Вясна ў Беларусі — гэта чароўная пара. Час Масленіцы, птушыных спеваў і сплаваў на байдарках пасярод заліўных лясоў. А яшчэ гэты час незвычайных канцэртаў і яркіх музейных івентаў. Давайце разбірацца, як зрабіць сустрэчу вясны сёлета па-сапраўднаму незабыўнай, і куды з’ездзіць цёплымі днямі.
Паесці бліны і прыгожа ў прыгожым месце
Зрабіць гэта можна ў шмат якіх запаведніках і этнаграфічных парках нашай краіны. Напрыклад, у «Вялікім княстве Сула», недалёка ад Мінска. Тут пякуць бліны, водзяць карагоды і ладзяць касцюміраваныя паказы, звязаныя з сустрэчай вясны.
Гасцям комплексу абяцаюць спецыяльныя квэсты з апусканнем у атмасферу старадаўніх традыцый Беларусі. Увогуле, калі вы даўно не лазілі па млынах, не каталіся на брычках і ўжо зусім забыліся, як выглядаюць лялькі ў традыцыйным тэатры «Батлейка» — то вам сюды.
Паехаць у Пінск
Па статыстыцы менавіта Брэсцкая вобласць — самая цёплая ў Беларусі. І менавіта тут вясна надыходзіць раней за ўсё. Дык чаму б не адправіцца на поўдзень Беларусі за першымі промнямі вясновага сонца? Тым больш, што Пінск па колькасці помнікаў старажытнасці саступае толькі Гродна.
Пагуляеце па старым горадзе, паслухаеце мелодыі аргана ў Францысканскім касцёле, пакатаецеся на караблі па водах ракі Піна, а ўвечары адправіцеся разглядаць карціны Шышкіна і Айвазоўскага ў Музеі беларускага Палесся.
Даведацца гісторыі беларускага мора
Яшчэ 2500 гадоў таму Герадот, падарожнічаючы па беларускіх землях, пісаў аб моры, якое яму давялося назіраць на тэрыторыі сучаснага Палесся. Хутчэй за ўсё, старажытнагрэцкі навуковец быў у гэтых краях увесну, калі шматлікія рэкі і азёры Гомельскай вобласці выходзяць з берагоў, зліваючыся разам і затапляючы велізарныя тэрыторыі ў пойме Прыпяці.
Тым часам можна ўбачыць, як цэлыя лясы сыходзяць пад ваду, а жыхары суседніх вёсак перасоўваюцца паміж хатамі на лодках. Сёння гэтую незвычайную з'яву называюць «Морам Герадота», а многія мінскія турфірмы арганізуюць выезды, падчас якіх можна паназіраць за легендарнымі разлівамі Палесся, паплаваць на байдарках сярод затопленых лясоў і паслухаць галасы сотняў птушак, якія толькі што вярнуліся з поўдня.
Адправіцца ў Белавежскую пушчу
Свае праграмы, звязаныя з сустрэчай вясны, арганізуюць таксама ў Раўбічах, эка-парку «Акварэль» (каля Мар'інай горкі) і ў музеі народнай архітэктуры «Строчыцы». Не застаецца ў баку і Белавежская пушча. Святочныя падзеі тут праходзяць практычна кожныя выходныя дні.
6 красавіка ў Белавежскай пушчы адбудзецца свята, прысвечанае «Гуканню птушак» — старажытнаму беларускаму абраду «заклікання» вясны і пералётных птушак. Арганізатары абяцаюць майстар-класы па вырабе «абрадавых птушачак», выступленні народных калектываў і незвычайныя дэгустацыі ў музеі народнага побыту. Таму вясна 2024 года ў Белавежскай пушчы абяцае быць асабліва яркай і самабытнай.
Убачыць сонечны ранак ў Гомелі
Калі ўжо вельмі хочацца цяпла, трэба ехаць на поўдзень! Адпраўляемся ў Гомель — горад, дзе можна расслабіцца і нікуды не спяшацца.
Можна арганізаваць сабе марудлівую прагулку па старой вуліцы Савецкай, з самым доўгім пешаходным мосце ў краіне і ўтульным скверам з фантанамі. Галоўнае ў горадзе, вядома — палацава-паркавы ансамбль Румянцавых-Паскевічаў. Варта выдаткаваць пару гадзін на шпацыр па парку і набярэжнай Сожа.
Пабываць на палескіх балотах
Палессе – асаблівы рэгіён Беларусі, якому атрымалася захаваць свае традыцыі ў натуральным выглядзе: тут убачыш драўляную архітэктуру XVIII стагоддзя і пачуеш асаблівую мясцовую мову.
Па самую аўтэнтыку варта дабрацца ў вёску Кудрычы – да таго, як у 90-ых тут пабудавалі дарогу, мястэчка было адрэзана ад цывілізацыі балотамі. У выніку яно выглядала гэтак жа, як і некалькі стагоддзяў таму: драўляныя дамы з трысняговымі дахамі, унікальныя тэхналогіі бортніцтва і рыбалоўства.
