Архив постов: Красавіка 2023

Шанаванне дрэваў паходзіць з глыбокай старажытнасці. Заўжды людзі вылучалі старыя і дуплістыя, а таксама дрэвы, адзначаныя ўдарам маланкі. Некаторым дрэвам у пэўныя каляндарныя святы прыносілі ахвяраванні: хлеб-соль і розную ежу, загорнутую ў белую халсцінку, а на галінкі павязвалі ручнікі, стужкі, ніткі. Уважалі, што дрэвы могуць хадзіць, размаўляць і нават лячыць людзей.

З асаблівай павагай спрадвеку ставіліся да дубоў, якія ў народнай культуры беларусаў спрадвеку ўвасабляюць мужчынскі пачатак. Вядома, што дубы дажываюць да некалькіх сотняў гадоў. Многія з іх маюць свае імёны. Напрыклад, Святы Дуб у Гнезна Ваўкавыскага раёна, Паромец у Вілейскім раёне, Цар-Дуб каля вёсак Пажэжын Маларыцкага і Слабада Лельчыцкага раёнаў, Дуб-Волат у вёсцы Сітцы Докшыцкага раёна ды іншыя.

Дуб выконваў ролю боства доўгія часы пасля афіцыйнага прыняцця хрысціянства. У некаторых месцах нават у пачатку 20 стагоддзя вялізныя дубы называлі Дэвайціс, што азначае Боства, Так было ў ваколіцах горада Ашмяны, мястэчка Грушава Кобрынскага раёна. У многіх вёсках людзі лічылі дубы сваімі ахоўнікамі, а каб дзеці не хварэлі, то немаўлятак насілі да паклонных дубоў. З дубамі звязаны і іншыя павер’і. Напрыклад, каб не хварэць цягам года, трэба пры першым громе ўвесну патрэсці дубовае дрэва (хаця б за галінкі).

Найбольш лекавымі лічыліся ў народзе дубы са скразнымі адтулінамі. Праз іх пралазілі самі хворыя ці іх працягвалі праз тыя адтуліны другія людзі. Перад лячэннем трэба было распрануцца, пасля абраду апрануць новае адзенне, а старое спаліць.

Так рабілі ў вёсцы Упірэвічы Барысаўскага раёна, на беразе ракі Лясная ў Язвінскім лясніцтве на тэрыторыі Белавежскай Пушчы, паміж вёскамі Навасёлкі і Матыкалы Бярэзінскага раёна.

Некаторыя дубы «працуюць» у комплексе з крыніцай, якая выцякае з-пад гэтага дрэва. Напрыклад, у вёсках Радзюкі Навагрудскага, Серкавіцы Талачынскага, Тадуліна Лепельскага раёнаў. Яшчэ ў Серкавіцах зрывалі лісточкі і кару дрэва, іх выкарыстоўвалі як лекавы сродак ад хворых зубоў. У вёсцы Тадуліна каля дуба збіралі травы і рабілі з іх адвар для лячэння вачэй. Кару з дуба ў якасці лекаў зрывалі і ў Гнезна Ваўкавыскага раёна, а траву пад дубам рвалі ў Данілавічах Лельчыцкага раёна.

У вёсцы Чаша Клецкага раёна верылі – калі жанчына дакранецца да дуба, то будзе мець шмат дзяцей. У Заазер’і Акцябрскага раёна Гомельшчыны трэба было памаліцца каля вялізнага дуба і, паводле павер’яў, ён абароніць ад усіх хваробаў. На мінскім капішчы, якое праіснавала да 20 стагоддзя і ў народзе мела назву «малельня ля каменя», рос агромністы дуб, жалуды якога таксама лічыліся лекавымі.

Згодна з павер’ямі не меншай лекавай сілай валодалі і хвойныя дрэвы. Многія з іх, як і дубы, мелі адметныя імёны – Марына Сасна, Святая Хвоя, Княжая Сасна, Сасна Куліна. Вясной з-пад сасновай кары здабывалі сок, які выкарыстоўвалі пры лёгачных хваробах. Серай з сасны лячылі дзіцячую грыжу.

У лесе каля вёскі Вялікае Горадна Крупскага раёна пры дарозе расце лекавая хвоя. Каб вылечыцца, пры набліжэнні да яе крокаў за 300 трэба было зняць верхняе адзенне і ісці далей моўчкі, каля самога дрэва прачытаць малітву і тройчы пралезці праз дупло з захаду на ўсход. Пасля распрануцца дагала і сказаць: “я скідаю з сябе гэта майно, то хай у мяне сыдуць усе хваробы”. Потым трэба было пакінуць на дрэве старое адзенне, апрануцца ў новае і моўчкі адыходзіць.

На ўскрайку вёскі Старыца Капыльскага раёна каля дарогі раней была сасна, якая лячыла вочы. Згодна з паданнем, аднаму селяніну, хвораму на вочы, прыснілася: каб вылечыцца, ён павінен паставіць побач з хвояй крыж. Чалавек так зрабіў і вылечыўся. Пасля гэтага выпадку да лекавага дрэва сталі ўвесь час прыходзіць людзі і ў якасці аплаты за лячэнне ахвяравалі яму лён, прадукты, грошы ды інш.

Нават у наш час папулярнасцю карыстаецца высахлая сасна каля каплічкі ў лесе паблізу вёскі Цвермы Лідскага раёна. На галінкі дрэва вешаюць стужкі, фартушкі, крыжыкі і абразкі. Шануюць і сасну ў Хатынскім лесе непадалёк ад вёскі Ніўкі Лагойскага раёна. Наверсе дрэва вісіць абраз, а побач пастаўлены крыжы. Некалі тут была і шануемая крынічка, але з часам яна высахла. Па павер’ях, сасна дапамагае ад многіх хвароб, а за лекаванне раней на дрэва вешалі нават кавалачкі сала і каўбасы, ручнікі, адзенне, шапкі і хусткі.

У Шчыткавічах Старадарожскага раёна лекавай лічылі сасну ва ўрочышчы Барысаў Гай. Дрэва ўпрыгожвалі стужкамі і ручнікамі, а каля сакральнай хвоі бралі пясок як лекавы сродак для вачэй і ад жаночых хваробаў.

Значнае месца ў народнай медыцыне надавалі і ліпе. Яшчэ ў пачатку 20 стагоддзя каля вёсак Капланцы і Міластаў Бярэзінскага раёна раслі тры лекавыя ліпы. Асабліва вылучалі ліпу, якая знаходзілася на ўскрайку лесу каля вёскі Міластаў. Яна лячыла розныя хваробы, асабліва псіхічныя.

Хворы павінен быў пралезці праз адтуліну ў дрэве, калі не сам, то пры дапамозе іншых. Пасля трэба было разарваць тую частку адзення, якая дакраналася да хворага месца. Такое адзенне пакідалі на дрэве і надзявалі новае.

Яшчэ не так даўно на свята Юр’я ад храма з мястэчка Лужкі да ліпы, што была пры дарозе каля вёскі Падліпкі Шаркаўшчынскага раёна ішлі хрэсным ходам. На дрэве здаўна вісеў абраз Божай Маці, а побач стаяў крыж, на які вешалі ручнікі. Калі хто хварэў, то маліцца аб здароўі ішлі спачатку ў царкву, потым да ліпы. На ўскрайку мястэчка Любча на Навагрудчыне стаіць каплічка, каля яе паклонная ліпа, куды ад царквы ідуць хрэсным ходам на трэці дзень Тройцы. Раней на гэтым месцы была культавая крынічка. На пэўныя каляндарныя даты тут адбываліся вялікія фэсты. Паломнікі зрывалі лісточкі з дрэва і бралі з сабой як лекавы сродак.

У традыцыйнай народнай культуры беларусаў жаночым сімвалам сярод дрэваў з’яўляецца бяроза. Паводле павер’яў, яна лечыць хваробы і бясплоддзе ў жанчын. У вёсцы Заазер’е Бялыніцкага раёна жанчына, якая не магла зацяжарыць, пралазіла праз “вілку”, якую ўтваралі дзве бярозы.

У 19 стагоддзі ў Бабруйскім павеце каб зацяжарыць, трэба было ў лесе знайсці пень бярозы са згнілай сярэдзінай, з якога выраслі тры новыя атожылкі. З гэтых маладзенькіх бярозак лупілі і высушвалі кару, потым настойвалі на вадзе і пілі.

У наш час папулярнасцю карыстаецца Святая Грушка паміж вёскамі Вярховічы і Доўбізна Камянецкага раёна. 27 жніўня тут адбываецца шматлюдны фэст.  Пабудаваны храм, і штогод людзі абракаюцца на гэтым месцы, ставяць новыя крыжы і абнаўляюць старыя. Грушка ахоўвае ад хвароб, асабліва ад хвароб вачэй. Пасля службы ладзяць на вялізным абрусе абед — кожны ставіць прынесеную з сабой посную ежу.

https://bel.24health.by/nibyta-zhyvyya-razmaulyayuc-charounyya-ulascivasci-krynic-u-krynichkax/

Беларускія танцы адрозніваюцца сваёй сфарміраванасцю і самабытнасцю. Гістарычныя ўмовы развіцця беларускага народа, пастаяннае змаганне за захаванне сваіх нацыянальных рыс, прывялі да таго, што ў беларускім фальклоры і танцы захаваліся старажытныя, архаічныя рысы.

Гэта робіць беларускую харэаграфію значнай для разумення вытокаў беларускай культуры. Беларускі народны танец, як і ўся беларуская культура, фаміраваўся пачынаючы з XIV стагоддзя. А вытокамі народных танцаў былі яшчэ больш старажытныя ўсходнеславянскія абрады. З сярэдзіны XIX стагоддзя пачалося зліццё традыцыйнага фальклору з танцавальнымі формамі кадрылі і полькі, якія прыйшлі з Заходняй Еўропы. Беларускія танцы дзеляць на тры групы: ілюстрацыйна-выяўленчыя, гульнявыя і арнаментальныя.

Экскурс у гісторыю

Поры года таксама паўплывалі на з'яўленне новых танцаў. Беларускія народныя танцы суаднесены з самымі яркімі святкаваннямі сезона. Гэта звязана з характарам заняткаў старажытных беларусаў, а менавіта з земляробствам. Напрыклад, такія святы, як зажынкі і дажынкі, былі прычынамі гулянняў восенню. Узімку галоўнымі нагодамі патанчыць былі Каляды і святы вечар. На Масленіцу беларусы не толькі пяклі бліны, але і танцавалі ўсёй вёскай. А летам беларускі народны танец ушаноўваўся ледзь не кожны дзень, бо маладыя хлопцы і дзяўчаты былі не супраць паскакаць і без нагоды. А галоўным святам лета лічыўся Купала.

Адзіночных танцаў у Беларусі вельмі мала. Іх асноўная колькасць — парныя, масавыя. Танчылі беларусы пад любыя інструменты, якія толькі былі пад рукой.

Паколькі наш народ вельмі таленавіты, такіх інструментаў было шмат: ад скрыпкі да бубна, ад цымбал да гармоніка і гэтак далей. Ну як жа тут абысціся без песні? Спяваць больш за ўсё любілі прыпеўкі. Гэта надавала яшчэ больш гуллівасці танцам, і яны ператвараліся ў невялікія гумарныя спаборніцтвы.

