Снег – гэта радасць і новыя ўражанні для дзяцей. Праехацца з горкі, прайсціся на лыжах, зляпіць снегавіка, пагуляць у снежкі, пабудаваць замак – ніводная зімовая забава немагчымая без снегу.
І, безумоўна, без гульні «Які снег на густ?» не абыйсціся ўзімку. Таму не будзе лішнім даведацца пра тое, наколькі бяспечны снег. Давайце разбірацца.
Што такое снег?
Снег – гэта крышталі лёду, якія ўтвараюцца ў аблоках пры тэмпературы ад -20°С да -40°С. Спачатку дыяметр сняжынак не перавышае 0,1 мм. Пад уздзеяннем паветраных струменяў крышталі апускаюцца ўсярэдзіне воблака, падтайваюць і зліпаюцца адзін з адным. Потым яны падымаюцца і зноў мерзнуць. Пры гэтым крышталі растуць у выніку кандэнсацыі на іх вільгаці з паветра.
Калі крышталі робяцца завялікімі і цяжкімі, яны пакідаюць воблака. Аднак да зямлі яны далятаюць у выглядзе снегу толькі калі тэмпература паветра ніжэй за 0°С. Калі ж тэмпература каля паверхні зямлі вышэй за нуль, то крышталі выпараюцца і ператвараюцца ў вадзяную пару, якая ізноў падымаецца ўгару, ці ж гэтыя крышталі таюць і падаюць на зямлю ў выглядзе дажджу ці круп (так называюць снег, які растаў напалову). Часам бывае так, што на даху вельмі высокага будынка ідзе снег, а на вуліцы, унізе, – дождж.
Ідзе снег вельмі павольна, з хуткасцю прыкладна 1 км/г. Сняжынкі апынаюцца ва ўмовах з рознай тэмпературай і розным зместам вадзяной пары. Форма сняжынак увесь час змяняецца, яна залежыць ад тэмпературы, пры якой утварылася крышталі.
У воблаку, дзе тэмпература вагаецца ад -8°С да -12°С найчасцей утвараюцца пухнатыя разгалінаваныя сняжынкі, падобныя на зорачкі. Навукоўцы клічуць іх дэндрытамі. У такога крышталіка шмат буйных і дробных галінак. Гэта форма сустракаецца часцей за астатнія.
Як толькі тэмпература паветра паніжаецца да -15С, у ім з'яўляюцца сняжынкі іншай формы. Яны падобныя на слупкі з дзвюма падстаўкамі ў форме зорачак ці пласцінак на канцах. Некаторыя навукоўцы лічаць, што ўсе сняжынкі маюць такую форму. І чым цяплей тэмпература воблака, тым карацей робіцца слупок паміж пласцінамі.
Снег не заўсёды валіцца з неба шматкамі, часам ён бывае вельмі колкім. Так адбываецца, калі тэмпература паветра зніжаецца да -30°С. Тады з неба пачынаюць ляцець сапраўдныя снежныя іголкі. Яны не небяспечныя, але трапляць пад такі снегапад не вельмі прыемна.
Калі над зямлёй робіцца вельмі вільготна ад выпарэнняў, пры гэтым тэмпература паветра зніжаецца да -20°С, можна ўбачыць як дробныя крышталікі дыяметрам усяго 0,1 мм завісаюць у паветры. Праўда, сапраўдныя сняжынкі з іх не атрымліваюцца. Бо як толькі тэмпература трохі павялічыцца, крышталік растане.
Белы колер снегу атрымліваецца з-за паветра, якое знаходзіцца ў сняжынцы. Святло ўсіх магчымых частотаў адлюстроўваецца на межавых паверхнях паміж крышталямі і паветрам і рассейваецца. Сняжынкі на 95% складаюцца з паветра. Менавіта таму яны вельмі лёгкія.
Снег бывае сухі і мокры. Сухі снег сыпкі, ідзе пры тэмпературах значна ніжэй за 0°С. А буйныя сняжынкі, з якіх складаецца мокры снег, утвараюцца пры тэмпературы каля 0°С. Такі снег цяжка счышчаць з адзення, затое з яго вельмі добра ляпіць снежкі.