Важны горад на гэтых тэрыторыях — Тураў. Горад згадваецца ўжо ў 980 годзе, а ў 1865 у Тураве знайшлі Евангелле XI стагоддзя — самую старую захаваную кнігу, створаную на нашых землях. Калісьці Тураў называлі «другім Іерусалімам»: тут дзейнічала ад 45 да 75 праваслаўных цэркваў.
Палессе — гэта ўнікальная «птушыная» тэрыторыя і ідэальнае месца для бердвотчынга. Каб паглядзець на цікавых птушак (марадунку, гальштучніка, дупеля, турухтана і белую блакітоўку), сюды прыязджаюць бердвотчары з усёй Еўропы. Калі хочаш папоўніць іх шэрагі — адпраўляйся на Тураўскі луг, арніталагічную тэрыторыю міжнароднага значэння. Шанцы ўбачыць якую-небудзь птушыную красуню вельмі вялікія!
Пабываць на вяршыні легендарнай Белай Вежы
Наступны вясновы варыянт — вывучыць жыццё заходніх правінцый і дазволіць сабе паглыбіцца ў гісторыю. Камянец — прыгожы горад на рацэ Лясная, дзе знаходзіцца знакамітая Белая Вежа. Упершыню горад згадваюць у Галіцка-Валынскім летапісе ў запісе ад 1276 года, калі князь Уладзімір Васільковіч вырашыў адбудаваць новы горад — а разам з ім і каменную вежу, якую мы ведаем зараз як Белую Вежу.
Уваход у 30-метровую вежу размяшчаўся на вышыні ў 13 метраў, так што сюды было няпроста патрапіць (асабліва калі зверху на цябе льюць расплаўленыя волава і свінец). Пасля рэстаўрацыі вежу пафарбавалі белай фарбай — адсюль і назва. Дарэчы, кажуць, тут ёсць нават свая здань. Сёння ў Вежы знаходзіцца краязнаўчы музей з цікавымі артэфактамі, а групы наведвальнікаў могуць падняцца на самы верх і атрымаць лепшы від на наваколле.
Зайсці ў замак
Калі сумуеце па рыцарскай рамантыцы, то вясна — добры час, каб адправіцца за ёй у беларускія замкі і крэпасці. Іх у нас, на шчасце, хапае! Класіка - Лідскі замак, першы каменны замак на тэрыторыі Вялікага княства Літоўскага, пабудаваны ў 1330 годзе, які некалькі разоў разбураўся, але ў выніку ўсё ж быў адрэстаўраваны. Калі будзеце ў Лідзе – зрабіце сабе экскурсію ў межах прамысловага турызму і зазірніце на вытворчасць завода «Лідскае» (вул. Міцкевіча, 32), дзе даведаецеся пра працэс піваварства і навучышся правільнай дэгустацыі.
Яшчэ адзін варыянт узгадаць гісторыю ВКЛ — Навагрудак, першая сталіца Вялікага княства, дзе быў каранаваны вялікі князь Міндоўг і правёў дзяцінства паэт Адам Міцкевіч. Замак стаяў тут яшчэ ў XII стагоддзі, але быў разбураны — цяпер на Замкавай гары засталіся толькі дзве напаўразбураныя сцяны — Касцельная і Шчытавая. Зрэшты, гэтыя велічныя руіны таксама робяць уражанне. Апроч руін, зазініце ў дом-музей Адама Міцкевіча і фарны касцёл Праабражэння Гасподняга ў стылі сармацкага барока.
Убачыць квітнеючыя вішні
Яшчэ адно цікавае месца, якое раім не ўпусціць гэтай вясной (няхай яна і прыходзіць сюды крыху пазней) – у Віцебскай вобласці. Адпраўляйся ў невялікае мястэчка Глыбокае - паглядзець на высокія храмы, забрацца на званіцу з відам на мясцовыя азёры, купіць знакамітай згушчонкі, бясконца атрымліваць асалоду ад азёрных краявідаў і знайсці адзіную ў Беларусі пячору.
А яшчэ Глыбокае — гэта вішнёвая сталіца Беларусі, так што летам можаш вярнуцца сюды на аднайменны фестываль. Калі выедзеце з Глыбокага ў бок Полацка, трапіце ў мясцовы дэндрасад (вёска Арэхаўна) – другі па велічыні ў Беларусі пасля мінскага Батанічнага. Тут сотні відаў раслін, алеі, сажалкі і альпійскія горкі.
Недалёка ад Глыбокага ёсць мноства цікавых вёсак — заязджайце ў Мосар (ён жа — беларускі Версаль), Удзел з храмам, дзе паказваюць батлейку, Празарокі — радзіму заснавальніка беларускага тэатра Ігната Буйніцкага.
Актыўная зіма ў Беларусі. Дзе з задавальненнем правесці час у халодныя дні?