Беларускія народныя танцы шмат гадоў існавалі выключна ў сельскай мясцовасці. Іх лічылі мужыцкімі і нявартымі вышэйшых пластоў грамадства. І толькі на пачатку ХІХ стагоддзя адбылася папулярызацыя беларускіх танцаў. Галоўную ролю ў гэтым адыграў Ігнат Буйніцкі. Ён сабраў сваю трупу і раз'язджаў з ёю па ўсёй краіне. Гэтыя людзі паказалі, наколькі народны танец беларусаў можа быць эмацыйным і тэмпераментным. Папулярнасць гэтага тэатра толькі расла, што дало ім магчымасць быць запрошанымі ў Польшчу і Санкт-Пецярбург і ўжо там прадстаўляць  самабытнасць свайго народа. Але Буйніцкі не спыняўся на дасягнутым, і ў 1907 годзе ён стаў заснавальнікам беларускага народнага тэатра. Роля рэжысёра і акцёра належала ў ім і самому Буйніцкаму. Ён здолеў перадаць усе фарбы народнага танца, пры гэтым паказаўшы яго прыгажосць і характэрныя рысы народа.

Аўтэнтычныя беларускія народныя танцы

Да беларускіх народных танцаў адносяцца лепшыя творы народа — масавыя народныя танцы, якія нясуць у сабе багацце традыцый і вылучаюцца яркім нацыянальным каларытам. Вось некаторыя з іх: «Лявоніха», «Крыжачок», «Кола», «Галубец», «Шастак», «Талакуха», «Балабас», «Закаблука», «Падушачка», «Гусарыкі» і многія іншыя.

Гэтыя танцы можна назваць арнаментальнымі, бо яны маюць багаты прасторавы малюнак, у якім адлюстроўваецца маляўнічы беларускі арнамент. Вось апісанні некаторых з названых танцаў.

Лявоніха

З традыцыйных народных танцаў — самы папулярны і любімы ў Беларусі. У ім яскрава выяўлены душа беларускага народа, яго нацыянальныя рысы.

«Лявоніха» — танец парна-масавы. Яго музычнае суправаджэнне — мелодыя аднайменнай песні. Танец жыццярадасны, дынамічны, забіяцкі, выконваецца любой колькасцю пар; кампазіцыйна будуецца на свабодных, імклівых, але не складаных рухах.

Асноўны напеў «Лявоніхі», як і напеў яе даччыных варыянтаў, верагодна, узыходзіць да далёкіх часоў скамарошага мастацтва.

Крыжачок

Гэты танец належыць да найбольш папулярных беларускіх народных танцаў. Аб паходжанні яго назвы існуе тлумачэнне, якое падкрэслівае яго сувязь з народнай назвай дзікага качара — «крыжак», сам жа танец адносяць да групы танцаў, якія пераймаюць рухам птушак. Назва «Крыжачок» таксама паходзіць ад слова «крыж», бо для гэтага танца характэрныя пабудовы ў форме крыжа, пераходы крыж-накрыж.

Існуе і танец, які паўтарае рухі дзікага качара, але гэта мясцовы варыянт «Крыжачка», які сустракаецца ў заходніх рэгіёнах Беларусі. Танец «Крыжачок» меў і іншыя назвы: «Крыжык», «Паўлючок», «Антошка», у залежнасці ад назваў прыпевак да яго.

Крыжачок — танец арнаментальны, парна-масавы, выконваецца любой колькасцю пар у хуткім тэмпе. Прасторавы малюнак танца мудрагелісты і складаны. У развіцці гэтага танца значную ролю адыграў харэограф К. А. Алексютовіч. Ён узбагаціў яго новымі элементамі руху, унёс разнастайнасць у малюнак, увёў сольнае выкананне, змяніў тэмп, пасля эмацыйнай завязкі ідзе павольная лірычная сольная частка, якую выконваюць адна ці дзве пары. Астатнія танцуючыя служаць фонам, яны як бы акампануюць салістам. Заключная частка носіць вясёлы, забіяцкі характар.

Кола

У летняе свята Купалы народ на ўлонні прыроды ажыццяўляў імпрэзы з гульнямі, танцамі, займальнымі кругавымі карагодамі, з якіх «Кола» выконваўся найболей часта. У купальскую ноч Купалка — найболей прыгожая дзяўчына, раскошна прыбраная кветкамі і фарбаванымі пёрамі, урачыста ішла да вогнішча, раскладзенага ля вады, і высока несла на тычцы падпаленае кола — знак сонца. Сама назва танца — «Кола» — кажа аб характары яго пабудовы.

Кола ў вераваннях старажытных славян сімвалізавала вялікае свяціла, якое дорыць людзям святло і цяпло.

Гэта кругавы танец, у якім выкарыстаны агульны замкнёны круг, які своеасабліва перабудоўваецца ў малюнак «кола». Далей малюнак імкліва разгортваецца ў лінію, у калонку або растулены круг. Для танца «Кола» характэрны кружэнні, змена напрамку руху танцуючых, пастраенне ў пары. Танец выконваецца ў хуткім тэмпе, весела, імкліва. Асноўныя рухі яго -—полька, звычайны бег, кручэнне, пераменны крок і інш.

Галубец

«Галубец» — хуткі, жывы танец. Выкананне яго ўяўляе вызначаныя тэхнічныя цяжкасці: шмат абцасковых падбіванняў, энергічных рухаў. У аснове танца ляжыць элемент руху «галубец», які і даў, відавочна, назву танцу.

Падушачка

Беларускі народны танец, які прылічваецца ў адных крыніцах XIX ст. да гульнявых карагодаў, а ў іншых — да гульняў. З цягам часу «Падушачка» канчаткова замацавалася як танец. Танцавальныя элементы арганічна ўвайшлі ў танец-карагод і разам з рысамі ігравога характару склалі адзінае цэлае. У гэтым народным танцы галоўным выканаўцам з'яўляецца саліруючая пара (юнак і дзяўчына), якая дэманструе сваё танцавальнае майстэрства.

Між тым, М. Доўнар-Запольскі ў сваіх даследаваннях  адзначаў, што «Падушачка» выконваецца толькі дзяўчатамі, але сам танец у яго апісанні мае больш складаную харэаграфічную канструкцыю, іншы тэмп танца: павольныя, плыўныя рухі выканаўцаў часам змяняюцца імклівымі, тэмпераментнымі. Складаецца круг з дзяўчын, адна ўваходзіць у яго і спявае.

Балабас

Танец бытаваў у Ваўкавыскім павеце Гродзенскай губерні. Гэты танец выконваецца жыва. Уяўляе цікавасць кампазіцыя танца, якая ўключае вялікую колькасць танцуючых. Для танца бяруць хустку, звязваюць канцы з канцом накшталт абруча, за які возьмуцца правай рукой асоб каля 10, а часам па 30 абодвух і спяваюць пад музыку.

Гусарыкі, або Гусары

Тэкст песні «Гусары» (пастухі гусей) запісаны А. Р. Раманавым у м. Манастыршчына Мсціслаўскага павета Магілёўскай губерні. У сваім самабытным выглядзе танец «Гусарыкі» і цяпер жыве ў в. Добры Магілёўскага раёна, адкуль у 1967 г. ён быў прывезены ў Мінск на Рэспубліканскі фестываль мастацкай самадзейнасці. Мяркуючы па апублікаваных матэрыялах, гэты танец бытаваў і зараз вядомы толькі на Магілёўшчыне.

Цярэшка

Гэты танец заключаецца ў тым, што дзяўчыны з хлопцамі дзеляцца на пары і становяцца ў два шэрагі: дзяўчыны па адзін бок, а хлопцы па іншым. Першая пара, хлопец з дзяўчынай, скачуць бычка і потым развітваюцца, дзяўчына сыходзіць ад хлопца, які ўслед за тым кідаецца яе лавіць і, злавіўшы, зноў становіцца з ёй у шэраг. Тое ж самае робяць усе астатнія пары. Падчас гэтага танца спяваюць прыпеўкі. Танец «Цярэшка» цікавы тым, што яго выкананне прадугледжвае праяву творчых магчымасцяў выканаўцаў.

https://bel.24health.by/zdarovyya-pryvychki-lyubou-da-kultury-vandrouki-razmova-sa-spyavachkaj-nastassyaj-shvyadko/

Алергія на свойскую жывёлу — пашыраная з'ява, якая можа выклікаць дыскамфорт і прывесці да сур'ёзных праблем здароўя. Таму выбар хатняга гадаванца – няпростая задача. У гэтым артыкуле мы разгледзім, чаму з'яўляецца алергія на свойскую жывёлу, як яна выяўляецца, а таксама якія пароды сабак і котак лічацца гіпаалергеннымі і чаму.

Чаму з'яўляецца алергія на жывёл?

Алергія на свойскіх жывёл з'яўляецца рэакцыяй імуннай сістэмы на бялкі, якія ўтрымліваюцца ў сліне, мачы, скуры ці шэрсці жывёл. Калі чалавек з алергіяй уступае ў кантакт з жывёлай, яго імунная сістэма рэагуе на гэтыя бялкі і пачынае вырабляць антыцелы і хімічныя рэчывы, якія выклікаюць сімптомы алергіі.

Імунная сістэма рэагуе на бялкі, бо яны ўспрымаюцца ёй як «чужынныя» рэчывы, якія могуць уяўляць пагрозу для арганізма. Бялкі жывёл, якія выклікаюць алергічную рэакцыю ў чалавека, называюць алергенамі. Гэтыя бялкі вылучаюцца з жывёлы ў навакольнае асяроддзе і могуць знаходзіцца ў паветры ў выглядзе мікраскапічных часцінак, трапляць на дываны, мэблю і іншыя паверхні, а таксама пракрадацца ў дыхальныя шляхі чалавека.

Найболей пашыранымі бялкамі, якія выклікаюць алергічныя рэакцыі ў людзей, з'яўляюцца: фелі д 1 (Fel d 1) – бялок, які ўтрымліваецца ў сліне і залозах катоў; каніс д 1 (Can f 1) – бялок, які ўтрымліваецца ў залозах сабак. Таксама вядомы эпітэлійны алерген котак (Fel d 4), альбумін яечны (Gal d 2) і іншыя бялкі, якія могуць выклікаць алергічныя рэакцыі ў чалавека, калі яны ёсць у навакольным асяроддзі ці ў прадуктах, якія спажываюцца.

У кожнага чалавека індывідуальная імунная сістэма, якая можа рэагаваць па-рознаму на розныя алергены. Некаторыя людзі могуць мець больш адчувальную імунную сістэму, якая рэагуе на нават невялікую колькасць алергенаў, тым часам як іншыя людзі могуць мець меней адчувальную імунную сістэму, якая не выклікае рэакцыі на тыя ж самыя алергены.

Апроч таго, у людзей можа быць розны ўзровень экспазіцыі алергенам, то бок узровень кантакту. Чалавек можа стаць алергікам пасля першага кантакту з алергенам ці пасля шматразовай экспазіцыі. Чым больш кантактаў адбылося з алергенам, тым больш імавернасць развіцця алергіі, бо імунная сістэма пачынае рэагаваць на яго ўсё болей і болей моцна. Экспазіцыя можа адбывацца праз скуру, дыхальныя шляхі ці стрававальную сістэму.

Экспазіцыя алергенаў можа быць рознай для кожнага чалавека і залежыць ад шмат якіх фактараў, у тым ліку, генетычнай схільнасці, узросту, навакольнага асяроддзя, стану здароўя і інш.

Як зразумець, што з'явілася алергія на жывёл?

