Архив постов: Лістапада 2018

Думаю, практычна кожны з нас хаця б раз у жыцці сутыкаўся з сабачай агрэсіяй. Нават калі не баішся і твой страх не могуць улавіць чуйныя сабачыя насы. «Р-Р-Р-Р-Р-Р!» Пагрозліва. І да цябе. Мо, гэта сабакі-ахоўнікі? Мо, тыя, хто паняцця не мае пра самыя элементарныя каманды і дрэсіроўку ўвогуле? Бадзяжныя, галодныя не першы дзень? Якімі б ні былі прычыны, добра, калі ўсё заканчваецца добра.

Асабіста я да сабак стаўлюся нейтральна. Некаторыя пароды нават падабаюцца, магу пагладзіць. Чау-чау – такія забаўныя мядзведзікі, што рука сама да іх поўсці цягнецца! Папярэдне, вядома ж, цікаўлюся ў гаспадара, ці можна пагладзіць сабачку памерам з добрае цяля…  Майму брату падабаюцца колі. Французскія бульдожкі забаўныя, ёсць у нас такі ў пад’ездзе. Але калі на вуліцы проста бяжыць, каб цябе абнюхаць, дык на сваёй тэрыторыі і голас падае! Абаронца! А яшчэ вельмі цікаўны! Калі бачыць расчыненыя дзверы кватэры, імкнецца ў госці зайсці.

Едучы сёння ў маршрутцы, згледзела ў нашым горадзе сабачую зграю штук так у пяць-шэсць. Кучкуюцца ўжо. Звычайна калі на вуліцы сустракаю, стараюся перайсці на супрацьлеглы бок. Але ж па закону подласці яны кіруюць менавіта туды ж! Добра, што пакуль абыходзіцца.

Ведаю, што не трэба пазіраць сабаку ў вочы, каб ён не падумаў, што ты ставіш пад сумненне яго лідарскія якасці і сама хочаш стаць лідарам. Што калі да цябе нясецца сабака, трэба паспрабаваць збіць яго з панталыку шэрагам адрывістых камандаў з супрацьлеглым дзеяннем, якія трэба падаваць упэўнена-загадным тонам: «Стаяць!», «Фу!», «Ляжаць!», «Месца!». Вось апошняе мне і спатрэбілася сёлета.

… Вяртаюся з дачы на веласіпедзе. Каб скараціць шлях, кірую праз вёску, міма гаспадарчых пабудоў нейкай арганізацыі. Туды раніцай ехала па гэтай жа дарозе, ніякіх прыгод. А тут… Добра, што згледзела метраў за дваццаць! З адчыненай брамы выбеглі дзве аўчаркі. Здаровыя, кожная лапа – як дзве мае худзенькія ручкі. Спачатку накіраваліся ў адваротны бок, а тады разам павярнуліся да мяне.

З веласіпеда я саскочыла адразу ж. Стаяла і ліхаманкава пракручвала ў галаве свае дзеянні. Далей міма не праскочыш. Назад вяртацца і зварочваць у горад?! Дык палову шляху праехала ўжо. Можна яшчэ павярнуць налева і папраставаць па ледзь бачнай сцежцы па полі, якая ўсё ж выводзіць на шашу.

І ў гэты момант… «Р-р-р-р-р-р!» – пагрозліва завёў адзін сабака. «Р-р-р-р-р-р!» – падтрымаў яго другі. І старэйшы накіраваўся ў мой бок. Вось тады я гучна падала супрацьлеглыя каманды. Сабака спыніўся. Асцярожна, не паварочваючыся спіной, я пачала адступаць з веласіпедам налева, на сцежку. Страху і, адпаведна, яго паху не было – я проста не паспела спужацца.

На маё шчасце, сабакі сапраўды згубілі да мяне цікавасць. Павярнуліся і пабеглі ў двор. А я, не спяшаючыся, села на веласіпед і пакруціла праз поле. Разважаючы, што на маім месцы мог быць іншы чалавек, які разгубіўся б. Дарога ж – прахадная і праезная. Маглі быць дзеці, якія любяць гуляць у такіх месцах. І вось аб чым думаюць гаспадары аўчарак?!

