Чаму шклопадобнае цела губляе сваю празрыстасць і аднастайнасць, хто ў групе рызыкі і ці можна пазбавіцца ад гэтай паталогіі, журналісту інфармацыйнага партала Здаровыя людзі распавяла афтальмолаг вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі кабінета рэтынальнай паталогіі 3-й гарадской клінічнай бальніцы імя Я.У.Клумава г.Мінска Майя Ланская.
Навошта нам трэба шклопадобнае цела
Шклопадобнае цела (humor aquosus) з'яўляецца пастаяннай структурай вока. Яно не можа аднаўляцца, і ў выпадку яго страты замяшчаецца ўнутрывочнай вадкасцю. Шклопадобнае цела надае правільную форму воку, забяспечвае яго несціскальнасць (калі яно цалкам выцякае, дык вока здзімаецца, як шарык). Акрамя таго, яно абараняе сятчатку ад страсенняў, у ім змяшчаюцца пажыўныя рэчывы. Для таго, каб вока добра бачыла, шклопадобнае цела павінна быць абсалютна празрыстым, бо яшчэ адной яго задачай з'яўляецца праламленне святла, якое паступае на сятчатку.
Што такое дэструкцыя шклопадобнага цела
Прасцей кажучы, гэта разбурэнне яго натуральнай структуры ў выніку якіх-небудзь зменаў.
Шклопадобнае цела не папаўняецца і не абнаўляецца. Гэта азначае, што калі іншароднае цела трапіла ў яго, напрыклад, кроў альбо іншыя клеткі, дык яны так і застануцца там. Гэтыя дробныя часціцы блакуюць святло, якое праходзіць праз вока, тым самым адкідваючы маленькія цені на сятчатку. Гэтыя цені і ёсць тыя самыя мушкі. На жаль, з'явіўшыся аднойчы, яны не будуць даваць спакою ўсё жыццё.
З узростам частка гелепадобнай субстанцыі натуральным чынам разбураецца і робіцца больш цякучай (разводзіцца ўнутрывочнай вадкасцю). З-за гэтага раствораныя ў вадзе часцінкі мінеральных рэчываў, рассеяныя па шклопадобным целе вока, могуць зліпнуцца. Гэта таксама прыводзіць да з'яўлення плаваючага «смецця».
Калі паталагічны працэс развіўся толькі ў пэўным участку шклопадобнага цела, размова ідзе пра частковую дэструкцыю, калі ён закрануў усю структуру – пра поўную. З часам частковая дэструкцыя можа перайсці ў поўную.
Дэструкцыя шклопадобнага цела сустракаецца ў 70% пацыентаў, асабліва пасля 50 гадоў, і з'яўляецца адной з самых распаўсюджаных афтальмалагічных праблемаў.
Акрамя моцнага псіхалагічнага дыскамфорту з-за плаваючых мушак, пры моцнай дэструкцыі адбываецца парушэнне зроку.
Прычыны зменаў структуры шклопадобнага цела
У першую чаргу, на гэта ўплываюць узроставыя змены. Вока таксама старэе, а гель, які яго запаўняе, робіцца не такім празрыстым і эластычным.
Часта дэструкцыя шклопадобнага цела дыягнастуецца ў людзей з блізарукасцю. З-за гэтай паталогіі вока ў іх расцягваецца, робіцца большым. За кошт гэтага шклопадобнае цела спрабуе заняць большы аб'ём, чым неабходна ў норме. Але яно не можа рэгенераваць, таму аб'ём папаўняецца за кошт унутрывочнай вадкасці. У выніку шклопадобнае цела робіцца больш вадкім, што прыводзіць да парушэння яго структуры.
Прычынай развіцця дэструкцыі можа стаць траўма вока. Прычым не абавязкова пранікальная, але якая прывяла да моцнага страсення шклопадобнага цела.
Розныя запаленчыя захворванні вачэй, асабліва цяжкія, таксама могуць справакаваць сур'ёзныя змены шклопадобнага цела, ажно да моцнага зніжэння зроку. Напрыклад, увеіт (запаленне сасудзістай абалонкі вока).
Сярод іншых прычынаў, якія могуць прывесці да дэструкцыі, – розныя сасудзістыя парушэнні (у тым ліку артэрыяльная гіпертэнзія, дыстрафічныя змены сасудаў), эндакрынныя і метабалічныя змены, хірургічнае лячэнне вачэй.
Часам шклопадобнае цела адыходзіць ад сятчаткі. У такіх выпадках у анамнэзе пішуць «задняе адслаенне шклопадобнага цела».
Лячэнне захворвання
Кансерватыўнага лячэння дэструкцыі няма. Часам мушкі і павуцінкі могуць памяншацца ў памерах, рабіцца менш выразнымі, і людзі да іх прывыкаюць.
У цяжкіх выпадках, калі значна зніжаецца зрок, выконваецца хірургічнае ўмяшанне (вітрэктамія). Падчас аперацыі шклопадобнае цела выдаляецца, а ўнутрывочная прастора запаўняецца спецыяльным газам, які з часам рассмоктваецца і замяшчаецца ўнутрывочнай вадкасцю. Такая аперацыя складаная і мае шмат пабочных эфектаў і ўскладненняў.
Прафілактыка дэструкцыі
Якой-небудзь спецыфічнай прафілактыкі, якая можа прадухіліць дэструкцыю шклопадобнага цела, не існуе. У асноўным, усе прафілактычныя мерапрыемствы накіраваныя на лячэнне і кампенсацыю асноўнага захворвання, якое прывяло да зменаў у структуры шклопадобнага цела.
