Усё, што трэба ведаць пра мінеральную ваду: склад, карысць, супрацьпаказанні

Мінералка: бяскрыўдны напой або лякарства, з якім трэба быць асцярожным? Палеміка вядзецца даўно, і цяпер мы паспрабуем расставіць усе кропкі над i, ацаніць усе «за» і «супраць».

Склад і віды мінеральнай вады

Мінеральнай называюць прыродную падземную ваду (рэдка гэта паверхневая вада), якая мае адмысловыя фізіка-хімічныя ўласцівасці і змяшчае газы, солі, арганічныя рэчывы, якія аказваюць лячэбнае ўздзеянне на арганізм чалавека.

Асноўным адрозненнем такіх вод з'яўляецца больш высокі, у параўнанні з прэснымі, узровень мінералізацыі (можа складаць ад 1 (0,1%) да 50 грам (5%) цвёрдых рэчываў на 1 л вады).

Калі адштурхоўвацца ад ступені мінералізацыі, такія воды падзяляюць на:

• слабамінералізаваныя (1-2 г/л);
• воды малой мінералізацыі (2-5 г/л);
• сярэдняй мінералізацыі (5-15 г/л);
• высокай мінералізацыі (15-35 г/л);
• рассольныя воды (35-150 г/л);
• моцна рассольные воды (больш за 150 г/л).

Варта адзначыць, што для ўнутранага ўжывання прыдатныя воды з мінералізацыяй 2-20 г/л.

Утварэнне мінеральнай вады – працэс працяглы. Па сутнасці, гэта дажджавая вада, якая на працягу тысячагоддзяў назапашваецца ў розных пластах зямных парод. Свае асаблівыя ўласцівасці яна набывае дзякуючы мінеральным рэчывам, якія ў ёй раствараюцца. А пра ступень ачысткі мінеральнай вады кажа глыбіня залягання: чым глыбей вада сыходзіць у пароду, тым вышэй ступень ачысткі і змест вуглекіслаты і карысных рэчываў у ёй.

Акрамя ўзроўню мінералізацыі, важную ролю адыгрывае хімічны склад. У залежнасці ад камбінацый шасці асноўных кампанентаў (макраэлементаў кальцыю, магнію, натрыю, а таксама хлору, гідракарбанату (НСО3) і сульфату (SO4)), мінеральныя воды бываюць:

• сульфатныя;
• хларыдныя;
• гідракарбанатныя;
• кальцыевыя;
• магніевыя;
• натрыевыя;
• змешаныя.

Асноўныя асаблівасці хімічнага складу розных мінеральных вод, па сутнасці, адлюстраваны ў назвах. Так, галоўная асаблівасць сульфатных вод -– значная прысутнасць у іх складзе (больш за 25%) сульфатных аніёнаў пры канцэнтрацыі астатніх аніёнаў менш за 25%. У складзе хларыдна мінеральных вод пераважаюць аніёны хлору, у гідракарбанатных, адпаведна, высокае ўтрыманне гідракарбанатнага іёна (НСО3). Кальцыевыя, натрыевыя і магніевыя воды – гэта мінеральныя воды з перавагай адпаведных катыёнаў і ўласцівых ім якасцей.

Аднак часцей за ўсё воды бываюць змяшанымі, гэта значыць маюць набор розных катыёнаў і аніёнаў, што і вызначае, у рэшце рэшт, іх карысць ці шкоду для здароўя чалавека.

Яшчэ адзін важны кампанент мінералкі – вуглякіслы газ (ці вугальны ангідрыд), які ўтвараецца пры ўзаемадзеянні вуглякіслага газу з падземнай пародай і спрыяе фармаванню карысных уласцівасцей напою. Вуглякіслы газ змякчае смак і стабілізуе хімічны склад, а гэта дапамагае хутчэй спатоліць смагу і сведчыць пра карысць мінералкі для здароўя чалавека.

У склад мінеральнай вады могуць уваходзіць усе элементы з табліцы Мендзялеева, але ў вельмі малых колькасцях. З найбольш значных у колькасных паказчыках – ёд, фтор, медзь, жалеза, марганец, кобальт, літый, бром.

Па канцэнтрацыі мінеральных соляў вылучаюць:

• сталовую мінеральную ваду;
• лячэбна-сталовую;
• лячэбную.

У сталовай вадзе найменшае ўтрыманне соляў (не больш за 1 г/л), здаровым людзям можна піць яе без абмежаванняў і гатаваць на ёй ежу (адсутнічаюць спецыфічныя смак і пах).