Зразумела, нікому з нас не хочацца быць пакусаным і доўга лячыцца. Ды яшчэ атрымліваць балючыя ўколы ад шаленства, калі сабачка раптам аказаўся хворым … На жаль, усё часцей нападаць могуць сабакі якраз-такі хатнія. І нават – на сваіх гаспадароў. І калі ляціць да мяне такі конь, а гаспадар крычыць: «Не бойцеся, ён не кусаецца! Гэта ён павітацца хоча!» Прабачце!!! АДКУЛЬ ВЫ ВЕДАЕЦЕ, ПРА ШТО ЗАРАЗ ДУМАЕ ВАШ САБАКА??? А я не хачу, каб са мной віталіся такія коні і такім чынам! Бярыце свайго сабаку на павадок, калі выводзіце з хаты!

… Сёння падчас прагулкі па мікрараёну згледзела сабаку, прывязанага ў невялікім парку непадалёк ад крамы. Прывязанага да такога тонкага дрэўца, што я на ўсялякі выпадак абышла тое месца па дузе. Праз 15 хвілін сабака быў усё там жа! І ў мяне нават мільганула думка, што яго прывязалі спецыяльна і не забяруць… Адвяла позірк на хвіліну, а калі зірнула… Як жа той сабака радаваўся і махаў хвастом! Гаспадар прыйшоў з крамы! Адвязаў, павёў дахаты. А сабака так і працягваў круціцца ды аддана зазіраць яму ў вочы.

Ну, і каб скончыць «сабачую» тэму. Я ўвогуле-то чыстая кашатніца. Некалі нават дзве кошкі ў нас адначасова жылі, маці і дачка. Абедзве – Машы. А вам, сябры, якія жывёлы падабаюцца? І калі ў вас ёсць сабака, вы выгульваеце яго па правілах?!

Тым больш, што сяброўка-каляжанка папрасіла закрануць гэтае пытанне. Маўляў, што ў асобных раёнах Мінска з вадой такое? Што не так з яе якасцю?! «Мы тут сваё экалагічнае расследаванне праводзім, – тлумачыць яна. –  Калі п’еш каву ці гарбату – усё нармалёва. Нічога такога не адчуваецца. А як пакаштавалі халодную гатаваную…

Дык, цытуючы Якуба Коласа, «паскудства, брат, і не пытайся!» Спачатку грашылі на электрычны чайнік, параўноўвалі беларускі і кітайскі. Не, розніцы няма. Затым пра фільтры падумалі. Тады проста бралі з-пад крана. Усюды смак нейкі хімічны і цяжкі. Не насычае і задавальнення ад смаку чыстай вады не дае».

Ну, не ведаю наконт Мінска. На працы ў нас фільтр, і смак вады добры. Нават тут павялічыла яе спажыванне – чыстай негатаванай. Хутчэй за ўсё, і ў старых трубах справа, і ў крыніцы, адкуль тая вада паступае, і ў наяўнасці ці адсутнасці станцыі абезжалезвання…

А вось у нас у Чэрвені ваду з-пад крана не тое што піць немагчыма, а ўвогуле… Яна рыжая, з колькасцю жалеза, якое ў разы перавышае норму. Гадоў дзесяць таму ці больш нам ужо абяцалі будаўніцтва станцыі абезжалезвання. Неяк наш горад быў ёю абыдзены, як у свой час чыгункай – нават міма не прайшла.

І вось усё абяцаюць-абяцаюць, абяцаюць-абяцаюць… Ужо, здаецца, зараз і за праект узяліся. Але факт застаецца фактам: нас у праграме «Чыстая вада» ўсё адсоўвалі і адсоўвалі на апошняе месца. Крыўдна. Тым больш, што псуюцца электрапрыборы, а рэчы белага колеру, якія памыеш некалькі разоў, губляюць свой выгляд. Я ўжо не кажу, як часта трэба чысціць сантэхніку!

Добра, што ў свой час з’явілася некалькі фірмаў, якія прапаноўваюць рэгулярна набываць ваду, здабытую глыбока пад зямлёй, у вялікіх, пад 19 літраў, бутлях і ручныя помпы да іх. Ужо нават і не прыгадаю, колькі гадоў карыстаемся гэтымі паслугамі.

