудамі, бо рухаюцца яны з хуткасцю прыкладна 7 сантыметраў за хвіліну!

– Дык табе конікі фрак да канцэрта шыюць? А я думала, гэтым павучкі займаюцца, – дапытвалася я.

– Павучкі гэтым разам дах над канцэртнай залай ткуць. Стракозы дождж абяцалі. У мінулы раз не паслухалі іх, дык прамоклі ўсе да ніткі. Акрамя мяне, вядома. Я ў хатцы сваёй схаваўся.

– А конікі самі не выступаюць?

– Што ты! Які канцэрт без іхніх цымбалаў? У іх двайная нагрузка: і да канцэрта рыхтавацца, і гарнітуры ўсім музыкам справіць.

– А квіткі на канцэрт прадаюцца? – мне рупіла даведацца як мага больш.

– Прадаваліся, — удакладніў смоўжык. — Раскупілі ўжо.

А мне так захацелася на той канцэрт трапіць!

Эля ідзе на канцэрт

– Як шкада! Можа, бываюць дадатковыя квіткі?

– Бач, спахапілася! Дзе ты раней была? Афішы ўжо колькі дзён вісяць, – важна адказаў Смоўжык.

– Што ж рабіць?

– А што ўжо зробіш? Адзінае выйсце – наводдаль ад залы ўладкоўвайся і слухай. Так уся жамяра безбілетная робіць. Я граю вельмі моцна. Уся ваколіца чуе! Бо цябе нават за кулісы не пусцяць. Там камар на варце стаіць, пільнуе. Ён такі грозны! Нос як шабля!

– Дык камар не выступае?

– Ха! У камароў цэлы хор! Ёсць каго і на варту паставіць.

І праўда! Вунь колькі іх таўчэцца! Якраз іхняе зудзенне я штовечар слухаю.

– Калі ж пачнецца канцэрт?

– Ды якраз на захадзе сонца.

Я пераступаю з нагі на нагу, перажываючы, што не патраплю на канцэрт. А смоўжык на хвілінку знік у сваім доміку і выбраўся з яго ўжо з клуначкам.

– Ну і дзе мне цяпер прымерыцца? – разгублена агледзеўся ён. – Дзе люстэрка браць? Расінкі даўно высахлі, у іх не паглядзішся. Азёрнае люстэрка  далекавааааааааааата… – скрушліва ўздыхнуў смоўжык. – Цэлую гадзіну ў адзін бок паўзці.

Смоўжык засмуціўся. Я дастала з кішэнькі сваёй спадніцы люстэрка, якое, дарэчы, паменшылася разам са мной. Люблю пускаць сонечных зайчыкаў, таму і нашу яго заўсёды з сабою.

Смоўжык недаверліва зірнуў на маё люстэрка.

– Дык яно зусім маленечкае. Што ў ім пабачыш?

– Давай я буду трымаць люстэрка, каб ты змог сябе агледзець. І падкажу, калі фрак дрэнна сядзе, — прапанавала я.

– І праўда, – павесялеў смоўжык.

Смоўжык мерыць фрак

Я дапамагла яму апрануць строгі чорны фрак і завязаць сіні шнурочак на шыю. Смоўжык задаволена агледзеў сябе ў люстэрку.

– Ну як? — спытаўся. — У плячах не завузка?

– Ды не, наадварот! Выдатны фрак! Ты адразу стаў такі самавіты!

Смоўжык усміхнуўся і глянуў на сонца.

– А-ёй! Як забавіўся! Мне яшчэ паабедаць трэба і паспаць хаця б паўгадзінкі, каб на канцэрце не дзюбаць носам.

Заклапочаны смоўжык пацягнуўся рожкамі ў той бок, куды збіраўся, але прыпыніўся.

– Дзякуй за дапамогу. Ведаеш, застаўся ў мяне адзін запрашальнік. Думаў аддаць знаёмаму мурашу, ды ўжо не паспею. Толькі абавязкова трэба ў касе адзначыцца, што прыйдзеш. Ахвотных многа, квіткоў не хапае. Нядобра, калі месца ў глядзельнай зале будзе пуставаць, а які-небудзь аматар музыкі на канцэрт не патрапіць.

Смоўжык падаў мне жоўты пялёстак кветачкі, на якой нешта было накрэмзана зусім малюпусенькімі значкамі. Я паднесла пялёстак бліжэй да вачэй, пільна паўглядалася… Нічога не разабрала!

– Смоўжык! – паклікала я. – А дзе канцэртная зала?

– Бяжы да возера. Там пабачыш. Шчасліва!

І смоўжык павооольненька пакіраваўся туды, дзе мог паесці і падрамаць. А я — бягом да возера.

Эля ў лесе

Ого! Гэта раней да возера было рукой падаць – дастаткова з гары скаціцца. А цяпер я малееенькая. Да возера далёёёка. Трэба спяшацца. Хутчэй! Яшчэ хутчэй!

Зусім задыхалася, пакуль дабегла.