У лячэбна-сталовых водах ступень мінералізацыі вышэйшая (1,5-7 г/л), іх падзяляюць на дзве групы, якія адрозніваюцца па выяўленасці лячэбнага эфекту. Вада першай групы ім не валодае, а лячэбна-сталовая вада другой групы, наадварот, лячэбная: ужываць яе трэба асцярожна, не больш за 0,5-1 л/дзень, і нельга падвяргаць тэрмічнай апрацоўцы.

Найбольшая ступень мінералізацыі характэрная для лячэбнай мінеральнай вады (ад 7 г/л), у складзе якой змяшчаюцца незаменныя мікраэлементы. Прыём такіх мінеральных вод можа прызначыць толькі ўрач (звычайна не больш за 200 мл за дзень).

Па паходжанні мінеральная вада можа быць:

• натуральная (здабываецца з прыродных крыніц);
• штучная (у вадзе раствараюць спецыяльна падабраны комплекс мінеральных рэчываў).

Актыўна практыкуецца стварэнне мінеральнай вады шляхам узбагачэння звычайнай вадаправоднай вады неабходнымі солямі, мінераламі і вуглякіслым газам. Здароўю такі напой, вядома, не нашкодзіць, але і карысці ад яго мала. Нават адпавядаючы санітарным нормам і правілам, такая вада – не актыўнае асяроддзе, а толькі безжыццёвы раствор соляў.

Пры набыцці натуральнай вады памятайце: нават калі выкананы ўсе ўмовы здабычы і захоўвання, пры працяглай транспарціроўцы ў мінеральнай вадзе могуць разбурацца вадкія крышталі, у выніку чаго губляюцца карысныя ўласцівасці.

Карысць мінеральнай вады

Якасная прыродная мінеральная вада, якая мае ўнікальны мінеральны склад, здольная зараджаць энергіяй арганізм, дапамагаць у барацьбе з вірусамі і інфекцыямі.

Станоўчыя ўласцівасці мінеральнай вады, уплыў на арганізм чалавека:

• паступленне ў арганізм эсэнцыяльных мікраэлементаў;
• актывізацыя работы ферментаў;
• умацаванне клетак арганізма;
• умацаванне касцявой тканкі і зубной эмалі;
• рэгуляванне паказчыкаў кіслотна-шчолачнага балансу;
• умацаванне імунітэту;
• паляпшэнне самаадчування.

Не меншую карысць мінералка прыносіць як сродак для эфектыўнага ачышчэння арганізма. Яна нармалізуе абмен рэчываў, што спрыяе зніжэнню масы цела.

Мінералка павышае тонус арганізма, а гэта вельмі дарэчы пры павышаных фізічных і разумовых нагрузках.

Акрамя таго, ужыванне мінеральнай вады нармалізуе артэрыяльны ціск і ўмацоўвае нервовую сістэму. А ў цёплым выглядзе гэты гаючы напой можа стаць памочнікам у барацьбе з запаленнем, болем і спазмамі страўніка.

Мінеральная вада спрыяе разрэджванню змесціва жоўцевага пузыра і адтоку жоўці.

Пры рэгулярным ужыванні мінеральная вада прынясе вашаму здароўю адчувальную карысць!

Газіраваная і негазіраваная мінеральная вада

Відавочна, што галоўнае адрозненне газаванай мінеральнай вады ад негазаванай пітной – прысутнасць вуглякіслага газу. Нагадаем: газіраваная мінералка прыносіць карысць, калі ўжываць яе ва ўмераных колькасцях. Яна не толькі хутка спраўляецца з смагай, але і спрыяе хутчэйшаму пераварванню ежы і ўзмацненню выпрацоўкі страўнікавага соку – смела піце газаваную мінеральную ваду пасля ежы.

Шкоды як такой мінеральная газіроўка не прыносіць. Аднак варта памятаць, што вуглякіслы газ спрыяе павышэнню кіслотнасці і метэарызму, таму людзям, якія маюць праблемы з страўнікава-кішачным трактам, а таксама маленькім дзецям лепш устрымацца ад ужывання вады з газам.

Пітная негазіраваная вада бывае першай і вышэйшай катэгорыі якасці. Галоўнае адрозненне іх у тым, што калі вада першай катэгорыі павінна быць проста бясшкодная для здароўя чалавека па радыяцыйных, хімічных і мікрабіялагічных паказчыках, то вада вышэйшай катэгорыі якасці павінна быць яшчэ і паўнавартасная па змесце макраэлементаў. Таму ўважліва чытайце этыкеткі.