Да найболей пашыраных сімптомаў алергіі на свойскую жывёлу адносяцца:

• праблемы з дыханнем праз нос, закладзенасць носа, выдзяленні з носа
• сталы сухі кашаль, астматычны кашаль, які можа ўзмацняцца ноччу
• чырвоныя плямы, сып на скуры, пачырваненне ці раздражненне скуры
• слезацёк, пачырваненне і раздражненне вачэй
• ацёк гартані ці языка – вельмі рэдкая, але сур'ёзная рэакцыя на алергены, звязаныя з жывёламі. Гэта можа прывесці да цяжкасцяў з дыханнем ці глытаннем, што патрабуе неадкладнай медыцынскай дапамогі.

Для таго, каб зразумець, што пачалася алергія на свойскую жывёлу, рэкамендуюць паназіраць за сваімі сімптомамі. Калі яны ўзнікаюць, калі вы знаходзіцеся поруч з жывёлай ці пасля кантакту з ёй, то гэта можа быць прымета алергіі на хатніх гадаванцаў. Таксама варта звярнуць увагу на тое, якія менавіта жывёлы выклікаюць у вас сімптомы. Калі сімптомы ўзнікаюць толькі пасля кантакту з пэўнай жывёлай, то, магчыма, у вас алергія на пэўны від жывёл. Калі ў вас раней не было алергіі на свойскую жывёлу, а зараз вы заўважылі ў сябе сімптомы, то гэта можа быць прыкметай развіцця алергіі. Магчыма, у вас ужо дыягнаставаная алергія на іншыя алергены, тады імавернасць з'яўлення алергіі на свойскую жывёлу высокая.

Але для дакладнага дыягназу трэба звярнуцца да лекара-алерголага, які правядзе адпаведныя даследаванні і дапаможа вызначыць, ці ёсць у вас алергія на свойскую жывёлу.

Якую свойскую жывёлу завесці, калі ёсць алергія?

Калі ў вас ёсць алергія на свойскую жывёлу, то выбар  гадаванца можа быць цяжкім. Важна разумець, што няма такой свойскай жывёлы, якая б гарантавана не выклікала алергічных рэакцый ва ўсіх людзей. Аднак, ёсць некалькі відаў жывёл, якія можна лічыць больш прыдатнымі для людзей з алергіяй.

Рыбкі, чарапахі, яшчаркі і іншыя рэптыліі могуць быць добрым выбарам для людзей з алергіяй, бо яны не маюць шэрсці. Папугаі, канаркі таксама не маюць шэрсці і могуць быць бяспечнымі для людзей. Аднак, яны вылучаюць пыл і пёры, якія могуць выклікаць алергічную рэакцыю. Марскія зоркі, ракавіны і іншыя нехрыбтовыя таксама падыдуць у якасці гадаванцаў, таму што яны маюць менш сліны і сакрэцый, якія могуць утрымліваць алергены.

Якія пароды сабак самыя бяспечныя для алергікаў?

Існуе невялікая колькасць парод сабак, якія больш за іншыя падыходзяць для людзей з алергіяй. Аднак, усе сабакі могуць выклікаць алергічную рэакцыю, нават калі яны адносяцца да гіпаалергенных парод. Пры гэтым, узровень рызыкі і ступень алергічнай рэакцыі могуць адрознівацца.

Пудзель – гэтая парода сабак лічыцца адной з самых гіпаалергенных. У пудзеля няма падшэрстка, а яго шэрсць падобная да чалавечых валасоў, што змяншае колькасць шарсцінак, якія ён скідае. Пудзелі бываюць мініяцюрныя, сярэдніх памераў і буйныя. Яны лёгка навучаюцца і энергічныя.

Ёркшырскі тэр'ер таксама лічыцца гіпаалергеннай пародай. Падшэрстак у ёркшырскага тэр'ера расце падобны на чалавечыя валасы, іх цела пакрыта доўгай, гладкай шэрсцю, якая амаль не вывальваецца. Гэта парода вядома сваім жывым розумам і хуткай рэакцыяй на розныя сітуацыі.

Мальтыйская балонка – гэта яшчэ адна маленькая парода сабак, яка лічыцца гіпаалергеннай. У мальтыйскай балонкі няма падшэрстка, які можа ўтрымліваць вялікую колькасць алергенаў. Замест гэтага, у яе доўгая, мяккая і шаўкавістая шэрсць, якая не ліняе так моцна, як у іншых парод. Скура мальтыйскай балонкі ўтрымлівае невялікую колькасць тлушчоў, што зніжае рызыку ўзнікнення алергічных рэакцый. Бо тлушчы, што вылучаюцца на скуры сабак, будуць дадатковай крыніцай алергенаў. Апроч таго, мальтыйскія балонкі маюць мяккі і гуллівы характар, што робіць іх ідэальнымі кампаньёнамі для тых, хто пакутуе ад алергіі.

Шы-тцу адносіцца да парод, якія могуць быць больш прыдатнымі для людзей з алергіяй. Гэта парода валодае падвойным покрывам шэрсці: вонкавая шэрсць доўгая і шаўкавістая, а падшэрстак мяккі і пухнаты. З-за асаблівасцяў структуры шэрсці, якая не ліняе так інтэнсіўна, шы-тцу адносяць да гіпаалергенных парод. Шы-тцу даволі актыўныя сабакі, але яны таксама могуць прыстасоўвацца да жыцця ў кватэры, калі атрымліваюць досыць фізічнай актыўнасці.

Лабрадудль – гэта парода сабак, якая атрымалася ў выніку спароўвання лабрадора рэтрывера і пудзеля. Лабрадудль мае гіпаалергенную шэрсць, а таксама ў лабрадудля няма характэрнага паху, які ёсць у іншых парод сабак. Па характары лабрадудль вельмі разумны і лёгка навучаецца. Ён з'яўляецца выдатным кампаньёнам для дзяцей і сталых людзей, любіць гуляць і актыўныя заняткі.

Шнаўцары дробных, сярэдніх і вялікіх памераў валодаюць шэрсцю, якая мала ліняе. Гэта дзякуючы цвёрдай структуры валаскоў. Таксама ў шнаўцараў у шэрсці нізкі ўзровень фосфаліпідаў. Фосфаліпіды пакрываюць шэрсць і бароняць яе ад вільгаці і бруду. Таксама яны могуць перашкаджаць утварэнню бялковых часцінак, якія выклікаюць алергічную рэакцыю ў чалавека. Шнаўцары – разумныя, энергічныя і адданыя сабакі. Яны валодаюць высокім інтэлектам і часта выкарыстоўваюцца ў якасці службовых сабак, напрыклад, для аховы ці абароны.

Чыхуахуа – гэта маленькія сабачкі з кароткай, гладкай шэрсцю, за якой лёгка даглядаць. Чыхуахуа лічыцца пародай, якую можна заводзіць людзям з алергіяй, таму што іх шэрсць не вывальваецца ў вялікіх колькасцях, што спрыяе змяншэнню алергенаў. Чыхуахуа – маленькія і зручныя для жыцця ў кватэры. Яны могуць быць трохі ганарыстымі, але вельмі адданымі сваім гаспадарам.

Бішон фрызе – гэта парода маленькіх сабак, якая лічыцца гіпаалергеннай. Гэта звязана з тым, што ў іх практычна няма шэрсць, якая з'яўляецца асноўнай крыніцай алергенаў. Апроч таго, у бішонаў фрызе шэрсць складаецца з дробных спіралепадобных валаскоў, якія не вывальваюцца так часта, як у іншых парод, што таксама зніжае колькасць алергенаў у хаце. Да таго ж шэрсць бішон фрызе моцна не пэцкаецца і не прыцягвае бруду і пылу, што таксама робіць іх больш прыдатнымі для людзей з алергіямі. Бішон фрызе з'яўляюцца вельмі пяшчотнымі і гуллівымі сабакамі, якія добра падыходзяць у якасці кампаньёнаў для людзей з рознымі патрэбамі.

Якія пароды катоў лічаць гіпаалергеннымі?

Існуюць пароды катоў, якія могуць быць меней алергеннымі для людзей. Гэта звязана з тым, што ў іх шэрсці утрымліваецца меншая колькасць пратэіну Fel d 1, які з'яўляецца асноўным алергенам для чалавека.

Адна з самых прыдатных парод для алергікаў – сфінксы. Іх адметнай рысай з'яўляецца адсутнасць шэрсці на большай частцы цела. Без шэрсці сфінксы выглядаюць гладкімі, а іх скура навобмацак падобная да замшы ці велюру. У іх таксама няма шчаціністых валасоў на пысе і каля вушэй, што робіць іх вельмі вядомымі. Сфінксы любяць гуляць і знаходзіца побач з людзьмі, але таксама могуць быць вельмі незалежнымі і самадастатковымі.

Руская блакітная котка – гэта парода катоў, якая падыходзіць для людзей з алергіяй, бо ў іх шэрсць кароткая і менш вывальваецца, што зніжае колькасць алергенаў у навакольным асяроддзі. Руская блакітная котка была выведзена ў Расіі пад канец XIX стагоддзя. Яна вядома сваімі блакітнымі вачамі і мяккай шэрсцю, якая патрабуе мінімальнага догляду. У гэтых котак таксама вельмі таварыскі і сацыяльны характар, што робіць іх выдатнымі спадарожнікамі для людзей.

Бельгійская котка, таксама вядомая як котка з бельгійскага горада Мехелен, лічыцца адной з парод, якія могуць падысці для людзей з алергіяй. Гэта звязаны з тым, што ў гэтай пароды шэрсць не надта доўгая і, яна моцна не ліняе. Таксама шэрсць у бельгійскіх котак тонкая і мяккая, якая не выклікае моцнай алергічнай рэакцыі, за ёй лёгка даглядаць. Бельгійскія коткі вядомыя сваімі выбітнымі якасцямі: яны разумныя, энергічныя, лёгка паддаюцца дрэсіроўцы.

Сіямскія коткі часта рэкамендуюцца алергікам у якасці хатніх гадаванцаў з-за іх кароткай, тонкай і гладкай шэрсці. У адрозненні ад больш пухнатых парод, у сіямскіх котак менш вывальваецца шэрсць і менш выпрацоўваецца тлушчавы сакрэт. Апроч таго, шэрсць сіямскіх котак менш схільная да ўтварэння камякоў і з'яўлення перхаці, якія могуць выклікаць алергічныя рэакцыі ў чалавека. Сіямскія коткі вядомыя сваёй незалежнасцю і могуць быць досыць упартымі, але, у цэлым, яны вельмі прыязныя.

Бурманскія коткі лічацца гіпаалергеннымі, таму што яны вырабляюць менш бялкоў фелі д 1. Гэта парода вядома сваёй гладкай, шаўкавістай шэрсцю, якая моцна не ліняе. Гэта значна зменшыць колькасць алергенаў у пакоі. Апроч таго, бурманскія коткі валодаюць даволі спакойным характарам і любяць быць з людзьмі, што можа быць прывабным для тых, хто шукае кампаньёна з меншай рызыкай алергічнай рэакцыі.

Аднак варта помніць, што рэакцыя арганізма на кожную з парод катоў і сабак, будзе індывідуальнай і залежаць ад пэўнага чалавека. Каб пераканацца, што вам падыходзіць тая ці іншая парода, найлепей зрабіць пробы на алергію і паспрабаваць правесці час з будучым гадаванцам.

https://bel.24health.by/prastuda-ci-alergiya-yak-adroznic-adno-ad-drugoga/

Нават крыху дзіўна, што сярод ягад чарніцы па папулярнасці займаюць толькі другую пазіцыю ў свеце, сціпла саступіўшы клубніцам месца лідара.