Мяняліся людзі, якім можна было замаўляць замену бутляў, але штораз перадавалі нумары тэлефонаў адно аднаму. У рэшце рэшт, зараз ваду можна заказваць 2 разы на тыдзень у фірме, што знаходзіцца ў суседнім горадзе. Малайцы яны, працуюць, як гадзіннік!

Так, грошы трацяцца. Але што зробіш? Не хочацца ж, каб унутры цела выглядала, як чайнік, у якім рэгулярна гатавалася вада з-пад крана. Суцэльная іржа! І – так. Электрычных чайнікаў, нягледзячы на рэгулярную ачыстку знутры, сыходзіла раней вельмі шмат.

А ваду ў бутлях прапануюць розную – звычайную і насычаную мікраэлементамі. Ад першай у чайніку ўсё роўна з’яўляўся лёгкі накіп, хаця і праз значна большы час. Ад другой накіпу практычна няма (я спадзяюся, бо чайнік са свістком для газавай пліты ў нас унутры чорнага колеру – не дужа-то разгледзіш!). А вось на смак яна, вядома ж, не крынічная. Давялося прывыкаць. Але я зараз п’ю яе спакойна, а брат кажа, што горкая.

Эх, а якая вада з чароўнай мясціны, што называецца “Сем крыніц” і знаходзіцца на Бярэзіншчыне! Некалі ездзіла туды на экскурсію з Чэрвеньскім лясгасам, які ўключыў гэтае месца ў адзін са сваіх экалагічных маршрутаў. Да таго ж, яе лічаць за лекавую, асабліва для вачэй. Вам цікава? Магу распавесці пазней у асобным матэрыяле. Да гэтага часу пад уражаннем…

А вяртаючыся да тых бутляў з вадой, што рэгулярна замаўляю… Вядома ж, гэта ідзе толькі на “папіць”, гарбату-каву… На супы-кашы ды іншае вада больш простая, але таксама не з-пад крана. Калі мы яшчэ шмат ездзілі ў вандроўкі па Беларусі, пабылі і ў Косаўскім палацы – да яго рэстаўрацыі. Дык вось там абапал дарогі, што ідзе ўгору, вельмі шмат знаходзілася кавалкаў крэмнію. А ён, як сцвярджаюць вучоныя, добра ачышчае ваду. Вось і стаяць у нас на кухні трохлітровыя слоікі вады з крэмніем на дне.

А збаны-фільтры – гэта, аказваецца, дорага! Хаця таксама пэўны час былі ва ўжытку, і, здаралася, аднаго фільтра на месяц і не хапала. З шунгітам вельмі падабаўся… І вада сапраўды была мяккая…

Памятаю, як нядаўна шмат скардзіліся на праблему бруднай вады ў кранах жыхары вёскі Возера, што на Уздзеншчыне. Цікава, ці змянілася там сітуацыя. Бо ўсё, як заўсёды, упіралася ў грошы – на нармалёвую свідравіну.

А якая вада ў вас дома, шаноўныя сябры?! Ёсць праблемы з яе якасцю? І як вы спраўляецеся?

Дарэчы, заўсёды цікавіла, чым адрозніваецца чай ад гарбаты. Калі не памыляюся, яны – сінонімы. Проста запазычаны з іншых моў. І хтосьці нават лічыць гарбату словам састарэлым... Сустракала і такі пункт гледжання: гарбата – гэта з зёлак, а чай – зялёны ці чорны. І чамусьці даспадобы менавіта гэтая версія. А як такі напой называеце вы, сябры?! Вы ўжываеце чай ці гарбату?!

Вядома ж, кожны выбірае сабе чай па густу. Ёсць аматары звыклых усім чорнага і зялёнага. Таксама, ведаеце, спрачаюцца. Які больш карысны. А я вось штосьці ўпадабала якраз ройбуш. А ён, сунічны, калі заварыцца – чырвонага колеру.

Адны пішуць, што ў ім мора ўсялякіх мікраэлементаў і вітамінаў, таму ён настолькі карысны! Іншыя гэтую інфу аправяргаюць. Самае цікавае, што і тыя, і тыя за свае дыяметральна супрацьлеглыя даследаванні атрымліваюць грошы!  Але зараз не пра іх – пра ройбуш.

