Гарачыня стаяла ўжо як не месяц. Такая задуха! Ані расінкі, ані дажджынкі. Усё навокал пачало сохнуць, чэзнуць. Адно машкара мак таўчэ і радуецца, што яе час настаў. Куры і тыя, купаючыся ў гарачым пяску, паразяўлялі сваё дзюбкі, нібы пытаюцца: “Калі ўжо гэта скончыцца?”
Котка Ліза, разамлеўшы ў сваім кажушку, расцягнулася акурат пасярод бабулінай часныковай градкі і спіць. Толькі два буслы-бацькі, што ўжо каторы год жывуць на ваданапаўняльнай вежы за вёскаю, пільнуюць за кожным рухам ў прыродзе і думаюць-мяркуюць як выгадаваць дзетак.
Няма дажджу і жабак няма. А двое малых буслянятаў толькі і чакаюць, каб іх пакармілі, а пад’еўшы, соладка спяць ва ўтульным гняздзечку.
Ад спёкі ўсё жывое сцішылася, схавалася. Толькі конікамі і гадавалі буслы сваіх буслянятак. І тых лавіць станавілася ўсё цяжэй – чым больш спякотны быў дзень, тым вышэй тыя скакалі ды мацней стракаталі.
– І калі ж гэта дождж прыйдзе? – апусціў дзюбу ў скрусе бацька-бусел. – Ніводнай жабкі сёння так і не бачыў.
– На досвітку абляці стаўкі ў акрузе і прырэчышча, – раіць бусліха. – Павінны там хавацца.
Дзве жабкі – старэйшая Кхэ-кхэ і маладзенькая Ква-ква – таксама сумавалі без вады ў зацені вербалозу ды алешніку. А раней жа яны вольна скакалі па падворках ды агародах, дзе раслі кусцістыя півоні ды сакавітыя клубніцы.
На паляванне яны выходзілі, як спадала спёка і мінала небяспека патрапіць у драпежныя лапы, рабілася цёмна і таямніча. Такі час для ўсяго жывога ў дзікай прыродзе самы спрыяльны для харчавання. Акрамя буслоў.
А жабкі пачуваліся дужа добра, бо вярнуліся ў агародчык, які штодня паліваўся чалавекам. Ноччу ад зямлі цягнула вільгаццю і прахалодай. З жоўтых, сабраных ў “кошычкі” кветак гаючага дзівасілу падалі на жабак халодныя кропелькі. І ад таго яны набіраліся сілы.
Яшчэ больш цешыліся яны, калі надвячоркам выпадала раса і ў вільготнай траве мігцелі зоркі.
Вось і цяпер разгаманіліся Кхэ-кхэ і Ква-ква, а іх спеў падхапілі іншыя жабкі. Разбудзілі яны буслоў, у якіх з’явілася надзея на смачны сняданак для дзетак сваіх.
– Вунь там яны, чуеш?
– Так, чую, чую!
Бусел угледзеўся і заўважыў, як акрыялі жытнёвыя каласы. Яны выпрасталіся і ўскінулі свае зярняткі ў неба, усыпанае каляровымі зоркамі, што мігцелі і здаваліся жывымі.
– Хадзіце да нас! – выгукнулі буслы да зорак. – Пасвяціце нам, а мы жабак дзеткам сваім пашукаем.
Але зоркі маўчалі.
– Ква-ква! Я толькі што кузурку вялікую праглынула. Дурненькая прыліпла да майго язычка.
– Не крычы, зоры вунь як свецяць, а буслянка зусім побач, – перасцерагае Кхэ-кхэ сяброўку Ква-ква.
– Добра, добра, але такая прахалода зараз.
– Гэта што. Вось я летась жыла ў стаўку. Там і ручай побач, заўсёды была сытаю. Толькі чырвоная дзюба таго бусла і цяпер перад вачыма стаіць. Доўгая і вострая, быццам джала ці шыла.
– Буслоў яна баіцца! Вунь у мяне ўся спіна ў яго аўтографах. Ты б не так загаварыла, калі б столькі разоў уцякала ад таго цыбатага, – праквакала Ква-ква.
– Усё вам дрэнна: і халадэча, і залішняя спякота, – азваўся дзівасіл. Ён даваў прытулак жабкам і лічыў сябе кветкай. – А як мы, кветкі, раней раслі на адной гары. Глеба там была неўрадлівая, пясчаная, а калі наляталі сухавеі, высушвалі яе дашчэнту.
– Цяжка вам жылося на гары, – паківалі жабкі.
– Але. І мы знайшлі выйсце: перабраліся ў лясы ды пералескі, а хто і бліжэй да чалавека.
– Мы таксама знойдзем выйсце, – азвалася Кхэ-кхэ. Тут не ўпалюеш ні мухі, ні жучка, ні тлі, бо побач расце пастарнак.
– Ну і што? – не зразумеў Дзівасіл.
– А тое, што гэта расліна выдзяляе рэчыва, шкоднае для мух ды жукоў.
Раптам побач вухнуў пугач – начная сава. Не паспелі жабкі ачомацца ад страху, як праляцеў кажан.
– Якая нявыхаваная птушка! – усклікнула Ква-ква.
– Гэта звярок, даражэнькая, – паправіла Кхэ-кхэ. – І ён палюе на тых жа шкоднікаў, што і мы.
– Усім трэба жыць, – пагадзілася Ква-ква.
– Але. Праўда, выжывае самы дужы, – паківала Кхэ-кхэ. – У прыродзе ўсё збалансавана.
– Усё роўна ад таго цыбатага мы збяжым. Мы ж спрытныя і ўмеем плаваць пад вадою.
– Нешта мы залішне самаўпэўненыя. Давай лепш паспрабуем выклікаць дождж, – прапанавала Кхэ-кхэ.
І жабкі затупалі вакол калодзежа, тройчы яго абскакаўшы.
На золку наляцеў шустры вятрыска, прыгнаў агромністую кашлатую хмару. Бліснула маланка і зашумеў выратавальны цёплы дожджык.
Схамянуліся і кінуліся наўцёкі да рэчкі жабкі. Ім падалося, што ў ранішнім пошуме дажджу крыляе бусел, вышукваючы дзеткам сняданак. І ў лічаныя імгненні Ква-ква і Кхэ-кхэ плылі на белых гарлачыках.