У адрозненне ад «канкурэнтаў», у іх у разы больш багаты нутрыентны склад, няма пабочных эфектаў ад ужывання (за выключэннем вельмі рэдкай алергіі на саму ягаду). А яшчэ яны маюць дзівосныя смакавыя якасці.

Сапраўдныя знаўцы чарніц кажуць, што іх смак напоўнены сонцам і непаўторным водарам лета, які цалкам захоўваецца нават у замарожанай або высушанай ягадзе.

Чарнічны чызкейк – класіка і гонар амерыканскай кухні.

Зрэшты, і на іншых кантынентах у яго нямала прыхільнікаў. Пяшчотная, сметанковая тэкстура, дапоўненая непераўзыдзеным смакам і водарам лясной ягады, забяспечылі гэтаму дэсерту вечную папулярнасць.

Радзімай чарніц з'яўляецца Паўночная Амерыка. Адсюль яны адправіліся «падарожнічаць» па свеце і моцна абгрунтавалася ў Еўропе, Аўстраліі і Новай Зеландыі, а таксама ў рэгіёнах умеранага клімату ў Азіі. Сёння чарніцы культывуюць і вырошчваюць у камерцыйных мэтах нават у Паўднёвай Амерыцы (Аргенціна і Чылі) і Паўночнай Афрыцы (Марока).

Пры жаданні, замест чарніц можна выкарыстоўваць любую іншую ягаду, свежую або замарожаную. Але мы не будзем адхіляцца ад арыгінальнага рэцэпта і прапануем прыгатаваць класічны чарнічны чызкейк.

Рэцэпт чызкейка з чарніцамі

Інгрэдыенты

• Печыва – 300 г

Падыдзе любое, якое лёгка крышыцца: «Да гарбаты», «Шахматнае», «Лімоннае», аўсянае.

• Сметанковае масла – 140 г
• Цукар – 275 г
• Чарніцы – 1 шк.

Колькасць ягады можна павялічыць. Гэта той самы выпадак, калі чызкейк чарніцамі не сапсуеш. Па-першае, смак дэсерту атрымаецца больш насычаным. Па-другое, карысці больш, бо ўсяго 100 г чарніц утрымліваюць сутачную патрэбу чалавека ў некаторых вітамінах і мікраэлементах;

• Кукурузная мука – 1 ч л
• Сметанковы сыр – 3 порцыі па 180 г. «Родным» для чызкейка з'яўляецца мяккі сметанковы сыр Філадэльфія
• Мука – 4 ст л
• Яйкі – 3 шт
• Смятана або вяршкі – 200 мл
• Ванілін або экстракт ванілі

Спосаб прыгатавання

Для пачатку трэба прыгатаваць корж-аснову для чызкейка.

Для гэтага здрабніце печыва ў блендары (але пры пэўнай стараннасці можна і рукамі) у дробную крошку. Дадайце мягкае сметанковае масла і добра вымешайце массу.

Разагрэйце духоўку да 180° С. Форму для выпечкі засцеліце пергаментнай паперай. Падрыхтаваную масу з печыва і масла кладзіце роўным слоем на дно формы, шчыльна ўтрамбоўваючы і фарміруючы борцік.

Аснову для чызкейка трэба выпякаць у духоўцы на працягу 10 хвілін. Затым дастаць і, не вымаючы з формы, астудзіць.

Для прыгатавання чарнічнага сіропу ў рондаль пакладзіце 25 г цукру, чарніцы і кукурузную муку, разведзеную з 1 сталовай лыжкай халоднай вады.

На маленькім агні, пастаянна памешваючы, награвайце сумесь да таго часу, пакуль цукар цалкам не растварыцца. Затым павялічце агонь да сярэдняга і пракіпяціце соус на працягу 1-2 хвілін. Зніміце рондаль з пліты і таксама дайце астыць.

Надышоў час сметанковага сыру. У вялікай місцы ўзбіце яго да аднароднай масы, дадайце цукар і зноў узбіце. Пасля гэтага пакладзіце ў міску муку, ванілін, яйкі, смятану і добра вымешайце.

І, нарэшце, фінальны акорд! Палову сметанковай сумесі выкладзіце на астылы да гэтага часу корж, дадайце палову чарнічнай падліўкі. Затым раўнамерна размяркуеце зверху астатнюю палову сметанковай сумесі і паліце рэшткамі чарнічнай падліўкі.

Адпраўляйце чызкейк у духоўку. Будзьце ўважлівыя, выпякаць дэсерт трэба адмысловым спосабам.

Першыя 10 хвілін – пры тэмпературы 180° С. Затым яшчэ 30 хвілін убавіўшы тэмпературу да 90° С. Потым выключыце духоўку і, не адкрываючы дзверцы, пакіньце ў ёй чызкейк на 1 гадзіну. І яшчэ 1 гадзіну з прыадчыненымі дзверцамі. Нарэшце, страву можна дастаць з духоўкі і пакінуць пры пакаёвай тэмпературы да поўнага астуджэння.

Але і гэта яшчэ не ўсё!

На працягу 3-х гадзін як мінімум (а лепш на працягу ночы) чызкейк варта патрымаць у халадзільніку.

Усе гэтыя «танцы з бубнам» пры выпечцы і астуджэнні дэсерту неабходныя толькі дзеля таго, каб не пацярпеў самы галоўны кампанент чызкейка – яго сметанковае начынне. Варта даць сабе слабіну, не вытрымаць тэмпературу выпякання або «сістэму астуджэння», і далікатнае сметанковае суфле дасць расколіну.

Нягледзячы на працягласць «выспявання», чарнічны чызкейк папросту можа стаць будзённай стравай, калі гатаваць яго з вечара. Раніцай пад кубачак духмянай кавы ці моцнай гарбаты ён зарадзіць вас летам на ўвесь дзень.

Захоўваць гатовы чызкейк у халадзільніку можна да 5 дзён.

Смачна есці!

https://bel.24health.by/use-smaki-leta-yagadny-chyzkejk-bez-vypechki-recept/

Сёлета дзейнасць Нацыянальнага акадэмічнага драматычнага тэатра імя Максіма Горкага багатая на прэм’еры. Практычна месяц таму гледачам прадставілі новы спектакль «Ідыёт», а ў красавіку паказалі прэм’ерную пастноўку «Opus 40. Беспасажніца» па п’есе Аляксандра Астроўскага.

Перад пачаткам спектакля на сцэну выйшаў мастацкі кіраўнік таэтра, рэжысёр спектакля Сяргей Кавальчык, які адзначыў, што на 200-годдзе Аляксандра Мікалаевіча Астроўскага не мог абысці бокам такую дату, таму прэм’ера сімвалічная.

П'еса «Беспасажніца» была напісана ў 1878 годзе і стала саракавым па ліку арыгінальным творам пісьменніка. На чарнавым варыянце рукапісу аўтар пазначыў: «Opus 40».

У горадзе на Волзе жывуць дачка і маці — Ларыса і Харыта Ігнатаўна Агудалавы. Іх дом заўсёды поўны гасцей. Усім падабаецца весяліцца і праводзіць час у кампаніі прыгожай Ларысы, але вось жаніцца на ёй ніхто не спяшаецца. Дзяўчына прыгожая, таленавітая, добра выхаваная і адукаваная, але бедная. Яна ўлюбляецца ў куцілу, дзёрзкага двараніна, які прывык да раскошы і жыве толькі для сябе, — Сяргея Паратава. Яму таксама падабаецца Ларыса, здавалася б, далікатныя пачуцці, але разлік вышэй за ўсё. Закружыўшы ёй галаву, малады чалавек з'яжджае амаль на год і не піша лістоў.

Ларыса ад роспачы і безвыходнасці вырашае выйсці замуж за Карандышава — небагатага чыноўніка, які некалькі гадоў круціўся вакол яе. Ён шчаслівы і ганарлівы, што нарэшце яго заўважылі. Але вось вяртаецца Паратаў і разбурае ўсе планы…. Тым часам сябры сям'і Агудалавых — багатыя купцы Мокій Парменыч Кнураў і Васіль Даніліч Важаватаў вядуць размовы пра тое, каму ж з іх дастанецца такі «дыямент», як Ларыса.

Яна для іх усяго толькі рэч, якую можна набыць. Зрэшты, для Паратава яна таксама цацка, а для Карандышава — уваходны білет у вышэйшы свет.

Дзеянне адначасова і кранаючае, і напружанае. Унутраная барацьба Ларысы Дзмітрыеўны паміж каханнем і розумам — дазваляе гледачу адчуць увесь унутраны боль дзяўчыны і яе недахоп сілы ў тым, каб зрабіць выбар, які не прымусіць яе пакутаваць.Такая далікатная і пяшчотная, яна давярае голасу сэрца, якое зноў здраджвае ёй.

Палатно сюжэту звязваюць музычныя творы. Акцёры, якія граюць цыган, выконваюць на сцэне старадаўнія рамансы, якія задаюць апавяданню меланхалічнасць, прыемны сум, які характарызуе перыяд росквіту капіталізму і завядання дваранскага бляску. Менавіта на фоне гэтых гістарычных перамен і адбываецца завязка сюжэту.

Хор у спектаклі таксама паўнавартасная дзеючая асоба, амаль да самага фіналу цалкам жыццярадасная. Яшчэ запамінаецца нечаканая сцэна з бялізнай на волжскім беразе — жанчыны адчайна б'юць мокрай тканінай па памосце, ляцяць пырскі ва ўсе бакі, і ў гэтым працэсе столькі болю і безвыходнасці, што немагчыма перадаць словамі. Нават Волга ў пастаноўцы становіцца асобным персанажам.

Сяргей Кавальчык ніяк не выходзіў за межы п’есы. Перадаў сюжэт дакладна, а галоўнае эмацыянальна, каб у гледача не было магчымасці нават падумаць, што ён не адчуў моц энергіі акцёраў.

Сцэнаграфію пастаноўкі прыдумала мастак Ала Сарокіна. Мастакі Марыя Герасімовіч і Аляксандра Карнажыцкая ўручную вырабілі касцюмы і галаўныя ўборы. Аранжыроўку для душэўных народных песень выканаў кампазітар Цімур Каліноўскі. Хармайстар Павел Юхновіч працаваў з артыстамі. Дзякуючы балетмайстру Дзмітрыю Залескаму, публіцы прадстаўлены запальныя танцы.

Роля беспасажніцы Ларысы дасталася Веры Грыцкевіч. Яна ўжо не раз пакарала публіку іншымі вобразамі, сярод якіх — Джульета, Котка, Нясмяяна. На сцэне можна будзе ўбачыць персанажаў у выкананні заслужанага артыста Беларусі Андрэя Душачкіна, Паўла Еўтушэнкі, Сяргея Пракопіча і іншых.

У рэжысёра атрымаўся не проста спекаткль для душы, ёз зрабіў сапраўдную філасофскую драму, прысвечаную асмысленню гледача пра тое, што такое рэч і ці можа ўвогуле чалавек выкарыстоўваць іншых людей як рэчы.

https://bel.24health.by/ruskaya-klasika-vachyma-belaruskix-akcyorau-spektakl-idyyot-pastavili-u-teatry-imya-m-gorkaga/

У мастачкі Аксаны Аракчэевай — юбілейны год. 60, а правільней — «6:0» на карысць юбіляркі! Вось да каго трэба выстройвацца ў чаргу па парады, як жыць, каб год ад году маладзець і прыгажэць.