Трошкі ўбаку ад сцяжынкі, што цяпер здавалася вялізнай і шырокай дарогай, над вялікім пляскатым каменем снавалі павучкі, ладзячы навес. «Гэта і ёсць глядзельная зала», – здагадалася я. Побач у шапіку з лістоў трыпутніку сядзела вялікая расфуфыраная муха. Крылы бліскучыя, вочы зялёныя.

Ведаю я такіх: асобы надакучлівыя і нахабныя! Толькі выбяжыш на двор з нечым смачненькім, муха дакладна той момант падпільнуе! Адабраць не адбярэ, але абліжа твой ласунак! Ды яшчэ нагамі па ім патопчыцца. Фі! Непрыемна!

Зорны карагод над возерам (казка)

«Гэта ж яна і ёсць за касірку», – згадала я смоўжыкавы словы і пачціва звярнулася да важнай мухі.

– Скажыце, я магу ў вас адзначыць запрашальнік?

– Ад каго ты яго атрымала? — зацікавілася муха.

– Ад вашага музыкі, скрыпача смоўжыка.

– А! Гэта яго скрыпачку я цэлы дзень вымушана сцерагчы? Ну-ну, давай свой запрашальнік.

Муха шмарганула лапкай па лісточку. Драпінак і значкоў на пялёстку прыбавілася.

– А які ў мяне рад і месца? – наважылася пацікавіцца я.

– Запрашальнікі ў першы рад выдаюцца, – незадаволена адказала муха. –  І дарэмна! Запрошаныя не заўсёды на канцэрт спяшаюцца. Затое тыя, хто набыў квіток у касе, нізавошта не прапусцяць канцэрт.

Муха страціла да мяне цікавасць і павярнулася да павучкоў:

– Ну? Доўга вы з гэтым навесам валэндацца будзеце? Я перакусіць яшчэ хачу. А тут сядзі, вас пільнуй.

Самы вялікі павук так строга зіркнуў на муху, што тая хуценька адсунулася ў цянёк і зрабіла выгляд, што яе там няма.

Мне таксама захацелася перакусіць перад канцэртам. Я торкнула запрашальнік у кішэньку і кінулася бегчы ўгару па сцяжынцы. Толькі нешта змарылася хутка і перайшла на крок.

Брыду-брыду па шырачэзнай і даўжэзнай сцяжынцы, ды яшчэ пад гару… Гэтак да заходу сонца зайсці ў хату не паспею. Ажно згадала, што трэба зноў на ножцы крутануцца (толькі цяпер у адваротны бок).

– УХ!

Трава імгненна зноў стала малюсенькай і танюсенькай, а я – вялікай. Мне зноў трэба нахінацца, каб разгледзець якую кузурку. І сцяжынка зноў звыклая, вузенькая. Усяго колькі крокаў, і я ўжо дома.

Эля вырашыла падсілкавацца

Паела блінцоў з сочывам. Малаком запіла. Нешта не наелася. Адкроіла кавалак пірага з яблыкамі. З’ела. Яшчэ нечага хочацца. Выцягнула з шуфляды  шакаладку і з’ела. З лядоўні дастала марозіва і з асалодай апляла. Цяпер, здаецца, наелася. Ногі, рукі, вочы, вушы старанна вымыла. Па-новаму ўчасалася. Вызірнула на двор. Ну, што? Здаецца, час ужо! Сонца вось-вось краёчкам возера зачэпіць. Зноў да возера бягом! Ага! Гэта ж мне на ножцы крутануцца трэба!

– Круць!

Вось табе і маеш! Не падзейнічала!..

Ізноў крруць!..

І яшчэ раз кррруць…

Як была вялікай, так і засталася…

Так, спакойна! Мо, словы чароўныя дабавіць?

– Крыбле-крабле-бумс!

– Энікі-бэнікі!

– Сніпс-снапс-снурэ!

– Курлы-мурлы-плясь! – вось гэта я толькі што сама прыдумала.

…Аніякага выніку!

Аёй! Аёечкі! Што рабіць? І так і гэтак я круцілася, ажно ўсё замітусілася перад вачыма.

Мо, не варта было вячэраць?

Гукі вячэрняга наваколля так вабілі! Пэўна, музыкі інструмент настройвалі. Як жа мне ў канцэртную залу патрапіць? Смоўжык запрашальнік  падарыў… Эх! Выходзіць, я падвяла яго. Будзе ў першым радзе крэсла пуставаць, а мог жа мураш на канцэрт трапіць.

«А калі ўсё ж пайсці? – схамянулася я. – Мой квіток ляжыць у кішэньцы! Дакладней, ляжаў. А дзе ён цяпер?» Шукала-шукала, выварочвала кішэньку – дарэмна! Згубіла! Я прысела на кукішкі і давай травінкі перабіраць. Не знайшла, вядома. Але ён у мяне быў? Быў! Муха-касірка яго адзначыла? Адзначыла!

Пайду! – вырашыла я.

Ды нездарма смоўжык казаў, што камар безбілетнікаў не пускае на канцэрт. Ледзьве зрабіла колькі крокаў да возера, як падляцеў ён – строгі ахоўнік.

– З-з-з-з-зм! – нудотна прапішчэў камар над маім вухам. Пэўна, пра квіток пытаўся.