Упершыню я яго набыла і пакаштавала... Ажно не памятаю, калі. Даўнавата. Гэта былі яшчэ тыя часы, калі шмат чаю-кавы не прадавалася на рынках, а па ўстановах і арганізацыях хадзілі «тарбэшнікі» і прапаноўвалі набыць у іх рэдкія гатункі. Быў і ў нашым горадзе такі прадавец. Набыла ў яго той самы чай у празрыстым пакуначку. Было напісана, што ройбуш – гэта куст, які расце ў Паўднёвай Афрыцы. Сунічныя пах і смак. Таму і спакусілася.

Памятаю сваё поўнае захапленне, калі пакаштавала ройбуш упершыню! Кажуць, што яго можна піць і калі галава баліць. Больш за тое! Сцвярджалася, што пры такім стане ён нават аказвае дапамогу! Прыгожы насычаны колер у чырвона-аранжавы... Выдатны смак!

Галоўнае, што таго невялікага пакуначка хапала вельмі надоўга, бо для заваркі бралася чайная лыжачка ройбушу, а ён такі дробненькі, з іголачкамі... Пасля гэты гатунак растварыўся ў безлічы іншых... Затым нашым улюбёным на доўгі час стаў ройбуш у індывідуальных пакуначках. Праўда, ужо з дабаўкамі. Але таксама вельмі смачна, купляем з серыі "Грынфілд".

А нядаўна так захацелася таго, які заварваць трэба! Паглядзела ў сеціве, ёсць і з дастаўкай... Думала-думала... У Мінску зайшла ў сеткавую краму... І вось жа ён, мой любімы ройбуш!!! Праўда, убачыла, што, апрача сунічнага, ёсць і яго іншыя гатункі. Але ўзяла звыклы... 50 грамаў – 5 рублёў. Папрасіла 100 грамаў.

Дзяўчына вельмі прыгожа насыпала яго шкляным шуфлікам у шкляную ж місачку, тады ссыпала ў пакуначак! Экалагічны, між іншым, папяровы! Сэрвіс! І нічога, што да гэтага яна размаўляла па тэлефоне і клікаць давялося «да бар'еру» два разы. Дазвалася ж!

Вось цяпер п'ю свой любімы ройбуш... А нядаўна вырашыла прачытаць пра яго ў сеціве падрабязна. Вау! Колькі новага і цікавага даведалася! Але думаю напісаць асобны матэрыял, каб не загрувашчваць свой блог морам інфы.

Распавяду толькі, як раяць заварваць ройбуш (цытую!):

Тэхналогія заварвання ройбушу даволі простая: 1 ч.л. сухой заваркі дадаць у 200-250 мл кіпеню (90-95 °) і настойваць 5 хвілін (для дасягнення больш насычанага смаку – 10 хвілін) пад шчыльна зачыненай накрыўкай, каб ён добра запарыўся. Чай вельмі насычаны, калі раней выкарыстаную заварку прымяніць паўторна, то смак практычна нічым не будзе адрознівацца ад першапачатковай. Адну порцыю можна заварваць 2-3 разы – гэта зусім не паменшыць яго карысных уласцівасцяў і нават дазволіць адчувальна зэканоміць».

А хто яшчэ любіць ройбуш?!

Інфармацыйны партал Здаровыя людзі абвяшчае конкурс для ўсіх сваіх чытачоў «Мой лепшы дзень-2018»! Запрашаем удзельнікаў любога ўзросту, полу, прафесіі, сацыяльнага статусу, веравызнання і г.д. Любы жадаючы можа даслаць ліст на электронную пошту  healthypeoplebel@gmail.com. У лісце пазначце сваё імя і прозвішча, кароткую інфармацыю пра тое, колькі вам гадоў і кім вы працуеце (працавалі) ці дзе вучыцеся. А галоўнае – напішыце невялікую гісторыю пра тое, якая падзея або дзень сталі самымі прыемнымі ў адыходзячым годзе. Што гэта было? Што вы адчувалі пры гэтым? Як доўга чакалі такога дня ці моманту? Дадайце да гэтага якаснае фота (непасрэдна з таго самага лепшага дня альбо ўзноўленае зараз – крэатыў вітаем!). Гэты дзень мог быць любым, а падзея не абавязкова грандыёзнай. Падзелімся адно з адным цёплымі пачуццямі!