Рухавая, стройная, з прамяністай усмешкай спадарыня Аксана ахвотна раскажа свае сакрэцікі. Гімнастыка —  штодзень, пасля —  абліванне халоднай вадой, а ўвечары са смакоццяў —  пусты чай ці проста вадзіца. Герантолагі, упэўнена, такія рэцэпты ўхваляць і могуць смела рэкамендаваць каму заўгона, а спадарыня Аксана станецца прыкладам для пераймання. На сустрэчы сяброў, якая адбывалася з нагоды юбілею мастачкі і ладзілася ў музеі Якуба Коласа, ледзь не кожнае прыветнае слова пачыналася так: «Не верыцца, што Аксане — 60!»

Ёсць яшчэ адзін важкі складнік у сакрэце яе вечнай маладосці. Актыўнасцяў —  больш, чым можа змясціцца ў суткі. Але спадарыня Аксана валодае сакрэтам, як час «расцягіваць» — проста напаўняеш яго справамі пад завязку. Мастачка ілюструе кнігі, піша карціны, ладзіць куратарскія выстаўкі, знаходзіць час на сустрэчы з сябрамі і прыхільнікамі творчасці ў майстэрні…

Яшчэ адна грань яе таленту — адчуванне слова. Не так даўно ў выдавецтве «Адукацыя і Выхаванне» выйшла кніга для дзяцей «Фанечка. Мандарынавая гісторыя», напісаная і намаляваная Аксанай Аракчэевай. Аўтарскай кнізе папярэднічала ўкладальніцкая справа: яна сабрала, упарадкавала і выдала кнігу вершаў «Военная тетрадь» свайго роднага дзядзькі Сяргея Аракчэева — ваеннага карэспандэнта, якi прайшоý усю вайну, дайшоў да Берліна. Ён пайшоý з жыцця у 1986 годзе, а яго вершы Аксана сабрала ý зборнiк i выдала.

«Бэз малюецца на шчасце» — кніга пра жыццё і творчасць мастака, заслужанага дзеяча культуры РБ Барыса Аракчэева, бацькі Аксаны Аракчэевай і заснавальніка мастацкай дынастыі Аракчэевых — адной з укладальнікаў і аўтаркай вялікай колькасці тэкстаў якой стала Аксана, яго малодшая дачка.

Дазволю сабе меркаванне, што пашана і любоў, з якой мастачка ставіцца да мастацкай спадчыны бацькі, да сям’і, да роду —  таксама моцная жыццядайная сіла.

І вось у юбілейны год свет пабачыў альбом жывапісу і графікі Аксаны Аракчэевай «Бацькаў дар». На сустрэчы сяброў адбылася яго прэзентацыя. Цудоўныя казачныя асацыяцыі дарыла ўжо сама назва. «Бацькаў дар» — адна з самых прыгожых беларускіх народных чарадзейных казак. У ёй шмат дзівосаў, а самае важкае дзіва вельмі жыццёвае: усе багацці, усе даброты дастаюцца сыну, які паслухаўся бацькавага наказу і выканаў усё, пра што ён прасіў.

Альбом «Бацькаў дар» мастачка прысвяціла бацькам, а рэпрадукцыяй карціны «Мой тата. Партрэт мастака Барыса Аракчэева» і эсэ пра бацьку Аксана Барысаўна пачала альбом.

Рэпрадукцыі карцін са славутай серыі мастачкі «Мінскія вокны», шэраг жывапісных палотнаў парадуюць прыхільнікаў творчасці Аксаны Аракчэевай. Багата ў альбоме партрэтаў сучаснікаў. На сустрэчы сяброў гэтыя партрэты літаральна аджывалі, бо «людзі з карцін» былі тут. Гучалі захапляльныя гісторыі пра стварэнне шэрагу партрэтаў «купалінак» —супрацоўніц Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы, артыстаў Нацыянальнага акадэмічнага Вялікага тэатра оперы і балета РБ — яны ўпрыгожваюць файе тэатра і зараз. Пісьменнікі, артысты, святары, дыпламаты, выдаўцы, славутыя гістарычныя постаці (Францыск Скарына, Кастусь Каліноўскі) — на партрэтах мастачкі.

Што адчувае чалавек, які бачыць свой партрэт? Гэтае пытанне гучала часта. Раскажу, што адчуваю асабіста я, бо сама маю ад Аксаны Аракчэевай партрэт «Вандроўкі з казачніцай». Хочацца адпавядаць гэтай працы, бо вочы мастачкі ўхапілі, а пэндзлік з любоўю занатаваў лепшае, што маеш. Так бачаць людзей адно верныя сябры і закаханыя. Сваёй верай у лепшае ў табе яны даюць сілу жыць і ствараць. Партрэт работы Аксаны Аракчэевай мае на мяне менавіта такое ўздзеянне: натхняе жыць у казцы.

Былі і нечаканыя гісторыі стварэння партрэтаў. Замовіўшы партрэт жонкі, адзін мужчына не ўпадабаў, што выглядае яна маладзей, чым у жыцці, і загадаў састарыць…

Маляўнічы альбом нібы сонцам наліты. Пераканайцеся самі — ён пакуль ёсць у продажы, сталічныя жыхары могуць знайсці яго ў «Акадэмкнізе».

Пра што яшчэ асабіста для мяне альбом «Бацькаў дар» — акрамя творчай справаздачы мастачкі? Пра ўменне жыць напоўніцу, ствараць нагоду для святаў і дарыць радасць. Пра тое, што рабіць, каб жыццё ўвесь час паварочвалася да цябе тварам?

Нястомна працаваць, ствараць, паважаць людзей і не губляцца сярод іх.

Сіла дару, перанятага ад бацькі мастачкай Аксанай Аракчэевай, памножаная на яе жыццялюбства і прагу дзейнічаць, дае цудоўны плён.

https://bel.24health.by/pachala-skladac-kazki-gaduyuchy-dachku-razglyadaem-dzicyachyya-knigi-raisy-baravikovaj/

Ва ўсе часы нараджэнне незвычайных немаўлят, хаця і было авеяна рознага кшталту міфічнымі ўяўленнямі, лічылася даволі звычайнай з’явай. Інфармацыя са старонак пецярбургскага выдання пра незвычайныя і выродлівыя нараджэнні — дакладны факт, які можа быць цікавым не толькі з медыцынскага пункту гледжання.

У Пецярбургу з 1829 па 1861 гады на рускай мове выходзіла перыядычнае выданне «Журнал Министерства внутренних дел». Гэта быў друкаваны орган Міністэрства ўнутраных спраў Расійскай імперыі і выходзіў ён адзін раз на месяц. Тут змяшчаліся афіцыйныя дакументы, статыстычныя матэрыялы, апісанні розных рэгіёнаў. У раздзелах «Смесь» і «Летопись» друкавалі інфармацыю пра незвычайныя прыродныя з’явы, выпадкі і анамальныя роды. Найчасцей публікавалі інфармацыю па еўрапейскай частцы царскай Расіі, у тым ліку і па тэрыторыі сёняшняй Беларусі.

На працягу 33 гадоў, калі выходзіў часопіс, можна адзначыць і шэраг незвычайных нараджэнняў. На жаль, інфармацыя вельмі кароткая, але тым не менш цікавая і дакладная, паколькі мясцовыя ўлады па дадзеных павятовых дактароў абавязвалі падаваць падобныя звесткі ў Міністэрства ўнутраных спраў.

Множныя нараджэнні

За гэты перыяд у Беларусі зафіксавана 7 нараджэнняў тройняў. Тры хлопчыкі нарадзіліся ў 1847 годзе ў вёсцы Слабада былога Копыскага павета Магілёўскай губерні — маці 44 гады, яна была замужам 20 гадоў. У 1856 годзе тры хлопчыкі нарадзіліся ў вёсцы Вязы былога Клімавіцкага павета той жа губерні. У 1849 годзе ў Магілёве нарадзіліся тры дзяўчынкі, адна адразу ж памерла.

У тым жа годзе ў адным з маёнткаў Ашмянскага павета Віленскай губерні жанчына ва ўзросце каля 30 гадоў нарадзіла двух хлопчыкаў і дзяўчынку. У 1852 годзе два хлопчыкі і дзяўчынка нарадзіліся ў вёсцы Варанілавічы былога Слонімскага павета Гродзенскай губерні, але ўсе неўзабаве памерлі.

У вёсцы Сукрэмна былога Сенненскага павета ў 1846 годзе жанчына ў 40 год нарадзіла хлопчыка і дзвюх дзяўчынак. Да гэтага ў яе было тры сыны, якія з’яўляліся на свет праз кожныя тры гады. Дзве дзяўчынкі і хлопчык у 1852 годзе нарадзіліся ў Барысаве.

На тэрыторыі Беларусі ў дадзены перыяд зафіксавана тры выпадкі нараджэння чатырох немаўлят. У 1847 годзе ў вёсцы Глебаўка былога Сенненскага павета Магілёўскай губерні жанчына 25 гадоў нарадзіла два хлопчыкі і дзве дзяўчынкі. Яны нарадзіліся шасцімесячнымі і ўсе памерлі. У 1852 годзе ў Брэст-Літоўску было тры хлопчыкі і дзяўчынка, усе яны памерлі. Тры дзяўчынкі і хлопчык у 1856 годзе нарадзіліся ў Віцебску.

Выродлівыя паталогіі

У Міністэрстве ўнутраных спраў захоўваецца інфармацыя і пра шэраг нараджэнняў немаўлят з выродлівымі паталогіямі. У параўнанні з іншымі тэрыторыямі Расійскай імперыі на тэрыторыі сучаснай Беларусі іх колькасць невялікая.

Нараджэнні двухгаловых адзначаны два разы. Гэта былі дзяўчынкі. У 1847 годзе ў мястэчку Астрыно Лідскага павета нарадзілася мёртвая дзяўчынка з двума галавамі. Левая галава была большая, а правая меншая. Парадзіха мела 30 год і да гэтага нарадзіла чацвярых здаровых дзетак. Другая дзяўчынка нарадзілася ў 1858 годзе ў Суражскім павеце Віцебскай губерні. У яе была адна шыя, якая крыху вышэй раздзялялася на дзве і на кожнай з іх было па правільна ўтворанай галаве. Скура ў немаўляці была чырвоная, зморшчаная і адвіслая.

У 1847 годзе часопіс паведамляў пра нараджэнне ў вёсцы Гразівец Прапойскага павета Магілёўскай губерні хлопчыка з вялізнай, урослай у тулава галавой і расплылым па твару носам. Дзіцёнак меў вялікую грудзіну, кароткі корпус і рукі да локця. На правай руцэ было два доўгія пальцы, на левай – тры. Ногі крывыя да калена, з вывернутымі ступакамі. На правай назе пяць пальцаў, адзін з іх даўжэйшы за іншыя. На левай назе два асобныя пальцы і два зрослыя. Ад спіны праз задні праход ішла “жыла для ачышчэння страўніка”. Хлопчык быў здаровы, але голас меў вельмі грубы.

У 1854 годзе адзначаны выпадак, калі ў горадзе Невелі Віцебскай губерні ў адной жанчыны ў падбедранай частцы жывата лопнуў вялізны нарыў, адкуль выйшаў мёртвы хлопчык. Па заключэнні дактароў, гэтую пазаматачную цяжарнасць жанчына пранасіла 18 месяцаў.