Чаму дзецям забараняюць есці снег?
- Снег халодны
Гэта самая пашыраная боязь. Калі захапіцца з'яданнем снегу, то можна застудзіцца. Гэта можа прывесці да пяршэння і лёгкага болю ў горле, а можа і справакаваць з'яўленне ангіны. Ужытак снегу таксама можа спрычыніцца да пераастуджэння і зніжэнні імунітэце.
- Снег брудны
Лічаць, што снег забруджваецца ў працэсе ўтварэння. Гэта злучаюць з забруджваннем паветра. Бо ў паветра выкідваецца велізарная колькасць шкодных рэчываў, якія ў выглядзе пары падымаюцца ўгару і бяруць удзел у фармираванні сняжынак. Такім чынам снег абсарбуе таксіны, цяжкія металы, пыл і іншае.
- Снег – гэта вада з вуліцы
Прытрымліваюцца думкі, што снег утрымвае столькі ж мікробаў, як любая вада з вуліцы. Таму што вада – аснова снегу. Тлумачаць гэта тым, што вада ўвесь час змяняе стан. Спачатку яна вадкая, потым ператвараецца ў пару і падымаецца ў аблокі. Калі ў воблаку робіцца вельмі шмат вадкасці, яно ператвараецца ў хмару. У цёплую пару года з хмары лье дождж, а ўзімку, калі тэмпература паветра на вуліцы моцна зніжаецца, маленькія кроплі вадкасці ў хмары мерзнуць. Менавіта так нараджаюцца сняжынкі.
- Снег забруджваецца на зямлі
Даследаванні снегу паказваюць, што ў ім ёсць цынк, свінец, ртуць і іншыя цяжкія металы. Яны таксічныя, запасяцца ў арганізме і складана выводзяцца. Аднак гэтыя ж таксіны мы ўдыхаем разам з паветрам. Асноўны канал вытворчасці – прамысловасць.
У снег трапляюць сажа, масла, гудрон у час эксплуатацыі транспартных сродкаў: ад антыкаразійнага пакрыцці кузава, ад тармазных дыскаў аўтамабіляў і г.д. Таксама ў снезе найшлі талуолы, ксілолы і злучэнні першага класа небяспекі (бензапірэн).
Па снезе ходзяць людзі, жывёлы, птушкі. Усе яны могуць стаць разношчыкамі паразітаў ці шкодных бактэрый, якія здольныя выклікаць моцнае атручванне ці справакаваць іншыя праблемы СКТ.
Чаму дзеці ядуць снег?
Педыятры кажуць, што калі дзіцё лізне снег ці ледзякі разок-два, нічога страшнага не адбудзецца. Але сачыць і тлумачыць, чаму лепш не есці снег, лічаць патрэбным.
Калі дзіцё есць снег, магчыма яму бракуе мікраэліментаў. Гэта можа быць утоены дэфіцыт жалеза, нізкі гамеглабін, што стварае патрэбу есці нешта такое, што мае дзіўны смак. Ці дзіцяці проста можа падабацца незвычайны смак снегу.
Таксама жаданне з’есці снег або ледзякі можа быць выклікана зусім іншымі прычынамі. Магчыма дзіцё занадта цёпла апранута, таму яно з дапамогай снегу можа сябе астуджаць і спаталяць смагу. У такіх выпадках педыятры рэкамендуюць браць з сабой на шпацыр ваду.
Што небяспечнага ў снезе?
Калі разглядаць талы снег пад мікраскопам, можна даведацца пра яго «насельнікаў».
- У талым снезе знаходзяцца дыятомавае багавінне. Яно сустракаецца ў глебе, вадаёмах, нават паветры. Яно вельмі пашырана і па некаторых падліках займае чвэрць усёй біямасы нашай планеты.
Дыятомы маюць самую разнастайную форму, іх колькасць дасягае прыкладна 200 000 відаў. Аднак усе яны маюць адну характерую рысу – вонкавы панцыр з дыяксіду крэмнію.