Лепшыя гісторыі і фота будуць апублікаваныя на сайце  24health.by і ў газеце «Медыцынскі веснік», а самога галоўнага пераможцу чакае яшчэ і прыемны сюрпрыз. Заяўкі на ўдзел у конкурсе прымаюцца да 29.12.2018 г.

Пераможцу абяруць наведвальнікі партала 24health.by шляхам галасавання за фота. Галасаванне пройдзе з 2.01.2019 (з 0.00) да 8.01.2019 (да 23.59). Пераможца будзе абвешчаны 10.01.2019 года. Сачыце за публікацыямі на партале 24health.by і ў газеце «Медыцынскі веснік».

Створым навагодні настрой разам!

Зразумела, што станоўчы эфект ад музыкі можна атрымаць, калі мы слухаем яе, так бы мовіць, добраахвотна. А што, калі… пад прымусам?! На жаль, апошнім часам толькі і раблю, што трапляю ў такія сітуацыі. І самаадчуванне рэальна пагаршаецца.

“Пад прымусам – гэта як?!” – можаце запытацца вы. А хтосьці ўжо, магчыма, і здагадаўся, бо таксама адчуў на сабе ўсе наступствы таго прымусу. У маім разуменні і ўспрыняцці – гэта калі хтосьці з навакольных уключае музыку на досыць вялікую магутнасць. А паколькі густы ва ўсіх розныя…

Даўней такім чынам выдзялялася моладзь, калі касетны магнітафон быў вялікім дэфіцытам. Так-так! Зараз ён ужо лічыцца “дыназаўрам”. А калісьці… Асаблівым шыкам было ўзяць яго на плячо і прайсціся па вуліцах. А шчаслівы ўладальнік магнітафона лічыўся першым хлопцам на вёсцы!

Крутым было ўключыць аўтамагнітолу ў легкавіку (у часы дэфіцыту ўласных аўто – няўжо і гэткае было???) і з вецярком ды гучнай музыкай ляцець па трасе. Альбо радаваць навакольных, паставіўшы машыну ля хаты ці дачнага дамка. Такое, між іншым, і зараз часцяком сустракаю. Я ўжо не кажу пра звычку выставіць калонкі вялікай магутнасці на падваконне і ўрубіць музыку на максімум! Зараз значна радзей, але ёсць, усё яшчэ ёсць!

У часы імклівага развіцця інтэрнэту на пярэдні план выйшлі індывідуальныя навушнікі. Здаецца, пацішэла значна вакол. Але ж навушнікі бываюць розныя. Па адных гук ідзе толькі ў вушы слухача, другія па-ранейшаму радуюць навакольных няхай сабе не гучнай, але ўсё ж не ўпадабанай імі музыкай.

Ну і, нарэшце, самы прымус, з-за якога і з’явіліся гэтыя разважанні. Музыка ў прыватных маршрутках і гарадскіх ці прыгарадных, а таксама міжгародніх аўтобусах! Часцей за ўсё – галаўны боль у прамым сэнсе гэтага слова! Асабліва для тых, у каго няма звычкі ўсюды і заўсёды начапляць свае навушнікі з упадабанымі мелодыямі. Хаця некаторыя “бух-бух-бух” (як трапна называе гэта мая мама) і мелодыямі не назавеш.

Тое, што вадзіцелі маршрутак уключаюць абраны канал радыё ці запісаны на флэшку зборнік любімых песень, цалкам зразумела. Такі раздражняльнік патрэбны, каб не заснуць за рулём і каб сумна не было. Але калі хтосьці робіць гук прыглушаным, аддаючы перавагу размове з пасажырам побач (а як жа не адцягваць увагу вадзіцеля падчас руху???), дык іншы – на ўвесь салон! Вось спецыяльна ў калонкі ззаду падае! Трапляла так, і не аднойчы! І далёка не заўсёды тыя мелодыі ўспрымаліся мозгам нармалёва. Часцей прыязджаю дахаты проста з хворай галавой.

А ёсць і вельмі добрыя, адэкватныя вадзіцелі. Яны ўключаюць музыку нягучна, толькі для сябе. Тады і прыснуць нават пасажырам можна… Я люблю з такімі ездзіць. Але часцей атрымліваецца пэўны канал радыё з “бух-бух-бух”. Ёсць сярод вадзіцеляў яго адданы прыхільнік. Толькі згледжу яго за рулём – і настрой адразу псуецца.