26–27 лістапада 1848 года ў Віцебскім павеце Віцебскай губерні нарадзіліся дзве мёртвыя дзяўчынкі. Адна нармальнага выгляду, а другая без галавы, з рукамі і нагамі, падобнымі да лап.

22 кастрычніка 1851 года ў мястэчку Лоеў Рэчыцкага павета Мінскай губерні нарадзілася дзяўчынка, у якой рукі былі нерухома складзеныя на жываце. Ногі таксама былі нерухомыя і звернутыя да шыі.

Археалогія як доказ

Шэраг эшткаў анамальных шкілетаў знойдзены пры археалагічных раскопках. Гэта сведчыць, што людзі з выродствамі дажывалі і да сталых гадоў. У сярэдзіне 19 стагоддзя археолаг Адам Кіркор у адным з курганных пахаванняў на тэрыторыі паўночна-заходняй Беларусі выявіў вялізны шкілет, але чэрап быў вельмі малога памеру. Акрамя таго ён быў сплюснуты над вачыма так, што ілба нібыта і не існавала.

Каля г.п. Краснаполле на Магілёўшчыне ў канцы 19 стагоддзя археолаг С. Ю. Чалоўскі адкапаў мужчынскі шкілет, у якога “косткі рук і ног значнай таўшчыні. Патылічная частка чэрапа моцна развітая, амаль валовая, рот жа невялікі”.

У тыя ж гады археолаг Г. Х. Татур каля Слуцка выявіў шкілет з анамальнымі рукамі. Даследчык так апісаў знаходку: “...Усе косці кісці і першыя фалангі пальцаў зрасліся паміж сабой і ўяўляюць адно цэлае з патаўшчэннямі на месцы суставаў. Ні кісць, ні пальцы пры жыцці не мелі руху”.

У 1992 годзе ў кургане 11–пачатку 12 стагоддзя каля вёскі Скрабянец Глыбоцкага раёна экспедыцыяй НАН Беларусі быў адкапаны мужчынскі шкілет даўжынёй 1,8 м, добра складзены, але патылічная частка чэрапа была анамальна выцягнутая, даходзіла да плячэй.

Прыведзеныя прыклады – толькі нязначная колькасць з анамальных выпадкаў. Такія нараджэнні здараліся на працягу ўсёй гісторыі чалавецтва. Таму ў нашых продкаў невыпадкова ўзнікалі міфы пра двухгаловых і трохгаловых бостваў, а таксама казачных герояў незвычайнай знешнасці.

https://bel.24health.by/dapamagali-kamyani-mox-navat-perunovyya-strely-yak-lyachyli-zuby-nashy-prodki/

З кожным днём мацнее пах вясны. Кожны дзень набліжае да лета.

— Пайшоў бярозавік, — сцішана сказаў незнаёмы хлопчык, з выгляду гадоў дванаццаці ці крыху больш, а сам з пласмасавым пяцілітровікам падаўся да ўзлеску.

На першы погляд звычайная, крыху саладкаватая празрыстая і натуральная вадкасць, але ёсць у ёй нешта асаблівае, што робіць нашае сэрца больш вясёлым, а настрой песенным. Нездарма гэты жыватворны напой не толькі падсілкоўвае, але і дапамагае чалавеку ачысціць свой арганізм....

Раптам бачу незнаёмых маладых няголеных хлопцаў у будатрадаўскіх штармоўках з вялізнымі заплечнікамі, якія крочуць праз Даўжані. Пытаюцца ці не збіліся яны з маршруту ў вёску Наўры?

Пытаннем на пытанне кажу: “А што згубілі там, хлопцы?”

Адказваюць сур’ёзна: “Ды вось знайшлі на вашай зямлі многа цікаўнага з далёкіх часоў, а зараз грунтоўнае даследванне старажытнага пасялення будзем праводзіць”.

— Правільны шлях трымаеце, вёска – побач.

Дарэчы, я раней ведаў, што назва Наўры сугучна старажытнаму народу неўрам (неврам – аўт.), пра якія ўспамінаў яшчэ Герадот: некаторыя гісторыкі сцвярджаюць, што менавіта неўры, якія жылі ў вярхоўі Днястра і Паўднёвага Буга, і былі продкамі крывічоў. Несумненна адно: старажытныя людзі, парэшткі якіх пахаваны ў наўранскіх курганах, належалі да полацкай галіны крывічоў – яны разам з дрыгавічамі, ра­ дзімічамі і некаторымі балтыйскімі плямёнамі і склалі аснову бела­рускага этнасу. На тэрыторыі, дзе жылі летапісныя крывічы, некаторыя курганныя пахаванні ўдаўжыню маглі дасягаць ста метраў.

Праз колькі дзён я завітаў у лагер маладых беларускіх геолагаў, не церпілася хаця б штосьці паведамілі пра даследванні нашых мясцін. Мая цікаўнасць была задаволена. Я ведаў, што на нашых землях калісці жылі паўднёва­заходнія крывічы, ці палачане. Былі яны высокага росту, з вузкім тварам, выступаючым носам з гарбінкай. Сведкі колішняга існавання тут старадаўняга пасялення – дзясяткі курганоў, што параслі лесам. На гэтай тэрыторыі зроблена нямала архелагічных адкрыццяў унікальнага захаранення летапісных крывічоў ад пачатку першых 1934 года даследванняў. Аднак некропаль крывічоў выклікаў цікавасць не толькі ў спецыялістаў, але і шматлікіх кладашукальнікаў. Тым не менш, ёсць меркаванне навукоўцаў, што тут сканцэнтраваны праявы доўгага працэсу змянення светапогляду нашых продкаў – з язычаскага на хрысціянскае. Курганы гэтыя лічацца адным з буйных пахаванняў крывічоў ва Усходняй Еўропе, і размешчаны так, што ўмоўна ствараюць дзве асобныя групы: у адной крывічы хавалі сваіх сапляменнікаў па абраду крэмацыі, проста спальвалі на язычаскім  рытуальным кастры, а ў другой пераважна па абраду інгумацыі, г.зн. цела проста закопвалі ў зямлю.

Другую курганную групу навукоўцы пачалі вывучаць двума гадамі  раней, у 2017­м. Яна аказалася больш старажытнай. Раскопкамі кіравала цэлая дынастыя археолагаў – Аляксандр Плавінскі і два яго сыны Мікалай і Уладзімір. Тады і быў адкрыты невядомы раней для поўначы Беларусі тып пахаванняў. Па знойдзеных ў пахаваннях старажытных металічных крыжыках можна меркаваць, што ў крывічоў былі некаторыя праявы хрысціянства. Але дакапацца да ісціны пакуль не ўдаецца і наўраўская зямля ставіць перад навукай усё новыя пытанні…

Дарэчы Беларусь у суладдзі і згодзе жыве з усімі канфесіямі, якія прадстаўляюць 124 зарэгістраваныя нацыянальныя супольнасці. Прадстаўнікі карэннага этнасу складаюць 81 працэнт ад усяго насельніцтва краіны.

Між тым вясна ўсё яшчэ няўпэўнена крочыць. Чалавек з нейкім асаблівым хваляваннем чакае прылёту буслоў. А іх усё не відаць, хоць шпакі і жаўрукі ўжо абуджаюць наваколле, заліваюцца, увесь свет патапляючы ў веснавых гуках. Раней у вёсках казалі, што “гэтыя птушкі нясуць вясну і праз месяц які ўжо і зямельку можна варушыць”. Гусі ды журавы ўсё яшчэ мітусяцца – днём лятуць на паўднёвы захад, к вечару – назад. І надвор’е незразумела мяняецца па некалькі разоў на дзень.

І вось раніцою з’явіліся буслы – гэтыя белыя істоты, разумныя і даверлівыя птушкі. Яны праляцелі над вёскай, вітаючыся з людзьмі, нібыта нагадваючы аб сваім апякунстве ад жахаў і пагрозаў. І толькі пасля пачалі парадак наводзіць у сваіх гнёздах.

Раптам, адкуль толькі ўзялася, прысунулася з боку возера, кудлатая непрыветлівая хмара і пайшоў... снег. Але буслы не спужаліся такіх зменаў, толькі схавалі пад сябе адну нагу. А снег не сціхнуў і праз гадзіну, і праз дзве. Гэта змусіла разумных птушак адляцець на дзень ­ другі ў суседнюю, больш цёплую, паўднёвую вобласць.

Бусел не толькі ахоўнік жыцця, цяпер да кожнага парога нясе, як некалі дзіця, сваё пяро перасцярогі...

Ажывілася дзятва: бегае ­носіцца па вуліцах з канапушкамі на ўсмешлівых тварыках...

Неяк дзіўна добра чуваць гукі раніцою і ўвечары, здаецца, што не існуе адлегласці і гучыць, пранікаючы ў цябе, навакольная прастора.

Чапляючыся за апошнія імгненні зімы, пад плотам ляжыць неда­талы камячок збуцьвелага снегу з цукеркавай абгорткаю пасярэдзіне. І, падтрымліваючы яго жыццё, кожную ноч крышку прыціскае адчай­ны марозік, ствараючы на лужынах тонкую скарынку лёду. Як толькі ўзнімаецца сонца, яна, тая скарынка, знікае, кожны дзень усё памян­шаецца і той камячок, пакуль аднойчы не знікне зусім...

Іду пацешыцца ў лес. Ён пачынаецца дыміцца жывымі пахамі. Паўсюль ўсё смялей пачынаюць цвыркаць птушкі. Вось ужо на палянках глебу прабілі маладая траўка і першыя стрэлкі падбелу. А вунь і нарцысы лашчаць вока. Лугавіна шэра­жоўта­зялёная. Падыходжу да ўзлеску. Тут ужо не чуваць густога вясновага ветрыка, а сонейка ўжо няблага прыгравае. А вунь засінелася мора пралесак, сваім колерам спрачаецца з нябёсамі.

Трэснулі пупышкі на дрэвах, і яны ўжо стаяць у зялёнай шэрані, пакуль што нясмелай, але з кожным днём усё больш моцнай.

Павесялела наваколле. Заўсміхаўся чалавек. Як ўсё збалансавана ў прыродзе!

І вось, нарэшце, на нашых вуліцах з’яўляюцца апранутыя па-вясноваму чароўныя дзяўчаткі дый маладзіцы з зіхатлівымі і гуллівымі вачыма. І на мужчынскіх тварах чытаецца замілаванне ды ажыўленыя маладыя і няўрымслівыя пачуцці.

І першая лістота, што вось-­вось пырсне на павесялеўшых дрэвах, з пахам маладосці, вясны і кахання.

Якое слаўнае ты, жыццё!

Ах, як хочацца, каб кожная жывая істота радавалася кожнаму дню, кожнаму імгненню! Асабліва мы, людзі. І ніколі не страчвалі памяць, захоўвалі яе, каб ведаць свае гістарычныя карані. Каб жыццё наша было ўсцешным і заможным! І з кожным подыхам вясны яно не страчвала надзеі працягвацца зноў і зноў не гледзячы ні на што ці насуперак усяму.

Мусіць, кожны з нас хоць раз купляў у супермаркеце закручаную ў слімак булачку з карыцай, якую завуць «сінабон». І ... хутчэй за ўсё, па гусце яна была сухаватая і прэсная. Так, падробкі, яны такія. Сама назва «сіннабон» стала ўжо як бы намінальнай. Але насамрэч існуе адна адзіная арыгінальная, найсмачная і самая духмяная булачка, рэцэптурныя фішачкі якой ужо доўгія гады захоўваюцца ў строгім сакрэце.

