Сёння, ва ўмовах пандэміі каронавіруса, пульсаксіметр стаў такім жа незаменным прыборам у хатняй аптэчцы, як і градуснік. Але да гэтага часу многія людзі не ведаюць, для чаго ён патрэбен, як правільна ім карыстацца, на што варта арыентавацца пры выбары і куплі і ці варта давяраць паказанням хатняга прыбора.
Мы сабралі для вас самую важную і патрэбную інфармацыю аб пульсаксіметрах.
Што такое пульсаксіметр
Пульсаксіметр — гэта прыбор, з дапамогай якога вызначаюць ступень насычэння крыві кіслародам (сатурацыю). Метад пульсаксіметрыі шырока ўжываецца пры аказанні медыцынскай дапамогі, у прыватнасці, для кантролю за станам пацыента пры дыхальнай недастатковасці ці падазрэнні на яе; пры правядзенні аперацый пад агульнай анестэзіяй (наркозам); падчас кіслароднай тэрапіі; як дыягнастычны метад для выяўлення сіндрому абструктыўнага апноэ і г.д.
Дзякуючы невялікім памерам і інтуітыўна зразумеламу функцыяналу, пульсаксіметр можна выкарыстоўваць у хатніх умовах, каб выяўляць прыкметы дыхальнай недастатковасці на ранніх стадыях. Улічваючы, што адным з самых грозных ускладненняў COVID-19 з'яўляецца паражэнне лёгкіх і, як следства, дыхальная недастатковасць, неабходнасць мець пульсаксіметр ў хатняй аптэчцы складана перабольшыць.
Прынцып працы прыбора для вымярэння сатурацыі
У нашым арганізме за транспарціроўку кіслароду да органаў і тканяў адказвае гемаглабін, які з'яўляецца складанай часткай чырвоных клетак крыві — эрытрацытаў.
Кожная малекула гемаглабіну ў стане несці на сабе да пункта прызначэння да 4 малекул кіслароду.
Калі амаль усе пасадкавыя месцы занятыя, ступень насычэння крыві кіслародам будзе блізкая да 100%.
Дык вось прынцып дзеяння пульсаксіметра заснаваны на спектрафотаметрычным спосабе ацэнкі гемаглабіну ў крыві. У залежнасці ад суадносін насычанага і ненасычанага кіслародам гемаглабіну змяняецца інтэнсіўнасць афарбоўкі крыві (чым менш кіслароду ў крыві, тым яна цямней). Гэта значыць, кажучы простай мовай, пульсаксіметр, прасвечваючы падушачку пальца патокам інфрачырвонага святла, фіксуе колер крыві і вызначае суадносіны гемаглабінаў. Лічбы, якія высвечваюцца на дысплеі, паказваюць долю насычанага кіслародам гемаглабіну ў крыві.
Як выбраць пульсаксіметр
Рынак вельмі адчувальна адгукаецца на запыты спажыўца, таму знайсці ў продажы пульсаксіметры ў самым шырокім асартыменце нескладаная праца. Усе прыборы прыкладна аднолькавыя па функцыянале, а асноўныя адрозненні заключаны ў дызайне і коштавай катэгорыі. Гэта значыць, па вялікім рахунку, выбіраць пульсаксіметр для хатняй аптэчкі можна, арыентуючыся на свой густ і кашалёк.
Тым не менш мы раім звярнуць увагу на наступныя моманты пры выбары прыбора для вымярэння сатурацыі ў хатніх умовах:
- Шукайце прыбор, да якога прыкладаецца рэгістрацыйнае пасведчанне ці сертыфікат адпаведнасці (дэкларацыя аб адпаведнасці). Наяўнасць дакумента сведчыць, што выбраны пульсаксіметр з'яўляецца медыцынскім абсталяваннем, а бяспека і надзейнасць яго эксплуатацыі пацверджаны шэрагам абавязковых у нашай краіне працэдур. Такія прыборы прадаюцца, як правіла, у аптэках ці ў афіцыйных прадстаўнікоў вытворцаў медыцынскага абсталявання. Яны даражэй, чым пульсаксіметры з інтэрнэту, але адрозніваюцца дакладнасцю вымярэнняў і гарантаваным тэрмінам службы. Гэта тое медыцынскае абсталяванне для хатняга выкарыстання, якому можна давяраць. Прыборы без пацвярджальных дакументаў больш даступныя па кошце, але грашаць няправільнымі і нестабільнымі сведчаннямі, хутка ламаюцца.
- Выбіраючы паміж пульсаксіметрам з вадкакрысталічным або святлодыёдным экранам, аддайце перавагу апошняму: ён больш устойлівы да механічных пашкоджанняў.
- Убудаваная памяць — выдатная опцыя, калі вам важна адсочваць дынаміку сатурацыі і пульса на працягу некалькіх дзён не толькі ў сябе, але і ў прадстаўнікоў сваёй сям'і. Пры неабходнасці гэтая інфармацыя можа быць вельмі важнай для ўрача.
- Аўтаматычнае адключэнне таксама можа разглядацца як перавага пры выбары пульсаксіметра, паколькі дазваляе эканоміць зарад батарэі. Дарэчы, на самой батарэі таксама лепш не эканоміць, а набываць тавар вядомых вытворцаў, якія заваявалі аўтарытэт на рынку.