Аднойчы вярталіся дахаты ў маршрутцы з мамай з бальніцы. І як бы я ні старалася прапускаць тое бухканне міма вушэй, не атрымлівалася. А ўжо як было маёй маме слухаць такое? Я доўга цярпела, але на палове дарогі літаральна ірванула да вадзіцеля і спыталася, ці можа ён гук прыкруціць?! А то мазгі выскокваюць. Прыкруціў. Але бачылі б вы, якім грэблівым позіркам мяне акінуў! Маўляў, што табе трэба???

… А сёння мне не пашанцавала двойчы. Не, музыка вадзіцеля была не самай неўспрымальнай, і гук вушы ў трубачку не скручваў. Затое на сядзенні ўперадзе размясціўся студэнт з “няправільнымі” навушнікамі, з-пад якіх “бух-бух-бух” і даносілася. І ў выніку адразу двух раздражняльнікаў мае бедныя мазгі літаральна разбягаліся ў розныя бакі! Давялося мабілізоўваць усё сваё ўменне прапускаць музыку міма вушэй.

А ці з’яўляецца для вас, сябры, раздражняльнікам музыка пад прымусам?

Працягласць сеансу гідратэрапіі павінен вызначыць кваліфікаваны ўрач-фізіятэрапеўт.

• Спакой і добры настрой

Гэта трэба для таго, каб арганізм засяродзіў свае сілы на рэакцыі ў адказ на ўздзеянне вады. Нішто не павінна замінаць, адцягваць увагу або дастаўляць дыскамфорт. Важна разумець, што любая працэдура – гэта стрэс для арганізма. Таму спакой і добры настрой падчас і пасля сеансу дазволіць дасягнуць найбольшага лячэбнага эфекту.

Супрацьпаказанні да гідратэрапіі

Паколькі вада аказвае магутнае ўздзеянне на органы і сістэмы чалавека, пры некаторых станах гідратэрапія можа быць супрацьпаказаная. Да абсалютных супрацьпаказанняў адносяцца:

• вострыя запаленчыя захворванні або абвастрэнне хранічных захворванняў унутраных органаў;
• рэцыдывавальны тромбафлебіт;
• мокнучыя дэрматыты;
• анкалогія;
• інфекцыйныя захворванні.

Акрамя таго, урач-фізіятэрапеўт у кожным канкрэтным выпадку можа карэктаваць або зусім не рэкамендаваць курс водалячэння.

Кансультацыя кваліфікаванага спецыяліста таксама неабходная перад правядзеннем сеансаў гідратэрапіі ў хатніх умовах. У адваротным выпадку замест лячэбнага можна атрымаць адваротны эфект. Напрыклад, ванны са шкіпінарам выдатна дапамагаюць пры артрозе, але пры гэтым небяспечныя апёкамі, калі няправільна іх рыхтаваць і праводзіць.

Больш падрабязна пра разнавіднасці гідратэрапіі, а таксама пра тое, якія сеансы водалячэння можна праводзіць у хатніх умовах і як гэта правільна рабіць, мы пагаворым у наступных матэрыялах.

... Прачынаюся ад таго, што ў пакоі светла. Няшчыльныя фіранкі добра прапускаюць святло з вуліцы. Прыгадаўшы ўчарашні прагноз на сёння, здагадваюся: выпаў снег! Падыходжу да акна... Так і ёсць! Яшчэ невялікі слой, але ўжо добра бела навокал. І адразу ж настрой адчувальна паляпшаецца.

Вельмі люблю пачатак зімы! Калі лёгкі марозік і гэткі ж лёгкі сняжок, сухі-сухі! Тады магу гуляць пад снегападам гадзінамі, і не надакучыць! А добра снежны Новы год люблю з самага дзяцінства!

Памятаю, як толькі мы пераехалі з вёскі Клінок, дзе я нарадзілася і жыла да дзевяці гадоў, у горад Чэрвень, напачатку здымалі хату. Але ў праекце ўжо быў пяціпавярховы дом, дзе жывём зараз. Хата стаяла крыху наводшыбе ад іншых. Непадалёк знаходзілася перакрыжаванне і пара вулічных ліхтароў. І вось да гэтага часу у мяне перад вачыма дзень, а дакладней – вечар 31 снежня.