Гаспадыні імкнуцца паўтарыць той самы рэцэпт. Але ў выніку ў кожнай атрымліваецца свой — унікальны. Блогер Святлана Карніцкая прапануе нам прыгатаваць сінабоны разам з ёй па яе уласнай рэцэптуры.

Інгрэдыенты для цеста

• Малако цёплае — 300 мл
• Дрожджы сухія — 8 г
• Цукар — 100 г
• Соль — 1  г л
• Масла сметанковае ратопленае — 80 г
• Яйка — 2 шт
• Мука — 4-5 шклянак (525-700 г)

Інгрэдыенты для начыння

• Мак — 100 г
• Малако — 200 мл
• Цукар — 80 г
• Слівовы алей — 30 г

Інгрэдыенты для крэму

• Сыр маскарпонэ — 100 г
• Згушчонка — 100 мл
• Малако — 50 мл

Спосаб прыгатавання

Гатуем цеста

У кубак наліваем малако 300 мл, дадаем сухія дрожджы 8 г і падаграваем у мікрахвалеўцы, каб малако стала цёплае, змешваем лыжкай. Далей пераліваем у міску, дадаем цукар, соль, алей сметанковы растоплены і яйкі.

Змешваем добра, блэндэрам  альбо венцам. Прасейваем муку, і дадаем 4,5 шклянкі мукі.

Замешваем цеста, накрываем і даем яму пастаяць у цёплым месцы — 1 гадзіну.

Лайфхак: каб цеста паднялося, можна паставіць у выключаную духавую шафу ўніз, а зверху паставіць кубкі з кіпенем.

Гатуем начынне для булачак

Пакуль падымаецца цеста можна рабіць начынне. У рондаль дадаем малако, муку, даводзім да кіпення і варым на слабым агні, увесь час змешваючы. Неабходна, каб выкіпела ўся вадкасць.

Затым, калі вада выкіпіць, дадаем цукар і масла сметанковае. Галоўнае, каб не было вадкасці ў маку, каб сумесь не стала яшчэ больш вадкай. Калі пасля сумесь стане вельмі вадкай, лішняе можна прыбраць марляй.

Павінна атрымацца сакавітая кансістэнцыя.

Начынне гатовае

Праз гадзіну дастаем наша цеста, на стол насыпаем крыху мукі. Трэба штосьці падаслаць пад цеста, каб зручна было потым разразаць нажом на кавалачкі.

Калі неабходна, дадаем крыху мукі ў цеста, яно не павінна прыліпаць да рук.

Раскочваем тонка.

Укладваем начынне па ўсёй паверхні, размяркоўваем раўнамерна. Закручваем у рулет.

Разразаем на роўныя часткі нажом акуратна. І выкладваем на бляху, засланую пергаментнай паперай, можна ў шкляную форму, папярэдне змазаўшы сметанковым алеем.

Змазваем жаўтком.

Ставім у духоўку на 30 хвілін пры 180 градусах і глядзім, каб яны не падгарэлі, духоўку не адчыняем.

Дастаём, няхай астываюць.

Гатуем крэм

Змешваем сыр маскарпоне 100 г, згушчонку 100 мл. Узбіваем блэндэрам, маса будзе густая. Дадаем крыху малака 50 мл і далей узбіваем, крэм павінен быць сярэдняй гушчыні каб прапітаць булачкі.

Інгрэдыенты для крэму можна дадаваць і больш па колькасці, тут ужо на ваш густ.

Чакаем, калі нашы булачкі астынуць і паліваем іх цалкам крэмам.

На ноч прыбраць іх у халадзільнік, потым падаграваць у мікрахвалеўцы.

Густ атрымліваецца сакавіты і ў меру салодкі.

Смачна есці!

https://bel.24health.by/shakaladny-keks-z-glazuraj-xutki-pakrokavy-recept/

Гісторыкі кулінарыі не могуць адказаць на пытанне, калі і дзе з'явілася выпечка — хрушчы. Мяркуецца, што гэты ласунак узнік дзесьці ў Цэнтральнай Еўропе. Па легендзе, адзін пекар вырашыў выкарыстоўваць рэшткі цеста на пончыкі, якія выпякаліся ў гонар завяршэння карнавалу, перад наступам Вялікага Поста.

Фарміруючы цеста ў выглядзе тонкіх хваль, ён абсмажваў іх у фрыцюры і пасыпаў цукровай пудрай. Атрымалася даволі нядрэнна. Рэцэпт замацаваўся ва ўжытку і неўзабаве пачаў імкліва распаўсюджвацца па свеце. Сёння хрушчы выпякаюць у дзясятках краін свету, ці ледзь не на ўсіх кантынентах, і ўсюды лічаць сваім, спрадвечным ласункам.

Самая смачная гэтая выпечка — не адразу з печы, максімальна гарачая, а праз некалькі гадзін. Астылая, але яшчэ зусім свежая. А захоўвацца амаль без страты якасці яна можа некалькі сутак і нават даўжэй.

Блогер і гаспадыня харчэўні ў старажытным Тураве Алена Браніславаўна таксама гатуе для сваіх гасцей і сям’і хрушчы. Яна падзялілася з намі сваім унікальным рэцэптам духмянай выпечкі.

Інгрэдыенты

• Яйка — 1 шт
• Вада — 1 ст л
• Гарэлка —1 ст л
• Мука сколькі возьме цеста — прыблізна 150 гр
• Алей для абсмажвання
• Цукровая пудра для пасыпкі

Спосаб прыгатавання

Усе інгрэдыенты акрамя мукі змяшаць паміж сабой.

Дадаць столькі мукі, каб цеста схапілася і яго можна было б выкуліць на дошку.

Паступова дадаючы муку замясіць тугое цеста. Прыкрыць міскай і пакінуць на стале на 5-10 хвілін.

Раскатаць цеста як мага таней, яно павінна быць як папера.

Нарэзаць палоскі з цеста і сфарміраваць хрушчы як на фота.

Алей разагрэць да вельмі гарачага стану. Па аднаму ўкідваць хвораст вельмі хутка, абсмажваць з кожнага боку па 10-20 секунд.

Выкладваць на папяровы ручнік.

Гатовы хвораст пасыпаць цукровай пудрай.

Смачна есці!

https://bel.24health.by/pirog-z-vishnyaj-ad-blogera-pakrokavy-recept/

Чысты халадзільнік патрэбны для захавання свежасці і бяспекі прадуктаў. Правільны догляд і слушнае захоўванне прадуктаў дапамогуць падоўжыць іх тэрмін прыдатнасці.

Даведайцеся, як чысціць, даглядаць і захоўваць прадукты ў халадзільніку, каб падтрымліваць яго працаздольнасць і гарантаваць бяспеку ежы.

Чаму трэба размарожваць халадзільнік?

Размарожванне халадзільніка патрэбна, бо з часам на змеевіках выпарніка ў сярэдзіне маразільнай камеры можа ўтварацца шэрань і лёд. Гэта можа зменшыць эфектыўнасць працы халадзільніка, бо шэрань і лёд дзейнічаюць як ізалятары і абцяжарваюць падтрыманне патрэбнай тэмпературы. У выніку халадзільнік можа працаваць інтэнсіўней, спажываць больш энергіі і даўжэй астуджаць прадукты.

Рэгулярнае размарожванне халадзільніка дапамагае падтрымліваць яго працаздольнасць, падоўжыць тэрмін службы і захаваць свежасць і бяспеку прадуктаў.

Розныя халадзільнікі маюць розныя механізмы размарожвання. Некаторыя халадзільнікі абсталяваныя функцыямі аўтаматычнага размарожвання, якія растапляюць шэрань і лёд на змеевіках выпарніка з дапамогай награвальнікаў, а потым зліваюць утвораную ваду ў паддон ці латок, які можна апаражніць. У іншых халадзільніках можа спатрэбіцца ручное размарожванне, калі халадзільнік трэба адключыць ад электрычнасці і даць яму адтаць натуральным спосабам ці з дапамогай адмысловага рэжыму размарожвання.

Але нават халадзільнікі з сістэмамі No Frost і De Frost патрэбна размарожваць раз на год, вызваляючы ад усіх прадуктаў. Калі халадзільнік без No Frost, яго патрэбна размарожваць 1 раз у 3—4 месяцы.

Як правільна размарожваць халадзільнік?

Працэс размарожвання халадзільніка шмат у чым залежыць ад пэўнай мадэлі і асаблівасцяў пэўнага халадзільніка. Таму важна выконваць інструкцыі вытворцы для пэўнай мадэлі халадзільніка, каб правільна падтрымліваць яго аптымальную прадуктыўнасць

Але існуюць і агульныя крокі, якія можна распачаць для правільнага размарожвання:

1. Падрыхтоўка

Перад тым як пачаць працэс размарожвання, варта падрыхтавацца, прыняўшы некаторыя патрэбныя меры засцярогі. Першае, пераканайцеся, што халадзільнік адключаны ад электрычнасці, каб пазбегнуць небяспекі пашкоджання электрычным токам. Потым дастаньце ўсе прадукты з халадзільнага і маразільнага аддзяленняў і пакладзіце іх у халаднаватае месца, каб не сапсаваліся. Вы таксама можаце пакласці анучы ці кілімкі, якія ўбіраюць вільгаць, вакол халадзільніка, каб сабраць ваду, якая можа ўтварыцца ў працэсе размарожвання.

2. Забяспечце натуральнае адтаванне

Калі ў вашым халадзільніку няма функцыі аўтаматычнага размарожвання, найболей пашыраны спосаб размарожвання – проста даць халадзільніку адтаць натуральным спосабам. Пакіньце дзверцы халадзільніка адкрытымі, каб шэрань і лёд на змеевіках выпарніка расталі самі па сабе. Гэты працэс можа заняць некалькі гадзін ці нават ноч, у залежнасці ад колькасці назапашанай шэрані.

3. Паскорыць адтаванне з дапамогай цяпла

Калі вам трэба паскорыць працэс размарожвання, вы можаце выкарыстаць мяккае цяпло, каб распаліць шэрань і лёд. Вы можаце паставіць рондаль з гарачай вадой на паліцу маразільнай камеры ці скарыстаць фен на нізкім рэжыме для падачы цёплага паветра ў маразільную камеру. Будзьце асцярожнымі, не выкарыстоўвайце празмернага цяпла, бо яно можа пашкодзіць халадзільнік ці выклікаць дэфармацыю пластыкавых дэталяў.

4. Выдаліце лішкі вады

По меры раставання шэрані і лёду ў халадзільным і маразільным аддзяленнях будзе запасіцца вада. Скарыстайце анучкі ці губкі, каб увабраць лішнюю ваду, і апаражніце зліўны паддон ці латок, калі гэта патрэбна.

5. Ачысціце і высушыце

Калі шэрань і лёд растануць, ачысціце ўнутраную паверхню халадзільніка і маразільнай камеры слабым мыйным растворам. Пратрыце ўсе паверхні, улучаючы паліцы, скрыні і сценкі, каб выдаліць рэшткі ці плямы вады. Абавязкова старанна прасушыце аддзяленні, каб пазбегчы ўтварэння новай шэрані.

6. Перазапусціце халадзільнік

Пасля ачысткі і сушкі ўключыце халадзільнік у разетку і ўсталюйце патрэбную тэмпературу. Пачакайце, пакуль халадзільнік астудзіцца да патрэбнай тэмпературы, перад тым як ізноў загружаць яго прадуктамі.

