Нават не памятаю, з якога часу прыжылася такая традыцыя ў нашай сям’і: добра прыбраўшы напярэдадні свята кватэру (а калі траплялі на дачу, дык тамтэйшы дамок), у кожны пакой змяшчалі па тры зялёныя галінкі. Звычайна гэта былі бяроза, клён, дуб... Апошні часам замяняўся рабінаю, як сёлета. Бо не так-то проста ў бліжэйшым наваколлі адшукаць патрэбнае дрэва...
Галінкі дуба люблю пяшчотна! Раней, калі над ложкам была свяцільня, змяшчала на Тройцу галінку за яе. Высыхаючы, яна так прыемна пахла! Быццам я ў лазні вясковай, дзе запарваецца дубовы венік...
Клён для мяне – на другім месцы пасля дуба. Прыгожая сёлета яго галінка, разлапістая. А «то бярозка, то рабіна» займаюць у маёй душы пачэснае трэцяе месца. Хаця... Бярозка павінна быць першай! Бо менавіта яна – сімвал Тройцы-Сёмухі. Магчыма, калісьці нашы далёкія продкі абралі яе, бо адной з першых так прыгожа распускаецца ўвесну...
Колькі гадоў таму, калі мы шмат вандравалі па Беларусі ў арганізаванай групе, якраз на Тройцу наведвалі знакавыя мясціны, у тым ліку і храмы. Памятаю, як уразілася, упершыню ўбачыўшы там... цэлыя бярозы! Ссечаныя, яны ўпрыгожвалі царкву. Але штосьці мне падалося, што гэта занадта ўжо. Адна справа – маленькая галінка, і зусім іншае – цэлае дрэўца. Толькі што ёсць, тое ёсць. Не перайначыш. А вось што спадабалася, дык гэта цудоўны водар свежай зеляніны і кветак, у якія таксама прыбралася царква.
Нашы продкі верылі, што ў гэтыя дні менавіта бярозкі назапашвалі лекавыя ўласцівасці. Таму карысным лічыўся настой з іх лісця. А галінкі, прынесеныя ў хату, лічыліся абярэгам ад злых духаў.
Зразумела, каб народныя рэцэпты супраць хвароб дапамагалі, у іх трэба шчыра верыць. Гэта я да чаго? Ды вось прачытала, што на Тройцу лекавай лічылася нават... раса. Яе таксама збіралі з раніцы.
А яшчэ дзяўчаты гадалі на Тройцу на суджанага. І абрады былі звязаныя з бярозамі! Іх, абрадаў, у кожнай мясцовасці вельмі шмат, падобных і адмысловых. Усіх не пералічыць! Але сэнс зводзіўся да таго, што галінкі бярозкі альбо трэба было завіць-заплесці на дрэве перад Тройцай ці ў гэты ж дзень, альбо зрабіць з іх вянкі.
А затым, на Тройцу ці праз тыдзень, іх развівалі-распляталі. Бо лічылася, што калі гэтага не зрабіць, дрэва можа... пакрыўдзіцца. Як і тады, калі менавіта ў гэты дзень хтосьці захоча зрабіць сабе бярозавы венік для лазні. Не крыўдзіце дрэўца!
Паколькі Тройца – свята царкоўнае, вельмі важнае, забараняецца ў гэты дзень працаваць, асабліва цяжка фізічна, вязаць, вышываць... Толькі святкаваць! Перад гэтым наведаўшы службу ў царкве, калі чалавек веруючы.
У сям’і маёй мамы ў традыцыях было не толькі добра вышараваць падлогу ў хаце, але і пакласці на яе свежы аер. Мама кажа, што і да гэтага часу памятае той водар. Аднойчы мы зрабілі так у дамку на дачы. Пах сапраўды адмысловы, свежы-свежы!
І завівала мама з сяброўкамі бярозкі шмат разоў. А затым прама там, у лесе, яны частаваліся тым, што прынеслі з дому. Звычайна гэта былі немудрагелістыя стравы і прадукты: драчона, каўбаса, хатні сыр са смятанай, аладкі з мёдам. А запівалі ўсё гэта сітро – разліўным напоем ружовага колеру, які маміна мама, мая бабуля, купляла ў буйным населеным пункце спецыяльна напярэдадні Тройцы.
Успаміны маленства... Самыя яркія, самыя прыемныя... Яны саграваюць не толькі самога чалавека, але і яго родных. Я заплюшчваю вочы – і бачу вясковую хатку, «май» за бэлькамі і маю маму – дзяўчынку-падлетка, якая з сяброўкамі адзначае Сёмуху...
Са святам усіх вас, шаноўныя сябры! Няхай дзень будзе сонечным, пяшчотным, душэўным. І куды б вы ні накіроўваліся – у царкву ці ў лес, да рэчкі ці ў поле, няхай узнёсласць і кранальнасць Тройцы саграваюць вашыя сэрцы.