Выбягаю за брамку – і захоплена ахкаю. Снег! Не, не так... СНЕЕЕЕЕЕЕГ!!! Вялізныя сняжынкі імкліва падаюць на зямлю ў святле ліхтароў. Відовішча заварожвае... Дарэчы, тады зусім не дзівіліся снегу на Новы год. Не тое што зараз... Калі лістапад нам сняжку падкідае, а снежань распускае лужыны...

У дзяцінстве мы вельмі актыўна каталіся на лыжах і каньках. Як у школе, падчас урокаў фізкультуры, так і дома – пасля ўрокаў і ў выхадныя. Яшчэ адзін сюжэт з дзяцінства ашчадна захоўвае памяць.

Снегу вельмі шмат. На агародзе, які далучаны да хаты, таўшчэзнае покрыва. Па кругу мы з братам наездзілі добрую лыжню. І вось няма большай забавы, як выйсці пакатацца на лыжах... а палове дзявятай вечара!

... Над уваходам вісіць вялізны ліхтар, з неба пазірае месяц. А я на сваіх невялікіх драўляных лыжах наварочваю кругі па агароду. І гэта так здорава!!! Хочацца яшчэ і яшчэ імкліва слізгаць па накатанай лыжні! Які тэлевізар?! Якія там гаджэты??? Вось яно, простае дзіцячае шчасце!

А канькі?! Памятаю свае першыя фігурныя, беленькія-беленькія! Тады на стадыёнах усіх школ абавязкова ставілі ўзімку хакейныя каробкі і залівалі лёд. Маразы ўпэўнена трымаліся на працягу ўсёй зімы. Хлопцы гулялі на лёдзе ў хакей, а мы, дзяўчаты, каталіся пад музыку. Прычым асабіста я наведвала два каткі: у сваёй другой школе (далёкі) і ў суседняй чацвёртай (бліжні). Эх, і весела ж было!!! І не хварэлі мы практычна на прастуду. Вось дзіва! Хаця і распарышся, а тады нясешся расхрыстанай па марозу... І снег на смак пакаштуеш, і лядзяш...

З цягам часу любоў да лыжаў гублялася. Прызнаюся шчыра: яе нават, можна сказаць, адбілі. У Магілёўскім педвучылішчы. Наш выкладчык фізкультуры Феліксаўна (як мы яе клікалі) ганяла нас на сваіх уроках добра. Узімку трэба было паспець у шэрагу першых прыбегчы па лыжы, бо калі пазней – нават прыблізна майго памеру лыжнага абутку не заставалася. І я нагадвала сама сабе Маленькага Мука з мульціка. Калі ішла ў “лыжах” без лыжаў...

Да трасы трэба было спускацца па драўлянай лесвіцы ў Падніколле. Там нас і прымушалі бегаць на час (з гэтым спраўлялася), падымацца “елачкай” угору (не маё), удзельнічаць у эстафетах... А тады, стомленым, трэба было ўздымацца па той бясконцай лесвіцы назад, да вучылішча. А калі прыступкі слізкія, а ў цябе абутак не па памеры... Ну якая ўжо тут любоў да лыжаў?!

Затое ў апошні час так і хочацца на іх пракаціцца. І на каньках таксама. Вось толькі няма дзе ў нас набыць лыжы-канькі. Гэта ў дзяцінстве іх прадавалася ў краме “Культтавары” (культурныя? культавыя?) безліч, на любы густ і памер. Браць напракат для мяне неяк не варыянт. А што, калі лыжы зламлю?! Было ўжо такое ў дзяцінстве. А канькі просяць вяртаць чыстымі і сухімі. Гэта з сабой яшчэ насіць вялізную анучу?! Так што цяпер прысутнічаю на лыжных спаборніцтвах толькі ў якасці фотакарэспандэнта... Гляджу на іншых аматараў...

Але ўсе праблемы, зразумела ж, вырашальныя. Было б жаданне і ў гэтым пытанні. Так што зараз галоўнае – каб снегу нам падкінула нябесная канцылярыя пабольш. А там з набыццём лыжаў-канькоў я што-небудзь прыдумаю. Абавязкова!