– Вельмішаноўны спадар камар! Квіток у мяне быў. Запрашальнік у першы рад ад скрыпача Смоўжыка. Касірка Муха яго адзначыла.

– З-з-з-з-зм? – зноў завёў сваё камар.

– Згубіўся мой запрашальнік, – прызналася я.

Эля спіць

На жаль, ніхто і нідзе не зважае на згубленыя квіткі. Ні на чыгунцы, ні ў кіно, ні ў музеі, а правілы наконт безбілетнікаў усюды строгія! Камар настойліва зумкнуў некуды ўбок, і я апынулася ў атачэнні цэлай хмары гэтых крыважэрных стварэнняў. Не ведаю, як каму, а мне заўсёды трапляюцца такія злосныя камары: абавязкова пакусаюць. Хоць галінкай адбівайся, хоць цэлым дрэвам бараніся!

Камары нацэлілі на мяне вострыя як іголкі насы і загулі так пагрозліва, што я мусіла развярнуцца і даць драла далей ад возера.

Адэльчын кулінарны талент (казка)

Давялося мне здаля канцэрт слухаць. Уцякаючы, я заўважыла каля сцяжынкі сваё люстэрка. Яно, як і я, зноў было звычайнага памеру.

Уладкаваўшыся на ганку сваёй хаты, я пільна ўслухоўвалася ў вячэрні канцэрт жамяры, што спявала ды іграла каля возера. Мне здавалася, што сярод усіх гукаў я вылучаю скрыпачку.

Смоўжык жа казаў, што грае так прыгожа і моцна, што ўся ваколіца слухае!

Матэрыялы на сайце slushna.by носяць інфармацыйны характар і прызначаныя для адукацыйных мэтаў. Інфармацыя не павінна выкарыстоўвацца ў якасці медыцынскіх рэкамендацый. Ставіць дыягназ і прызначае лячэнне толькі ваш урач. Рэдакцыя сайта не нясе адказнасці за магчымыя негатыўныя наступствы, якія ўзніклі ў выніку выкарыстання інфармацыі, размешчанай на сайце slushna.by

0 70

Нарадзілася 24 лютага 1970 г. у в. Ідолта на Міёршчыне ў сям’і настаўнікаў. У 1985 г. скончыла Мілашоўскую васьмігодку, у 1987 г. Міёрскую СШ № 2. У 1993 годзе скончыла філалагічны факультэт БДУ, аддзяленне беларускай і рускай мовы і літаратуры. Рэалістка з аптымістычным ухілам. Ці аптымістка з рэалістычным светаўспрыняццем. Бывае, жыццё ўносіць свае карэктывы. Працую і жыву ў Мінску. Першая казка была надрукаваная ў газеце «Сцяг працы» (Міёрскі раён) ў 1986 г. Казкі гучалі ў радыёперадачы «Рамантыкі», друкаваліся ў дзіцячых часопісах «Вясёлка», «Островок», «Городской газете», зборніках серыі «Беларуская аўтарская казка»: «Чароўныя пацеркі», «Вежа міру», «Залаты талер» (выдавецтва «Мастацкая літаратура»), у зборніку «Блакітная кніга ў творах беларускіх пісьменнікаў» (выдавецтва «Літаратура і Мастацтва»), у зборніках серыі «Школьная Бібліятэка» – у «Зборніку апавяданняў для пазакласнага чытання вучняў пачатковай школы» і «Пакліч у госці сонца». У серыі «Казкі ХХI стагоддзя» ў 2008 г. выйшла кніга «Прыгоды маленькай Машынкі», у 2012г. – аўтарскі пераклад на рускую мову; у 2013 г. (у выдавецтве «Мастацкая літаратура») – казачная аповесць «Незабыўныя сустрэчы з авечкай Адэляй, або adeljastar@tut.by»; у 2015г. – «Атракцыёны для Вадзянікоў» – былі і небыліцы пра жыццё надводнае і падводнае». У 2016 г. яна намінаваная на прэмію Цёткі, увайшла ў шорт-ліст. 2016-2017г. – актыўны ўдзел у рэспубліканскім сацыяльным праекце «Чытаем па-беларуску з Velcom». Казкі і апавяданні друкуюцца ў часопісе «Верасень», «Бярозка», «Вясёлка», «Буся», «Качели», гучаць на радыёканале «Культура» ў перадачы «ДНК» (Дасціпныя. Нястомныя. Кемлівыя.). Асобныя казкі ўключаныя ў склад зборнікаў «Беларуская зіма», «Беларуская вясна», «Беларускае лета», «Беларуская восень» (выдавецтва «Мастацкая літаратура»), у зборнікі з серыі «Нашы сімвалы» – «Зубры-гаспадары», «Буслава айчына», «Валошка і васілёк» – працяг гісторый пра авечку Адэлю. У 2019 г. у выдавецтве «Беларусь» пабачыла свет кніга «Прынцэса Алівія і «жабіны вочкі», у 2020 – «Рыцар Квых і «жабіны вочкі». https://www.youtube.com/watch?v=ibBUfMLrMIU Дыяблог. Пра літаратуру. Госць – Наталля Бучынская
Глядзіце таксама