Як вымераць сатурацыю правільна
Вымераць сатурацыю ў хатніх умовах даволі проста. Для гэтага палец рукі змяшчаюць у заціск або муфту пульсаксіметра. Важна, каб прыбор не боўтаўся, а быў добра зафіксаваны на пальцы. Пасля націску кнопкі на панэлі прыбора, вынік з'яўляецца на экране праз 15 - 30 секунд.
Важна! Вынікі вымярэнняў могуць быць няправільнымі ці зусім адсутнічаць, калі:
- Прыбор вольна боўтаецца на пальцы, саслізгвае з яго. Як паказвае практыка, лепш за ўсё праводзіць вымярэнні на паказальным, сярэднім ці безназоўным пальцах. Пры гэтым пажадана, каб ногці былі коратка абстрыжаны. Часам даўжыня ногцяў не дазваляе шчыльна зафіксаваць пульсаксіметр на пальцы, з-за чаго паказанні могуць быць недаставерныя.
- Прыбор няправільна замацаваны. Падушачка пальца — ідэальнае месца для вымярэння перыферычнай сатурацыі, і паказанні тут найбольш дакладныя для інтэрпрэтацыі адсутнасці або наяўнасці гіпаксіі (кіслароднага галадання). У некаторых выпадках пры немагчымасці вымярэння сатурацыі на пальцах рук пульсаксіметр дапушчальна мацаваць на мочку вуха ці палец нагі (пераважна ў нованароджаных дзяцей).
- На ногцях ёсць пакрыццё лакам ці гель-лакам. Паколькі прынцып працы пульсаксіметра засноўваецца на прасвечванні падушачкі пальца інфрачырвоным святлом і счытванні адмысловым датчыкам атрыманых вынікаў, пакрыццё на ногцях абцяжарвае гэты працэс. А пакрыццё гель-лакам зусім робіць яго немагчымым. Струмень інфрачырвоных прамянёў папросту «не прабівае» модны манікюр. Таму для атрымання дакладных вынікаў ногці павінны быць чыстымі і без пакрыцця, пажадана любога.
- Прыбор набыты без дакументаў, якія пацвярджаюць яго надзейнасць і бяспеку.
Як разумець паказанні пульсаксіметра
Паказчыкі сатурацыі 95-100% лічацца нормай. Пры гэтым лічбы 99-100% практычна не сустракаюцца нават у абсалютна здаровых людзей. Калі на маніторы вашага прыбора высвечваюцца менавіта яны, вымерайце сатурацыю паўторна або пераканаецеся па крытэрах, прыведзеным вышэй, што няма фактараў, якія выклікаюць прыхільнасць да скажэння вынікаў вымярэнняў.
Вакцынацыя супраць COVID-19. Адказваем на актуальныя пытанні
Калі ступень насычэння крыві кіслародам ніжэй за 95%, гэта сведчыць аб ранняй стадыі дыхальнай недастатковасці і пачатку гіпаксіі.
Каб знізіць нагрузку на лёгкія, аблегчыць дыханне і палепшыць забеспячэнне органаў і тканак кіслародам, чалавеку варта большую частку часу праводзіць у прон-пазіцыі і рэгулярна кантраляваць узровень сатурацыі.
Калі вынік вымярэнняў пульсаксіметра 92% і ніжэй, стан чалавека выклікае асцярогі і патрабуе медыцынскага назірання. Варта выклікаць лекара ці брыгаду хуткай медыцынскай дапамогі. Да прыбыцця хуткай трэба прыняць прон-пазіцыю, а калі па нейкіх прычынах гэта немагчыма, забяспечыць чалавеку пастаяннае знаходжанне ў становішчы паўседзячы пад вуглом 60⁰ - 90⁰.
Акрамя таго, партатыўныя пульсаксіметры для хатняга выкарыстання абсталяваны функцыяй счытвання яшчэ аднаго жыццёва важнага паказчыка — пульс. У норме пульс здаровага дарослага чалавека вагаецца ў дыяпазоне 60 - 90 удараў. Павелічэнне частаты сардэчных скарачэнняў можа быць выклікана фізічнымі нагрузкамі, стрэсам, абумоўлена наяўнасцю хранічных захворванняў сэрца і сасудаў, а таксама рэзкім зніжэннем ўзроўню кіслароду ў крыві.
Паколькі частата пульса не з'яўляецца пастаяннай велічынёй, для атрымання дакладных вынікаў вымярэнне сардэчных скарачэнняў рэкамендуецца праводзіць некалькі разоў з інтэрвалам 3-4 хвіліны.
Мець ці не мець?
Мы другі год жывем ва ўмовах пандэміі каронавіруса — віруснай інфекцыі, якая паражае лёгкія і вельмі небяспечная цяжкімі ўскладненнямі. Мець у хатняй аптэчцы пульсаксіметр – гэта перш за ўсё клопат пра сябе і сваіх блізкіх, магчымасць своечасова распазнаць пагрозу, якая насоўваецца, і звярнуцца за дапамогай.
Абавязкова прыбор для вымярэння сатурацыі павінен быць у людзей з груп высокай рызыкі:
- пажылых людзей старэйшых за 65 гадоў;
- пацыентаў з хранічнымі захворваннямі і, у прыватнасці, паталогіямі сардэчна-сасудзістай і дыхальнай сістэм;
- людзей з імунадэфіцытам;
- анкапацыентаў.