Сілофіл – бялок, які выдзяляецца скілетнай тканінай панцыра багавіння, лічаць перспектыўным для выкарыстання ў вобласці нанатэхналогій. А менавіта атрыманні матэрыялаў на грунце дыяксіду крэмнію з загадзя зададзенымі ўласцівасцямі.
Дыятомавае багавінне выкарыстоўваецца для вытворчасці арганічных рэчываў з неарганічных. Яно адаптуе фукаксантын і астаксантын, якія цяпер ужываюць для вытворчасці медычных і касметычных мазяў.
Сілкуюцца дыятомавым багавіннем шмат якія выгляды рыб і нехрыбтовых. Убачыць дыямонты можна ў акварыуме ў выглядзе шэрага астою на сценках.
- Гельмінты – агульная назва паразітычных чарвякоў. Жывуць яны ў арганізме людзей, жывёл, а таксама ў раслінах. Задні канец гельмінтаў можна прыняць за дзве зблытаныя варсінкі, аднак спераду ёсць характэрная ротавая адтуліна і ад яе адыходзіць стрававод.
Самыя пашыраныя выгляды паразітаў – грэгарыны і эхінакок. Грэгарына – аднаклеткавы паразіт, які жыве ў кішачніку. Эхінакок – паразіт, які правакуе развіцця эхінакакозу. Гэта захворванне характарызуецца ўтварэннем ў лёгкіх, печыве і іншых ораганах паразітных кістаў.
- Мікраспоры стрыгучага лішаю таксама можна выявіць у снезе. Стрыгучы лішай – вельмі пашыранае дэрматалагічнае захворванне ў жывёл. Патагеныя грыбы ўплываюць на гладкую паверхню скуры, валасяныя лукавіцы і радзей пашкоджваюць пазногці.
- Інфузорыя-туфелька – гэта аднаклеткавы арганізм, які жыве ў прэсных і салёных вадаёмах, а таксама глебах. Сілкуецца бактэрыямі і іншымі драбнейшымі аднаклеткавымі арганізмамі. Інфузорыя-туфелька чысціць ваду ў вадаёмах ад мноства бактэрый і з'яўляецца адным са звён у ланцужку сілкавання.
- Хларэла – аднаклеткавая шаравістая водарасць. У вялікай колькасці сустракаецца ў водоёмах, лужынах, глебе. Хларэла часта выкарыстоўваецца для вытворчасці кіслароду ў замкнёных экасістэмах, таму што для яго вытворчасці ёй патрабуецца зусім трохі – вада, вуглякіслы газ, святло, невялікая колькасць мінералаў для размнажэння. Апроч гэтага багавінне можа скарыстаць для біялагічнай ачысткі сцёкавых вод. Іх уводзяць у сажалкі і азёры для ачысткі ад патагеннага багавіння.
Факты пра снег
- З-за вялікай разнастайнасці формаў сняжынак лічаць, што знайсці сняжынкі з аднолькавымі крышталічнымі структурамі немагчыма. На думку навукоўцаў, формаў сняжынак больш, чым атамаў у Сусвеце.
- Высока ў горах і ў прыпалярных абласцях Зямлі снег бывае ружовым. Незвычайнае адценне яму надае багавінне. Гэта аднаклеткавая хламідаманада, якая жыве пад снегам. А калі сонца пачынае свяціць актыўней і даўжэй, багавінне размнажаецца і падымаецца на паверхню снегу.
- Часам снег можа быць памяранцавым, крэмава-ружовым, шматкаляровым з-за пылавых бур.
- Снег пад нагамі храбусціць, таму што ломяцца крышталікі. Чым ніжэй тэмпература, тым гучней гук. Калі сціснуць змяшаную соль з цуркам, можна атрымаць рыпанне падобнае на храбусценне снегу.Мяркуецца, што ў 1 м³ снегу знаходзіцца 350 млн сняжынак.
- На дадзены момант самай буйнай сняжынкай лічыцца крышталь, які 28 студзеня 1887 года быў знойдзены ў штаце Мантана ў ЗША. Шырыня сняжынкі складала 38 см, а таўшчыня – 20 см.
https://bel.24health.by/meteonevroz-ili-chto-delat-kogda-pogoda-v-dome-ne-glavnoe/