У халадзільніку ёсць мікробы і запасяцца розныя пахі, а выкарыстанне адмысловых сродкаў ад падобных нязручнасцяў не скасуюць размарожвання і не гарантуюць поўнага ачышчэння халадзільніка, таму размарожванне — гэта яшчэ і адзін са спосабаў выканання санітарных нормаў.

Як даглядаць за халадзільнікам?

Каб ежа ў халадзільніку як мага даўжэй не псавалася і захоўвала максімальную карысць, а прадукты  даўжэй былі свежымі, патрэбна падтрымліваць тэмпературу ў халадзільніку на ўзроўні 4°C ці ніжэй, а ў маразільнай камеры -18°C. Падтрыманне прыдатнай тэмпературы ў халадзільніку дапамагае замарудзіць узрост бактэрый і іншых мікраарганізмаў, якія могуць сапсаваць прадукты.

Таксама правільна мясцуйце прадукты ў халадзільніку, каб забяспечыць добры паветрапамен і пазбегнуць перакрыжаванага забруджання.

Напрыклад, захоўвайце сырое мяса і морапрадукты асобна ад іншых прадуктаў, каб колькасць бактэрый не павялічвалася. Апроч таго, практыкуйце ратацыю па прынцыпе «першым прыйшоў — першым сышоў», калі старыя прадукты выкарыстоўваюцца раней за новыя, каб пазбегнуць нерацыянальнага выкарыстання прадуктаў.

Каб халадзільнік быў чыстым, рэгулярна мыйце ўнутраныя паверхні халадзільніка і маразільнай камеры. Неадкладна выцірайце халадзільнік, калі ў ім нешта разлілося, каб не з'яўляўся непрыемны пах і не размнажаліся бактэрыі. Таксама чысціце вонкавую паверхню халадзільніка, улучаючы ручкі дзярэй, каб не запасіўся бруд.

Яшчэ важна час ад часу правяраць ушчыльнікі. Дзверныя ўшчыльнікі, ці пракладкі, халадзільніка павінны ствараць шчыльнае прыляганне, калі дзверы зачыненыя, каб халоднае паветра праходзіла ўсярэдзіну. Рэгулярна правярайце ўшчыльненні на наяўнасць пашкоджанняў ці расколін і чысціце іх ад смецця. Калі ўшчыльненні не функцыянуюць належным чынам, магчыма, іх патрэбна замяніць для падтрымання аптымальнай тэмпературы ў халадзільніку.

Не перагружайце халадзільнік вялікай колькасцю прадуктаў, бо гэта можа абцяжарыць паветраны струмень і зменшыць эфектыўнасць астуджэння. Забяспечце дастатковую прастору паміж прадметамі, каб стварыць належную цыркуляцыю паветра, якая дапамагае падтрымліваць сталую тэмпературу і даўжэй захоўваць свежасць прадуктаў.

Не адчыняйце дзверы часта і надоўга, бо гэта можа выклікаць ваганні тэмпературы і зменшыць эфектыўнасць працы халадзільніка. Апроч таго, трымайце халадзільнік найдалей ад прамых сонечных прамянёў, крыніц цяпла і скразнякоў, каб падтрымваць сталы тэмпературны рэжым.

Прытрымлівайцеся рэкамендацый вытворцы па рэгулярным тэхнічным абслугоўванні, напрыклад, замене вадзяных фільтраў і ачыстцы змеевікоў кандэнсатара (калі гэта магчыма), каб халадзільнік працаваў эфектыўна.

Як трэба захоўваць прадукты ў халадзільніку?

• Усе прадукты ў халадзільніку павінны быць спакаваны і зачынены.

Для захоўвання прадуктаў у халадзільніку выкарыстоўвайце герметычныя кантэйнеры ці герметычную пластыкавую плёнку, каб розныя пахі не распаўсэджваліся і  прадукты захоўвалі свежасць.

• Не трэба захоўваць адкрытыя рондалі і талеркі з ежай.

Таму што ў халадзільніку могуць быць розныя прадукты, бактэрыі ад якіх у выніку трапяць у адкрытыя ёмістасці. Згатаваную ежу патрэбна перакладаць у ёмістасці з матэрыялаў, якія рэкамендуюць для захоўвання.

• Ежу не трэба захоўваць у посудзе з алюмінію, а ў посудзе з нержавелай сталі надоўга ежу лепш не пакідаць. Падыходзяць ёмістасці з керамікі, шкла. Посуд без накрывак трэба накрываць ці харчовай плёнкай, ці фольгай.

• Далёка не ўсю садавіну і гародніну патрэбна мыць, каб пакласці ў халадзільнік.

Але гэта не значыць, што іх дапускаецца захоўваць у зачыненым поліэтыленавым пакеце з крамы. Як мінімум яго патрэбна адкрыць, але лепш гародніну і садавіну дастаць з пакета, працерці папяровым ручніком, бо надмерная вільгаць будзе паскараць працэс гніення, а пасля скласці ў адсек для гародніны і садавіны або кантэйнер. Гародніну і садавіну патрэбна падзяляць.

• Мыць зеляніну лепш непасрэдна перад ужываннем.

Зеляніну можна абгарнуць у папяровы ручнік, бо яна ўтрымлівае вільгаць, а потым пакласці ў пакет. Таксама можна выкарыстаць адмысловы кантэйнер для зеляніны, у які заліваецца вада. Адзіны мінус такога бокса – немагчыма змясціць шмат зеляніны. Замест адмысловага кантэйнера можна скарыстаць шклянку ці банку з вадой, апусціць карэньчыкі зеляніны ў ваду і паставіць у халадзільнік. Так зеляніна даўжэй захаваецца.

• Яйкі лепш захоўваць на верхняй паліцы халадзільніка.

На верхняй і ніжняй паліцах халадзільніка самыя нізкія тэмпературы, да таго ж на верхняй – бяспечней. Мыць яйкі трэба непасрэдна перад ужыткам. Калі памыць яйкі загадзя, то ахоўная плёнка са шкарлупіння знікне і паступленне розных бактэрый значна павялічыцца.

• Хуткапсавальныя прадукты, такія як малочныя прадукты, мяса і рэшткі ежы, таксама захоўвайце ў самых халодных частках халадзільніка.
• Астуджаныя мяса і рыбу трэбна мыць перад гатаваннем.

Калі загадзя памыць іх, а пасля прыбраць у халадзільнік, то гэта паскорыць працэс псавання рыбы ці мяса. Астуджаныя мяса і рыбу не трэба захоўваць у халадзільніку даўжэй за 1—2 дні.

• Сырыя прадукты не рэкамендуюць класці ў адкрытым выглядзе, іх патрэбна абгарнуць ці папяровай сурвэткай, ці пергаментам, або пакласці ў шкляны кантэйнер і зачыніць накрыўкай ці фольгай.
• Сярэднія паліцы ў халадзільным аддзяленні маюць стабільнейшую тэмпературу, таму на іх можна месцаваць гатовыя стравы, а таксама кансервы.
• Самае цёплае месца ў халадзільніку – дзверцы, таму не трэба там захоўваць малако і малочную прадукцыю, а таксама яйкі. Туды лепш класці прадукты з вялікім тэрмінам прыдатнасці ці тыя, што патрэбна захоўваць у халаднаватым месцы.
• Маразільная, як і халадзільная, камера таксама мае розніцу тэмператур.

Найчасцей верхняя паліца – самая цёплая, там тэмпература каля -10°С. Там рэкамендуюць складаць замарожаную гародніну, садавіну, зеляніну.

На другой паліцы тэмпература ў сярэднім дасягае -15°С, яна падыходзіць для захоўвання паўфабрыкатаў.

У ніжняй скрыні, самай халоднай, захоўваюць замарожаныя мяса і рыбу. Пры гэтым мяса і рыбу лепш адлучаць.

Якія прадукты не захоўваюць у халадзільніку?

Ёсць некалькі відаў прадуктаў, якія, зазвычай, не рэкамендуецца захоўваць у халадзільніку, бо халодная тэмпература можа негатыўна паўплываць на іх ці пагоршыць іх якасць.

Гэта тычыцца нерафінаванага алею, круп і макаронных вырабаў, мёду, какосавага і топленага масла.

Арэхі і насенне можна захоўваць у халадзільніку толькі пасля таго, як іх замачылі і высушылі, на той тэрмін, у які іх патрэбна з'есці, недзе 1—2 тыдні. Для працяглага захоўвання насення і арэхаў выкарыстоўваюць палатняныя мяшэчкі ці шкляныя ёмістасці.

Таксама ў халадзільніку не захоўваюць экзатычную садавіну, гранат, хурму.

У дадатак, цэлыя кавун і дыню не захоўваюць у халадзільніку, бо пад уплывам нізкай тэмпературы яны могуць стаць кашападобнымі і страціць свой смак. Найлепей захоўваць іх пры пакаёвай тэмпературы, пакуль яны не паспеюць, а потым астуджаць астатнія разрэзаныя кавалачкі.

З гародніны ў халадзільніку не захоўваюць бульбу, цыбулю, часнок, баклажаны і перцы. Бульбу найлепей захоўваць у халаднаватым, цёмным і сухім месцы, напрыклад, у каморцы ці шафе. Захоўванне ў халадзільніку можа прывесці да таго, што крухмал, што змяшчаецца ў бульбе, ператворыцца ў цукар, з-за чаго смак бульбы стане саладзейшым, а яе тэкстура больш зярністай пры гатаванні.

Цыбулю трэба захоўваць у халаднаватым, сухім месцы з добрай вентыляцыяй, але не ў халадзільніку. Вільгаць у халадзільніку можа прывесці да таго, што цыбуля стане мяккай і зацвіце. Найлепей захоўваць яе ў сецістым мяшку ці кантэйнеры, які добра праветрываецца, у халаднаватай каморы ці шафе.

Не рэкамендуюць захоўваць у халадзільніку і таматы. Пры захоўванні ў халадзільніку яны могуць страціць свой смак і стаць мучністымі па кансістэнцыі. Найлепей захоўваць іх пры пакаёвай тэмпературы, удалечыні ад прамых сонечных праменяў, пакуль яны не паспеюць, а потым адразу ж выкарыстоўваць.

Бананы і авакада таксама лепш не захоўваць у халадзільніку, таму што яны вылучаюць газ этылен, які здольны сапсаваць прадукты. Недаспелыя авакада варта захоўваць пры пакаёвай тэмпературы, каб яны даспелі як след. Калі яны паспеюць, іх можна змясціць у халадзільнік, каб запаволіць працэс паспявання, лепш у асобным кантэйнеры. Але самы надзейны спосаб – выкарыстаць авакада цягам аднаго-двух дзён.

Таксама ў халадзільніку не рэкамендуюць захоўваць яблыкі і грушы, іх лепш захоўваць у цёмным халаднаватым месцы.

Халадзільнік не падыходзіць для захоўвання хлеба. Ён там высыхае і чарсцвее хутчэй. Найлепей захоўваць хлеб пры пакаёвай тэмпературы ў хлебніцы ці каморцы.

Не захоўваюць у халадзільніку і каву, гарбату, спецыі, таму што будзе ўтварацца кандэнсат і яны стануць сырымі.

Важна адзначыць, што рэкамендацыі па захоўванні могуць вар'іравацца ў залежнасці ад такіх фактараў, як клімат, вільготнасць і асабістыя перавагі.

https://bel.24health.by/yak-zekanomic-na-praduktax-bez-shkody-zdarouyu/?preview_id=124096&preview_nonce=a54d3e5711&_thumbnail_id=124098&preview=true