“Вось яно мне трэба?!” – усё часцей і часцей пытаюся я сама ў сябе. Не-а, і блізка не хачу. Але настолькі прывыкла рэагаваць на ўсё вось гэтак. А чаму?! Таму, што ў галаве адразу падсвядома ўсплывае: “Гэта ж трэба рамантаваць. А я не спраўлюся. А добрага спецыяліста яшчэ трэба пашукаць... А-а-а-а-а-а!” Так, заканчваецца практычна заўсёды адным і тым жа.

Але гэта – першасная рэакцыя. Як толькі паніка крыху адпускае, мозг усё ж уключаецца. І пачынае шукаць варыянты. А калі няма каго замовіць... Я зараз пра маленькія гарады, дзе дужа трэба мець у знаёмых, прычым добрых знаёмых, электрыка, сантэхніка, швачку, абутковага майстра, цырульніка, газаўшчыка і шмат каго яшчэ.

На шчасце, частка з гэтага спісу ў мяне сапраўды ёсць. А вось з сантэхнікамі – бяда. Апошнім жа часам усе праблемы менавіта з гэтай галіны. І мой галоўны боль. І...

Прыклад? Далёка хадзіць не трэба. Свежанькі, так бы мовіць. Сёлета ў нас у трубе няма гарачай вады. Часам труба тая ў прыбіральні цяплее. Але на пачатку сёмай раніцы, калі збіраюся на працу, і нават зараз (!!!), пакуль пішу гэтыя радкі, яна халодная. І зліццё вады нават на працягу трох-чатырох хвілін выніку не дае. Ну не “выманьваецца” падагрэтая вада з трубы! Даводзіцца па-ранейшаму карыстацца бойлерам старой мадыфікацыі, які адзін (!!!) спажывае па 210 кВт у месяц.

Зразумела, скарджуся ў свой камунгас. Як так? Гады тры вада была – і такіх праблем не мелі! А сёлета што ў хаце дубак, што з вадой засада. І вось дні тры штосьці ў падвале рабілі. Грукалі-стукалі. Пасля чаго, казалі мае сямейнікі, халодная вада перла – гэта штосьці! Не рудая нават, а чорная, з пяском.

І што ў выніку?! А ў выніку яе не “пераварыла” арматура ўнітаза “Керамін”, які ў нас стаіць усяго толькі другі год. І добра, што тое здарылася пры мне ўжо, калі вярнулася ўвечары з працы дахаты. Спынілася побач з прыбіральняй – і раптам чую, што ўнітаз... “размаўляе”. Я да яго – вада не перакрываецца, цячэ пастаянна! Я раз на кнопку – лічыльнік круціць з цяжкасцю. Вада ўсё роўна пералілася. Я другі раз – тая ж сітуацыя. Аа-а-а-а-а!!! Паніка!

Добра, што пры ўсталяванні ўнітаза сантэхнікі замянілі і кран на перакрыццё вады ў ім. Перакрыла. Палезла ў сеціва. Пачытала, што сістэма ад дрэннай вады альбо забіваецца, альбо цалкам наварочваецца.

Звяртаюся да аднаго сантэхніка – маўляў, калі пасля  20.00 дзяжурыш і зможаш пад’ехаць? У нядзелю (а гэта, на хвілінку чацвер). Да другога – трубу традыцыйна не бярэ. Да трэцяга, знаёмага колісь, – той даўно не практыкуе, прабачаецца.

У рэшце рэшт, уключаю галаву, прыгадваю свой дэвіз па жыцці (“Калі няма перад кім паказаць сваю слабасць, трэба быць моцнай!”)... І – наперад! Спецыяльны ліхтарык на лоб, ключ – у зубы... Круцім усё метадам тыку. Здымаем, прамываем, збіраем у адваротным парадку, адкручваем кран... Усё працуе! Ур-р-р-р-р-ра!

І што мы маем?! Вырашаную праблему – раз! Эканомію грошай – два! Павышэнне самаацэнкі – тры! Задавальненне сабой – чатыры! Мора радасці – пяць! І галава не баліць, і самаадчуванне – на дзесяць балаў! А ўсяго толькі трэба было паверыць у сябе... Ці не так?!